مرکز پژوهشی دانشنامه های حقوقی علامه به موجب مجوز شماره ۱۰۲۳۵۷ مورخ ۵/۶/۱۳۹۹ به پژوهشکده حقوق و قانون ایران ارتقا یافت.
این مرکز ابتدا در سال ۱۳۹۴ موفق به اخذ موافقت اصولی به مدت دو سال از شورای گسترش وزارت علوم تحقیقات و فناوری شد و سپس در سال ۱۳۹۷ مجوز قطعی شورای مذکور را اخذ کرد. مرکز پژوهشی دانشنامه های حقوقی علامه مرکب از سه گروه مطالعات حقوقی، گروه مطالعات فقهی، گروه مطالعات حقوق جزا بود که پس از اخذ موافقت قطعی و ارائه گزارشی از عملکرد این مرکز پژوهش به معاونت پژوهشی وزارت علوم تقاضای تبدیل وضعیت و ارتقای مرکز با توجه به عملکرد دو ساله آن مطرح شد این تقاضا پس از حدود یکسال بررسی و ارزیابی های متعدد و تشکیل جلسات دفاع در کمیته پژوهش و فناوری و کمیسیون پژوهش و فناوری معاونت پژوهشی وزارت علوم نهایتاً در تاریخ ۵/۶/۱۳۹۹ به تصویب شورای گسترش علوم رسید . پژوهشکده حقوق و قانون ایران (حقآ) با چهار گروه دانشنامه نگاری حقوقی مطالعات حقوق به مضاف، نظریه پردازی و نواندیشی حقوقی و مطالعات تاثیر اجتماعی قوانین به تصویب شورای گسترش وزارت علوم رسید. همچنین این تغییر در تاریخ 17/10/1399 در وب سایت روزنامه رسمی آگهی شد.
تا کنون ده سال از اولین فعالیت های این پژوهشکده می گذرد. برخی از پژوهش هایی که توسط این پژوهشکده انجام شده به شرح زیر است:
1- پروژه ساماندهی دانش پیرامونی مواد قانونی که از آن به بزرگترین زیرساخت پژوهش حقوقی ایران یاد میشود
2- طراحی، تحلیل و ساخت نرم افزار انحصاری و اختصاصی حوزه پژوهشی موضوع فعالیت مرکز
3- تهیه ساختار درختی و موضوعی دانش حقوق داخلی با بیش از یکصد هزار شاخه اصلی و بیش از سیصد هزار زیرشاخه
4- انجام دهها پروژه پژوهشی به سفارش وزارت دادگستری برای وزارت مذکور نظیر: گزارش عملکرد قوه قضاییه در سال ۱۳۹۶، نظام مدیریت امور تدوین آیین نامههای قانونی توسط وزارت دادگستری، طراحی ساز و کار بهسازی روابط قوه قضاییه با سایر قوا، توصیفی از قوه قضائیه موجود تا مطلوب از نظر وزارت دادگستری و ...
5- انجام پروژه بازنگری و اصلاح قانون ثبت احوال بود که در نهایت منجر به ارائه نسخه بازنگری شده قانون ثبت احوال شد.
6- انجام پژوهشهای متعدد برای سازمانهای گوناگون از جمله: شرکت ملی نفت ایران، ستاد مردمی دیه، معاونت راهبردی قوه قضاییه، وزارت دادگستری، سازمان ثبت احوال و ...
7- ارزیابی و تحلیل پیش نویس لایحه ها، دستورالعملها و آیین نامههای حقوقی نظیر: گزارش پژوهشی ارزیابی پیشنویس آیین نامه اجرایی قانون اصلاح قانون مبارزه با پولشویی از منظر سازگاری درونی و انطباق با اصول حقوقی، گزارش پژوهشی ارزیابی و تحلیل پیشنویس دستورالعمل نظارت و پیگیری حقوق عامه، گزارش پژوهشی ارزیابی پیشنویس لایحه مدیریت تعارض منافع در خدمات عمومی، گزارش پژوهشی ارزیابی پیشنویس لایحه مدیریت تعارض منافع در خدمات عمومی و ...
8- تهیه فهرستگان اصطلاحات حقوقی با بیش از ۱۰۶ هزار اصطلاح تخصصی: این مجموعه در دو جلد و 1936 صفحه تنظیم شده است. تعداد واژگان فهرست شده مجموعاً 106288 واژه است. در این مجموعه از 60 عنوان کتاب و جمعاً 128 جلد و81512 صفحه به عنوان منابع و مآخذ استفاده شده است؛
9- تدوین مجموعه پژوهشی ۱۲ جلدی مستند فقهی قانون مدنی با به بیش از 220 عنوان کتاب فقهی استدلالى.
10- ترجمه و تحقیق مجموعه ۵ جلدی تحریرالمجله
11- برگزاری همایش ملی تجلیل از مقام استاد محمدجعفر جعفری لنگرودی با مشارکت حدود سی انجمن علمی حقوقی و مراکز دانشگاهی کشور
12- راه اندازی اولین روزنامه پژوهشی حقوق ایران با نام "روزنامه دنیایا حقوقی"
13- ایجاد دو هفته نامه پیک اطلاع رسانی حقوق و قانون ایران
14- انتشار فصلنامه علوم حقوقی
15- انتشار فصلنامه علمی تخصصی دانشنامه های حقوقی
محمد درویش زاده که سابقه مدیریت قضائی و ریاست مرکز پژوهش های قوه قضائیه را در رزومه خود دارد، هم اکنون رئیس این پژوهشکده است.
