يکشنبه ۱۶ مرداد ۱۴۰۱ | Sunday, 07 August 2022
  • ارتباط با انتخاب
  • |
  • پیوندها
  • |
  • آب و هوا
  • |
  • اوقات شرعی
  • |
  • مجله الکترونیک
  • |
  • نظرسنجی
يکشنبه ۱۶ مرداد ۱۴۰۱ | Sunday, 07 August 2022
  • صفحه نخست
  • سیاست
  • بین الملل
  • تاریخ
  • اقتصاد
  • اجتماع
  • فناوری
  • فرهنگ و هنر
  • حوادث
  • ورزش
  • خواندنی ها
  • سلامت
  • ویدیو
  • عکس
جستجو
ویدئو جدیدترین اخبار پربیننده ترین
لایو خبر عکس خواندنی ها اخبار ویژه
  • صفحه نخست
  • سیاست
  • بین الملل
  • تاریخ
  • اقتصاد
  • اجتماع
  • فناوری
  • فرهنگ و هنر
  • حوادث
  • ورزش
  • خواندنی ها
  • سلامت
  • ویدیو
  • عکس
  • درباره انتخاب
  • ارتباط با انتخاب
  • پیوندها
  • آب و هوا
  • اوقات شرعی
  • مجله الکترونیک
  • نظرسنجی
  • آرشیو
ویدیو / سقوط سنگ روی چادر کوهنوردان در دماوند

ویدیو / سقوط سنگ روی چادر کوهنوردان در دماوند

ویدیو / وضعیت دردناک روستای مزداران فیروزکوه پس از سیل

ویدیو / وضعیت دردناک روستای مزداران فیروزکوه پس از سیل

ویدیو / وقتی می‌خوابیم، در بدنمان چه اتفاقی می‌افتد؟ +زیرنویس فارسی

ویدیو / وقتی می‌خوابیم، در بدنمان چه اتفاقی می‌افتد؟ +زیرنویس فارسی

ویدیو /  سورپرایز بزرگ ستاره هالیوود در هواپیمای مسافربری؛ مهمانداری در آسمان

ویدیو / سورپرایز بزرگ ستاره هالیوود در هواپیمای مسافربری؛ مهمانداری در آسمان

ویدیو /  ترکیه؛ ۴۵ دقیقه انتظار یک سگ برای صدور اجازه جهت خوردن نان

ویدیو / ترکیه؛ ۴۵ دقیقه انتظار یک سگ برای صدور اجازه جهت خوردن نان

ویدیو / مرگ دسته‌جمعی هزاران ماهی در دریاچه نمک ماهشهر

ویدیو / مرگ دسته‌جمعی هزاران ماهی در دریاچه نمک ماهشهر

کد خبر: ۵۹۸۹۱۵
تاریخ انتشار: ۳۷ : ۱۰ - ۱۰ بهمن ۱۳۹۹
سیاست >> سیاست داخلی
پ

احترام به نیروی انسانی، مهم‌ترین عامل پیشرفت کشور‌ها

پایگاه خبری تحلیلی انتخاب (Entekhab.ir) :

سید مرتضی واعظ، سید محمد حسین سیادتی*: نیروی انسانی به عنوان مهم‌ترین سرمایه‌ی هر جامعه‌ای به حساب می‌آید. به همین منظور استفاده و آموزش موثر و بهینه، یا به عبارت بهتر بهره‌وری موثر از این سرمایه، بزرگترین هدف در برنامه‌های اصلی و راهبردی در سطح کلان کشور‌های توسعه یافته است. در دنیای امروز، با وجود رشد پُرشتاب تکنولوژی و فناوری، شناخت عوامل بهره‌وری نیروی انسانی در تمام حوزه‌های مدیریتی به خصوص مدیریت کشوری اهمیت دو چندانی نسبت به گذشته پیدا کرده است.

کشور‌هایی که برای نیرو و تفکر انسانی ارزش و احترام بالاتری قائل هستند، می‌توانند فرآهم کننده جوامع سالم باشند، می‌توانند جامعه را به سوی بهره‌مندی و بهره‌برداری بهتر از منابع انسانی، منابع طبیعی، دانش فنی و سرمایه مالی هدایت سازند و کشور را به بهترین وجه در مسیر پیشرفت و توسعه به پیش برانند.

