پروستات یکی از غدد برون ریز بدن است و بر عکس غدد درون ریزی مثل تیروئید یا غدد فوق کلیوی که ترشحات خود را درون خون می ریزند پروستات یک غده برون ریز است که ترشحات خود را به فضایی غیر از خون می ریزد.

پروستات یک عضو مخروطی شکل است که در کف لگن قرار دارد و اطراف مجرای ادرای مردان را احاطه می‌کند و وظیفه آن ترشح مواد و فراهم کردن شرایط لازم برای حفظ و بقای نطفه تا رسیدن این نطفه(اسپرم) به تخمک و لقاح است.

پروستات در افراد جوان حجمی معادل ۲۰ الی ۲۵ سی سی دارد و با گذشت سن انسان و رسیدن به ۵۰ سالگی دچار یک رشد ناگهانی می‌شود که بزرگی خوش خیم پروستات نام دارد و با علائم ادراری نظیر عدم تخلیه کافی ادرار، فشار شکمی برای تخلیه ادرار، نازک شدن قطر خروجی ادرار و سوزش در مجرای ادرار مواجه است و قالب مردان از ۵۰ سال به بعد درجاتی از آن را تجربه می‌کنند.

در همین رابطه دکتر مهدی کاشفی جراح و متخصص بیماری‌های کلیه و مجاری ادراری  گفت: سرطان پروستات دومین بدخیمی شایع مردان بالای ۷۰ سال بوده و این مسئله نشانگر اهمیت تشخیص و درمان بیماری است. در واقع تحت ریسک فاکتورهای مختلفی احتمال بروز این نوع سرطان در انسان وجود دارد.

وی سن، نژاد، وراثت و عوامل محیطی را چهار عامل خطرزا و ریسک فاکتور مهم در ابتلا به سرطان پروستات دانست و گفت: حدود ۸۰ درصد از بیماران مبتلا به سرطان پروستات را افراد بالای ۶۵ سال تشکیل می‌دهند و تنها دو درصد از مبتلایان به سرطان پروستان سن زیر ۵۰ سال دارند که این آمار نشانگر آن است که بیماری سرطان پروستان مختص سالمندان است. به عبارتی تشخیص سرطان پروستات برای یک فرد جوان یا میانسالی که اختلالات ادراری دارد دور از ذهن است.

او در ادامه وراثت را از دیگر عوامل خطرزا و ریسک فاکتور مهم در ابتلا به سرطان یاد کرد و گفت: اگر فردی در خانواده خود پدر یا برادر مبتلا به سرطان پروستات دارد در معرض خطر ابتلا به این بیماری است مخصوصا ابتلای برادر مبتلا به سرطان پروستات به این معناست که فرد باید خیلی زودتر از سایر افراد به بررسی وجود این بیماری در بدن خود بپردازد.

دکتر کاشفی به نژاد افراد به عنوان یک عامل خطرزای دیگر اشاره کرد و گفت: طبق بررسی‌های بعمل آمده آمریکایی‌های سیاهپوست آفریقایی تبار بیشترین میزان شیوع سرطان پروستات را به دلیل ژنتیک به خود اختصاص دادند و مردان آسیای جنوب شرقی کمترین شیوع پروستات را شاهدند و ایران نیز به عنوان یک کشور آسیایی در رده کشورهای کم شیوع سرطان پروستات محسوب می‌شود.

وی به عوامل محیطی شیوع سرطان پروستات نیز اشاره کرد و گفت: براساس تحقیقات بعمل آمده افرادی که از جنوب شرق آسیا به آمریکا مهاجرت کردند درصد ابتلای آنان به سرطان پروستات افزایش یافته است و براین اساس به این نتیجه دست یافتند که عوامل محیطی در ابتلا به این بیماری موثرند.

این اورلوژیست در ادامه به طیف وسیعی از علائم سرطان پروستات اشاره کرد و گفت: علائم سرطان پروستات خیلی هویدا و آشکار نیست بلکه بیمار در حین غربالگری و آزمایشاتی که انجام می‌دهد برای پیگیری درمان خود متوجه بروز سرطان پروستات می‌شود. در واقع این بیماری با وجود اینکه بی‌علامت است اما می‌تواند طیف وسیعی از علائم را در انسان بوجود آورد و علائمی غیراختصاصی نظیر اختلال در دفع ادرار، خونریزی در ادرار یا تغییر عادات ادراری را به همراه دارد.

