محمد حسین خانلرخانی کارشناس مسائل آمریکا در یادداشتی برای «انتخاب» نوشت: با شروع رسمی انتخابات آمریکا در روز سوم نوامبر رالی نفس‌گیر این دور از انتخابات ریاست جمهوری ایالات متحده نیز به ایستگاه پایان خواهد رسید. البته اخذ رای حضوری در این روز به معنای پایان کار نیست بلکه شمارش آراء و البته ملحوظ کردن آراء پستی نیز بخشی از این فرایند را شکل خواهد داد. اما بالاخره در روزهای آتی رییس جمهور ایالات متحده انتخاب خواهد شد اما تا آن زمان همچنان مسیر برای پیش‌بینی و مداقه در این خصوص باز است. آنچه نظرسنجیها تا کنون و در سطح ملی نشان می‌دهد بایدن تقریبا به میزان ۷درصد از ترامپ پیشی گرفته است. این درحالی است که رییس جمهور در نظام انتخاباتی آمریکا بجای آنکه تبلور اراده تک تک اکثریت شهروندان باشد، منعکس کننده خواست و اراده ایالت‌ها است.
در واقع، آنچه در نهایت رییس جمهور را انتخاب می‌کند اراده اکثریت ایالت‌ها است و نه اکثریت صرف شهروندان. نمونه اعلاء و نه چندان دورِ این وضعیت را نیز می‌توان در انتخابات ۲۰۱۶ آمریکا مشاهده کرد زمانی که هیلاری کلینتون با وجود تقریبا سه میلیون رای بیشتر بازنده انتخابات شد. بر این اساس باید به نحوه اراده هر یک از ایالت‌ها در انتخاب رییس جمهور توجه شود امری که در نظرسنجی‌های سطح ملی چندان قابل اعتنا نیست. در این چارچوب منازعه اصلی میان هفت ایالت کلیدی و خاکستری آمریکا همچنان و در ساعات پایانی زمان رای‌دهی ادامه دارد. جدا از ایالت‌هایی که معمولا به طور سنتی به یک حزب گرایش دارند اصولا نتیجه نهایی انتخابات را چرخش هر یک از این ایالت‌های خاکستری به سمت یک کاندیدا تعیین می‌کند.
رقابت در ایالت‌های کلیدی و خاکستری شامل فلوریدا، ویسکانسین، میشیگان، پنسیلوانیا، کارولینای شمالی، اوهایو و آیووا بسیار نزدیک‌تر از میزان پیش افتادن بایدن در سطح ملی از ترامپ است. در مجموع تفاوت میان دو نامزد در این ایالت‌ها کمتر از 3.5 درصد است. نظر سنجی‌ها، هیلاری کلینتون را با فاصله ۱/۲ درصد پیروز این ایالت‌ها در سال ۲۰۱۶ اعلام کرده بودند. بنابراین همچنان درصدهای اعلام شده با توجه به میزان خطای احتمالی نمی‌تواند پیروزی بایدن را تضمین کند. از سوی دیگر حامیان ترامپ و کسانی که عموما طرف سخن او هستند تمایل و اعتمادی برای شرکت در نظرسنجیها ندارند. آنها عموما روستایی‌هایی هستند که صرفا علاقه‌شان به آنچه ترامپ می‌گوید و البته عمل می‌کند آنها را سیاسی کرده و گرایش به رای دادن را در آنها تقویت کرده است. به طور مثال شرق و غرب ایالت میشیگان مناطق روستایی هستند که پایه اصلی رای ترامپ را تشکیل می‌دهند در حالی که مرکز این ایالت گرایش به بایدن دارند. تفاوت این دو نامزد در این ایالت قریب به دو درصد به نفع بایدن است که با توجه به منطق فوق‌الذکر نمی‌توان بر صحت آن چندان امیدوار بود.