کشور ژاپن بعد از جنگ جهانی دوم با وجود خسارات مالی و جانی فراوان چگونه توانست با چنین سرعتی گوی سبقت را از بسیاری از کشور‌های دیگر در زمینه پیشرفت و توسعه بروباید؟ کشور‌های توسعه یافته پس از ۱۵ سال تحقیق در مورد ژاپن، به این نتیجه رسیدند که ژاپن با اتکا به سرمایه نیروی انسانی و ارج نهادن و تمرکز و آموزش بر روی ارزش‌های والای انسانی توانسته است کشور را در مسیر سرعت پیشرفت، بدون هیچگونه دست‌اندازی حرکت دهد. از مهم‌ترین ارزش‌های انسانی در ساختار اجتماعی ژاپن: قانون‌مدار، ضابطه‌مند و اخلاق‌گرا، مشارکت‌جو و مشارکت‌پذیر و عادت به کار دسته‌جمعی، بهره‌ور و ارزش‌افزا از طریق پرورش روحیه جمع‌گرایی و رقابت سالم (برخلاف برخی کشور‌های جهان سوم که تمرکزگرا هستند)، مهم‌ترین آن‌ها مشتری‌مدار و شهروندمدار بودن است؛ اثربخش، نتیجه‌گرا و کیفیت‌مدار از طریق سخت‌کوشی، با تمام وجود کار کردن و در خدمت بودن، شایسته‌سالار و دانش‌گرا، پاسخگو و شفاف، وظیفه‌شناسی، منضبط بودن و اساسی‌ترین و سرچشمه‌ی همهی ارزش‌های فوق‌الذکر: احترام متقابل به یکدیگر و وفای به عهد است. این ساختار ژاپن، جامعه را جهت تحقق اهداف و آرمان‌های خود راهبری می‌نمایند که باعث شده است در تمام زمینه‌های پیشرفت جزو ۵ کشور اول جهان باشد.

اما باید توجه داشت که دین مبین اسلام که پیامبر آن رحمت‌العالمین خوانده می‌شود بیش از چهارده قرن قبل، عالی‌ترین توجه و انسانی‌ترین عنایت را به ساحت انسان و ارزش‌های والای انسانی روا داشته است. این امر باعث گردید در کمترین زمان و با حداقل تلفات، جامعه‌ی آن زمان عرب به موفقیت‌های بزرگ دست یابد و از جهت مدیریت انسانی، چنان توانا عمل نماید که از یک جامعه نیمه وحشی، تمدنی بزرگ را به وجود آورد و از قبایل پراکنده عرب، امتی بزرگ را تشکیل دهد.

حال سوال اساسی در این است که چرا ما در کشور جمهوری اسلامی ایران نیز از این ارزش‌ها و اصول پیشرفت استفاده نکنیم؟ با صفت " اسلامی" که در اسم و وجود این کشور نهفته است، ایران باید و باید که دارای بالاترین و ارزشمندترین اصول اخلاقی/ انسانی در تمام ارکان مدیریتی و شهروندی باشد و تاکنون اخلاقی‌ترین کشور دنیا شده باشد.

۱. ارزش نیروی انسانی
افزایش بهره‌وری در سطح ملی تنها راه توسعه اقتصادی کشور‌ها می‌باشد، که موجب ارتقاء سطح رفاه زندگی یک ملت می‌گردد. تحولات معجزه‌آسای رشد و توسعه اقتصادی در کوتاه مدت در برخی از کشور‌ها از جمله ژاپن، آلمان، چین و تعدادی از کشور‌های شرق آسیا نتیجه افزایش بهره‌وری و استفاده بهینه، کارا و اثربخش آن‌ها از منابع " انسانی" کشورهایشان بوده است. «بهره‌وری یعنی اثربخشی به مفهوم انجام کار‌های درست و کارایی به منظور انجام درست کار‌ها است».

در اطلاعیه تشکیل مرکز بهره‌وری ژاپن در سال ۱۹۵۵ در ارتباط با اهداف ناشی از بهبود بهره‌وری چنین بیان شده است: حداکثر استفاده از منابع نیروی انسانی، فیزیکی و سایر عوامل به روش‌های علمی به طوری که بهبود بهره‌وری به کاهش هزینه‌های تولید، گسترش بازارها، افزایش اشتغال و بالا رفتن سطح زندگی همه آحاد ملت، منجر شود [۱].

