با «امضای دیجیتال»، حضور فیزیکی در بانک را به صفر برسانید

امضای دیجیتال در واقع همانند اثرانگشت افراد و در قالب یک پیام رمزگذاری شده است که از استاندارد پذیرفته‌شده‌ای به نام PKI که مجموعه‌ای متشکل از سخت‌افزار، نرم‌افزار، افراد، سیاست‌ها و دستورالعمل‌های موردنیاز برای مدیریت، توزیع، استفاده، ذخیره و ابطال گواهی‌های دیجیتال است، استفاده می‌کند.

این نوع امضا در حال حاضر بالاترین سطح امنیت و پذیرش جهانی را دارد و با یک تکنولوژی خاص از امضای الکترونیکی تمیز داده می‌شود.

درحالی‌که امضای الکترونیکی، همان شکل اسکن شده امضای واقعی هر فرد است و در سازمان‌ها و در سیستم‌های اتوماسیون اداری از این نوع امضا بهره می‌گیرند، ماهیت امضای دیجیتالی امنیت تصدیق هویت، محرمانه بودن، امانت‌داری و غیرقابل‌انکار بودن را تأمین و از اطلاعات محرمانه در مقابل هرگونه تغییر غیرمجاز محافظت می‌کند؛ بنابراین این امضا از دست‌کاری و خدشه‌دار کردن اطلاعات جلوگیری می‌کند.

در حال حاضر در بسیاری از کشور‌های دنیا کاربرد‌های گوناگون از صدور ایمیل گرفته تا نقل و انتقالات مالی و امضای اسناد تعهدآور و …؛ که تحت قواعد خاصی کنترل می‌شود، دارد؛ لذا امضای دیجیتالی این امکان را فراهم می‌کنند تا افراد با اطمینان از لحاظ امنیتی تبادلات خود را انجام دهد.

به صورت کلی امضای دیجیتال سه نیاز زیر را در بستر اینترنت و دنیای مجازی برآورده می‌کند.

تصدیق هویت: بدان معنی است که ما مطمئن هستیم شخصی که در حال مکاتبه با ماست، شخص حقیقی و مورد نظر ماست.

عدم انکار: هر دوی ارسال کننده و دریافت کننده نمی‌توانند منکر مبادلات، تعاملات و تبادل‌های صورت گرفته شوند.

صحت و یکپارچگی: اطلاعات موجود در تبادلات و پیام‌ها تنها برای افراد مورد نظر قابل خواندن هستند و همچنین می‌توان اطمینان حاصل کرد که پیام‌ها مورد سرقت یا دستکاری قرار نگرفته اند.

کارشناسان چه می‌گویند؟
«شاهین نوروزی» عضو کمیسیون فاوای اتاق و کارشناس امنیت سایبری می‌گوید یکی از راهکار‌های قابل‌اجرا برای حذف بسیاری از خدمات حضوری و احراز هویت استفاده از کارت ملی هوشمند و امضای دیجیتالی است.

این کارشناس امنیت سایبری در خصوص نحوه استفاده از امضای دیجیتال گفت: امضای دیجیتال درواقع یک عملیات رمزنگاری است که توسط یک زوج کلید انجام می‌شود که به کلید عمومی و خصوصی معروف است هر فرد برای اینکه بتواند امضای دیجیتال انجام دهد باید این زوج کلید را در قالب گواهی‌نامه الکترونیک از مراکز معتبر دریافت کند. گواهینامه الکترونیک یا گواهی امضای دیجیتال با مفهوم گواهی امضا که عموم مردم با آن آشنا هستن متفاوت است و نباید باهم اشتباه گرفته شود. گواهی امضای دیجیتال و زوج کلید معمولاً بر روی کارت هوشمند یا توکن قرار می‌گیرد. کلید خصوصی آن برای همیشه در سخت‌افزار دریافتی باقی خواهد ماند و تضمین‌کننده امضای دیجیتالی فرد محسوب می‌شود که همواره برای انجام امضای دیجیتال می‌توان از آن بهره‌برداری کرد. در سوی دیگر کلید عمومی در اختیار افراد دیگر قرار می‌گیرد که به کمک آن می‌توانند امضای فرد را اعتبار سنجی کنند. در کارت ملی هوشمند هر شهروند این زوج کلید و گواهینامه الکترونیک وجود دارد و افراد می‌توانند به کمک آن در فضای مجازی شناسایی و اصالت‌سنجی شوند سندی را امضا کنند. هر سندی که از این طریق به امضا برسد قابل ارزیابی و کاملاً حقوقی است.

