درست وقتی که تعداد فوتی‌های روزانه کرونا به صد و چند نفر رسید و همراهی و همکاری هیات‌های مذهبی برای برگزاری مراسم عزاداری محرم در بالاترین حد خود قرار گرفت، جاده‌های گیلان و مازندران پر از مسافرانی شد که در کوله بار خود کرونا را به سوغات می‌بردند یا می‌آوردند.
داستان کرونا در ایران را نمی‌شود از یک وجه و فقط از زاویه دید وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی نوشت. داستانی که آن‌قدر شخصیت‌های مختلف و متعدد دارد که گاهی حتی نویسنده هم از همه آنها غافل می‌شود.
یک بار نگرانی از کنکور است و چند وقت بعد از مراسم عزاداری و چند وقت بعد سفرها. وقتی داستان کرونا در ایران کلید خورد، در همان شیوع ابتدایی اسفند ۹۸ و درست زمانی که همه جهان نمی‌دانستند با این ویروس تازه از راه رسیده چه کنند، مردم ایران به تعطیلات نوروز نزدیک می‌شدند، اما آن‌قدر برای حرف وزارت بهداشت اهمیت قائل بودند که بخش زیادی از مردم در خانه‌ها ماندند و نوروز ۹۹ تبدیل به متفاوت‌ترین نوروزها شد.
حتی مردم روز سیزده به در را توی خانه‌های خود ماندند و روایت‌ها به شکل عجیبی حاکی از رعایت حداکثری توسط مردم بود.
هرچند در همان بازه‌های زمانی بود که جاده‌ها برای مدتی بسته شد و اجازه تردد غیرضروری به افراد داده نمی‌شد، اما این یک واکنش اولیه محسوب می‌شد که به مرور جای خود را به آموزش بیشتر و قانع کردن مردم برای پرهیز از سفر داد.
در این بین بسیاری که در آن زمان در خانه‌ها مانده بودند، کم کم از همه چیز خسته شدند و ترجیح دادند که تنها گزینه روی میز، یعنی سفر رفتن را انتخاب کنند تا کمی از حجم فشارهای روانی کرونا کاسته شود. سفرهایی که تقریبا از اواسط خرداد ماه با عادی انگاری‌ها و حتی به دنبال بازگشایی‌ها اتفاق افتاد و در نتیجه فاجعه‌ای در تیر و مرداد ۹۹ را ایجاد کرد.
ایستگاه آخر سفرهای کرونایی
موج سفرهای کرونایی در آخرین ایستگاه خود به شهریور ۹۹ رسید و همزمان با تاسوعا و عاشورای حسینی و در شرایطی که هیات‌های مذهبی در نهایت رعایت پروتکل‌های بهداشتی قرار داشتند، جاده‌های گیلان و مازندران را پر از پلاک‌های غریبه کرد.
این در شرایطی بود که نه جاده‌ای بسته شد و نه راهی برای توقف این سفرهای لحظه آخری وجود داشت.
سفرهایی که صدای وزیر بهداشت را در آورد و سعید نمکی در اینستاگرام خود در این رابطه نوشت: پس از روزهای سخت و نفس‌گیر و مهار موارد ابتلا و مرگ و میر در اقصی نقاط کشور با تلاش شبانه روزی همکارانم و شهادت، ابتلا و زمین گیر شدن تعدادی از آنها و نزدیک شدن مجدد مرگ و میرها به سمت دو رقمی، ای کاش توانی، اختیاری، ابزاری یا مددی فراتر از تمنا و خواهش و التماس داشتم تا با این ترددهای بی رویه برای روزهای سخت خیز مجدد بیماری و زحمت و گرفتاری همکارانم مضطرب نمی‌شدم و تا این حد از مظلومیت، خستگی و بردباری‌شان شرمسار نمی‌گشتم.
افزایش آمار کرونا پس از سفرهای اخیر
معاونان وزیر بهداشت هم گلایه‌های فراوانی از سفرهای چند روز اخیر کردند و حالا همه نگران دو تا سه هفته پیش رو هستند تا نتیجه این سفرها در آمارهای کرونا شفاف شود. این در شرایطی است که کادر بهداشت و درمان کشور ماه‌هاست که در سخت‌ترین وضعیت مشغول خدمت رسانی به بیماران کرونایی هستند و به تازگی موج سهمگینی را از سر گذرانده‌اند.