تا اوایل سال ۱۹۵۰ صاحب‌نظران غربی تصور می‌کردند که عامل اساسی و عمده در پیشرفت کشور‌ها وجود سرمایه‌های فیزیکی و مادی بوده و دلیل عقب ماندگی کشور‌های درحال توسعه کمبود این منابع می‌باشد؛ به همین علت کشور‌ها در صدد جذب و به دست آوردن سرمایه‌های مادی تلاش میکردند و این عمل باعث وابستگی بیشتر و تخریب بنیان‌های اقتصادی، فرهنگی و سیاسی برخی از کشور‌ها میشد. اما در عصر جدید ثابت شده آنچه توسعه‌ی پایدار و پیشرفت را به دنبال دارد مدیریت اداری قوی و کارآمد بر اساس استفاده از سرمایه‌های " انسانی" جامعه است؛ یعنی وقتی " انسانی" شد، می‌شود نیروی متخصص و دلسوز. امروزه تاکید بر رشد و پرورش سرمایه‌های " انسانی" جامعه است؛ افزایش کیفیت نیروی " انسانی" یکی از راه‌های اساسی افزایش بهره‌وری و تسریع رشد اقتصادی و پیشرفت در تمام زمینه‌ها است و به عبارت دیگر نیروی " انسانی" یک کشور مهم‌ترین عامل افزایش بهره‌وری یک کشور می‌باشد. در نتیجه ارزشمند شمردن تک تک آحاد یک کشور و استفاده کارا و اثربخش از تفکر و نیروی آن‌ها، سبب می‌گردد تا یک کشور در میسر پیشرفت و توسعه بتواند با سرعت به جلو حرکت کند.

۲. اسلام و احترام به ارزش نیروی انسانی
حضرت علی علیه السلام می‌فرماید: «چاره اندیشی فایده فکر می‌باشد»؛ لذا تلاش انسان وقتی ثمر می‌دهد که مبتنی بر مبانی علمی و فکری باشد. فعالیت‌ها و برنامه‌های بدون تفکر، نتیجه‌ای جز شکست در انتظارش نیست. ارزش و کرامت انسان در الگوی جامعه اسلامی، محور اساسی توسعه، پیشرفت و شکوفایی استعداد‌ها و توانایی‌های خدادادی او در ابعاد مختلف مادی و معنوی است. هدف انسان به توسعه مطلوب و آرمانی، هدف اساسی همه انبیا و اولیای الهی بوده است. لازمه دستیابی به چنین هدف والایی وجود به کارگیری از مولفه‌های ایجاد‌کننده‌ی ارزش انسانی در یک کشور است؛ چند نمونه از مهم‌ترین آن‌ها در ذیل بیان می‌شود.

الف: انگیزش
مسئله انگیزش در مردم و شناخت انگیزه‌های گوناگون جامعه و راه‌های ایجاد و تقویت هر یک از آن‌ها از موضوعات مهم در ارزش‌گذاری و حفظ کرامت جامعه‌ی انسانی است. انگیزش یعنی ایجاد انگیزه و بهره‌وری از تفکر و نیرو‌های نهفته انسان‌های یک جامعه در جهت توسعه و پیشرفت یک کشور. در یک کشور اسلامی این خصوصیت باید دوچندان (بلکه چندچندان) باشد، زیرا به لحاظ حاکمیت ایمان به خدا، منابع عظیمی از تفکر پاک و نیرو‌های انسانی بالقوه وجود دارد که استفاده از آن سبب سرمایه و ثروتی بی‌نهایت می‌گردد.

ب: تقویت حس تعهد و مسئولیت‌پذیری
احساس تعهد و مسئولیت‌پذیری جوهره اصلی انسانیت، و مرز بین انسان و سایر موجودات است. شخص بی‌مسئولیت که برای خود در برابر وجدان و از همه مهم‌تر، آفریدگار خود هیچ وظیفه و مسئولیتی را قائل نیست، از مرز انسانیت بیرون است. در مبحث مربوط به ارزش نیروی انسانی، باید روش‌های جاری و رویه‌های مدیریت کشور را به گونه‌ای تنظیم کرد که تک تک مردم جامعه بتوانند با انگیزه‌های برخاسته از احساس مسئولیت انسانی و الهی، به کار و فعالیت و کمک به هم در جهت پیشرفت و توسعه کشور بپردازند.

ج: احترام به نیروی انسانی
ایجاد توجه به عزت نفس و ارزش ذاتی همه‌ی انسان‌ها در جامعه و پرهیز از نگرش ابزاری به افراد، موجب می‌شود که در فرآیند کار و خدمت رسانی به کشور، از بروز احساس بیگانگی آنان از محیط کشور و به وجود آمدن تضاد و تعارض بین منافع یا اهداف فرد و جامعه جلوگیری شود. آنگاه است که ۹۹ درصد مردم یک کشور، کشور را از آن خود می‌دانند و برای پیشرفت و توسعه‌ی آن از هیچ کمکی دریغ نخواهند کرد.

