بازارهای مازندران این روزها کمترین شباهت را به روزهای سخت کرونایی در ۶ ماه گذشته دارد. تردد شهروندان در این اماکن با کمترین میزان رعایت پروتکل‌های بهداشتی همراه است. در بسیاری از فروشگاه‌ها مشتریان و حتی متصدیان کمتر تمایلی به استفاده از ماسک دارند. آن دسته از افرادی که ماسک استفاده می‌کنند، بیشتر حالت تزئینی دارد و تنها چانه‌اشان را می پوشاند.
بررسی وضعیت بازار شهر ساری حاکی است که در بازارهای اصلی این شهر تردد بدون ماسک برای بسیاری از شهروندان عادی شده است. در داخل پاساژها و مغازه ها هم هیچ نظارتی وجود ندارد و متصدیان فروشگاه ها تنها با چسباندن تصویری از چهره پوشانده شده با ماسک بر روی درب ورودی و نوشتن " ورود بدون ماسک ممنوع " وظیفه اشان را فیصله یافته تلقی می کنند و کاری با مشتریان بدون ماسک که وارد فروشگاه و محل کسب و کارشان می شوند ، ندارند.
در خیابان قارن ساری که بعد از ظهرها بساط دستفروشی هم پهن می شود ، وضعیت بغرنج تر به نظر می رسد. در این محدوده ازحام جمعیتی و تردد افراد بدون ماسک اعم از فروشندگان و مشتریان سبب شده تا اندک افرادی که از ماسک استفاده می کنند به این نتیجه برسند که دیگر نیازی به رعایت پروتکل های بهداشتی نیست. در همین محدوده متصدیان و کارگران بسیاری از فزوشگاه ها هم فاقد ماسک هستند در عین حال که هیچ محدودیتی برای رعایت فاصله گذاری فیزیکی هم وجود ندارد.
خیابان فرهنگ و قارن به همراه خیابان انقلاب و بازار نرگیسیه ، مهم ترین بازار شهر ساری به شمار می رود. فروشگاه های این منطقه عمدتا عرضه کننده پوشاک و لوازم منزل اعم از تزئینی و ضروری هستند. چند پاساژ بزرگ و همچنین چندین ساختمان پزشکان هم در این مناطق وجود دارد که سبب می شود میزان تردد و ازحام جمعیت بویژه بعد از ظهرها به طرز چشمگیری افزایش یابد.
یک مانتوفروشی چند طبقه در خیابان قارن ساری در یک روز بعد از ظهر ماه مهر در یک بازه زمانی ۱۰ دقیقه ای پذیرای دستکم ۲۰ مشتری است. در این فروشگاه که ۱۰ کارگر به همراه متصدی فروش و نظارت حضور دارند ، تنها سه نفر از ماسک با پوشاندن دهن و بینی اشان استفاده می کنند. ۲ نفر به صورت تزیینی ماسک را روی چانه اشان نگه داشته اند و بقیه هم بدون ماسک به مشتریان خدمات می دهند. در میان مشتریان هم تنها یک سوم از ماسک استفاه می کنند و بقیه حتی در حد تزئینی هم ماسک به همراه ندارند.
یکی از مشتریان در پاسخ به پرسش خبرنگار ایرنا در باره علت رعایت نکردن پروتکل های بهداشتی می گوید که ا ستفاده از ماسک برایش دشوار است و نفس کم می آورد ولی یکی دیگر هزینه تهیه ماسک را مشکل خود اعلام می کند. متصدی فروشگاه هم علت عدم استفاده کارگران از ماسک را خسته شدنشان ذکر می کند و توضیح می دهد : تمامی کارکنان ما ماسک می زنند ولی حضور طولانی مدت سبب می شود تا برای رفع خستگی و تجدید قوا به صورت موقت ماسک را کنار می گذارند و یا از روی دهن و بینی اشان بر می دارند و بعدا دوباره استفاده می کنند.
