شنبه ۰۷ خرداد ۱۴۰۱ | Saturday, 28 May 2022
  • ارتباط با انتخاب
  • |
  • پیوندها
  • |
  • آب و هوا
  • |
  • اوقات شرعی
  • |
  • مجله الکترونیک
  • |
  • نظرسنجی
شنبه ۰۷ خرداد ۱۴۰۱ | Saturday, 28 May 2022
  • صفحه نخست
  • سیاست
  • بین الملل
  • تاریخ
  • اقتصاد
  • اجتماع
  • فناوری
  • فرهنگ و هنر
  • حوادث
  • ورزش
  • خواندنی ها
  • گردشگری
  • سلامت
  • ویدیو
  • عکس
جستجو
ویدئو جدیدترین اخبار پربیننده ترین
لایو خبر عکس خواندنی ها اخبار ویژه
  • صفحه نخست
  • سیاست
  • بین الملل
  • تاریخ
  • اقتصاد
  • اجتماع
  • فناوری
  • فرهنگ و هنر
  • حوادث
  • ورزش
  • خواندنی ها
  • گردشگری
  • سلامت
  • ویدیو
  • عکس
  • درباره انتخاب
  • ارتباط با انتخاب
  • پیوندها
  • آب و هوا
  • اوقات شرعی
  • مجله الکترونیک
  • نظرسنجی
  • آرشیو
ویدیو / اولین تصاویر بازدید سرلشکر باقری از پایگاه زیرزمینی ارتش

ویدیو / اولین تصاویر بازدید سرلشکر باقری از پایگاه زیرزمینی ارتش

ویدیو / احیای میمون مُرده توسط راننده تاکسی

ویدیو / احیای میمون مُرده توسط راننده تاکسی

ویدیو / لحظه انهدام نفربر زرهی «BTR» در اوکراین

ویدیو / لحظه انهدام نفربر زرهی «BTR» در اوکراین

ویدیو / ثبت رکورد جهانی توسط بندباز فرانسوی

ویدیو / ثبت رکورد جهانی توسط بندباز فرانسوی

ویدیو / واکنش علی دایی به شایعه ممنوع‌الکاری‌اش: آویزان این فوتبال نیستم

ویدیو / واکنش علی دایی به شایعه ممنوع‌الکاری‌اش: آویزان این فوتبال نیستم

ویدیوی پربازدید رسانه های اصولگرا؛ حرکات الهام چرخنده هنگام خواندن «سلام فرمانده»

ویدیوی پربازدید رسانه های اصولگرا؛ حرکات الهام چرخنده هنگام خواندن «سلام فرمانده»

کد خبر: ۵۷۵۷۸۶
تاریخ انتشار: ۵۸ : ۱۵ - ۰۴ مهر ۱۳۹۹
سیاست >> سیاست خارجی
پ

شکل‌گیری پرده آهنین جدید میان آمریکا و چین و استلزامات آن برای ایران / تهران در میانه تغییرات جدید نظام جهانی چگونه سیاست‌ورزی کند؟

محمد حسین خانلرخانی: ماهیت امپراطوری در چین هیچ‌گاه توسعه طلب نبوده و بیشتر مسیر انزوا و تجارت را دنبال کرده است بنابراین می‌توان انتظار داشت این کشور هیچ‌گاه تبدیل به چتر حمایتی از ایران نخواهد شد زیرا اساسا تمایلی به تعهد در فراتر از مرزهایش نداشته و نخواهد داشت
پایگاه خبری تحلیلی انتخاب (Entekhab.ir) :

شکل‌گری پرده آهنین جدید میان آمریکا و چین و استلزامات آن بر ج.ا. ایران / یا چین چتر حمایتی مناسبی برای ایران است؟ / ایران در میانه تغییرات جدید نظام جهانی چگونه سیاست‌ورزی کند؟

محمد حسین خانلرخانی: اخیرا ترامپ در یک کنفرانس خبری در روز کارگر سخن از جداسازی اقتصاد آمریکا از چین به میان آورده است. او در این رابطه گفت: «ما میلیاردها دلار از دست می‌دهیم ولی اگر با آنها تجارت نداشتیم این پول را از دست نمی‌دادیم به این می‌گویند جداسازی، پس بهتر است به آن فکر کنیم». این موضع‌گیری‌ها تنها در عرصه سخن نبوده و به شدت و سرعت در حال گسترش به فضای عینی روابط میان دو کشور است. اخیرا بلومبرگ اعلام کرد دولت آمریکا با ارسال نامه‌ّهایی به برخی از شرکت‌های آمریکایی فعال در صنعت بازی‌های آنلاین از آنها خواسته در مورد رابطه‌شان با شرکت‌ فن‌آوری چینی «تنسنت» و پروتکل‌های حفاظت از امنیت کاربران آمریکایی توضیح دهند. از سوی دیگر وزارت بازرگانی این کشور درحال مسدود کردن دسترسی کاربران آمریکایی به وی‌چت و تیک‌تاک است. چنین رویکردهایی که به شدت در آمریکا دنبال می‌شود بالطبع موجب رفتار متقابل چین با شرکت‌های آمریکایی خواهد شد که نتیجه آن چیزی جز جدایی دو نظام اقتصادی از هم نخواهد بود. بر این اساس استدلال می‌شود شاهد شکل‌گیری دوران جدیدی از رابطه غرب بالاخص آمریکا با چین هستیم که اساس آن نه بر همکاری و مشارکت بلکه مبتنی بر رقابت و تقابل است.

با مطرح شدن انعقاد قرارداد ۲۵ ساله جامع میان ایران و چین و از سوی دیگر روابط متشنج میان چین و آمریکا در سال‌های اخیر هر چه بیشتر موضوع قدرت‌گیری چین و تاثیر آن بر نظام آینده بین‌الملل مهم شده است. این امر را می‌توان به وضوح در ارزیابی‌ها و حتی سخنان مقامات غیر سیاسی واشنگتن مشاهده کرد. بر اساس گزارش اخیر پنتاگون چین اکنون از قدرت دریایی بیشتری نسبت به آمریکا برخوردار است اگر چه همچنان به لحاظ تناژ امریکا دست برتر را دارد. این گزارش‌ها در پیوند با گزارش‌های اقتصادی و رشد فن‌آوری زنگ‌های خطر را در آمریکا به صدا در آورده است.

