کبد وظیفه تجزیه کربوهیدرات‌ها، تولید گلوکز و سم‌زدایی بدن را دارد. همچنین مواد مغذی را ذخیره کرده و صفرا ایجاد می‌کند که برای هضم و جذب درست مواد مغذی موجود در خوراکی‌ها لازم است. غذاها و نوشیدنی‌های زیادی هستند که فرد می‌تواند برای محافظت از کبد مصرف کند.
سلامت کبد با سلامت کل بدن در ارتباط است. اختلال عملکرد کبد می‌تواند منجر به بیماری کبدی، اختلال متابولیک و حتی دیابت نوع 2 شود.
اگرچه مدیریت تمام عوامل خطر غیرممکن است، اما مصرف بعضی از غذاها و نوشیدنی‌ها ممکن است به ارتقا سلامت کبد کمک کند.
در این مقاله، بهترین مواد غذایی برای سلامت کبد، اثرات مفید آن‌ها برای این اندام و در آخر برخی از غذاهایی که باید از آن‌ها اجتناب شود، را بیان خواهیم کرد:
چه خوراکی‌هایی از کبد محافظت می‌کنند؟
1.قهوه
مطالعات نشان داده است که افراد مبتلا به کبد چرب، که قهوه می‌نوشند، آسیب کبدی کمتری نسبت به کسانی که این نوشیدنی کافئین‌دار را مصرف نمی‌کنند، دارند. به نظر می‌رسد کافئین میزان آنزیم‌های غیرطبیعی کبد را در افرادی که در معرض بیماری‌های کبدی هستند، کاهش می‌دهد.
همچنین مصرف روزانه قهوه ممکن است به کاهش خطر بیماری مزمن کبدی کمک کند و همچنین ممکن است از کبد در برابر مشکلات آسیب‌رسان مانند سرطان کبد محافظت نماید.
طبق گزارش‌ها، به نظر می‌رسد قهوه، تجمع چربی در کبد را کاهش می‌دهد. همچنین باعث افزایش آنتی‌اکسیدان‌های محافظتی در کبد می‌گردد ترکیبات موجود در قهوه همچنین به آنزیم‌های کبد کمک می‌کند تا بدن را از مواد سرطانی خلاص کند.
2. بلغور جو دوسر
مصرف بلغور جو دوسر راهی آسان برای افزودن فیبر به رژیم غذایی است. فیبر ماده‌ای مهم برای هضم غذا است و فیبرهای خاص موجود در جو دوسر ممکن است به خصوص برای کبد مفید باشد. جو دوسر و بلغور جو دوسر سرشار از ترکیباتی به نام بتاگلوکان هستند.
افزودن سیر به رژیم غذایی نیز ممکن است به تحریک کبد کمک کند. یک مطالعه در سال 2016 اشاره می‌کند که مصرف سیر باعث کاهش وزن بدن و محتوای چربی در افراد مبتلا به بیماری کبد چرب غیرالکلی NAFLD می‌شود، بدون اینکه تغییری در توده بدون چربی بدن (LBM) ایجاد شود
همان‌طور که یک مطالعه در سال 2017 گزارش داد، بتاگلوکان‌ها از نظر بیولوژیکی در بدن بسیار فعال هستند. آن‌ها به تعدیل سیستم ایمنی بدن و مقابله با التهاب کمک می‌کنند و ممکن است به ویژه در مبارزه با دیابت و چاقی مفید باشند.
این بررسی همچنین نشان می‌دهد که ظاهراً بتاگلوکان‌های موجود در جو دوسر به کاهش میزان چربی ذخیره شده در کبد در موش‌ها کمک می‌کند، که همچنین می‌تواند به محافظت از کبد کمک نماید. برای تأیید این موضوع مطالعات بالینی بیشتری لازم است.
افراد باید به دنبال جو دوسر کامل یا جو دوسر خرد شده باشند، نه جو دوسر نیمه آماده! بلغور جو دوسر نیمه آماده و بسته‌بندی شده ممکن است حاوی مواد پرکننده‌ای مانند آرد یا قندها باشد که برای بدن مفید نخواهد بود.
3. چای سبز
مطالعه‌ای در سال 2015 نشان داد که ممکن است چای سبز به کاهش محتوای کلی چربی، مبارزه با استرس اکسیداتیو و کاهش سایر علائم بیماری کبد چرب غیرالکلی (NAFLD) کمک کند.
توجه به این نکته مهم است که احتمالاً چای از عصاره بهتر باشد، زیرا ممکن است بعضی از عصاره‌ها بیشتر به کبد آسیب برسانند تا اینکه آن را بهبود ببخشند.
4. سیر
افزودن سیر به رژیم غذایی نیز ممکن است به تحریک کبد کمک کند. یک مطالعه در سال 2016 اشاره می‌کند که مصرف سیر باعث کاهش وزن بدن و محتوای چربی در افراد مبتلا به بیماری کبد چرب غیرالکلی NAFLD می‌شود، بدون اینکه تغییری در توده بدون چربی بدن (LBM) ایجاد شود. این ویژگی مفید است، زیرا اضافه وزن یا چاقی از عوامل مؤثر در NAFLD است.
5. توت‌ها
بسیاری از توت‌های تیره مانند بلوبری، تمشک و کرن‌بری حاوی آنتی‌اکسیدان‌هایی به نام پلی فنول هستند که می‌توانند به محافظت از کبد در برابر آسیب کمک کنند.
