کارگردان مستند «قلیچ» می‌گوید شخصیت محبوب دروازه‌بان سابق پرسپولیس در اینستاگرام انگیزه اصلی ساخت فیلمی درباره او شده است. او البته معتقد است شخصیت وحید قلیچ با افرادی که یک شبه در اینستاگرام با جمله «معتادا نمی‌گیرن» معروف می‌شوند، متفاوت است.
مستند قلیچ به کارگردانی پوریا نوری به زندگی و خاطرات سنگربان اسبق تیم ملی و باشگاه پرسپولیس می‌پردازد و سعی دارد چهره متفاوتی از وحید قلیچ را به نمایش بگذارد.
پوریا نوری کارگردان مستند قلیچ با اشاره به ساخت این مستند و انتخاب وحید قلیچ برای ساخت مستند پرتره گفت: من چند وقتی بود که پیج آقای وحید قلیچ در اینستاگرام را فالو کرده بودم و حواشی‌ای که داشت برای من شخصیت جذابی بود. وحید قلیچ در اینستاگرام شخصیت فعالی است و ویدئوهای خاصی درباره فوتبال تولید می‌کند. صحبت‌های او در انتقاد از وضعیت فوتبال و نقد صریح از اتفاقات فوتبالی باعث شده است طرفداران بسیاری صفحه اینستاگرامش را دنبال کنند. آقای قلیچ ۱۲ سال دروازه بان تیم پرسپولیس بود و چهار سال به عنوان مربی دروازه‌بان‌ها فعالیت کرده است. از نظر حضور در پرسپولیس در میان تمامی دروازه‌بان‌های تاریخ پرسپولیس رکورددار است و هیچ کس به اندازه ایشان در پرسپولیس حضور نداشته است. محبوبیتی که در دوران بازی داشته است باعث شده بود بعد از بازی‌های مطرح نمی‌توانست تا یک هفته از خانه خارج شود چراکه جمعیت زیادی در مقابل خانه‌اش حضور داشته و به او ابراز علاقه می‌کردند. نوع کلام و ادبیاتی که به کار می‌برد منحصر به فرد است و نماینده نسلی از پیشکسوتان فوتبال است که تا پیش از این تریبونی برای بیان حرف‌هایشان نداشتند و با ظهور پدیده‌ای مثل اینستاگرام توانستند باز هم محبوبیت گذشته خودشان را به دست بیاورند.
وی در ادامه گفت: حتی در نوع بیان انتقادهایش همیشه ضمن اعتراض‌هایی که دارد اما جانب ادب را رعایت می‌کند و همین باعث شده بسیاری از پیشکسوتان پرسپولیس به خاطر حضور و نقد صریحی که از برخی رفتارها انجام می‌دهد از او حمایت کنند.
نوری درباره انگیزه‌های ساخت این مستند گفت: من پیش از ساخت مستند قلیچ مستندی ساختم به نام «لعبت باز» که درباره خیمه شب‌بازی است و فضای کاملا متفاوتی با مستند قلیچ دارد. خیلی دوست داشتم پس از آن کار به سراغ یک چالش جدید بروم و خودم را در فضای جدید محک بزنم. احسان اطمینان که تهیه‌کننده «قلیچ» است با آقای قلیچ در تماس بود و یک باشگاهی به اسم اطمینان دارند که آقای قلیچ پس از سال‌ها دوباره آموزش نسل جدید دروازه‌بان‌ها را از همین باشگاه آموزشی آغاز کرد. او در چهار سالی که مربی دروازه‌بان‌های پرسپولیس بود چهره‌های شاخصی مثل احمدرضا عابدزاده و فرشید کریمی و داود فنایی را تربیت کرده بود و از حیث آموزش نیز جایگاه مطرحی دارد. اما چند سالی از فضای کار دور بود و مجدد خودش را بازیابی کرد و یک باشگاه آکادمیک فوتبال تاسیس کرد و در زمین اختصاصی که دارد مشغول تربیت دروازه‌بان است. من با آقای اطمینان به دفتر وحید قلیچ رفتیم و پیشنهاد ساخت مستند را دادیم که قبول کرد. لوکیشن‌های مختلفی را هم برای ضبط انتخاب کردیم. از ورزشگاه آزادی تا یک مغازه صافکاری که بیشتر اوقات آقای قلیچ در آنجا حضور دارد. وحید قلیچ چهره کاریزماتیکی دارد و با حرف‌هایش می‌تواند خیلی از افراد را جذب خودش کند. حتی نسل جوان دهه هفتادی هم که بازی‌های او را ندیده بود باز هم نسبت به او احساس خوبی داشت. او در مقطعی از جامعه طرد شده بود و دوباره توانست خودش را احیا کند.