از زمانی که نیکسونِ جمهوری‌خواه در قالب رویکرد تعامل (Engagement) سخن از «بازگشایی جهان به روی چین» به میان آورد تا کلینتونِ دموکرات که مفهوم «قدرت جهانی مسئولیت‌پذیر» و «شریک سازنده» را مطرح کرد و یا حتی  استفاده دولت بوشِ پسر از استعاره «سهامدار مسئول» در قبال چین؛ می‌توان یک جریان مشخص را در رویکرد آمریکا نسبت به چین مشاهده کرد: آوردن چین بر سر سفره نظام سرمایه‌داری جهانی به امید دفع رویکرد انقلابی و استحاله آن در نظم لیبرال غربی که در نهایت منجر به استحاله درونی این کشور گردد. در مقابل چینی‌ّها نیز با بهره برداری از این موقعیت و در قالب مفاهیمی چون «احترام دوجانبه»، «همزیستی مسالمت‌آمیز» و «رشد صلح‌آمیز» از فرصت بدست آمده جهت استفاده از کالاهای عمومی فراهم شد در نظم سرمایه‌داری جهانی، رشد چشم‌گیری را رقم زدند به نحوی که اکنون از مدلی به عنوان مدل توسعه چینی یاد می‌شود.

پیوند اقتصادی میان غرب و چین به نحوی در این سال‌ها شدت گرفت که اعتماد نسبی متقابل به رغم تضادهای ذاتی میان نظم لیبرال غربی با نظم کمونیستی چین، میان طرفین بوجود آورد. این در حالی است که رشد قدرت اقتصادی چین در کلام میر‌شیمر از «قدرت بالقوه» در حال تبدیل به قدرت نظامی است. زمانی که روابط از سطح اقتصادی به سطح امنیتی و نظامی گسترش می‌یابد منافع نیز از قالب منافع مطلق تبدیل به منافع نسبی خواهد شد. بر این اساس منطق جمع جبری صفر تعیین‌کننده نوع بازی میان طرفین می‌شود. بدین معنا کسب منافع دوجانبه به مرور رنگ باخته و میزان بهره‌مندی هر طرف از رابطه،‌ اهمیت می‌یابد. چنین منطقی تعامل و همکاری را تبدیل به رقابت و تقابل خواهد کرد زیرا عدم قطعیت از نیات و اهداف طرف مقابل و ترس از آینده نامعلوم طرفین را به مقایسه قدرت و در نتیجه رفتارهای متوازن‌بخش سوق می‌دهد. اولین ظهور چنین نگاهی را در استراتژی دولت اوباما در سال 2012 با عنوان چرخش به آسیا(Pivot to Asia) شاهد هستیم.  تغییر نگرش به قدرت‌ در حال صعود چین زمانی بیش از پیش تقویت شد که قدرت آمریکا نیز به دلیل بحران‌های مختلف و گسترش بیش از حد جهانی در کلام افول‌گرایان رو به تنزل نهاده است. بنابراین سیاستگذران آمریکایی در حال مواجهه با واقعیت چینِ در حال اوج و آمریکایِ رو به تنزل هستند. چنین وضعیتی آنها را ناگزیر نگرانِ فردای مواجه به چین قدرتمندی می‌کند که به سرعت در حال ایجاد زیرساخت‌های جهانیِ چین محور است. نمونه ایجاد این نظم جدید را می‌توان در قالب استراتژی «یک کمربند یک جاده» مشاهده کرد. بر این اساس نه تنها موضوع چین اکنون تبدیل به یک موضوع داغ در انتخابات آمریکا شده است بلکه شاهد شکل‌گیری اجماع دو حزبی پیرامون مهار چین هستیم، امری که می‌توان گفت بی‌سابقه بوده است. این موضوع در پیوند با شکل‌گیری ناسیونالیسم سلبی در آمریکا و همینطور بحران کرونا که چین را تبدیل به عنصر «شرّ» در گفتمان غالب آمریکا کرده، زمینه را برای تغییر کلی رویکرد در مقابل چین فراهم کرده است.

بر این اساس می‌توان «ایده‌جداسازی» ترامپ را مشابه استعاره «پرده آهنین» دانست که وینستون چرچیل در سال 1946 مطرح کرده بود. مفهومی که بنیان قریب به نیم قرن رابطه غرب با شوروی را شکل داد. چنین فضایی باعث شده است که رویکرد اعتماد و راستی‌آزمایی ریگان در کلام پمپئو تبدیل به عدم اعتماد و راستی‌آزمایی گردد و شکست توافق تجاری اخیر چین و آمریکا حاکی از گذر از دوران حضور بر سر یک سفره به دوران جداسازی سفره‌ها است. دورانی که وجه مشخصه آن نه همکاری مبتنی بر منافع مطلق بلکه تقابل و رقابت مبتنی بر منافع نسبی خواهد بود.

استلزامات وضعیت در حال شکل‌گیری برای جمهوری اسلامی ایران

متاسفانه به طور تاریخی مخصوصا با تغییر ماهیت روابط بین‌الملل در دوران مدرن دولتمردان ایرانی در بزنگاه‌های تاریخی برداشت دقیقی از سیاست بین‌الملل و پویایی‌های آن نداشته‌اند و همین امر معمولا باعث قرار گرفتن ایران در طرف بازنده مناقشات بین‌المللی شده است. از نمونه‌های بارز چنین وضعی به عدم اشراف شاهان قاجار به روابط میان قدرت‌ّهای بزرگ که منجر به قرارداد تیلیست و تنها گذاردن ایران در مقابل روسیه شد؛ عدم توجه مشروطه‌خواهان به روابط سطحِ های‌پالتیکس در قالب بازی بزرگ میان بریتانیا و روسیه، نزدیکی رضاشاه به آلمان و عدم توجه به شکل‌گیری ائتلاف بین‌المللی علیه هیتلر، عدم درک عمق روابط میان بریتانیا و آمریکا از سوی مصدق در بحران ملی کردن نفت و... اشاره کرد.

