خاطرات مرحوم آیت الله هاشمی رفسنجانی از سال ۱۳۷۱ تا ۱۳۷۶، هر شب منتشر میشود. پیشتر، خاطرات «آیت الله» از سال ۵۸ تا ۷۱ در سرویس تاریخ «انتخاب» منتشر شده بود.
سرویس تاریخ «انتخاب»: متن کامل خاطرات ۷۱ تا ۷۶ (که به صورت اختصاصی در «انتخاب» منتشر میشود) در زیر آمده است
سال ۱۳۷۱
ساعت نُه صبح براى شركت در مراسم آغاز سال تحصيلي به دانشگاه تهران رفتيم. [دكتر محمد رحيميان و دكتر محمدحسن باستان‌حق]، رؤساى دانشگاه تهران و علوم پزشكى تهران گزارش دادند. لوح تقدير اساتيد و دانشجويان ممتاز را دادم و سخنرانى كردم.
به دفترم رفتم. آقاى [محمد] سلامتى، [معاون وزير كار و امور اجتماعي] آمد. براى تقويت شوراى عالى آموزش‌هاى فنى و حرفه‌اى استمداد كرد. عصر آقاى [محسن] نوربخش، [وزير امور اقتصادي و دارايي] آمد. گزارش سفر به آمريكا و پيشنهاد فروش نفت و خريد كالاهاى آمريكايى را داد. آقاى [سيدحسين] حسيني شاهرودى، [نماينده شاهرود]، در خصوص سفر به سمنان آمد.
شوراى اقتصاد جلسه داشت. سياست‌هاى تدوين بودجه سال 1372 منجمله تصويب تك نرخي شدن ارز را تصويب كرديم. شب ضيافت شام به افتخار ميهمانان افغان دادم. دربارة اوضاع افغانستان و نوع كمك‌هاى ما و مسايل تاجيكستان و همكارى فارسى‌زبانان سه كشور و كمك به تاجيك‌ها مذاكره كرديم. خواست براى تقويت فارسى‌زبان‌ها كمك‌هاى مؤثرى بكنيم؛ شانس‌گرفتن حكومت را دارند. قرار شد در چاپ اسكناس و دادن غذا و سوخت تسريع شود.
سال ۱۳۷۲
صبح در مراسم شروع سال تحصيلى جديد در دانشگاه تهران شركت كردم. رؤساى دانشگاه تهران و دانشگاه علوم پزشكى گزارش دادند و من جوايز را دادم. برايشان صحبت كردم و سياست‌هاى آموزشى را گفتم.
دكتر [حسن] حبيبى، [معاون اول رییس جمهور] براى امور جارى كشور آمد. عصر [آقای اسحاق جهانگیری]، استاندار اصفهان آمد و براى توسعه جاده‌هاى اصفهان استمداد كرد. شوراى عالى ادارى جلسه داشت. روش صدور احكام بازنشستگى را اصلاح كرديم. آقای [مرتضی] محمدخان آمد و در مورد برنامه‌اش [برای وزارت امور اقتصادی و دارایی] توضيح داد.
سال ۱۳۷۳
آقاى [مهدی] صفرى آمد. سفيرمان در اتريش بود كه فعلاً به سفارت مسكو منتقل شده است. گزارش كارهاى مهمش در اتريش و توفيق حل مشكل معوقه‌ها و تجديد پوشش بيمه را داد و نيز كارهاى مهمى كه بايد در روسيه انجام دهد؛ از جمله استفاده از دانش و تكنولوژى و امكانات فراوان ناشناخته شوروى سابق، حل مسايل اختلافى درياى خزر و استفاده از شرايط سياسى تضادشان با غرب.
آقاى [محمدرضا] نورى [شاهرودی]، سفيرمان در ليبى آمد. گزارشي از راه افتادن صادرات كالاهاى ايرانى به ليبى و جدى شدن طرح‌هاى مهمى در لوله كشى و انتقال برق گفت و از رضايت خانواده آقاى قذافى از پذيرايى‌هاى ما خبر داد.
