یک استاد دانشگاه با انتقاد از عدم تحقق اصلاح ساختاری بودجه، گفت: اینکه ما برای حوزه‌های علمیه و موسسات و نهادهای مذهبی بودجه دولتی تعریف می‌کنیم، یک ظلم بزرگ در حق اسلام و تشیع و البته مردم است. این اتفاق خوبی نیست که نهادهای مذهبی و حوزه‌های علمیه از دولت پول دریافت کرده و به تعبیری دولتی باشند. این یک اشتباه بزرگی بود که از اول انقلاب شکل گرفت و متاسفانه همچنان ادامه دارد. ما در اسلام این نکته را داریم که روحانیون و مردان خدا باید در کنار مردم باشند، نه قدرت.
علی قنبری در گفتگو با «انتخاب» با اشاره به لایحه بودجه ۱۴۰۰ و برخی از مفاد آن، گفت: من برخی از مفاد این لایحه را که بررسی کردم، متاسفانه به این نتیجه رسیدم که دولت تلاش جدی برای اصلاح ساختاری بودجه و همین طور ساختار اقتصادی کشور در نظر نگرفته است. البته طی سالیان اخیربار‌ها این موضوع از سوی برخی مسئولان دولت مطرح شد، ولی ما عملا شاهد یک اقدام جدی از جانب آنها نبودیم و این بدان معنا خواهد بود که دولت برنامه منسجم و منظم و دقیقی برای حل مشکلات اقتصادی و معیشتی در سال آینده در نظر ندارد.
این استاد دانشگاه در پاسخ به این پرسش که چرا در بودجه سالیانه کشور همچنان برخی نهادهای دولتی نسبت درآمد‌ها و هزینه‌های خودشان پاسخگو نیستند، گفت: این اتفاق به دلیل آن است که ماهیت بودجه سالیانه ما شفاف و عملیاتی نیست. دستگاه‌ها و نهادهای دولتی و غیردولتی هم توانستند از این مساله استفاده کرده و پناه بگیرند. آنها هزینه را بیشتر از واقعیت و درآمد را کمتر از واقعیت بیان می‌کنند. آنها، چون بودجه کشور را وصل به فروش نفت و گاز می‌دانند، دوست دارند به هر شکلی خودشان را به این منابع فراوان وصل کنند.
این کارشناس اقتصادی افزود: البته این چنین نیست که هیچ مسئولی دغدغه اصلاح ساختار بودجه‌ای و اقتصادی کشور را نداشته باشد، ولی واقعیت است که آن عزم همگانی لازم وجود ندارد. من خاطرم است که از سال ۷۶ و از همان دوره اول ریاست جمهوری آقای خاتمی قرار بود که این مسائل حل شود، ولی تا امروز هیچ اتفاقی در این مسائل رخ نداده است. چراکه برخی از دستگاه‌ها و نهادها درآمدزا و اصطلاحا پولدار خوششان نمی‌آید که بودجه شفاف شود و علاقه‌ای به پاسخگویی هم ندارند.
قنبری با اشاره تخصیص بودجه برای نهادهای مذهبی گفت: این یک مساله بسیار مهمی است که باید مورد توجه قرار بگیرد. اینکه ما برای حوزه‌های علمیه و موسسات و نهادهای مذهبی بودجه دولتی تعریف می‌کنیم، یک ظلم بزرگ در حق اسلام و مذهب و البته مردم است. این اتفاق خوبی نیست که نهادهای مذهبی و حوزه‌های علمیه از دولت پول دریافت کرده و به تعبیری دولتی باشند.