بر این اساس می‌توان استدلال کرد که اکنون نیز جهان در حال ورود به مرحله جدیدی از روابط در سطح نظام‌بین‌الملل است. لحظه تک‌قطبی محو، نظام یک چند قطبی نیز در حال افول و آینده، آنگونه که گیلپین استدلال می‌کند آبستن جنگ و تغییر است. اگر چه چین در سال‌های اخیر با رشد شتابانی پیش رفته است اما این به معنای پسرفت آمریکا یا تضاد‌های درونیِ خود ویرانگر نیست. همچنان دانشگاه‌ّ‌های آمریکایی در صدر دانشگاه‌های جهان و شرکت‌های آمریکایی پیشرو عرصه های‌تک هستند. دلار آمریکا اگر چه مانند دوران برتون‌وودز اعتباری هم‌پایه طلا ندارد اما همچنان اقتصاد جهانی به آن معتاد و جایگزینی برای آن حداقل در میان مدت متصور نیست. نیروی نظامی آمریکا نیز همچنان در صدر قرار دارد. بنابراین کاهش فاصله قدرت چین با آمریکا به معنای ورود به فضای دو قطبی نیست، فضایی که توام با چتر حمایتی هر یک از قطب‌ها برای اقمارش خواهد بود. از سوی دیگر فرایند دولت‌سازی  و بخشی از منطق توسعه در آمریکا مبتنی بر جنگ بوده است. زمانی که آمریکا دشمن معینی را شناسایی کند رفتارش عقلانی‌تر، محاسبه‌گرانه‌تر و البته تولید و رشد‌اش افزایش خواهد یافت. آنگونه که دیوید کمپل استدلال می‌کند مبنای دولت‌سازی در آمریکا بر وجود «دیگری» استوار است. بر این اساس می‌توان انتظار داشت در سال‌های آینده طی رقابت جدی‌ با چین، آمریکا نیز وارد فاز پیشرفت و هارمونی و انسجام بیشتر شود.

در چنین فضایی باید به شدت از ورود به قطب‌بندی‌ها اجتناب کرد زیرا قدرت در حال ظهور می‌تواند نه به عنوان یک شریک راهبردی بلکه به عنوان یک کارت بازی در مقابل قدرت مسلط از ایران بهره ببرد. از سوی دیگر ماهیت امپراطوری در چین هیچ‌گاه توسعه طلب نبوده و بیشتر مسیر انزوا و تجارت را دنبال کرده است بنابراین می‌توان انتظار داشت این کشور هیچ‌گاه تبدیل به چتر حمایتی از ایران نخواهد شد زیرا اساسا تمایلی به تعهد در فراتر از مرزهایش نداشته و نخواهد داشت. در حال حاضر چین بیش از آنکه کشوری تجدید‌نظر طلب باشد کشوری حامی وضع موجود است و صرفا عدم قطعیت ناشی از افزایش قدرت و معمای امنیت حاصل از آن باعث سوء ظن آمریکا به نیات چین و فعال شدن راهبردی‌های موازنه‌جویانه شده است؛ بنابراین چین هیچ‌گاه در فضای تجدید‌نظر‌طلبی و انقلابی‌گری که بیشتر مد نظر ایران است قرار نمی‌گیرد و از این حیث منطق توسعه‌ را در چنبره سیاست هویت آن هم در حوزه فرار و سیالی چون خاورمیانه قرار نمی‌دهد.

شکل‌گری پرده آهنین جدید میان آمریکا و چین و استلزامات آن بر ج.ا. ایران / یا چین چتر حمایتی مناسبی برای ایران است؟ / ایران در میانه تغییرات جدید نظام جهانی چگونه سیاست‌ورزی کند؟

محمد حسین خانلرخانی: دکترای روابط بین‌الملل دانشگاه تهران و کارشناس مسائل آمریکا

 

 

 

 

 

لینک کوتاه
بیشتر بخوانید

پیروزی بایدن یا ترامپ سیاست اروپا در قبال ایران را به کدام سمت‌و‌سو می‌برد؟

ارسال به تلگرام
برچسب ها: محمد حسین خانلرخانی ، آمریکا ، چین ، ایران
بازید از صفحه اول ارسال به دوستان نسخه چاپی
گزارش خطا
0
وب گردی
کدام بسته اینترنتی بهتر است؟!

کدام بسته اینترنتی بهتر است؟!

اشک‌های جهانبخش سوژه رسانه‌ها شد/عکس

اشک‌های جهانبخش سوژه رسانه‌ها شد/عکس

ترانه علیدوستی با کت و شلوار صورتی در جشنواره فیلم کن

ترانه علیدوستی با کت و شلوار صورتی در جشنواره فیلم کن

واکنش لیندا کیانی به حادثه آبادان/ نتیجه رشوه به شهرداری ساختمان متروپل است

واکنش لیندا کیانی به حادثه آبادان/ نتیجه رشوه به شهرداری ساختمان متروپل است

محمود گبرلو: نوید محمدزاده و فرشته حسینی حجب و حیای ایرانی را زیر پا گذاشتند

محمود گبرلو: نوید محمدزاده و فرشته حسینی حجب و حیای ایرانی را زیر پا گذاشتند

واکنش‌ها به گزارش ساختگی صداوسیما از فردی که ۳۰ ساعت زیر آوار بود

واکنش‌ها به گزارش ساختگی صداوسیما از فردی که ۳۰ ساعت زیر آوار بود

نظرات بینندگان
نام:
ایمیل:
* نظر:
رپورتاژ / تریبون 2
تصاویر
۱/۴
۱/۴
تصاویر: تشییع «احسان قدبیگی» شهید صنعت دفاعی - اراک

تصاویر: تشییع «احسان قدبیگی» شهید صنعت دفاعی - اراک

۲/۴
تصاویر: پنجمین روز آواربرداری ساختمان مترو پل

تصاویر: پنجمین روز آواربرداری ساختمان مترو پل

۳/۴
تصاویر: مسابقات «مَوِریک» کشوری در گیلان

تصاویر: مسابقات «مَوِریک» کشوری در گیلان

۴/۴
تصاویر: همایش آموزشی توجیهی زائران حج تمتع ۱۴۰۱

تصاویر: همایش آموزشی توجیهی زائران حج تمتع ۱۴۰۱

رپورتاژ / تریبون 2
ببینید!