نوری با بیان اینکه در این مستند سعی نکرده است تنها به چهره وحید قلیچ بپردازد گفت: اساسا دغدغه اصلی ما توجه به ظرفیت‌های شبکه‌های اجتماعی در مقام یک رسانه است. مستند ما یک مستند بیوگرافی نیست. سعی کردیم از منظر جامعه‌شناسانه به یک پدیده به عنوان یک رسانه در فضای اینستاگرام بپردازیم. زیست این فرد به عنوان یک چهره مطرح در فضای مجازی و اینکه چطور می‌تواند با ادبیات مخصوص به خودش با مردم ارتباط برقرار کند. حتی در مستند از جامعه‌شناس و صحبت‌هایش استفاده کردیم و نوع روایت هم مبتنی بر همین ایده‌های جامعه شناختی است. درباره چهره‌های ورزشی ایرانی مستندهای مختلفی ساخته شده است. از جمله درباره فرشاد پیوس و مرحوم ناصر حجازی که بیشتر به زندگی فردی و بیوگرافی آن‌ها می‌پردازد. اما مستند «قلیچ» متفاوت از دیگر مستندهای ورزشی به مسئله روز وحید قلیچ می‌پردازد و به سراغ رزومه و کارنامه کاری او نمی‌رود.
وی در پاسخ به این پرسش که اینستاگرام محفلی برای رشد شخصیت‌های پرحاشیه و بدون پیشینه است و چطور توانستید به این معضل بپردازید؟ گفت: فرق وحید قلیچ با دیگر افرادی که در اینستاگرام صفحاتی را درست می‌کنند و یک شبه معروف می‌شوند در این است که او دارای یک عقبه مثبت در زمینه ورزشی است که باعث می‌شود مخاطبان نسبت به حرف‌های او واکنش نشان دهند. این موضوع فرق دارد با کسی که آمد و گفت «معتادا نمی‌گیرن!» و یک شبه بدون هیچ گونه تلاش و عقبه و ریشه‌ای معروف شد. همانطور که گفتم وحید قلیچ در دوران بازی حرفه‌ای‌اش انقدر محبوب بود که همین امروز هم با وجود سال‌ها غیبت در جامعه باز هم مخاطب در ذهنش نام و بازی‌های او مانده بود.
نوری در پاسخ به این پرسش که آیا وحید قلیچ نسبت به ابزاری که در فضای مجازی در اختیار دارد دارای سواد استفاده از آن است؟ گفت: وحید قلیچ هیچ گونه آشنایی با اینستاگرام و نحوه استفاده از آن را ندارد. بیشتر مطالبی که منتشر می‌کند به کمک اطرافیانش مطالب را بارگذاری می‌کند. اما یکی از ویژگی‌هایش این است که آشنایی خوبی نسبت به دوربین دارد و خیلی راحت و بدون استرس جلوی دوربین حرف می‌زند و زاویه فیلمبرداری ویدئوهایش را خودش انتخاب می‌کند.
پوریا نوری در پایان با اشاره به نمایش این فیلم گفت: برنامه‌ریزی‌هایی که انجام دادیم تلاش داریم در جشنواره‌های موضوعی مثل جشنواره مستندهای ورزشی و رویدادهای بین‌المللی کار را به نمایش بگذاریم. البته مستند ما خیلی مستند ورزشی نیست و به بهانه ورزش به سراغ جامعه و مسائل روز آن می‌رود. مثل مستندی که درباره مارادونا ساختند و به بهانه این شخصیت درباره کشور ایتالیا و حضور این بازیکن در تیم ناپلی صحبت کردند. تلاش کردیم یک موضوع اجتماعی را از زاویه دید متفاوت به مخاطب عرضه کنیم و امیدوارم بتوانیم به زودی آن را در گروه هنر و تجربه به نمایش بگذاریم.
ایلنا