نوروزی در خصوص تفاوت بحث احراز هویت و پذیرش تعهدات حقوقی گفت: تنها با احراز هویت یک فرد و اثبات حضور وی نمی‌تواند تعهد و مسوولیت حقوقی به فرد داد. این موضوع کاملاً حقوقی است و مهندسین فناوری اطلاعات شناخت و اشراف کمتری به این موضوع دارند. در همه جای دنیا شما به‌موجب احراز هویت، اثبات اصالت، امضا یا اثرانگشت تعهدی را می‌پذیرید و نمی‌توانید منکر آن شوید و صرف احراز هویت ملاک نیست.

وی در ادامه تأکید کرد که امضای دیجیتال می‌تواند این ضعف را برطرف کند. در دوره کرونا همه دنیا به سمت خدمات الکترونیک حرکت کرد و موضوع امضای دیجیتال تبدیل به یک بحث بسیار جدی شد. اتحادیه اروپا و امریکا از مدت‌ها قبل بر روی این موضوع کارکردند و زیرساخت‌ها نیز فراهم بود. همان‌گونه که در دنیای واقعی هیچ تعهدی بدون امضا معنا ندارد دولت الکترونیک بدون امضای دیجیتال محقق نمی‌شود.

پیام گودرزی کارشناس فناوری اطلاعات هم در خصوص امضای دیجیتال گفت: امضای دیجیتال یک مجموعه کد، یا به بیان واضح‌تر یک کلید اختصاصی و یک کلید عمومی است که به نام یک فرد مشخص ثبت شده است. کلید عمومی شامل نام کاربری (USER NAME) و کلمه عبور (PASSWORD) است که برای ورود به سیستم استفاده می‌شود و کلید خصوصی کلیدی است که در سخت افزار امضای دیجیتال موجود است و فقط صاحب امضا به این دو کلید دسترسی دارد.

وی با اشاره به بالابودن میزان امنیت این امضا تاکید کرد: به هنگام استفاده از امضای دیجیتال، کاربر ابتدا USER NAME و PASSWORD کلید عمومی را وارد می‌کند و سپس سیستم نرم‌افزاری برای احراز هویت صاحب امضا به سخت افزار امضا مراجعه می‌کند. اگر کلید خصوصی در سخت افزار موجود بود هویت کاربر و صاحب امضا تایید می‌شود. به این ترتیب فقط فردی که نام کاربری و کلمه عبور کلید عمومی و کلید خصوصی را در اختیار داشته باشد به عنوان صاحب امضا شناخته می‌شود.

ورود به بانکداری
دو سال پیش، رییس مرکز ملی فضای مجازی در مورد ضرورت اتصال تجارت الکترونیکی به بانکداری الکترونیکی اظهار کرده بود: برای اتصال تجارت الکترونیکی و بانک الکترونیکی در کشور نیاز به زیرساخت‌هایی داریم. از قبیل امضای دیجیتال و تعیین هویت که باید در کشور شکل بگیرد. درباره اتصال این‌ها مقداری عقب افتادگی داریم که امیدواریم این اتصال برقرار شود و با نوعی جامعیت سیستم تجارت و بانکداری الکترونیکی روبرو شویم.

بانک ملی ایران، ایوا و امضای دیجیتال
امروز، اما بسیاری از این مقدمات و پیش نیاز‌های ضروری در بانک ملی ایران انجام شده است. بانک ملی ایران طی سال‌های اخیر با ارائه ابزار‌های مالی و سامانه‌های بانکی نظیر سامانه سکوک، پیام رسان بله، سامانه بام، اپلکیشن نشان بانک و روش‌های نوین و هوشمند تامین مالی، تحولی جدید در هوشمند سازی اقتصاد ایران ایجاد کرده است. این ابزار‌ها با کم کردن فاصله مشتری و تولید کننده و بانک تحولی اساسی در ارائه تسهیلات به اشخاص و بنگاه‌ها ارائه کرده است.

یکی از اقدامات بانک ملی ایران در راستای گسترش هوشمندسازی اقتصاد، می‌توان به خدمت نشان اعتباری اشاره کرد. این خدمت جدید مبتنی بر تلفن همراه بر روی بستر اپلیکیشن «ایوا» است که با استفاده از آن همه فرآیند‌های درخواست تسهیلات، احراز هویت متقاضی، امضای قرارداد، خرید سفته، پرداخت تسهیلات و بازپرداخت اقساط به صورت غیرحضوری و از طریق ابزار دیجیتال انجام می‌شود.