ویدیو / علی دایی: از حضور در افطاری های سیاسی پشیمانم

ویدیو / از تاریخ جذاب «چای» چه می‌دانیم؟ + زیرنویس فارسی

ویدیو / اولین واکنش ترانه علیدوستی به حواشی «شهرزاد» و محمد امامی

ویدیو / مردی که مدعی شد ۳۰ ساعت در زیر آوار متروپل بود، عذرخواهی کرد

ویدئو / واکنش جناب خان به حادثه تلخ متروپل آبادان

ویدیو / پیمان معادی: از حضور اصغر فرهادی بین داوران حس خوبی دارم

ویدیو / واکنش جانی دپ به رفتار عجیب روانپزشکی که توسط تیم حقوقی امبرهرد برای شهادت به دادگاه آمد

آرشیو
رپورتاژ / تریبون 2
پربازدیدها
روز هفته ماه سال

دبیر شورای فرهنگ عمومی کشور: دستورالعمل پوشاک بانوان ابلاغ شده که طبق آن مانتوهایی که قد آنها تا بالای زانو باشد ممنوع است / جلوی مانتوها باید روی هم بیاید و دکمه داشته باشد

پرستویی خطاب به جبلی: ظاهرا از شما هم آبی گرم نمی‌شود

۱۵۰ هزار تن نهاده دامی در بنادر کپک زد و از بین رفت

ویدیوی پربازدید رسانه های اصولگرا؛ حرکات الهام چرخنده هنگام خواندن «سلام فرمانده»

بررسی حذف ممنوعیت واردات ۴ تا ۵ قلم کالا در دولت

حمله مسلحانه به ماموران پلیس در خیابان طالقانی تهران / پلیس: تیراندازی با سلاح کمری انجام شد / دو مامور از ناحیه پا و صورت مجروح شده‌اند / متهم دستگیر شد / رییس پلیس تهران: ضارب، روز گذشته در شهریار، چهار نفر را کشته بود

سپاه: توقیف ۲ فروند نفتکش یونانی به دلیل ارتکاب تخلف در خلیج فارس / آمریکا: در حال بررسی گزارش‌هایی در این باره هستیم / یونان به شهروندان خود برای سفر به ایران هشدار صادر کرد

ماجرای آخرین دیدار مصباح یزدی با احمدی‌نژاد

دبیر شورای فرهنگ عمومی کشور: دستورالعمل پوشاک بانوان ابلاغ شده که طبق آن مانتوهایی که قد آنها تا بالای زانو باشد ممنوع است / جلوی مانتوها باید روی هم بیاید و دکمه داشته باشد

تصاویری از شهید حسن صیاد خدایاری بعد از ترور در خیابان مجاهدین اسلام تهران

تایید هویت جسد مالک برج متروپل آبادان

المیرا شریفی‌مقدم به آنتن تلویزیون برگشت

انتشار اسامی افراد غیر روانشناس فاقد مجوز از سوی سازمان نظام روانشناسی / نام محمود انوشه، فرهنگ هلاکویی، ایمان سرورپور و علیرضا شیری در این لیست ۵۰ نفره

بازگشت مرتضی عقیلی به سینمای ایران پس از ۴ دهه

ناسا ساختار درمانند کوچک مریخی را «درِ سگ‌رو» نامگذاری کرد

اطلاعیه سپاه: ترور سرهنگ پاسدار صیاد خدایی توسط عوامل وابسته به استکبار جهانی / تسنیم: تروریست‌ها دو نفر بودند

دبیر شورای فرهنگ عمومی کشور: دستورالعمل پوشاک بانوان ابلاغ شده که طبق آن مانتوهایی که قد آنها تا بالای زانو باشد ممنوع است / جلوی مانتوها باید روی هم بیاید و دکمه داشته باشد

خداحافظی سحر قریشی از سینما / اعلام رسمی ازدواج با امیر تتلو

هتل شهر با دستور دادستان تهران تخلیه شد

تصاویری از شهید حسن صیاد خدایاری بعد از ترور در خیابان مجاهدین اسلام تهران

روز‌های پر استرسی که همچنان ادامه دارد/ اردیبهشت ۱۴۰۱ با فیش‌های ۱۴۰۰ مستمری تامین اجتماعی!

فرمانده سپاه: قطعاً خداوند و امام زمان (عج) بر سرود سلام فرمانده نظر داشته است / این سرود در تاریخ کشور ماندگار خواهد شد

منابع اسرائیلی: برای اولین بار در حملات هوایی تل آویو علیه سوریه، سامانه روسیه به سوی جنگنده‌های اسرائیلی شلیک کردند

تایید هویت جسد مالک برج متروپل آبادان

زمان بازی های تیم ملی فوتبال ایران در مقدماتی جام جهانی

ویدیو / این حیوان عجیب الخلقه در عراق، شیر منقرض شده آشوری است؟

سازمان جهانی بهداشت: قرنطینه امیکرون ۵ روز نیست

معاوضه شماره موبایل با آپارتمان لوکس / قیمت شماره‌های رند به ۵۰ میلیارد تومان رسید

تماشا کنید: خداحافظی ایران با ارس؟ / پروژه «داپ» ترکیه چگونه در سکوت منابع آبی ایران را خشک می کند؟