وی افزود: این یک اشتباه بزرگی بود که از اول انقلاب شکل گرفت و متاسفانه همچنان ادامه دارد. ما در اسلام این نکته را داریم که روحانیون و مردان خدا باید در کنار مردم باشند، نه قدرت. اینکه نهادهای مذهبی به دولت وابسته شده و درآمدهایشان را از دولت دریافت می‌کنند یک بدعت و خطای بزرگ است؛ لذا این موسسات و نهادهای مذهبی و فرهنگی باید مستقل شوند. من امیدوارم که بالاخره روزی این رویه اشتباه اصلاح شود و مجلس و دولت و نهادهای فرهنگی و مذهبی و حوزه‌های علمیه به سمت مستقل‌سازی پیش بروند تا بتوانیم به اصلاح ساختاری بودجه برسیم.
قنبری ادامه داد: من اعتقاد دارم که حفظ استقلال هر نهاد و موسسه‌ای اول از هرچیز با رعایت وضعیت اقتصادی آن لحاظ می‌شود. یک مجموعه تا زمانی که به درآمدزایی نرسد و تا زمانی که وضعیت مالی آن با منابع خارجی -منابعی خارج از آن مجموعه- تامین شود، مستقل نیست و این باعث می‌شود که علاوه بر تقلیل منابع آن مرجع خارجی، این مجموعه نیز نتواند به رشد و شکوفایی مطلوب خودش برسد؛ بنابراین ما علاوه بر اتلاف منابع، فرصت رشد را هم از دست داده‌ایم.
این استاد دانشگاه همچنین در پاسخ به این پرسش که چگونه در لایحه بودجه همچنان منابعی برای نهادهای درآمدزا و البته موازی مانند سازمان تبلیغات در نظر گرفته شده است و آیا این رویه مخالف بحث اصلاح ساختاری بودجه نیست، تصریح کرد: این هم یکی دیگر از مشکلات لایحه بودجه کشورماست. واقعا این قابل قبول نیست که سازمان‌ها و نهاد‌هایی که درآمدزاد بوده و بدتر آنکه موازی با هم هستند، منابع خاصی از بودجه را دریافت کنند. مجلس و دولت باید برای همیشه بودجه این نوع نهادها را قطع کنند. البته نه این مجلس و نه این دولت، چنین قصد و توانی را ندارند و نه می‌خواهند و نه می‌توانند چنین کاری را انجام بدهند.
قنبری افزود: علاوه بر این نهادها، ما شاهد آن هستیم که نهادی مانند صداوسیما که اتفاقا منابع درآمدی خیلی خوبی هم دارد، همیشه نسبت به بودجه ناراحت بوده و اعتقاد دارد که باید بودجه بیشتری دریافت کند. این در حالی است که اصلا نباید این سازمان بودجه‌ای از دولت دریافت کند. آن هم سازمانی که به رغم دریافت بودجه کلان و درآمد‌های زیاد، خروجی موفقی ندارد. ما سال به سال شاهد افت بیشتر این سازمان هستیم. مردم رفته رفته استقبالشان به برنامه‌های ماهواره و اینترنت بیشتر می‌شود و صداوسیما برای جبران این عقب ماندگی دنبال محدودیت سازی مردم می‌رود.
وی افزود: صداوسیما به جای رفع اشکالات خودش هنوز بر همان رویه اصرار دارد. هنوز چهره‌های محبوب را حذف می‌کند و هنوز دنبال تحمیل نظرات یک اقلیت بر اکثریت جامعه است. این سازمان تنها دغدغه‌ای که دارد دریافت بودجه بیشتر و پیگیری مطالبات و منافع جناحی و سیاسی خودش است. متاسفانه صداوسیما که از دولت پول می‌گیرد، حتی به دولت هم پاسخگو نبوده و در مجلس هم توضیح شفافی نسبت به عملکردش نمی‌دهد و حتی نظرات مردم را پشت گوش می‌اندازد. این سازمان در غیبت یک رقیب جدی در کشور، خودش را در سطح یک قوه رسمی فرض کرده و کسی هم انگار جلودار این رویه نیست و در چنین شرایطی باید از دولت و مجلس پرسید چرا چنین سازمانی با داشتن منابع درآمدی فراوان باید باز هم ردیف اختصاصی بودجه داشته باشد.