سرویس نشان بانک، سرویس جدید اپلیکیشن ایوا است که این امکان را برای کاربر فراهم می‌سازد تا در یک فضای مجازی، حضور در شعبه بانک را تجربه کرده و تمام پرداخت‌ها همچنین خدمات موردنیاز پرداختی و امور بانکی خود را به سادگی و سهولت مدیریت کند.

کاربر به کمک این سرویس می‌تواند ثبت امضای دیجیتال، پرداخت تسهیلات، افتتاح حساب، صدور دسته چک، دریافت شبا، مشاهده موجودی و دریافت صورتحساب، مسدودی کارت، مشاهده آنلاین نرخ ارز و... را به صورت غیرحضوری و به صورت ۷*۲۴ (۲۴ ساعته و در تمامی روز‌های هفته) در اپلیکیشن ایوا انجام دهد.

کاربر در این سرویس می‌تواند با وارد کردن کدملی، کد پشت کارت ملی، تاریخ تولد، تشخیص چهره، وارد کردن اطلاعات شخصی مانند آدرس، کدپستی و .. و در خواست ثبت امضا دهد. بعد از استعلام از مرکز صدور گواهی الکترونیکی، امضا دیجیتال برای کاربر فعال شده و می‌تواند از آن در تمام خدماتی که به امضا دیجیتال نیاز است همچون دریافت تسهیلات و افتتاح حساب استفاده کند.

کاربرانی که از طریق بانک ملی برای آزاد سازی سهام عدالت خود اقدام کرده اند، می‌توانند از طریق این سرویس کارت اعتباری خود را فعال کنند. از این طریق می‌توانند تا ۵ میلیون تومان حساب خود را شارژ و در یکی از فروشگاه‌های کوروش و یا رفاه، مبلغ دریافتی را خرج کنند. کاربر در این سرویس می‌تواند با وارد کردن کد ملی خود، پذیرش شرایط اولیه و وارد کردن کد ارسالی، کارت اعتباری خود را فعال نماید. در این سرویس کاربر احتیاج به تایید امضای دیجیتالی دارد. این سرویس تنها در نسخه اندروید قابل بهره برداری می‌باشد؛ بنابراین کاربرانی که نسخه آن‌ها PWA است امکان گواهی امضا دیجیتال و به طبع امکان ثبت نام در نشان اعتباری را را در حال حاضر ندارند که به زودی این امکان برایشان فراهم خواهد شد.

کاربر بعد از فعالسازی کارت اعتباری خود می‌تواند با مراجعه به فروشگاه‌های کوروش و رفاه (در حال حاضر این دو فروشگاه فعال هستند) و اسکن بارکد فروشگاه و تعیین مبلغ با کارت اعتباری خود که پیش‌تر در ایوا فعال کرده است، خرید خود را انجام دهد. در این خدمت گزارشات مربوط به خرید، شامل مبالغ و تاریخ آن‌ها نیز قرار دارد.
یکی دیگر از سرویس‌های موجود در نشان بانک، سرویس "دریافت تسهیلات کرونا" مختص بنگاه‌های آسیب دیده از کرونا می‌باشد که اطلاعاتشان از سوی وزارت رفاه، کار و اموراجتماعی جمع آوری و در اختیار این اپلیکیشن قرار گرفته است. کاربر می‌تواند به کمک این بستر و با وارد کردن کد ملی به همراه کد کارگاه خود، درخواست وام نماید که بعد از تایید مدارک ارسالی از سمت کاربر، تسهیلات مد نظر در بازه ۲۴ ساعته به حساب ایشان واریز خواهد شد. برای دریافت تسهیلات کرونایی، به امضای دیجیتال نیاز بوده که این امر توسط سرویس امضای دیجیتال مهیا شده است. در این سرویس کاربر احتیاج به تایید امضای دیجیتالی دارد.

امکان دریافت شماره شبا بر اساس شماره حساب، بازپرداخت تسهیلات بانک ملی، امکان انتقال وجه شتابی از مبداء اکثر بانک هـا به همه بانـک هـا، دریافت موجودی حساب از تمامی کارت‌ها از دیگر خدمات این سرویس است.

همچنین به زودی سرویس‌هایی مانند افتتاح حساب، اطلاعات حساب، مسدودی کارت، خدمات چک، جستجوی شعبه، صورت حساب کارت و نرخ آنلاین ارز نیز به این سرویس اضافه خواهند شد.