وی افزود: علائمی نظیر دردهای مبهم استخوانی و شکستگی‌های غیرطبیعی استخوانی نیز می تواند نشانه‌ای از سرطان پروستاتی باشد که به سایر نواحی بدن نظیر استخوان آسیب رسانده است. برخی ضایعات در استخوان و احساس درد در کمر از علائم سرطان پروستات است.

وی در خصوص زمان مراجعه به پزشک نیز گفت: افرادی بالای ۵۰ سال سن براساس ریسک فاکتورهایی که دارند باید به پزشک مراجعه و در ابتدا تحت معاینات بالینی قرار گرفته و چنانچه ابتلا به سرطان پروستات در تشخیص اولیه مشهود شد پروسه درمان را طی کنند. افراد بالای ۵۰ سال فاقد ریسک فاکتور نیز می‌توانند سالانه تحت معاینات دوره‌ای قرار گیرند.

دکتر کاشفی به نوع رفتار سرطان پروستات در بین انسان‌ها اشاره کرد و گفت: سرطان " آدنوکارسینوما" شایع ترین نوع سرطان پروستات در بین مردان است که سرطانی بسیار بدخیم، آرام، خزنده و پیش رونده بوده و گاها سالیان سال طول می‌کشد تا به یک عضوی از بدن آسیب رسانده و دست اندازی کرده و اختلال ایجاد کند. بعضا دیده شده که بیمار به دلایل گوناگونی نظیر نارسایی قلبی یا ریوی فوت می‌کند اما در هنگام کالبد شکافی جسد مشخص شده که بسیاری از آنان سرطان پروستات داشته اند اما علت مرگ آنها سرطان پروستات نبوده است چرا که نوع پیشروی این بیماری بسیار خزنده و آرام است و زمان زیادی برای مرگ انسان بر اثر سرطان نیاز است.

وی در مورد تشخیص و درمان بیماری سرطان پروستات نیز گفت: تشخیص قطعی سرطان پروستات پس از انجام معاینات بالینی و آزمایشگاهی نمونه‌برداری از پروستات از طریق مقعد و تحت هدایت سونوگرافی است و درمان آن نیز با نظر بیمار، پاتولوژیست، سونوگرافی و بسته به سطح پروستات انجام می‌شود که مهمترین شیوه درمان، هورمون درمانی است. البته روش‌هایی نظیر پرتودرمانی، رادیوتراپی یا جراحی پروستات نیز بکار برده می‌شود که یکی از جراحی‌های سنگین اورلوژی است و در آن پروستات بطور کامل با بافت‌های موجود از بدن انسان خارج و مجرای ادراری و مثانه به یکدیگر متصل می شوند.

این جراح و متخصص بیماری‌های کلیه و مجاری ادراری به راهکارهای پیشگیری از ابتلا به سرطان پروستات نیز اشاره کرد و افزود: تامین سطح ویتامین D بدن و مواد غذایی حاوی رنگ دانه‌های قرمز یکی از مهمترین راهکارهای پیشگیری از ابتلا به سرطان پروستات است. براساس تحقیقات بعمل آمده مشخص شده هرچقدر از سطح خط استوا دور می شویم میزان مبتلایان به سرطان پروستات بیشتر می‌شود چرا که با دور شدن از خط استوا میزان برخورد فرد با آفتاب به دلیل سرما و برودت هوا کمتر است و این بررسی نشان داده که دوری از آفتاب سطح ویتامین D را کاهش داده و در نتیجه می تواند منجر به ابتلا به سرطان پروستات شود. بنابراین به افرادی که دارای ریسک فاکتورهای این نوع از سرطان هستند توصیه می‌شود برای تنظیم سطح این نوع ویتامین حتما به پزشک مراجعه کنند.

وی کاهش وزن و اصلاح وضعیت چربی و کلسترول خون را عامل دیگری در پیشگیری از سرطان پروستات بیان کرد و افزود: اصلاح سبک زندگی و تغذیه با پرهیز از سیگار و الکل و انجام تحرک کافی و ورزش و نیز استفاده از گیاهان سبز و میوه های دارای لیکوپن(رنگ قرمز) نظیر گوجه فرنگی تاثیر پیشگیری کننده ای در ابتلا به سرطان دارد. همچنین چای سبز و سویا در پیشگیری از سرطان پروستات نیز تاثیرگذار است.

ایسنا