نتیجه بررسی خبرنگار ما نشان می دهد که تقریبا هیچ یک از فروشگاه ها در برابر مشتریان فاقد ماسک عکس العملی نشان نمی دهند و سکوت پیشه می کنند ، وضعیتی که شاید علتش نگرانی از خارج شدن مشتری از مغازه و خرید نکردن باشد. نکته جالب این که همه آنها با نشان دادن کاغذ و تصویر چسبانده شده در ورودی فروشگاه ، معتقدند که وظیفه اشان را انجام داده اند ولی نمی توانند به مشتری اجبار کنند که حتما با ماسک وارد شود.
وضعیت در سایر شهرهای مازندران هم یا مشابه است و با بدتر ارزیابی می شود. مثلا در شهر نکاء ، بهشهر و گلوگاه در شرق استان ، وضعیت بدتر از ساری است. در این شهرها ازدحام جمعیتی به خاطر کوچک بودن محیط بازار و زیاد بودن جمعیت مراجعه کننده بویژه از روستاها تقریبا فاصله گذاری اجتماعی به هیچ وجه رعایت نمی شود. در خیابان امام خمینی (ره) بهشهر که کارکرد چندگانه مانند خیابان قارن ساری دارد ، یا محدوده " چهار راه " شهر نکاء که نقطه ثقل بازار این شهر محسوب می شود و همچنین راسته خیابان اصلی شهر گلوگاه هم ازحام جمعیت بیشتر از ساری است و هم رعایت پروتکل های بهداشتی کم رنگ تر است. در تمامی محدوده های ذکر شده این شهرها فعالیت دستفروشان هم بر ازحام جمعیتی اضافه کرده و مشکل رعایت نکردن پروتکل های بهداشتی و ضریب شیوع احتمالی ویروس کرونا را چند برابر می کند.
گزارش های دریافتی از شهرهای مرکزی و غربی مازندران هم حاکی است که وضعیت چندان رضایت بخش نیست ، اگر چه در شهرهای کوچک تر ساحلی که این روزها از مسافران و گردشگران خالی شده است ، وضعیت از شهر ساری و شهرهای شرقی استان تا حدودی بهتر است.
در مجموع وضعیت فعالیت اصناف در مازندران این روزها هیچ شباهتی با ماه های اسفند سال گذشته یا فروردین امسال و حتی ماه های تیر و مرداد ندارد. عادی سازی رفتاری در بازار مازندران از اواسط شهریور هر روز بدتر می شود. این در حالی است که دیگر مانند گذشته کمبود ماسک و مواد ضد عفونی کننده در استان به عنوان بهانه وجود ندارد. حتی نسبت به یک ماه پیش قیمت ماسک در داروخانه ها به نرخ اعلامی از سوی سازمان صنعت ، معدن و تجارت و دانشگاه علوم پزشکی یعنی کمتر از یکهزار و ۴۰۰ تومان رسیده است.
بررسی میدانی خبرنگار ایرنا نشان می دهد که در تمامی داروخانه های استان ماسک به اندازه کافی به قیمت مصوب یکهزار و ۳۰۰ تا یکهزار و ۵۰۰ تومان به صورت تک فروشی تا بسته های ۱۰ تایی ، ۵۰ تایی و ۱۰۰ تایی عرضه می شود و محدودیتی هم برای خرید وجود ندارد. وضعیت مواد ضد عفونی کننده مانند الکل و دیگر مایعات نیز در داروخانه ها به همین شکل است و محدودیتی برای عرضه با نرخ مصوب وجود ندارد.
انگشت ستاد مقابله با کرونا به سمت اصناف
وضعیت فعالیت اصناف بدون توجه به پروتکل های بهداشتی در مازندران صدای ستاد مقابله با کرونای استان را هم در آورده است. اعضای این ستاد در تازه ترین نشستشان که روز شنبه پنجم مهر ماه (دیروز) برگزار شد ، از این وضعیت انتقاد کردند. استاندار مازندران به عنوان رییس ستاد از سازمان صنعت ، معدن و تجارت خواست تا با اتحادیه های صنفی که نسبت به رعایت پروتکل های بهداشتی بی توجه هستند ، واکنش درخور نشان دهد.