یک استاد دانشگاه با انتقاد از عدم تحقق اصلاح ساختاری بودجه، گفت: اینکه ما برای حوزه‌های علمیه و موسسات و نهادهای مذهبی بودجه دولتی تعریف می‌کنیم، یک ظلم بزرگ در حق اسلام و تشیع و البته مردم است. این اتفاق خوبی نیست که نهادهای مذهبی و حوزه‌های علمیه از دولت پول دریافت کرده و به تعبیری دولتی باشند. این یک اشتباه بزرگی بود که از اول انقلاب شکل گرفت و متاسفانه همچنان ادامه دارد. ما در اسلام این نکته را داریم که روحانیون و مردان خدا باید در کنار مردم باشند، نه قدرت.
علی قنبری در گفتگو با «انتخاب» با اشاره به لایحه بودجه ۱۴۰۰ و برخی از مفاد آن، گفت: من برخی از مفاد این لایحه را که بررسی کردم، متاسفانه به این نتیجه رسیدم که دولت تلاش جدی برای اصلاح ساختاری بودجه و همین طور ساختار اقتصادی کشور در نظر نگرفته است. البته طی سالیان اخیربار‌ها این موضوع از سوی برخی مسئولان دولت مطرح شد، ولی ما عملا شاهد یک اقدام جدی از جانب آنها نبودیم و این بدان معنا خواهد بود که دولت برنامه منسجم و منظم و دقیقی برای حل مشکلات اقتصادی و معیشتی در سال آینده در نظر ندارد.
این استاد دانشگاه در پاسخ به این پرسش که چرا در بودجه سالیانه کشور همچنان برخی نهادهای دولتی نسبت درآمد‌ها و هزینه‌های خودشان پاسخگو نیستند، گفت: این اتفاق به دلیل آن است که ماهیت بودجه سالیانه ما شفاف و عملیاتی نیست. دستگاه‌ها و نهادهای دولتی و غیردولتی هم توانستند از این مساله استفاده کرده و پناه بگیرند. آنها هزینه را بیشتر از واقعیت و درآمد را کمتر از واقعیت بیان می‌کنند. آنها، چون بودجه کشور را وصل به فروش نفت و گاز می‌دانند، دوست دارند به هر شکلی خودشان را به این منابع فراوان وصل کنند.
این کارشناس اقتصادی افزود: البته این چنین نیست که هیچ مسئولی دغدغه اصلاح ساختار بودجه‌ای و اقتصادی کشور را نداشته باشد، ولی واقعیت است که آن عزم همگانی لازم وجود ندارد. من خاطرم است که از سال ۷۶ و از همان دوره اول ریاست جمهوری آقای خاتمی قرار بود که این مسائل حل شود، ولی تا امروز هیچ اتفاقی در این مسائل رخ نداده است. چراکه برخی از دستگاه‌ها و نهادها درآمدزا و اصطلاحا پولدار خوششان نمی‌آید که بودجه شفاف شود و علاقه‌ای به پاسخگویی هم ندارند.
قنبری با اشاره تخصیص بودجه برای نهادهای مذهبی گفت: این یک مساله بسیار مهمی است که باید مورد توجه قرار بگیرد. اینکه ما برای حوزه‌های علمیه و موسسات و نهادهای مذهبی بودجه دولتی تعریف می‌کنیم، یک ظلم بزرگ در حق اسلام و مذهب و البته مردم است. این اتفاق خوبی نیست که نهادهای مذهبی و حوزه‌های علمیه از دولت پول دریافت کرده و به تعبیری دولتی باشند.
