روزنامه اینترنتی فراز نوشت: ۲۸ سال است که همه روسای جمهوری آمریکا توانستند در دو دوره متوالی انتخابات پیروز شوند. حالا براساس آنچه نظرسنجیها نشان میدهد، «دونالد ترامپ» در آستانه شکستن این آمار است. او حالا در بسیاری از ایالتهای سرنوشتساز نتیجه نظرسنجیها را به رقیب دموکرات خود «جو بایدن» واگذار کرده است. نظرسنجیها از اختلاف شش تا هشت درصدی بایدن با ترامپ حکایت دارند که تفاوت زیادی با آرای نزدیک ترامپ با هیلاری کیلینتون در انتخابات ۲۰۱۶ دارد. تقریبا سابقه نداشته که نامزدی با چنین اختلافی در نظرسنجیها نیتجه نهایی را واگذار کند. ترامپ در انتخابات سال ۲۰۱۶ با به دست آوردن آرای الکترال برنده شد و حالا شرایط به گونهای تغییر کرده که حتی در نظرسنجیها نمیتواند به بایدن در ایالتهای سرنوشتساز نزدیک شود. نحوه مواجهه با بحران کرونا،گسترده شدن اعتراضهای ضدنژادپرستی و از دست رفتن دستاوردهای اقتصادی دست دولت ترامپ را بیش از پیش خالی کرده است. موضوعات که احتمالا باز هم محل بحث دو نامزد در «تنسی» خواهد بود. این بار و در آخرین مناظره کمیسیون مناظرههای ریاستجمهوری تلاش کرده تا با وضع قوانینی از تکرار دوباره آشوب در مناظره جلوگیری کند. قرار است تا میکروفن هر نامزد در این مناظره خاموش بماند تا نامزد مقابل دو دقیقه فرصت داشته باشد صحبتهای آغازین در ابتدای هر بخش ۱۵ دقیقهای را مطرح کند. بعد از آن، دو میکروفن روشن میمانند تا اجازه گفت و شنود را بدهند. دو نامزد و به ویژه ترامپ در اولین مناظره به طور مرتب صحبتهای طرف مقابل را قطع میکردند و درگیر تنش لفظی با یکدیگر بودند. تاحدی که بایدن خطاب به ترامپ گفت: «میتونی خفهشی مرد؟».
رای الکترال چیست و نظرسنجیها در ایالتها مهم چه میگوید؟
درایالت آریزونا براساس نظرسنجیها بایدن ۵۴ درصد و ترامپ ۴۴ درصد رای دارند.این ایالت ۱۱ رای الکترال دارد که ترامپ توانسته بود سال ۲۰۱۶ در آن پیروز شود. تعداد آرای الکترال هر ایالت برابر با تعداد نمایندگان آن در مجلس نمایندگان است و تعداد نمایندگان در مجلس سنا است. تعداد نمایندگان مجلس نمایندگان به تناسب جمعیت هر ایالت متفاوت است اما همه ایالتها دو نماینده در سنا دارد. در مجموع ۵۳۸ رای الکترال وجود دارد و هر نامزدی بیش از ۵۰ درصد آن یعنی ۲۷۰ رای به دست آورد، برنده انتخابات خواهد بود. پیروزی در هر ایالت برابر با به دست آوردن آرای الکترال آن ایالت خواهد بود و مجمع گزینندگان با الکترال کالج باید به نامزدی که در ایالت آنها پیروز شده رای دهند. در آمریکا برخی ایالتها به طور سنتی به دموکراتها یا جمهوریخواهان رای میدهند. به این ترتیب ایالتهایی که رای چرخشی دارند از اهمیت به سزایی برخوردار میشود. از جمله مهمترین این ایالتها فلوریدا است که تاکنون نتیجه نظرسنجیها بین دو نامزد برابر بوده است. جورجیا نیز از همین دست ایالتها که تاکنون بایدن در آن پیشتاز بوده است. نامزد دموکرات در میشیگان هم توانسته ۵۳ درصد آرا در نظرسنجیها را در مقابل ۴۴ درصد به خود اختصاص دهد. کارولینای شمالی و پنسیلوانیا نیز به ترتیب ۱۵ و ۲۰ رای الکترال دارند و بایدن در آن اختلاف ۶ تا ۸ درصدی با ترامپ دارد. بایدن در ایالت ویسکانسین نیز پیشتازی خود را در آرا و نظرسنجیها حفظ کرده است. نکته اینجاست که ترامپ توانسته بود در انتخابات ۲۰۱۶ در همه این ایالتها پیروز شود.
آخرین مناظره چه تاثیری در نتیجه انتخابات خواهد داشت؟
تا امروز حدود ۳۰ میلیون آمریکایی از طریق پست در انتخابات شرکت کردند و این عدد ممکن در روزهای آتی بیشتر شود. سوال اینجاست که آخرین مناظره با توجه به پیشتازی بایدن در اغلب نظرسنجیها میتواند تغییر سرنوشتسازی در نتایج نهایی ایجاد کند؟ امیرعلی ابوالفتح کارشناس مسائل آمریکا در گفتوگو با «فراز» به این سوال پاسخ میدهد.