گزارش دانشگاه علوم پزشکی مازندران از وضعیت رعایت پروتکل های بهداشتی که در این نشست قرائت شد ، نشان داد که میزان استفاده از ماسک در اصناف استان پایین تر از میانگین استانی است ، اگر چه در مجموع میزان استفاده از ماسک در استان طی چند هفته گذشته حدود ۳۰ درصد کاهش داشته است.
روسای دانشگاه علوم پزشکی مازندران و بابل هم در این نشست نسبت به کاهش استفاده از ماسک و عدم رعایت سایر مفاد پروتکل های بهداشتی در استان ابراز نگرانی کردند و نسبت به تبعات آن از جمله شروع موج سوم شیوع کرونا هشدار دادند.
بر اساس گزارش دانشگاه علوم پزشکی مازندران و بابل ، با کاهشی شدن آمار بیماران مبتلا به کووید - ۱۹ در استان در هفته های اخیر، میانگین استفاده از ماسک به عنوان یکی از مهم ترین بخش پروتکل های بهداشتی در استان به حدود ۵۶ درصد کاهش یافت که حتی کمتر از میانگین کشوری است.در این میان میزان استفاده از این ابزار پیشگیرانه در سطح اصناف و بازاریان استان بخصوص نانوایی ها به عنوان یکی از پر تردد ترین امکان مردمی به حدود ۵۰ درصد رسیده است.
طبق آمار رسمی وزارت بهداشت ، درمان و آموزش پزشکی که چند روز پیش منشتر شد ، در هفته های اخیر میانگین رعایت پروتکل های بهداشتی و استفاده از ماسک به عنوان مهمترین اهرم پیشگیرانه در برابر انتقال ویروس کرونا از ۸۲ درصد ماه های گذشته به ۶۲ درصد رسید.
عادی انگاری زیر سایه ضعف اطلاع رسانی
رییس دانشگاه علوم پزشکی مازندران دلیل اصلی عادی نگاری پروتکل های بهداشتی پیشگیری از شیوع ویروس کرونا از سوی اصناف و بازاریان استان را علاوه بر کم رنگ شدن نظارت ها ، در ضعف اطلاع رسانی و ناآشنایی مالکان این واحدها از خطر بالای شیوع ویروس کرونا بیان کرد.
دکتر سید عباس موسوی به خبرنگار ایرنا گفت : اکثر اصناف قضاوتشان پیرامون خطر شیوع ویروس کرونا نادرست است چون به صورت مقایسه ای و آن هم از همکارانشان که با این ویروس درگیر شدند، نشات می گیرد و این اشتباه بزرگی است.
وی توضیح داد : اگر بر فرض در یک راسته از بازار تعداد افراد کمتری به بیماری کووید-۱۹ مبتلا شدند به این معنا نیست که آن راسته از بازار از امنیت بیشتری در برابر شیوع کرونا برخوردار است و از این طریق نباید نتیجه گیری کرد که رعایت پروتکل های بهداشتی در این مکان ها نباید سختگیرانه باشد.
موسوی گفت : اصناف به دلیل این که تعداد زیادی از خدمات را به اقشار مختلف با جمعیت بالا ارائه می دهند و اکثر آنها نیز توزیع کنندگان مواد غذایی هستند ، اگر یکی از آنها پروتکل ها را به درستی رعایت نکند، احتمال این که بتواند چندین نفر را بدون این که خودشان مطلع باشند ، مبتلا کنند زیاد است و با این گستره زیاد خدمات دهی از سوی اصناف، باید رعایت پروتکل ها از سوی آنها نیز بالاتر برود.
دبیر ستاد مقابله با کرونای مازندران اظهار داشت : در شرایط فعلی ، طبق بررسی ها میانگین رعایت پروتکل های بهداشتی در واحدهای صنفی حدود ۵۷ درصد و از بین واحدهای صنفی موجود در نانوایی ها حدود ۵۰ درصد است. این عادی سازی رفتاری می تواند به کل جامعه نیز سرایت کند.