اما مهم‌ترین این ایالت‌ها با توجه به تعداد الکترال کالج، ایالت فلوریدا محسوب می‌شود به نحوی که بایدن اخیرا اعلام کرد اگر فلوریدا آبی شود ما پیروز خواهیم شد. سیاه پوستان تاثیر عمده‌ای در پیروز نهایی این ایالت دارند. در حالی که اوباما توانسته بود مشارکت سیاهپوستان در این ایالت را برانگیزد، عدم مشارکت جدی آنها در سال ۲۰۱۶ عامل شکست کلینتون در این ایالت گردید. از سوی دیگر به واسطه موقعیت مکانی این ایالت بازنشستگان معمولا برای استراحت و گذران باقی عمر به آنجا سفر می‌کنند و باطبع این ایالت جمعیت کهنسال زیادی نیز دارد. این جمعیت که گرایش بیشتری به ترامپ داشتند به علت عدم موفقیت دولت وی در مهار کرونا و البته عدم رعایت پروتکل‌ها توسط وی و طرفدارانش نگران ادامه دولت وی شده‌اند. از سوی دیگر بایدن سعی دارد رای کهنه‌سربازان این ایالت را نیز با اشاره به توهین ترامپ به کشته‌شده‌های نظامی آمریکا در سفرش به اروپا، بدست آورد.
اما نباید فراموش کرد بسیاری از ایالت‌هایی که اقتصادشان به دلیل پیگیری سیاست‌های مبتنی بر انرژی پاک در دوران دموکرات‌ها ضربه خورده بود با حمایت مجدد دولت ترامپ از انرژی‌های فسیلی دوباره جان گرفته‌اند. کاهش میزان بیکاری در این ایالت‌ها و رونق اقتصادی باعث گرایش طیف‌های کارگری و همان‌هایی که معمولا در نظرسنجیها نادیده گرفته می‌شوند به ترامپ شده است.
از سوی دیگر ترامپ برای آمریکایی‌ها یک پروژه ناتمام است. آمریکایی‌ها فراموش نکرده‌اند که تا قبل از شیوع کرونا او توانسته بود رونق بی‌سابقه‌ای در اقتصاد ایجاد کند. رشد بسیاری از این ایالت‌ها بعد از رکود ناشی از کرونا در بهار قریب به ۳۰درصد شده بود. میزان بیکاری رو به کاهش و رونق اقتصادی در حال بازگشت است. این نتایج در پیوند با شعار کمپین ترامپ مبنی بر «دوباره آمریکا را عالی خواهیم ساخت» فضایی از خوش‌بینی به ترامپ را نیز ایجاد کرده است. بنابراین رای دهنده آمریکایی پای صندوق رای از خود خواهد پرسید در صورت عدم انتخاب ترامپ شاید جلوی فرایند پیشرفت کشورمان را سد کنم. شاید فرصت تداوم مسیر و اثبات خود را دارم از فرد مناسبی سلب می‌کنم کسی که می‌تواند اقتصاد ملی را مجددا رونق بیشتر بخشد.
بنابراین همان‌طور که گفته شد ترامپ یک پروژه ناپایان برای آمریکایی‌هاست، کسی که نوید روزهای بهتر را می‌دهد در حالی که در گذشته نیز خود را اثبات کرده است. این در حالی است که بایدن نماد وضع موجود است. بایدن نتوانسته مطلوبیت بیشتری غیر از بازگشت به وضعیت گذشته برای خود ایجاد کند. این امر در پیوند با شخصیت سرد و غیر کاریزماتیک وی می‌تواند ضربه نهایی را به کمپین او وارد کند. بنابراین می‌توان نتیجه گرفت اگر چه کرونا توانست شرایط مناسبی را برای رقیب دموکرات برای انتقاد فراهم کند اما وضعیت رو به بهبود اقتصاد آمریکا در پیوند با حمایت ترامپ از سوخت‌های فسیلی که می‌تواند تضمین کننده رونق اقتصادی برخی ایالت‌های کلیدی باشد و همینطور پیوند کمپین ترامپ با آینده مطلوب در مقابل کمپین بایدن به عنوان بازگشت به گذشته و حفظ وضع موجود می‌تواند در نهایت پیروزی را برای ترامپ به همراه داشته باشد. امری که نظرسنجیها تا کنون آن را نشان نداده‌اند. البته شکست احتمالی بایدن خود می‌تواند میخ نهایی بر تابوت نظرسنجیها در آمریکا نیز باشد.
محمد حسین خانلرخانی: دکترای روابط بین‌الملل دانشگاه تهران و کارشناس مسائل آمریکا