نمیتوان گفت که مناظره بیتاثیر است. چرا که مناظره یکی از بخشهای مهم کارزار انتخابات در آمریکا محسوب میشود و فقط محدود به انتخابات ریاستجمهوری نیست. بنابراین مناظرات حائز اهمیت و به طور مثال انتخابات ریاستجمهوری نزدیک به ۵۰ تا ۶۰ میلیون بیننده در داخل و خارج آمریکا دارد. حال اگر سوال این باشد که تاثیرگذاری مناظرات میتواند سرنوشت انتخابات را تغییر دهد، پاسخ آن منفی است. نکته اول اینجاست که تاکنون ۳۰ میلیون نفر در انتخابات شرکت کردند و این آمار ممکن است تا روز پنجشنبه به ۳۵ تا ۴۰ میلیون برسد. به این ترتیب از میان ۱۵۰ تا ۱۶۰ میلیون نفر حدود ۴۰ میلیون آن در انتخابات شرکت کردند و مناظره به طور مشخص هیچ تغییری در رای آنان ایجاد میکند. بخش دیگری نیز عملکرد نامزدها در مناظره تاثیری در رای آنان ندارد. دموکراتها از مدتها قبل تصمیم خود را گرفتند و حامیان ترامپ نیز به همین شکل عمل میکنند. بنابراین بخش کوچکی از جامعه آمریکا است که هنوز تکلیف خود را مشخص نکرده است. مناظره روی رای آنها میتواند تاثیرگذار باشد اما باز هم به این شکل نیست که به هر آنچه در تلویزیون میبینند رای دهند. از این جها مناظره فاکتوری سرنوشتساز و تعیینکننده در انتخابات آمریکا قلمداد نمیشود. هر چند که موضوع قابل توجه و بسیار مهمی است که کمپینهای انتخاباتی سرمایهگذاری زیادی روی آن میکنند و مخاطب زیادی هم دارد.
ممکن در این مناظره افشاگری رخ دهد که تاثیرگذاری زیادی داشته باشد؟ به نظر میرسد افشاگری کمپین ترامپ در مورد پسرآقای بایدن تاثیرگذاری مدنظر آنها نداشت.
در مناظره ممکن نیست چنین اتفاقی رخ دهد. چون فرصت زیادی برای نامزدها وجود ندارند. اگر حرف همدیگر را قطع کنند هر کدام دو تا سه دقیقه برای صحبت کردن و پاسخ دادن وقت دارند. به این ترتیب نمیتوان انتظار داشت که افشاگری انجام شود. نامزدها اگر قصد افشاگری داشته باشند از طریق رسانههای حامی آنها اطلاعات را منتشر میکنند. پس از این نامزدها در مناظره به موضوع افشاشده میپردازند. به طور مثال قبل ازمناظره اول نیویورکتایمز سندی را درباره فرار مالیاتی ترامپ منتشر کرد. بایدنیز در طول مصاحبه چند باری به این موضوع اشاره کرد. اما معمولا اینطور نیست که در مناظره حرف خلقالساعهای زده شود و همه را شوکه کند.
بحث انتقال مسالمتآمیز قدرت در صورت پیروزی آقای بایدن چقدر جدی است؟ ممکن است فضایی چندقطبی شکل بگیرد و آمریکا درگیری اعتراضهای خیابانی شود؟
آقای ترامپ گفته که در صورت باخت نتیجه انتخابات را نمیپذیرد. او تا سرحد امکان تلاش میکند در انتخابات پیروز شود. به نظر میرسد او مثل نامزدهای قبلی رفتار نکند. به طو رمثال آقای ال گور سال ۲۰۰۰ بیحرف و حدیث کنار رفت یا هیلاری کلینتون در نهایت نتیجه انتخابات را پذیرفت. اما ترامپ در صورت باخت حتما شانس خود را در دادگاه امتحان میکند. البته ممکن است بایدن نیز این کار را بکند. در این روند معترضان از دادگاه رای اولیه میگیرند و بعد درخواست استیناف میکنند و موضوع به دیوان عالی ارجاع میشود. اگر دیوان عالی حکم داد تکلیف مشخص میشود اما در صورتی که حکم دیوان عالی مشخص نباشد ممکن موضوع به مجلس نمایندگان بکشد و رییسجمهور آنجا انتخاب شود. آقای ترامپ در صوررت باخت همه شانسهای خود را امتحان میکند. من تصور میکنم ساختار قدرت در ایالات متحده قویتر از آن است که رییسجمهور شکستخورده نتیجه انتخابات را نپذیرد و اتفاقاتی که در برخی از کشورهای توسعه نیافته رخ میدهد و اوضاع بهکلی به هم میریزد در آمریکا بسیار دور از انتظار است. اما این محتمل است که در صورت باخت ترامپ در انتخابات و انتقال قدرت، او به فردی بسیار دردسرساز برای ساختار سیاسی بدل شود. به هر حال او پول، رسانه و حامی دارد و میتواند دائم علیه دولت متسقر صحبت کند و با جمعکردن جماعتی دور خود به جنبشهای اعتراضی دامن بزند. چرا که اگر همه پروسههای قانونی انتخابات طی شود و ترامپ شکست بخورد او چارهای جز انتقال قدرت به دموکراتها ندارد.