وی افزود: این یک اشتباه بزرگی بود که از اول انقلاب شکل گرفت و متاسفانه همچنان ادامه دارد. ما در اسلام این نکته را داریم که روحانیون و مردان خدا باید در کنار مردم باشند، نه قدرت. اینکه نهادهای مذهبی به دولت وابسته شده و درآمدهایشان را از دولت دریافت می‌کنند یک بدعت و خطای بزرگ است؛ لذا این موسسات و نهادهای مذهبی و فرهنگی باید مستقل شوند. من امیدوارم که بالاخره روزی این رویه اشتباه اصلاح شود و مجلس و دولت و نهادهای فرهنگی و مذهبی و حوزه‌های علمیه به سمت مستقل‌سازی پیش بروند تا بتوانیم به اصلاح ساختاری بودجه برسیم.
قنبری ادامه داد: من اعتقاد دارم که حفظ استقلال هر نهاد و موسسه‌ای اول از هرچیز با رعایت وضعیت اقتصادی آن لحاظ می‌شود. یک مجموعه تا زمانی که به درآمدزایی نرسد و تا زمانی که وضعیت مالی آن با منابع خارجی -منابعی خارج از آن مجموعه- تامین شود، مستقل نیست و این باعث می‌شود که علاوه بر تقلیل منابع آن مرجع خارجی، این مجموعه نیز نتواند به رشد و شکوفایی مطلوب خودش برسد؛ بنابراین ما علاوه بر اتلاف منابع، فرصت رشد را هم از دست داده‌ایم.
این استاد دانشگاه همچنین در پاسخ به این پرسش که چگونه در لایحه بودجه همچنان منابعی برای نهادهای درآمدزا و البته موازی مانند سازمان تبلیغات در نظر گرفته شده است و آیا این رویه مخالف بحث اصلاح ساختاری بودجه نیست، تصریح کرد: این هم یکی دیگر از مشکلات لایحه بودجه کشورماست. واقعا این قابل قبول نیست که سازمان‌ها و نهاد‌هایی که درآمدزاد بوده و بدتر آنکه موازی با هم هستند، منابع خاصی از بودجه را دریافت کنند. مجلس و دولت باید برای همیشه بودجه این نوع نهادها را قطع کنند. البته نه این مجلس و نه این دولت، چنین قصد و توانی را ندارند و نه می‌خواهند و نه می‌توانند چنین کاری را انجام بدهند.
قنبری افزود: علاوه بر این نهادها، ما شاهد آن هستیم که نهادی مانند صداوسیما که اتفاقا منابع درآمدی خیلی خوبی هم دارد، همیشه نسبت به بودجه ناراحت بوده و اعتقاد دارد که باید بودجه بیشتری دریافت کند. این در حالی است که اصلا نباید این سازمان بودجه‌ای از دولت دریافت کند. آن هم سازمانی که به رغم دریافت بودجه کلان و درآمد‌های زیاد، خروجی موفقی ندارد. ما سال به سال شاهد افت بیشتر این سازمان هستیم. مردم رفته رفته استقبالشان به برنامه‌های ماهواره و اینترنت بیشتر می‌شود و صداوسیما برای جبران این عقب ماندگی دنبال محدودیت سازی مردم می‌رود.
وی افزود: صداوسیما به جای رفع اشکالات خودش هنوز بر همان رویه اصرار دارد. هنوز چهره‌های محبوب را حذف می‌کند و هنوز دنبال تحمیل نظرات یک اقلیت بر اکثریت جامعه است. این سازمان تنها دغدغه‌ای که دارد دریافت بودجه بیشتر و پیگیری مطالبات و منافع جناحی و سیاسی خودش است. متاسفانه صداوسیما که از دولت پول می‌گیرد، حتی به دولت هم پاسخگو نبوده و در مجلس هم توضیح شفافی نسبت به عملکردش نمی‌دهد و حتی نظرات مردم را پشت گوش می‌اندازد. این سازمان در غیبت یک رقیب جدی در کشور، خودش را در سطح یک قوه رسمی فرض کرده و کسی هم انگار جلودار این رویه نیست و در چنین شرایطی باید از دولت و مجلس پرسید چرا چنین سازمانی با داشتن منابع درآمدی فراوان باید باز هم ردیف اختصاصی بودجه داشته باشد.