وی افزود : سطح رعایت پروتکل های بهداشتی در واحدهای صنفی استان مازندران نگرانی درمانگران را موجب شده و باید در نظارت بر این واحدهای صنفی از سوی اتحادیه ها و مجامع صنفی و دستگاه های مرتبط تشدید شود شود تا بتوانیم با افزایش سطح رعایت پروتکل ها در دوره همزمانی کرونا با آنفلوانزا ، از آسیب بیشتر به مردم جلوگیری کنیم.
موسوی گفت : در شرایط فعلی با کاهش آمار بستری بیماران مبتلا به کووید-۱۹ در بیمارستان های استان ، فرصتی برای تجهیز امکانات و بازبینی تجهیزات مورد نیاز و حتی استراحت دادن به کادر درمانی است و نباید با خطاهای خود در بی توجهی به پروتکل ها زمینه صعودی شدن ابتلا به بیماری را ایجاد کنیم.
رییس دانشگاه علوم پزشکی بابل هم که هفت بیمارستان را در شهرستان بابل زیر پوشش دارد و به ۲۰ درصد از جمعیت استان خدمات درمانی و بهداشتی می دهد ، رعایت پروتکل های بهداشتی در اصناف را نگران کننده توصیف کرد.
دکتر سید فرزاد جلالی گفت : موج دوم ویروس کرونا نشان داده که هیچ یک از گروه سنی در برابر این بیماری ایمن نیستند و این ویروس پس از انتقال ، در بدن هر بیماری واکنش های متفاوتی دارد و در چنین وضعیتی و تنها راهکار مناسب برای پایین آوردن سطح انتقال ، رعایت پروتکل های بهداشتی است.
وی اضافه کرد : علاوه بر این ، در موج دوم شیوع کرونا آمار ابتلا افراد زیر ۱۸ سال بیش از سایر گروه های سنی بود ، ولی توانایی کادر درمانی و شناخت بیشتر آنها در درمان بیماری کووید-۱۹ موجب شده تا تلفات انسانی ما در این دوره کمتر باشد.
دکتر جلالی اظهار داشت : بهترین شیوه برای کاهش ضریب انتقال ویروس کرونا رعایت پروتکل های بهداشتی و استفاده از ماسک است و باید راهکاری برای افزایش میزان رعایت این پروتکل ها در واحدهای صنفی به خصوص نانوایی ها اندیشیده شود تا استان ناخواسته وارد موج سوم این بیماری نشود.
تشویق و تنبیه واحدهای صنفی
رییس سازمان صنعت ، معدن و تجارت مازندران هم گفت : بررسی ها نشان می دهد که رعایت پروتکل های بهداشتی و استفاده از ماسک در واحدهای صنفی استان همسنگ با سایر اقشار و مردم عادی جامعه است و اختلاف چندانی در این ارتباط وجود ندارد.
حسنیعلی قوانلو افزود : همان گونه که رعایت پروتکل های بهداشتی در بین مردم در هفته های اخیر روند کاهشی به خود گرفته، این عادی انگاری در اصناف نیز مشاهده می شود که نشان می دهد که باید در برنامه نظارتی که از سوی ما و اتحادیه ها نسبت به رعایت پروتکل ها انجام می شود، تجدید نظر صورت گیرد.
وی ادامه داد : در سال جاری حدود ۱۷۰ هزار مورد بازرسی از واحدهای صنفی استان صورت گرفته است ، بدین معنا که تمام واحدهای صنفی ما حداقل یک بار در این مدت مورد بازرسی قرار گرفته اند و حدود ۲ هزار و ۵۰۰ واحد صنفی به دلیل عدم رعایت پروتکل های بهداشی پلمپ و تعدادی از این واحدها نیز به دلیل تکرار تخلفات مرتبط به دستگاه قضایی برای برخورد قانونی معرفی شدند.
قوانلو انتقاد ستاد مقابله با کرونای مازندران را در مورد کاهش سطح رعایت پروتکل های بهداشتی وارد دانست و گفت : برنامه نظارت بر واحدهای صنفی با همکاری اتحادیه ها، مجامع صنفی و سایر تشکل های مرتبط و بازرسان سازمان صنعت استان شدت خواهد گرفت و در این مرحله برخورد ما با متخلفان سلامت شدید تر خواهد بود و واحدهای صنفی متخلفی که سابقه ای در عدم رعایت داشته باشند در صورت تکرار به دستگاه قضایی معرفی می شوند.