آقاى [حسن] شفتى، [مدیرعامل سازمان هواپیمایی هما] از ايران‌اير آمد. از عدم توجه آقاى [اکبر] تركان، [وزیر راه و ترابرِی] و ايجاد مشكلات در خريد [هواپیمای] ايرباس گله دارد. براى ترك شغل اجازه خواست، اجازه ندادم.
آقاى [مصطفی] ميرسليم براى دستور شوراى عالى انقلاب فرهنگى آمد. عصر در جلسه هیأت دولت، بحث بر سر مشكل گرانى و نيازمندى آموزش و پرورش به معلم بيشتر بود. شب در خانه بچه‌ها جمع بودند.
سال ۱۳۷۴
وزير و مديران وزارت دفاع آمدند. آقاي [محمد] فروزنده گزارش داد و من در خصوص آثار ادغام دو وزارت [دفاع و سپاه] و سرمايه‌هاي عظيم صنعتي و نيروهاي انساني و سهم قابل توجه مصنوعات غيرنظامي در كنار تأمين نيازهاي نظامي و پشتيباني‌هاي مصرفي خانواده‌هاي نظاميان صحبت كردم.
[آقای عیسی کلانتری]، وزيركشاورزي آمد. گزارش توليدگندم و برنج و نتايج خوب آوردن بذرچغندر پُرعيار از آمريكا و دامغان و چشم‌انداز خوب طرح آبياري تحت فشار و برنامه سفر به ويتنام -كه ریيس كميسيون مشترك است- صحبت شد. خبر توفيق دكتر اكبرزاده در توليد مهمترين ماده اصلي سموم را داد. P2.S5 را ساخته و مشغول توليد انبوه است.
شوراي عالي حفاظت محيط زيست، جلسه با چند مصوبه داشت. با آقاي [محمد] يزدي، [رییس قوه قضاییه]، در مورد بازداشت عابدزاده، [مديرعامل شرکت هواپیمایی آسمان]، صحبت كردم كه مشكل را حل كنند.
سال ۱۳۷۵
در گزارش‌ها، خبر سقوط كابل به دست طالبان و فرار حكام فعلى و شدت برخوردها در فلسطين موردتوجه است. براى نمازجمعه به دانشگاه تهران رفتم. يك خطبه دربارة آفريقا و خطبه ديگر در مناسبت‌هاى هفته بود.
عصر كتابى به نام «جغرافياى نيمروز» مطالعه كردم كه يك مهندس كرمانى، در زمان ناصرالدين‌شاه، دربارة سيستان تهيه كرده؛ مأموريت تهيه نقشه و حدود را داشته و اطلاعات خوبى از آن زمان جمع شده است. ظهر و شب، بعضى از بستگان اينجا بودند.
سال ۱۳۷۶
دکتر [محمدعلی] کى‌نژاد، [دبیر شوراي عالی انقلاب فرهنگی] آمد. گـزارش کـار شـوراى عالى انقلاب فرهنگى بعد از من را داد و براى تهیه ساختمان استمداد کرد. توقع دارد، منزل پروفسور عدل را که براى دبیرخانه مجمع گرفته‌ایم، به آنهـا بـدهیم. بـراى کارهـاى آینـده مشورت کرد.
آقاى دکتر [مهدي] اکبرزاده، [معاون وزیر کشاورزی] آمد. گزارش کـار در تولیـد انـواع سم‌ها علف‌کُش را داد که کار مهمى است و براى تولید مـواد اصـلى دیگـر برنامـه‌اش را گفت و براى دادن اعتبارات‌شان که تاکنون داده نشده استمداد کرد و گفت، راننده تاکسى در راه به او گفته که غیر از آقای رفسنجانی، کسى نمى‌تواند کشور را جلو ببرد.