قاسم جان بابایی معاون درمان وزیر بهداشت در این زمینه اظهار کرد: ما نگران افزایش آمارهای ابتلا به کرونا پس از این سفرها هستیم. کادر درمانی با همه توان مشغول خدمت رسانی به مردم هستند، اما با بی توجهی عده‌ای از مردم، آنها هم خسته می‌شوند.
ایرج حریرچی معاون کل وزارت بهداشت هم از رشد ۹ درصدی سفرها نسبت به سال گذشته خبر داد و گفت: این آمار اصلا قابل توجیه نیست و درصدی از مردم که سفرهای دو میلیون و صد هزار تایی چهارشنبه و دو میلیون و ۵۶۰ هزاری پنجشنبه را شکل دادند، کل کشور را تحت تاثیر قرار دادند. هم استان‌های مقصد و هم با بازگشت خود، استان‌های مبدا را تحت تاثیر منفی قرار می‌دهند. احتمال زیاد در هفته بعد شاهد افزایش موارد سرپایی بعد از دو الی سه هفته و افزایش موارد بستری و حتی چند هفته بعد افزایش مرگ و میر را خواهیم داشت.
تهران مرکز پخش کرونا می‌شود
نگرانی‌های مسئولان وزارت بهداشت به حدی رسیده که حالا در انتظار بازگشت مسافران و تبدیل تهران به مرکز پخش ویروس کرونا در سراسر کشور هستند.
علی رضا رییسی معاون بهداشت وزیر بهداشت در این زمینه گفت: در یکی دو هفته اخیر شاهد کم شدن موارد بستری و مرگ و میر بیماران کرونایی بودیم. بررسی‌ها نشان می‌دهد که مسافرت‌ها در تعطیلات به شمال افزایش یافته است. مازندران یکی از کانون‌های انتشار ویروس کرونا است و بعد از بازگشت مسافران به تهران، مرکز پخش ویروس به سراسر کشور می‌شود.
علی رضا زالی فرمانده مقابله با کرونا در کلانشهر تهران نیز روز پنجم شهریور درباره سفرها و تاثیر آن در شیوع کرونا گفته بود: در تهران الگوی همه گیر شناسی بیماری نشان می‌دهد که وقتی حجم قابل توجه سفر برون شهری رخ می‌دهد با تاخیر زمانی دو تا سه هفته بعد با فراز آماری جدی‌تری در میزان ابتلا، مرگ و میر و میزان بستری روبه‌رو بوده‌ایم. تعطیلات عید نوروز، عید فطر و تعطیلات خرداد ماه این نکته را اثبات می‌کند. در نتیجه یکی از عوامل پرخطر، سفرهایی است که صورت می‌گیرد، به ویژه که اکنون برخی استان‌ها در وضعیت قرمز قرار دارند و هرگونه تردد می‌تواند به چرخش ویروس کرونا در مجموع سفرها کمک کند.
سفر متهم ردیف اول انتشار کرونا
هرچند سعید نمکی روز چهارم شهریور درباره سفرها در تعطیلات تاسوعا و عاشورا هشدار داده بود، اما واقعیت این است که وزارت بهداشت نمی‌توانست مانعی برای این سفرها ایجاد کند.
وزیر بهداشت در این زمینه گفته بود: متاسفانه بیشترین آمار کرونا به استان مازندران مربوط می‌شود که دلیل آن افزایش سفرهای مردم به این استان است. برخی افراد معتقدند که سفر در جابه‌جایی و انتقال این ویروس نقشی ندارد. این ویروس از ووهان چین به نیوزلند و سراسر دنیا منتقل شد و علت آن تنها مسافرت افراد بود. چه کسی ویروس کرونا را به اقصی نقاط ایران منتقل کرد، جز مسافر.