حضرت علی علیه السلام خطاب به مالک اشتر می‌فرماید: قلب خود را نسبت به زیردستانت مملوّ از رحمت، محبت و لطف کن و نسبت به ایشان بسان حیوان درنده‌ای مباش که دریدن و خوردن آنان را غنیمت شماری! زیرا، آنان دو گروه بیشتر نیستند، یا برادران و خواهران دینی تو هستند یا انسان‌هایی همانند تو در آفرینش و خلقت‌اند [۲].

د: توجه به اصل امانت‌دار بودن انسان
مدیران در یک کشور بایستی توجه کنند که تک تک افراد جامعه تحت مدیریت آن‌ها، امانت هستند که هرگونه قصور و کوتاهی در انجام خدمت به آن‌ها، خیانت به خدا و بندگان اوست. قرآن کریم می‌فرماید:‌ای کسانی که ایمان آورده‌اید، آگاهانه و دانسته، به خدا و رسول خدا و امانت‌هایی که در اختیار شماست خیانت نکنید [۳]؛ لذا مدیران و مسئولان در همه‌ی ارکان مدیریتی از بالا تا پایین، باید به این نکته توجه کنند که گرانبهاترین و حساسترین امانت، انسان‌ها هستند، زیرا از یک سو انسان‌ها عصاره هستی و از سوی دیگر منابع انسانی از جمله با ارزش‌ترین و راهبردی‌ترین منابع یک کشور محسوب میشوند؛ در مدیریت نوین و پیشرفتهی امروز هم این یک اصل پذیرفته شده است که ارزش هر کشور تنها به اندازه ارزش "مردم" آن کشور است.

نتیجه:
روایت است زمانی که پیامبر اکرم (ص) می‌خواستند هدیه‌ای را به عنوان کمک به نیازمندی بدهند، در آن هنگام نیز بالاترین ارزش و احترام را (با بالاترین ظرافت نهفته در رفتار) به آن شخص می‌گذاشتند؛ به این صورت که هدیه را به آن شخص نمی‌دادند؟! بلکه در کف دست خود نگاه می‌داشتند تا آن نیازمند یا فقیر آن هدیه را بردارد. این یعنی در احترام و ارزش انسانی کسی از کسی بالاتر نیست و انسان‌ها همه ارزشمند و لازم به احترام هستند.

حضرت آیت الله خامنه‌ای: آنچه که هم برای مسئولان، و هم برای مردم به ویژه جوانان مؤمن و انقلابی وظیفه ایجاد می‌کند، به میدان آوردن ظرفیت‌ها و نیرو‌های مردمی است؛ نیرو‌های مردمی خیلی می‌توانند کمک کنند و کمک هم می‌کنند، منتها برنامه می‌خواهد که چه‌جوری از نیرو‌های مردمی استفاده کنیم. جذب دل‌های مردم و جذب کمک‌های مردم چه کمک‌های مالی‌شان چه کمک‌های فکری و بازویی‌شان خیلی هنر می‌خواهد و این برنامه‌ریزی لازم دارد [از بیانات رهبر انقلاب خطاب به مسئولان کشور، ۱۱/۰۲/۱۳۹۵].

به کارگیری از علم و توان جوانان تحصیل کرده و نیروی عظیم اقشار جامعه و میدان دادن به آن‌ها برای آبادانی کشور، باعث خواهد شد تا امورات و مشکلات کشور با راه‌حل‌های ساده و آسان برطرف گردد. ملت‌هایی که ثروت خود را افزایش می‌دهند و روز به روز ثروتمندتر می‌شوند، ملت‌هایی هستند که می‌توانند به سرعت و در هر زمان که اراده کنند، بهره‌وری خود را بهبود بخشند. بهره‌وری از مواد و امکانات و تجهیزات، حدود و سطح معین و مشخصی دارد، اما آنچه در بهره‌وری حد و مرزی ندارد، سرمایه و نیروی انسانی است. مهم‌ترین عاملی که منجر به بهره‌وری پایدار در سرمایه‌های انسانی می‌گردد، گستردن یک "بستر مناسب" است تا در آن: آموزش، یادگیری، مشارکت، مدیریت و کارگروهی به اوج برسد.