همان‌طور که یک مطالعه در مجله جهانی گوارش نشان داده است، خوردن مرتب توت همچنین ممکن است به تحریک سیستم ایمنی بدن کمک کند.
6. انگور
مطالعه‌ای که در مجله جهانی گوارش منتشرشده گزارش می‌دهد که انگور، آب انگور و دانه انگور سرشار از آنتی‌اکسیدان هستند که با کاهش التهاب و جلوگیری از آسیب کبدی، ممکن است به کبد کمک کنند.
خوردن انگور کامل همراه با دانه، راهی ساده برای افزودن این آنتی‌اکسیدان‌ها به رژیم غذایی است. یک مکمل حاوی عصاره هسته انگور همچنین ممکن است آنتی‌اکسیدان مورد نظر را تأمین کند.
7. گریپ فروت
مطالعه جهانی مجله گوارشی نیز از گریپ فروت به عنوان یک ماده غذایی مفید یاد کرده است. گریپ فروت حاوی دو آنتی‌اکسیدان اصلی است: نارینجین و نارینجنین. این دو ممکن است با کاهش التهاب و محافظت از سلول‌های کبدی، از کبد در برابر آسیب محافظت کند.
8. انجیر تیغی
میوه و آب انجیر تیغی نیز ممکن است برای سلامت کبد مفید باشد. ترکیبات موجود در این میوه ممکن است به محافظت از اندام کبد کمک کند. بیشتر تحقیقات بر روی عصاره‌های این میوه متمرکز است، بنابراین انجام مطالعات بیشتری که روی خود میوه یا آب‌میوه تمرکز دارند، لازم است.
9. به طور کلی خوراکی‌های گیاهی
مطالعه‌ای که در سال 2015 منتشر شده است گزارش می‌دهد که تعداد زیادی از خوراکی‌های گیاهی ممکن است برای کبد مفید باشد. این موارد شامل:
· آووکادو
· موز
· جو
· چغندر و آب چغندر
· کلم بروکلی
· برنج قهوه‌ای
· هویج
· انجیر
· سبزیجاتی مانند کلم پیچ
· لیمو
· پاپایا
· هندوانه
افراد باید این غذاها را به عنوان بخشی از یک رژیم غذایی مصرف کنند.
10. ماهی‌های چرب
همان‌طور که یک بررسی نشان داد، مصرف ماهی چرب و مکمل‌های روغن ماهی ممکن است به کاهش تأثیر شرایطی مانند بیماری کبد چرب غیرالکلی کمک کند.
ماهی‌های چرب سرشار از اسیدهای چرب امگا 3 می‌باشند، که چربی‌های خوبی هستند و به کاهش التهاب کمک می‌کنند. این چربی‌ها ممکن است به خصوص برای کبد مفید باشند، زیرا به نظر می‌رسد از تجمع چربی‌های اضافی جلوگیری کرده و سطح آنزیم‌های کبدی را حفظ می‌کنند.
این مطالعه توصیه می‌کند در هفته دو بار یا بیشتر ماهی‌های روغنی را مصرف کنید. اگر خوردن ماهی‌های چرب برایتان آسان نیست، سعی کنید روزانه مکمل روغن ماهی مصرف نمایید.
11. آجیل
همان مطالعه می‌گوید که خوردن آجیل ممکن است یک روش ساده دیگر برای سالم نگه داشتن کبد و محافظت در برابر بیماری کبد چرب غیرالکلی باشد. آجیل‌ها به طور کلی حاوی اسیدهای چرب اشباع نشده، ویتامین E و آنتی‌اکسیدان هستند. این ترکیبات ممکن است به جلوگیری از بیماری کبد چرب غیرالکلی و همچنین کاهش التهاب و استرس اکسیداتیو کمک کنند.
خوردن هر روز یک مشت آجیل مانند گردو یا بادام ممکن است به حفظ سلامت کبد کمک کند. با این حال، افراد باید مطمئن باشند که در خوردن آجیل‌ها زیاده‌روی نمی‌کنند، زیرا آن‌ها کالری زیادی دارند.
12. روغن زیتون
خوردن بیش از حد چربی برای کبد مفید نیست، اما برخی از چربی‌ها به این عضو حیاتی کمک می‌کنند. افزودن روغن زیتون به رژیم غذایی ممکن است به کاهش استرس اکسیداتیو و بهبود عملکرد کبد کمک کند. این به دلیل محتوای بالای اسیدهای چرب اشباع نشده در روغن است.
13. توفو
مطالعه بر روی موش‌ها نشان داده است پروتئین سویا، که در غذاهایی مانند توفو وجود دارد، ممکن است تجمع چربی در کبد را کاهش دهد. به علاوه، توفو چربی کم و پروتئین زیادی دارد.
14. شیر و سایر لبنیات کم‌چرب
بر اساس مطالعه‌ای بر روی موش صحرایی نشان داده شد، لبنیات که سرشار از پروتئین هستند، ممکن است از چرب کبد در برابر آسیب بیشتر محافظت کند.
15. دانه‌های آفتابگردان
این دانه‌های خوشمزه سرشار از ویتامین E هستند، آنتی‌اکسیدانی که ممکن است از کبد چرب در برابر آسیب‌های بعدی محافظت کند.
چه مواد غذایی برای کبد مضرند؟
· الکل
· شکر
· غذاهای سرخ‌شده
· نمک زیاد
· نان سفید، برنج و پاستا
· گوشت قرمز (دارای چربی زیاد)