آقاى تیمسار [رضا] سیف‌اللهـى آمـد. گفـت، در سـمت مـشاورت رهبـرى بیکـار اسـت. خانه‌اش را به قم منتقل کرده و مى خواهد تحصیل کند. آماده است، در دبیرخانه مجمع کار کند. عصر آقای [روح‌الله] حسینیان، [رییس مرکز اسناد انقـلاب اسـلامی] آمـد. تعـدادي از کتاب‌هایی که مرکز اسناد انقلاب اسلامی منتشرکرده، منجمله خاطرات آقـاى [محمـدتقی] فلسفى را و پیش‌نویسى از کتاب خاطرات من را آورد و براى چاپ اجازه خواست. گفتم با توجه به نشر خاطراتم، دیگر مناسب نیست، ولى اصـرار کرد. گفـتم بررسـى مـى کـنم، ولـى مصلحت نمى دانم. گفت محافل چپى اعتقاد بر این اسـت کـه دولـت آقـاى خـاتمى براى انجام وعده ها موفق نمى‌شود و لذا تصمیم گرفته‌انـد ، شـایع کنند کـه رهبـرى و مجمـع تشخیص مصلحت کارشکنى کرده اند. [آقای محمد شریعتمداری ] وزیـر بازرگـانى هـم در جلسه جمعیت ارزش‌ها، در قدرت توفیق دولت، در حل مشکلات اقتصادى و به خـصوص رکودى که اخیراً در اقتصاد کشور به وجـود آمـده اظهـار تردیـد کرده اسـت. خـودش هـم نمونه‌هایى از رکود شدید بازار را ذکر کرد و اظهار عقیده نمود که آقاى خاتمى، نمى‌تواند کار بکند و از حد شعار جلوتر نمی‌رود؛ گفتم حدود 45 روز از عمر دولت جدیـد گذشـته است
در ضمن در آخر صحبتش گفت، تا چند ماه قبل ، نسبت بـه مـن نظـر منفـى داشـته، ولـى امام زمان را در خواب دیده و به خاطر ابهاماتى که در مسایل انتخابـات بـرایش پـیش آمـده بوده، از امام زمان خواهش می‌کند که او را راهنمایى و روشـن کنـد. امـام مـى فرماینـد، بـه آقاى هاشمى رفسنجانى مراجعه کن. تعجب مى کند و با ناباورى بـاز درخواسـت راهنمـایی مى‌کند، همان جواب را مى شنود و دفعه سوم هم همان سؤال و جواب تکـرار مـى شـود. بـا دلهره بیدار مى شود، در حالی که به شدت عرق کـرده بـوده و از آن بـه بعـد، تغییـر عقیـده مى دهد. گفت، قبلاً این خـواب را بـراى علـى اخـوى زاده نقـل کـرده اسـت و نیـز از دفتـر رهبرى، به دلیل فشار براى ترك تجارت مرکز [اسناد انقلاب اسلامی ]، از طریق وارد کردن تلفن موبایل گله داشت.
آقاى [محمود] گلزارى، [روانشناس] آمد. از اظهارات اخیر من، در مورد نبـودن متـولی مشخص براى فرهنـگ کـشور، اظهـار قـدردانى کـرد و نیـز اینکـه علـم اخـلاق ، همـراه بـا روانشناسى جدید، مى تواند اصول علم اخـلاق را مـشخص کنـد. نمونـه هـایى از تحقیقـات خودش در تلفیق مبانى اخلاق اسلامى و نظرات روان شناسـى جدیـد را ارایـه داد. قرارشـد، براى ترویج اخلاق اسلامى و سازنده علمى، همکارى‌کنیم.
شب میهمـان رهبـرى بـودم. از ایـشان وضـع مـانور ذوالفقـار و سـلاحی کـه بـیش از 250 کیلومتر برد دارد، با چهار برابر سرعت صوت تعریـف کردنـد؛ در دولـت مـن، از روسـیه خریداري شده است و نیز پرواز اولین هواپیمای بمب افکن آذرخش را کـه بـا طـرح شـهید ستاری و کمک من ساخته شده است. درباره حرف های آقـاى حـسینیان و نیـز آیـین‌نامـه مجمع و سفر من به روسیه صحبت کردیم.