سیلی «ویل اسمیت» به صورت مجری اسکار به خاطر شوخی با همسرش / تصویر واکنش حاضران در سالن / گریه و عذرخواهی اسمیت پس از دریافت جایزه: عشق موجب می‌شود کارهای دیوانه‌واری انجام دهیم؛ وقتی در اوج هستی، شیطان دقیقا همان موقع سراغت می‌آید +عکس و ویدیو

درگذشت ناگهانی بازیگر مشهور سینمای ایران/ علت فوت به روایت خبرگزاری قوه قضاییه: خودکشی

شرط تحویل آپارتمان ۱۵۰ متری در نیاوران به رضا رویگری / مجری صداوسیما: مالک منزل گفته خانه را با چند پرستار آماده کرده‌ام؛ فقط رضا باید تنها بیاید / وقتش رسیده بگویم که چقدر به رضا ظلم شده / او مدت‌هاست که در روابط‌ش دچار مشکل شده / مو‌های رضا به طرز عجیبی سوزانده شده بود؛ به گریمور گفتم جوری درست کن که فکر کند مو دارد

رپورتاژ / تریبون 2
خواندنی ها
نقش های مشهوری که بازیگر آن ها در حین فیلمبرداری تغییر کرد

نقش های مشهوری که بازیگر آن ها در حین فیلمبرداری تغییر کرد

دانشمندان با یک لایه ژل ارزان، از هوای خشک کویر آب آشامیدنی می‌گیرند

دانشمندان با یک لایه ژل ارزان، از هوای خشک کویر آب آشامیدنی می‌گیرند

پیش‌بینی «ورایتی»: شاید نخل طلای کن به «عنکبوت مقدس» برسد

پیش‌بینی «ورایتی»: شاید نخل طلای کن به «عنکبوت مقدس» برسد

کاهش خودکار سرعت خودرو با یک فناوری جدید / دیگر نیازی به ترمز کردن نیست

کاهش خودکار سرعت خودرو با یک فناوری جدید / دیگر نیازی به ترمز کردن نیست

رپورتاژ / تریبون 2
آخرین اخبار مهمترین عناوین روز

سازمان ملل: بیش از ۴ هزار غیرنظامی در جنگ اوکراین کشته شده‌اند

سازمان ملل: الظواهری بیعت خود را با رهبر طالبان تجدید کرده است

کاهش محدودیتهای کرونایی در برخی مناطق پکن

وزیر کشاورزی: یارانه‌ای که باید به مردم داده می‌شد، باعث قاچاق بزرگی در مرزهایمان شده بود

قیمت بلیط کنسرت‌ها به ۵۰۰ هزار تومان رسید!

وزیر کشور: شمار جانباختگان متروپل به ۲۹ نفر رسید

هاآرتص: دولت بایدن زمانی تصمیم به عدم حذف سپاه از لیست تروریسم گرفت که فهمید شانس احیای برجام بسیار کم است / روایتی از دلایلی که کاخ سفید را مردد کرده است

طالبان: نگرانی‌های سازمان ملل درمورد زنان "بی اساس" است

موشک کروز ۲۰۰کیلومتری حیدر رونمایی شد

وزیر کشور: شمار جانباختگان متروپل به ۲۹ نفر رسید

موشک کروز ۲۰۰کیلومتری حیدر رونمایی شد

اوکراین از احتمال عقب نشینی از آخرین منطقه در لوهانسک خبر داد

رییس پلیس تهران: ضارب خیابان طالقانی، روز گذشته در شهریار، چهار نفر را کشته بود / علت درگیری در پی اختلافات ملکی بود / او صبح امروز مشاهده و توسط ماموران شناسایی شد / ضارب با مشاهده مأموران با سلاح کمری شلیک کرد / او در همان محل دستگیر و خلع سلاح شد / در حال حاضر بازجویی اولیه از متهم در آگاهی در حال انجام است / در اظهارات اولیه خود اعلام کرده باغدار است و هدفش از این اقدام اختلافات ملکی بوده است

آخرین آمار کرونا در ایران، ۷ خرداد ۱۴۰۱: فوت ۴ نفر در شبانه روز گذشته / شناسایی ۱۰۳ بیمار جدید کرونایی

شاخص کل بورس، امروز ۷ خرداد ۱۴۰۱

منابع خبری افغانستان: سرپرست وزارت دفاع طالبان هدف سوءقصد قرار گرفت / طالبان: یک شایعه بی اساس است

سقوط هواپیمای آموزشی در آب‌های قشم / فرماندار: دو سرنشین هواپیما در سلامت هستند

قیمت طلا و سکه، امروز ۷ خرداد ۱۴۰۱

گردوغبار از ابتدای سال تاکنون بیش از ۱۲ هزار خوزستانی را راهی مراکز درمانی کرده است

بهزیستی: ۶۱ نوزاد در سال گذشته در سطح شهر رها شده‌اند

توضیح پلیس درباره تیراندازی به ماموران کلانتری ۱۰۷: شخصی با سلاح کمری اقدام به تیراندازی به سمت مامورین و شهروندان کرده است / متهم دستگیر و بازجویی از او در حال انجام است / تاکنون گزارشی مبنی بر شهادت مامورین و یا شهروندان گزارش نشده

فرمانده میدان حادثه متروپل آبادان: ‌کشف اجساد تا سه روز آینده به پایان می‌رسد

قیمت خرده فروشی شکر ۲۰ هزار تومان تعیین شد / تسنیم: شکر تا ۳۵ هزار تومان هم به فروش می‌رسد

قیمت لیر ترکیه، امروز ۷ خرداد ۱۴۰۱

قیمت سکه پارسیان، امروز ۷ خرداد ۱۴۰۱

قیمت دلار در صرافی‌های بانکی، امروز ۷ خرداد ۱۴۰۱

وضعیت جاده‌ها و راه ها، امروز ۷ خرداد ۱۴۰۱ / وزش باد و گرد و خاک در برخی جاده‌های سیستان و بلوچستان

