پایگاه خبری تحلیلی انتخاب (Entekhab.ir) : سید رضا صائمی:شاید همین
روزها شاهد تجلیل و تقدیر از برخی سریالهای نوروزی باشیم. چند سالی است که
تقدیر و قدردانی از مجموعه های تلویزیونی که بیش از همه عوامل تولید مجموعه
های تلویزیونی را شامل می شود به یک سنت رسانه ای بدل شده است.
واقعیت این است که تقدیر و تشکر
یکی از سفارشهای دینی و ارزشی، اخلاقی و پسندیده محسوب می شود که بزرگان
دینی ما نیز پیروان خود را به این سنت حسنه توصیه و تشویق کرده اند تا جایی
که تشکر از مخلوق را یک نوع سپاسگزاری از خالق هستی دانسته اند.
پس نفس
چنین مراسم و مناسبتهایی نیکوست، ضمن اینکه از حیث روان شناختی نیز به
ایجاد انگیزه و تشویق دست اندرکاران یک مجموعه نیز کمک می کند، اما این
تجلیل زمانی کارکرد دارد و می تواند به ارتقای کیفی تولیدات بعدی کمک کند
که در کنار این تجلیل فرصت تحلیل و نقد و بررسی این آثار نیز فراهم شود.
این
بدان معنا نیست که مراسم جداگانه یا برنامه مستقلی برای نقد و بررسی این
آثار تهیه شود که البته این هم یک تمهید موثر و کاربردی است که درباره برخی
سریالهای تلویزیونی اتفاق می افتد و همه شبکه های تلویزیون از این نوع
برنامه ها برای تولیدات خود فراهم می کنند.
مسأله این است که در همین
مراسم تقدیر از عوامل مجموعه های تلویزیونی بهترین فرصت و امکان برای طرح
معضلات و چالشها و نقد و بررسی نقاط ضعف و قدرت برنامه هاست تا این تحلیل
در کنار آن تجلیل به یک فرصت طلایی برای سازندگان مجموعه و مدیران رسانه ای
و حتی اصحاب مطبوعات باشد تا نظرات و دیدگاه های خود را درباره عملکرد یک
مجموعه تلویزیونی مطرح کند.
دست برقضا از حیث روان شناسی در فرصتی که
بنای آن تجلیل و تقدیر است ظرفیت روانی انسان برای نقدپذیری و شنیدن حرفهای
مخالف بالاتر بوده و از امکان درک و تاثیرگذاری بیشتری هم برخوردار است.
اگر این مراسم تقدیر با عنصر نقد و بررسی هم همراه شود سازندگان اثر ازپیش
تلاش خواهند کرد به گونه ای عمل کنند و سطح کیفی تولیدات خود را به
استاندارد مطلوب برسانند تا بتوانند از اثری که خلق کرده اند بخوبی دفاع
کنند.
دکتر دارابی معاون سیما در مراسم تقدیر ازعوامل سریال «وضعیت
سفید» با اشاره به بازخورد های مثبت مخاطبان، قدر دانی از چنین تولیداتی را
هدایت برنامه سازان به سوی استاندارد سازی و الگوسازی خواند.
به عبارت
دیگر تقدیر از سریالهای برگزیده، استاندارد و الگوی مطلوب سریال سازی را
روشن ساخته و صدا و سیما می تواند ازاین فرصت برای تبیین مدلهای سریال سازی
و انتظاراتی که ازحیث محتوی و مضمونی از مجموعه های تلویزیونی دارد
استفاده کند، با این حال به نظر می رسد یکی از صندلی های خالی در چنین
مراسمی، صندلی منتقدان و کارشناسان تلویزیونی - رسانه ای است تا دراین نشست
صمیمانه و از نزدیک به گفتگو و مناظره با هم بنشینند.
واقعیت این است
که اجرای چنین تقدیرهایی گرچه نتایج مثبت زیادی دارد، اما گاهی به یک تعارف
یا برگزاری مراسمی کلیشه ای بدل می شود که چیز خاصی از آن بیرون نیامده و
پس از مدتی هم فراموش می شود.
به عبارت دیگرآیین مراسم تقدیر از مجموعه
های تلویزیونی باید واجد یک پروتکل و ساختار سامان مند شود که نتایج این
مراسم به نفع سازندگان و خود رسانه ملی منجر شود. البته این مراسم می تواند
پیش از شروع یک سریال تلویزیونی نیز برگزار شود تا به معرفی عوامل و ویژگی
های یک مجموعه تلویزیونی پرداخته شده و به نوعی سریالهای تلویزیونی دست کم
سریالهای «الف» و «الف ویژه» صاحب یک مراسم معارفه شوند مثل مراسم فرش
قرمزی که برای فیلمهایی سینمایی برگزار می شود.
مدتی پیش با ضیاالدین
دری درباره سریال «کلاه پهلوی» گفتگو می کردم که معتقد بود پیش از شروع
نمایش این سریال به چند برنامه تلویزیونی نیاز دارم تا با مردم و مخاطبان
این سریال صحبت کرده و آنها را با شیوه تماشای این سریال آشنا کنم. به نظر
می رسد این ایده خوبی برای مجموعه های تلویزیونی است که مقدمه و مؤخره ای
برای تولیدات خود داشته باشند و پیش از شروع سریال و پس از آن از فرصت
رسانه ای برای توضیح و ارائه اطلاعات لازم که به درک و لذت بیشتر تماشای یک
سریال کمک می کند استفاده نموده و آنها را به دنبال کردن سریال خود ترغیب
کنند.
مراسم تقدیر از سریالهای تلویزیونی اگر با چاشنی نقد و بررسی
همراه شود، بهترین فرصت است تا مخاطبان جدی و علاقه مندان آن مجموعه نیز در
این مراسم حضور داشته و دیدگاه ها، انتقادها و پیشنهادهای خود را به عنوان
مشتریان اصلی این کالاهای هنری - سرگرمی به گوش سازندگان و تولید کنندگان
آنها برسانند.
این تمهیدات و فرصتها بستری فراهم می کند تا ارتباط و
پیوند نزدیک تری بین سازندگان اثر و مخاطبانشان فراهم شده تا آنان با سلایق
و ذائقه های گوناگون مردم آشنا شده و دربازنمایی قصه خود لحاظ کنند.
از
سوی دیگر تقدیر از سریالهای تلویزیونی باید به تقدیر ازتولیدات برگزیده
صدا و سیما بدل شود تا برنامه های دیگر جعبه جادو نیز امکان دیده شدن و
مورد تشویق قرار گرفتن را پیدا کنند. برای این کار صدا و سیما می تواند
برای بخشهای نمایشی وترکیبی خود شاخص ومعیارهایی قرار دهد که هر برنامه ای
که امتیاز بیشتری در نسبت با آنها به دست آورد بتواند مورد تقدیر و تجلیل
قرار بگیرد.
این رویکرد می تواند به تمهیدی برای ارتقای کیفی برنامه های
تلویزیونی بدل شود. به هر حال مراسم تقدیر و تجلیل یک آیین انسانی و عاطفی
است که اگر برگزاری آن و ساختاراجرایش واجد استانداردهای لازم شود می
تواند به یک انگیزه درونی برای رشد برنامه های صدا و سیما بدل شود.