رییس سازمان صنعت مازندران اظهار داشت : برای نانوایی ها نیز در صورتی که پروتکل های بهداشتی به خصوص از ماسک استفاده نکنند، سهمیه آرد ماهانه آنها کاهش خواهد یافت و با برنامه تنبیهی و تشویقی به دنبال افزایش ضریب رعایت پروتکل ها در واحدهای صنفی می رویم.
ضرورت تقویت نظارت دستگاه‌های اجرایی
رییس ستاد مقابله با کرونای مازندران هم گفت : مدیران دستگاه های اجرایی مسئول اجرای رعایت پروتکل های بهداشتی و استفاده از ماسک در ادارات و تشکل های زیرمجموعه خود هستند و باید نظارت ها را افزایش دهند.
احمد حسین زادگان افزود : هر گونه کم کاری مدیران دستگاه های اجرایی در انجام وظیفه نظارت بر رعایت پروتکل های بهداشتی در ادارات و حتی زیرمجموعه آن اگر مورد قبول نباشد ، باید در این ارتباط پاسخگو باشند و عملکرد مدیران از سوی گروه های بازرسی استانداری مازندران مورد ارزیابی قرار می گیرد.
وی اظهار داشت : هر گونه عادی انگاری نسبت به ویروس کرونا از سوی دستگاه های اجرایی دولتی در سطح استان می تواند این رفتار را در جامعه نیز گسترش دهد و با این رویه آسیب های ناشی از کرونا در استان افزایش خواهد یافت.
او اضافه کرد : شیوع ویروس کرونا در استان در موج اول به دلیل ناشناخته بودن بیماری و راه های انتقال و جلوگیری از آن شاید تا حدودی مورد پذیرش بود ، ولی پس از آن شیوع موج دوم ناشی از برخی غفلت ها به خصوص عدم رعایت پروتکل های بهداشتی و عدم استفاده از ماسک بویژه برگزاری برخی مراسم و آیین ها و دورهمی ها گسترش یافت و به نظر می رسد با کاهش سطح رعایت پروتکل ها ، موج سوم نیز استان را درگیر کند و در این زمینه همه ما مسوول هستیم.
استاندار مازندران گفت : باید سطح حساسیت ها نسبت به خطرپذیری ویروس کرونا در بین مردم با تشدید نظارت ها و حتی برخورد قانونی با واحدهای متخلف بهداشتی افزایش یابد و تمام اقدام در این بخش از سوی رسانه ها اطلاع رسانی شود تا به جامعه القاء شود که خطر همچنان با شدت بیشتری وجود دارد.
حسین زادگان افزود : برای افزایش سطح حساسیت جامعه نسبت به ویروس کرونا ، مانور ویژه رعایت پروتکل های بهداشتی در سطح استان زیر نظر معاونت عمرانی با همکاری دانشگاه علوم پزشکی مازندران و بابل ، شهرداری ها ، بسیج و سایر دستگاه های مرتبط هفته جاری برگزار خواهد شد و دستگاه های اطلاع رسانی به خصوص رسانه ها نیز باید همانند موج اول اطلاع رسانی به مردم را نسبت به افزایش خطر ابتلاء افزایش دهند.
براساس آمار با گذشت حدود هفت ماه از شیوع ویروس کرونا در مازندران همچنان حدود ۵۰۰ بیمار مبتلا به کووید-۱۹ در بیمارستان های استان بستری هستند. همچنین وزانه حدود ۵۰ بیمار جدید نیز شناسایی و بستری و به همین تعداد هم از بیمارستان ترخیص می شوند.
با وجود این که روند کاهشی ابتلا به کووید-۱۹ در موج دوم از حدود یک ماه پیش در مازندران شروع شد، ولی همچنان این استان در وضعیت قرمز کرونایی قرار دارد.
ایرنا