وضعیت آب و هوا، امروز ۷ خرداد ۱۴۰۱ / رگبار پراکنده باران در برخی از استان‌ها/ احتمال غرق شدن شناگران و آسیب به تاسیسات دریایی در خلیج فارس

دادگستری خوزستان: ۱۳ نفر در خصوص حادثه متروپل آبادان بازداشت شده‌اند

حمله به خودرو شخصی یک مامور در سیستان و بلوچستان / پلیس: سرگرد نیروی انتظامی شهید و همسرش مجروح شد

افزایش جانباختگان متروپل آبادان به ۲۸ نفر

سازمان جهانی بهداشت: ۲۰۰ مورد ابتلا به آبله میمون در ۲۰ کشور گزارش شده

دو محیط بان استان فارس در درگیری با شکارچیان غیرمجاز جان باختند

شهادت کودکی فلسطینی به ضرب گلوله نظامیان اسرائیلی

رهبر چچن: بعد از اوکراین نوبت لهستان است

یونان: اعتراض خود را به ایران برای توقیف دو نفتکش اعلام کردیم

تخریب برخی منازل اطراف متروپل برای سهولت آواربرداری / مخبر: خسارت منازل تخریب شده از سوی دولت پرداخت می‌شود

تعداد جانباختگان متروپل به ۲۶ نفر افزایش یافت

آرشیو
رپورتاژ / تریبون 2
وبگردی

چهره مشهور در فهرست ۱۰ فرد پردرآمد تاریخ

اشک‌های جهانبخش سوژه رسانه‌ها شد/عکس

ترانه علیدوستی با کت و شلوار صورتی در جشنواره فیلم کن

قلعه‌نویی در سیرجان ماندنی شد

خیز ستاره مسلمان برای شکستن دو رکورد درخشان رونالدو

واکنش لیندا کیانی به حادثه آبادان/ نتیجه رشوه به شهرداری ساختمان متروپل است

محمود گبرلو: نوید محمدزاده و فرشته حسینی حجب و حیای ایرانی را زیر پا گذاشتند

واکنش‌ها به گزارش ساختگی صداوسیما از فردی که ۳۰ ساعت زیر آوار بود

تمجید منتقدان از «برادران لیلا» و بازی ترانه علیدوستی در کن

  • صفحه نخست
  • سیاست
  • بین الملل
  • تاریخ
  • اقتصاد
  • اجتماع
  • فناوری
  • فرهنگ و هنر
  • حوادث
  • ورزش
  • خواندنی ها
  • گردشگری
  • سلامت
  • ویدیو
  • عکس
  • درباره انتخاب
  • |
  • ارتباط با ما
  • |
  • پیوندها
  • |
  • آب و هوا
  • |
  • اوقات شرعی
  • |
  • مجله الکترونیکی
  • |
  • نظرسنجی
  • |
  • جستجو
  • |
  • آرشیو
تمامی حقوق مادی و معنوی این سایت متعلق به انتخاب است و استفاده از مطالب با ذکر منبع بلامانع است.
طراحی و تولید : "ایران سامانه"
کد خبر: ۵۷۵۷۸۶
تاریخ انتشار: ۵۸ : ۱۵ - ۰۴ مهر ۱۳۹۹
سیاست >> سیاست خارجی
پ

شکل‌گیری پرده آهنین جدید میان آمریکا و چین و استلزامات آن برای ایران / تهران در میانه تغییرات جدید نظام جهانی چگونه سیاست‌ورزی کند؟

محمد حسین خانلرخانی: ماهیت امپراطوری در چین هیچ‌گاه توسعه طلب نبوده و بیشتر مسیر انزوا و تجارت را دنبال کرده است بنابراین می‌توان انتظار داشت این کشور هیچ‌گاه تبدیل به چتر حمایتی از ایران نخواهد شد زیرا اساسا تمایلی به تعهد در فراتر از مرزهایش نداشته و نخواهد داشت
پایگاه خبری تحلیلی انتخاب (Entekhab.ir) :

شکل‌گری پرده آهنین جدید میان آمریکا و چین و استلزامات آن بر ج.ا. ایران / یا چین چتر حمایتی مناسبی برای ایران است؟ / ایران در میانه تغییرات جدید نظام جهانی چگونه سیاست‌ورزی کند؟

محمد حسین خانلرخانی: اخیرا ترامپ در یک کنفرانس خبری در روز کارگر سخن از جداسازی اقتصاد آمریکا از چین به میان آورده است. او در این رابطه گفت: «ما میلیاردها دلار از دست می‌دهیم ولی اگر با آنها تجارت نداشتیم این پول را از دست نمی‌دادیم به این می‌گویند جداسازی، پس بهتر است به آن فکر کنیم». این موضع‌گیری‌ها تنها در عرصه سخن نبوده و به شدت و سرعت در حال گسترش به فضای عینی روابط میان دو کشور است. اخیرا بلومبرگ اعلام کرد دولت آمریکا با ارسال نامه‌ّهایی به برخی از شرکت‌های آمریکایی فعال در صنعت بازی‌های آنلاین از آنها خواسته در مورد رابطه‌شان با شرکت‌ فن‌آوری چینی «تنسنت» و پروتکل‌های حفاظت از امنیت کاربران آمریکایی توضیح دهند. از سوی دیگر وزارت بازرگانی این کشور درحال مسدود کردن دسترسی کاربران آمریکایی به وی‌چت و تیک‌تاک است. چنین رویکردهایی که به شدت در آمریکا دنبال می‌شود بالطبع موجب رفتار متقابل چین با شرکت‌های آمریکایی خواهد شد که نتیجه آن چیزی جز جدایی دو نظام اقتصادی از هم نخواهد بود. بر این اساس استدلال می‌شود شاهد شکل‌گیری دوران جدیدی از رابطه غرب بالاخص آمریکا با چین هستیم که اساس آن نه بر همکاری و مشارکت بلکه مبتنی بر رقابت و تقابل است.