منابع:
گی کتاب بهره‌وری و تجزیه و تحلیل آن در سازمان‌ها (مدیریت بهره‌وری فراگیر)
تالیف شهنام طاهری / تاریخ انتشار: ۱۳۷۸ نشر: تهران هستان
۲) کتاب نهج البلاغه، نامه ۵۳ (عهدنامه مالک اشتر).
۳) کتاب قرآن، سوره‌ی انفال، آیه ۲۷

 

* سید مرتضی واعظ،  کارشناس مدیریت
سید محمد حسین سیادتی، عضو هیئت علمی دانشکده مهندسی و علم مواد دانشگاه صنعتی خواجه نصیرالدین طوسی

لینک کوتاه
ارسال به تلگرام
بازید از صفحه اول ارسال به دوستان نسخه چاپی
گزارش خطا
0
وب گردی
کدام بسته اینترنتی بهتر است؟!

کدام بسته اینترنتی بهتر است؟!

چرا پدری در بیمارستان برازجان قصد کشتن نوزادش را داشت؟

چرا پدری در بیمارستان برازجان قصد کشتن نوزادش را داشت؟

سرنوشت تلخ مرد نیشابوری؛ سگ نگهبان صاحبش را کُشت

سرنوشت تلخ مرد نیشابوری؛ سگ نگهبان صاحبش را کُشت

سریال توقیف شده ایرانی نامزد جشنواره سئول شد

سریال توقیف شده ایرانی نامزد جشنواره سئول شد

تکلیف سیدجلال برای نشستن روی نیمکت پرسپولیس مشخص شد

تکلیف سیدجلال برای نشستن روی نیمکت پرسپولیس مشخص شد

جدایی کیم کارداشیان و پیت دیویدسون

جدایی کیم کارداشیان و پیت دیویدسون

نظرات بینندگان
نام:
ایمیل:
* نظر:
رپورتاژ / تریبون 2
تصاویر
۱/۴
۱/۴
تصاویر: آیین مشعل گردانی عراقی های مقیم تهران و قم

تصاویر: آیین مشعل گردانی عراقی های مقیم تهران و قم

۲/۴
تصاویر: آیین سنتی سینی گردانی حضرت قاسم (ع)

تصاویر: آیین سنتی سینی گردانی حضرت قاسم (ع)

۳/۴
تصاویر: هفته اول مسابقات اسب دوانی فصل تابستان ۱۴۰۱ تهران

تصاویر: هفته اول مسابقات اسب دوانی فصل تابستان ۱۴۰۱ تهران

۴/۴
تصاویر: تعزیه سیار در بازار تاریخی اراک

تصاویر: تعزیه سیار در بازار تاریخی اراک

خرید و فروش بیتکوین
ببینید!

ویدیو / لحظه وارد شدن آب هیرمند به ایران

ویدیو / تصاویر جدید از هالک ایرانی پیش از مبارزه جنجالی؛ مشت زدن به شکم مجری نمایش

ویدیو / لحظاتی از حمله با تبر و قمه در جریان لیگ کشتی

ویدیو / رقیب جدید دموکرات‌ها و جمهوری‌خواهان سررسید؛ ماجرا چیست؟ + زیرنویس فارسی

ویدیو / نشستن یک زن جوان روی کاپوت ماشین در حال حرکت در چالوس

ویدیو / روضه‌خوانی بهاره رهنما در هیئت حسینی در ماه محرم

ویدیو / لحظه ترور فرمانده گردان‌های قدس از سوی اسرائیل

آرشیو
خرید و فروش بیتکوین
پربازدیدها
روز هفته ماه سال

خاطرات هاشمی رفسنجانی، ۱۵ مرداد ۱۳۷۸: سازمان انرژی اتمی می‌گوید اسرائیل نخستین سلاح اتمی اش را در سال ۱۳۶۰ آزمایش کرده

ویدیو / تصاویر جدید از هالک ایرانی پیش از مبارزه جنجالی؛ مشت زدن به شکم مجری نمایش

ویدیو / لحظه وارد شدن آب هیرمند به ایران

سوپروایزر سابق بیمارستان پاستور مشهد همچنان در تعلیق

برخورد پژو ۲۰۶ با هیئت عزاداری در اردستان / ۳ فوتی و ۱۹مصدوم

فریدون عباسی: چرا دقیق نمی‌گویید مذاکره در خصوص چیست؟

گره اصلی مذاکرات احیای برجام کجاست؟

قیمت طلا و سکه، ۱۵ مرداد ۱۴۰۱

مسیر آب در امامزاده داوود به طور قطع دستکاری شده بود / توپوگرافی این مسیر به گونه‌ای است که نباید با بارش‌های ۲۰ تا ۳۰ میلیمتری چنین حادثه‌ای رخ دهد