انتظاری جز همکاری و همراهی جامعه نداریم
در شرایطی که کرونا هیچ واکسن تایید شده‌ای از طرف سازمان جهانی بهداشت ندارد و همه کشورها در جدال با این ویروس هستند، میزان همکاری و همراهی جامعه ایرانی با نظام سلامت به پایین‌ترین حد خود رسیده است. تحلیل و بررسی این موضوع که چرا جامعه ایرانی به این حد از خستگی برای جدال با کرونا رسیده اهمیت دارد، اما در حال حاضر مهم‌ترین نکته این است که کادر بهداشت و درمان با سفرهای اخیر باید خودشان را برای موج تازه‌ای از بیماران آماده کنند.
سیما سادات لاری سخنگوی وزارت بهداشت در این زمینه به خبرنگار سلامت ایرنا گفت: در زمینه سفرها هشدارهای فراوانی داده شد. وزیر بهداشت هم در این زمینه گلایه‌های فراوانی را مطرح کرد. کادر بهداشت و درمان در همه ماه‌های اخیر در جدال با کرونا دچار خستگی شده‌اند. انتظار نظام سلامت از جامعه چیزی جز همکاری و رعایت پروتکل‌های بهداشتی و پرهیز از سفرهای غیرضروری نیست. اگر همکاری و همراهی مثل تعطیلات نوروز وجود نداشته باشد، با موج جدیدی از بیماران مواجه می‌شویم.
وی بیان کرد: بر اساس اعلام معاونت حمل و نقل وزارت راه و شهرسازی، فقط در روز هشتم شهریور ۹۹، مجموع تردد بین استانی در کل کشور بالغ بر یک میلیون و ۳۷۳ هزار و ۶۶۰ وسیله نقلیه بوده که نسبت به بازه زمانی اعمال محدودیت تردد بین استانی، ۵۳ درصد افزایش داشته است.
برخی کرونا را جدی نگرفته‌اند
مسعود مردانی متخصص بیماری‌های عفونی نیز در این زمینه به ایرنا گفت: برخی مردم هنوز خطر و سرعت انتقال ویروس کرونا را جدی نگرفته‌اند، از این رو همچنان به تکرار عادت‌های گذشته خود مانند مسافرت ادامه می‌دهند. اکنون سرعت انتقال ویروس کرونا ۹ برابر افزایش یافته و به شدت می‌تازد و هر چه به فصل سرما نزدیک‌تر می‌شویم، جهش‌های این ویروس با علائم متفاوت تغییر می‌کند.
وی افزود: آن‌هایی که در روزهای اخیر سفر رفتند باید بعد از بازگشت، اصول بهداشتی را به طور کامل رعایت کرده و اگر در سفر با فرد بیماری برخورد داشتند، دو هفته در خانه بمانند و کمتر بیرون بروند. شست‌وشوی مکرر دست‌ها به طور مداوم با مواد ضدعفونی کننده یا آب و صابون باید جدی گرفته شود و حتما در مواجه با سایر افراد ماسک بزنند.
این متخصص بیماری‌های عفونی اظهار کرد: اگر دچار علائمی مانند سرفه، سردرد، درد شکم، تهوع و غیره شدید و پس از چند روز بهبود نیافتید حتما به پزشک مراجعه کرده و خود را قرنطینه کنید.
در انتظار موج جدید کرونا
استان مازندران در ۲۲ تیر ماه و استان گیلان در ۱۹ مرداد ماه وضعیت قرمز کرونایی پیدا کردند و استان‌های خراسان رضوی، قم، قزوین، البرز، آذربایجان شرقی، فارس هم در هر دو فهرست قرمز و هشدار در این ماه‌ها مشاهده شده‌اند. با حساب سفرهای اخیر به نظر می‌رسد نباید تا مدتی در انتظار خروج استان‌های شمالی از وضعیت قرمز کرونا باشیم.
آن‌چه می‌توان انتظارش را داشت، موج جدیدی از بیماران مبتلا به کرونا در حداقل دو هفته آینده است. سوغاتی داغ مسافران از سفرهای شهریور ماه که باید در انتظار آن باشیم. آن هم در شرایطی که همه نگران همراهی کرونا و آنفلوآنزا هستند و این حجم از سفرها چیزی جز تحمیل بار مضاعف بر دوش کادر بهداشت و درمان کشور نخواهد بود.
ایرنا