با مطرح شدن انعقاد قرارداد ۲۵ ساله جامع میان ایران و چین و از سوی دیگر روابط متشنج میان چین و آمریکا در سال‌های اخیر هر چه بیشتر موضوع قدرت‌گیری چین و تاثیر آن بر نظام آینده بین‌الملل مهم شده است. این امر را می‌توان به وضوح در ارزیابی‌ها و حتی سخنان مقامات غیر سیاسی واشنگتن مشاهده کرد. بر اساس گزارش اخیر پنتاگون چین اکنون از قدرت دریایی بیشتری نسبت به آمریکا برخوردار است اگر چه همچنان به لحاظ تناژ امریکا دست برتر را دارد. این گزارش‌ها در پیوند با گزارش‌های اقتصادی و رشد فن‌آوری زنگ‌های خطر را در آمریکا به صدا در آورده است.

از زمانی که نیکسونِ جمهوری‌خواه در قالب رویکرد تعامل (Engagement) سخن از «بازگشایی جهان به روی چین» به میان آورد تا کلینتونِ دموکرات که مفهوم «قدرت جهانی مسئولیت‌پذیر» و «شریک سازنده» را مطرح کرد و یا حتی  استفاده دولت بوشِ پسر از استعاره «سهامدار مسئول» در قبال چین؛ می‌توان یک جریان مشخص را در رویکرد آمریکا نسبت به چین مشاهده کرد: آوردن چین بر سر سفره نظام سرمایه‌داری جهانی به امید دفع رویکرد انقلابی و استحاله آن در نظم لیبرال غربی که در نهایت منجر به استحاله درونی این کشور گردد. در مقابل چینی‌ّها نیز با بهره برداری از این موقعیت و در قالب مفاهیمی چون «احترام دوجانبه»، «همزیستی مسالمت‌آمیز» و «رشد صلح‌آمیز» از فرصت بدست آمده جهت استفاده از کالاهای عمومی فراهم شد در نظم سرمایه‌داری جهانی، رشد چشم‌گیری را رقم زدند به نحوی که اکنون از مدلی به عنوان مدل توسعه چینی یاد می‌شود.

پیوند اقتصادی میان غرب و چین به نحوی در این سال‌ها شدت گرفت که اعتماد نسبی متقابل به رغم تضادهای ذاتی میان نظم لیبرال غربی با نظم کمونیستی چین، میان طرفین بوجود آورد. این در حالی است که رشد قدرت اقتصادی چین در کلام میر‌شیمر از «قدرت بالقوه» در حال تبدیل به قدرت نظامی است. زمانی که روابط از سطح اقتصادی به سطح امنیتی و نظامی گسترش می‌یابد منافع نیز از قالب منافع مطلق تبدیل به منافع نسبی خواهد شد. بر این اساس منطق جمع جبری صفر تعیین‌کننده نوع بازی میان طرفین می‌شود. بدین معنا کسب منافع دوجانبه به مرور رنگ باخته و میزان بهره‌مندی هر طرف از رابطه،‌ اهمیت می‌یابد. چنین منطقی تعامل و همکاری را تبدیل به رقابت و تقابل خواهد کرد زیرا عدم قطعیت از نیات و اهداف طرف مقابل و ترس از آینده نامعلوم طرفین را به مقایسه قدرت و در نتیجه رفتارهای متوازن‌بخش سوق می‌دهد. اولین ظهور چنین نگاهی را در استراتژی دولت اوباما در سال 2012 با عنوان چرخش به آسیا(Pivot to Asia) شاهد هستیم.  تغییر نگرش به قدرت‌ در حال صعود چین زمانی بیش از پیش تقویت شد که قدرت آمریکا نیز به دلیل بحران‌های مختلف و گسترش بیش از حد جهانی در کلام افول‌گرایان رو به تنزل نهاده است. بنابراین سیاستگذران آمریکایی در حال مواجهه با واقعیت چینِ در حال اوج و آمریکایِ رو به تنزل هستند. چنین وضعیتی آنها را ناگزیر نگرانِ فردای مواجه به چین قدرتمندی می‌کند که به سرعت در حال ایجاد زیرساخت‌های جهانیِ چین محور است. نمونه ایجاد این نظم جدید را می‌توان در قالب استراتژی «یک کمربند یک جاده» مشاهده کرد. بر این اساس نه تنها موضوع چین اکنون تبدیل به یک موضوع داغ در انتخابات آمریکا شده است بلکه شاهد شکل‌گیری اجماع دو حزبی پیرامون مهار چین هستیم، امری که می‌توان گفت بی‌سابقه بوده است. این موضوع در پیوند با شکل‌گیری ناسیونالیسم سلبی در آمریکا و همینطور بحران کرونا که چین را تبدیل به عنصر «شرّ» در گفتمان غالب آمریکا کرده، زمینه را برای تغییر کلی رویکرد در مقابل چین فراهم کرده است.

بر این اساس می‌توان «ایده‌جداسازی» ترامپ را مشابه استعاره «پرده آهنین» دانست که وینستون چرچیل در سال 1946 مطرح کرده بود. مفهومی که بنیان قریب به نیم قرن رابطه غرب با شوروی را شکل داد. چنین فضایی باعث شده است که رویکرد اعتماد و راستی‌آزمایی ریگان در کلام پمپئو تبدیل به عدم اعتماد و راستی‌آزمایی گردد و شکست توافق تجاری اخیر چین و آمریکا حاکی از گذر از دوران حضور بر سر یک سفره به دوران جداسازی سفره‌ها است. دورانی که وجه مشخصه آن نه همکاری مبتنی بر منافع مطلق بلکه تقابل و رقابت مبتنی بر منافع نسبی خواهد بود.

