صادق زیباکلام استاد علوم سیاسی دانشگاه تهران امروز در یادداشتی به خاطر رفتارش در مناظره با خسرو معتضد عذرخواهی کرد.
در بخشی از این مناظره جنجالی درباره رضا شاه که با میزبانی بهروز افخمی درباره رضاشاه انجام شد، این دو استاد دانشگاه با لحنی تند یکدیگر را به دروغگویی متهم کردند.
این مناظره از شبکه مستند پخش شد.
زیباکلام درباره برنامه مناظره ای که از تلویزیون پخش شد توضیحاتی ارائه کرد و گفت که سه سال پیش ضبط شده است.
متن یادداشت زیباکلام به این شرح است:
قبل از هر سخن دیگری، من صمیمانه از همۀ دوستان، از جمله خودِ آقای معتضد، بواسطۀ رفتار بیادبانهام در مناظره با ایشان، عذرخواهی مینمایم. آنچه را که مینویسم، بههیچروی درصدد توجیه رفتار ناشایستم نیستم. اما اصل ماجرا:
۱- سهسال پیش فردی که ایشان را نمیشناختم تماس گرفته و گفتند که درصدد ساخت یک مجموعه پیرامون رضاشاه هستند. عرض کردم شما میدانید که من با نگاه حکومتی پیرامون رضاشاه همراهی ندارم. نظرات من درمورد رضاشاه، بهیچوجه قابل پخش از تلویزیون نیست. ایشان پاسخ دادند که تهیهکننده یک موسسۀ خصوصی است و قصد تولید برنامۀ موردپسند نظام هم نداریم.لذا ازمورخین و چهرههای شناختهشدۀ ضد رضاشاه بنا نداریم دعوت نماییم.در پایان هم گفتند که تهیهکنندۀ مجموعه آقای بهروز افخمی هستند.
۲- فیلمبرداری طی چهار روز، بصورت فشرده، در استودیویی که تعلق به «حوزه هنری» داشت تا پاسی از نیمهشب انجام میگرفت.بیش از بیست برنامه درخصوص تمامی جنبههای دوران رضاشاه از کودتای سوم اسفند تا شهریور ۱۳۲۰.
۳- بجز من، درحدود ۶ الی ۷ نفر دیگر هم بودند که بدوناستثناء مخالف، و در بهترین حالت، منتقد سرسخت رضاشاه بودند. من شاید در بیش از ده برنامه، در طی سهروز شرکت داشتم. در تمامی برنامهها کار من شده بود دفاع از رضاشاه در مقابل روایت رسمی حکومتی.خودم معتقدم کارم بیش از آنکه دفاع از رضاشاه باشد، نشاندادن تحریفهای روایت حکومتی پیرامون رضاشاه بود.
۴- خدا خدا میکردم زودتر تمام شودچون مناظرهها برایم حالت بازجویی پیدا کرده بود. تمامِ مدت و در هر بخشی مجبور بودم نشان دهم که روایت حکومتی چگونه در بهترین حالت روایتی ناقص و صرفاً در جهت محکومیت رضاشاه است.
۵- شب آخر بود که آقای افخمی گفتند ما آقای معتضد را در برنامه نداشتیم، اما دوستان نظرشان است که گفتوگویی هم با ایشان داشته باشیم. میدانم واقعاً خسته شدهاید، اما این را من ازتون تقاضا میکنم. مابقی داستان را میدانید.
۶- من نمیدانم آقای بهروز افخمی و دیگران، چقدر دریافت کرده بودند. اما خوشحالم که علیرغم اعتراضات خان میرزا، من یکریال هم دریافت نکردم.
۷- صداوسیما و اصولگرایان درست میگویند،من بیسوادم. اما کتابم پیرامون رضاشاه که بهآن اجازۀ انتشار ندادند، حیّ و حاضر است. ایکاش نویسندگان و مورخین باسواد دولتی، یکمورد از آن کتاب را میتوانستند نشان دهند که خلاف واقعیت است.
زیباکلام: ... دروغ از این بزرگتر نمیشود که شما بگویید... شهریور ۲۰ که انگلیسها حمله کردند به واسطه سیاستهای رضاشاه بوده، و در جریان ملی شدن نفت اگر انگلیسیها به ایران حمله نکردند به واسطه سیاستهای مصدق بوده است!/ معتضد: ... شما اینقدر به خاندان پهلوی علاقه داشتی چرا رفتی در دانشگاه تحصن اختیار کردی؟... اینی که میفرمایید... «شما دروغ میگویید»... و من این توهین را به شما برمیگردانم... من میگویم شما در تاریخ پیادهاید... میگویی... ژوبر... بعد از شکست ایران در جنگهای ایران و روس با عباسمیرزا صحبت کرده!... ژوبر ۱۸۰۴ به ایران آمد... عباسمیرزا کِی شکست خورده؟ ۱۸۱۳، ۱۸۰۴ را از ۱۸۱۳ کم کنید ببینید چند سال فاصله است. آن موقع اصلا ژوبر در ایران نبود... / زیباکلام:... اگر یک نفر آمده بود مدح رضاشاه را گفته بود میآوردی یک خطش را بخوانی؟ معتضد: بله. زیباکلام: دروغ میگویی... معتضد:... [فریاد میزند] آقای زیباکلام ادب داشته باشید... برای من تاریخ مهم است... زیباکلام: و نظر حکومت...