استلزامات وضعیت در حال شکل‌گیری برای جمهوری اسلامی ایران

متاسفانه به طور تاریخی مخصوصا با تغییر ماهیت روابط بین‌الملل در دوران مدرن دولتمردان ایرانی در بزنگاه‌های تاریخی برداشت دقیقی از سیاست بین‌الملل و پویایی‌های آن نداشته‌اند و همین امر معمولا باعث قرار گرفتن ایران در طرف بازنده مناقشات بین‌المللی شده است. از نمونه‌های بارز چنین وضعی به عدم اشراف شاهان قاجار به روابط میان قدرت‌ّهای بزرگ که منجر به قرارداد تیلیست و تنها گذاردن ایران در مقابل روسیه شد؛ عدم توجه مشروطه‌خواهان به روابط سطحِ های‌پالتیکس در قالب بازی بزرگ میان بریتانیا و روسیه، نزدیکی رضاشاه به آلمان و عدم توجه به شکل‌گیری ائتلاف بین‌المللی علیه هیتلر، عدم درک عمق روابط میان بریتانیا و آمریکا از سوی مصدق در بحران ملی کردن نفت و... اشاره کرد.

بر این اساس می‌توان استدلال کرد که اکنون نیز جهان در حال ورود به مرحله جدیدی از روابط در سطح نظام‌بین‌الملل است. لحظه تک‌قطبی محو، نظام یک چند قطبی نیز در حال افول و آینده، آنگونه که گیلپین استدلال می‌کند آبستن جنگ و تغییر است. اگر چه چین در سال‌های اخیر با رشد شتابانی پیش رفته است اما این به معنای پسرفت آمریکا یا تضاد‌های درونیِ خود ویرانگر نیست. همچنان دانشگاه‌ّ‌های آمریکایی در صدر دانشگاه‌های جهان و شرکت‌های آمریکایی پیشرو عرصه های‌تک هستند. دلار آمریکا اگر چه مانند دوران برتون‌وودز اعتباری هم‌پایه طلا ندارد اما همچنان اقتصاد جهانی به آن معتاد و جایگزینی برای آن حداقل در میان مدت متصور نیست. نیروی نظامی آمریکا نیز همچنان در صدر قرار دارد. بنابراین کاهش فاصله قدرت چین با آمریکا به معنای ورود به فضای دو قطبی نیست، فضایی که توام با چتر حمایتی هر یک از قطب‌ها برای اقمارش خواهد بود. از سوی دیگر فرایند دولت‌سازی  و بخشی از منطق توسعه در آمریکا مبتنی بر جنگ بوده است. زمانی که آمریکا دشمن معینی را شناسایی کند رفتارش عقلانی‌تر، محاسبه‌گرانه‌تر و البته تولید و رشد‌اش افزایش خواهد یافت. آنگونه که دیوید کمپل استدلال می‌کند مبنای دولت‌سازی در آمریکا بر وجود «دیگری» استوار است. بر این اساس می‌توان انتظار داشت در سال‌های آینده طی رقابت جدی‌ با چین، آمریکا نیز وارد فاز پیشرفت و هارمونی و انسجام بیشتر شود.

در چنین فضایی باید به شدت از ورود به قطب‌بندی‌ها اجتناب کرد زیرا قدرت در حال ظهور می‌تواند نه به عنوان یک شریک راهبردی بلکه به عنوان یک کارت بازی در مقابل قدرت مسلط از ایران بهره ببرد. از سوی دیگر ماهیت امپراطوری در چین هیچ‌گاه توسعه طلب نبوده و بیشتر مسیر انزوا و تجارت را دنبال کرده است بنابراین می‌توان انتظار داشت این کشور هیچ‌گاه تبدیل به چتر حمایتی از ایران نخواهد شد زیرا اساسا تمایلی به تعهد در فراتر از مرزهایش نداشته و نخواهد داشت. در حال حاضر چین بیش از آنکه کشوری تجدید‌نظر طلب باشد کشوری حامی وضع موجود است و صرفا عدم قطعیت ناشی از افزایش قدرت و معمای امنیت حاصل از آن باعث سوء ظن آمریکا به نیات چین و فعال شدن راهبردی‌های موازنه‌جویانه شده است؛ بنابراین چین هیچ‌گاه در فضای تجدید‌نظر‌طلبی و انقلابی‌گری که بیشتر مد نظر ایران است قرار نمی‌گیرد و از این حیث منطق توسعه‌ را در چنبره سیاست هویت آن هم در حوزه فرار و سیالی چون خاورمیانه قرار نمی‌دهد.

شکل‌گری پرده آهنین جدید میان آمریکا و چین و استلزامات آن بر ج.ا. ایران / یا چین چتر حمایتی مناسبی برای ایران است؟ / ایران در میانه تغییرات جدید نظام جهانی چگونه سیاست‌ورزی کند؟

محمد حسین خانلرخانی: دکترای روابط بین‌الملل دانشگاه تهران و کارشناس مسائل آمریکا

 

 

 

 

 

رومیس د
رازیانه د
ارسال به تلگرام
برچسب ها: محمد حسین خانلرخانی ، آمریکا ، چین ، ایران
رومیس د
رازیانه د
رومیس د
رازیانه د
رومیس د
رازیانه د
رومیس د
رازیانه د
رومیس د
رازیانه د
رومیس د
رازیانه د
  • صفحه نخست
  • سیاست
  • بین الملل
  • تاریخ
  • اقتصاد
  • اجتماع
  • فناوری
  • فرهنگ و هنر
  • حوادث
  • ورزش
  • خواندنی ها
  • گردشگری
  • سلامت
  • ویدیو
  • عکس
  • درباره انتخاب
  • |
  • ارتباط با ما
  • |
  • پیوندها
  • |
  • آب و هوا
  • |
  • اوقات شرعی
  • |
  • مجله الکترونیکی
  • |
  • نظرسنجی
  • |
  • جستجو
  • |
  • آرشیو
تمامی حقوق مادی و معنوی این سایت متعلق به انتخاب است و استفاده از مطالب با ذکر منبع بلامانع است.
طراحی و تولید : "ایران سامانه"