خاطرات هاشمی رفسنجانی، ۸ مرداد ۱۳۷۸: آنچه ملک عبدالله گفت و به مذاق بعضی خوش نیامد

ویدیو / نشستن یک زن جوان روی کاپوت ماشین در حال حرکت در چالوس

افزایش ۳۸ درصدی حقوق بازنشستگان تأمین اجتماعی تأیید شد / احکام جدید از همین ماه صادر می‌شود

همه چیز درباره اعلام نتایج کنکور ۱۴۰۱ / زمان اعلام نتایج اولیه و کارنامه، عکس و اسامی نفرات برتر، تعداد داوطلبان مجاز، مهلت انتخاب رشته، ظرفیت پذیرش و زمان اعلام نتایج نهایی

سازمان سنجش: نتایج اولیه کنکور ۱۴۰۱ امشب ۱۱ مردادماه اعلام می‌شود

خاطرات هاشمی رفسنجانی، ۱۵ مرداد ۱۳۷۸: سازمان انرژی اتمی می‌گوید اسرائیل نخستین سلاح اتمی اش را در سال ۱۳۶۰ آزمایش کرده

ویدیو / تصاویر جدید از هالک ایرانی پیش از مبارزه جنجالی؛ مشت زدن به شکم مجری نمایش

ویدیویی وحشتناک از لحظات اولیه سیل در شهرستان استهبان فارس

خاطرات حسن روحانی، شماره ۱۰۸: با لباس نظامی درب خانه‌ی آیت الله خامنه‌ای را زدم؛ گفتند آمده اید آقا را ببرید؟

مسیر آب در امامزاده داوود به طور قطع دستکاری شده بود / توپوگرافی این مسیر به گونه‌ای است که نباید با بارش‌های ۲۰ تا ۳۰ میلیمتری چنین حادثه‌ای رخ دهد

خاطرات هاشمی رفسنجانی، ۸ مرداد ۱۳۷۸: آنچه ملک عبدالله گفت و به مذاق بعضی خوش نیامد

ویدیو / فیلمی جدید از لحظه وقوع سیل در استهبان؛ فریادهای زنان و مردان برای نجات مردم

ویدیو / نشستن یک زن جوان روی کاپوت ماشین در حال حرکت در چالوس

۷ مومیایی مشهور و اسراری که از دنیای باستان برملا می‌کنند

افزایش ۳۸ درصدی حقوق بازنشستگان تأمین اجتماعی تأیید شد / احکام جدید از همین ماه صادر می‌شود

ویدیو / این حیوان عجیب الخلقه در عراق، شیر منقرض شده آشوری است؟

سازمان جهانی بهداشت: قرنطینه امیکرون ۵ روز نیست

معاوضه شماره موبایل با آپارتمان لوکس / قیمت شماره‌های رند به ۵۰ میلیارد تومان رسید

شرط تحویل آپارتمان ۱۵۰ متری در نیاوران به رضا رویگری / مجری صداوسیما: مالک منزل گفته خانه را با چند پرستار آماده کرده‌ام؛ فقط رضا باید تنها بیاید / وقتش رسیده بگویم که چقدر به رضا ظلم شده / او مدت‌هاست که در روابط‌ش دچار مشکل شده / مو‌های رضا به طرز عجیبی سوزانده شده بود؛ به گریمور گفتم جوری درست کن که فکر کند مو دارد

تماشا کنید: خداحافظی ایران با ارس؟ / پروژه «داپ» ترکیه چگونه در سکوت منابع آبی ایران را خشک می کند؟

سیلی «ویل اسمیت» به صورت مجری اسکار به خاطر شوخی با همسرش / تصویر واکنش حاضران در سالن / گریه و عذرخواهی اسمیت پس از دریافت جایزه: عشق موجب می‌شود کارهای دیوانه‌واری انجام دهیم؛ وقتی در اوج هستی، شیطان دقیقا همان موقع سراغت می‌آید +عکس و ویدیو

درگذشت ناگهانی بازیگر مشهور سینمای ایران/ علت فوت به روایت خبرگزاری قوه قضاییه: خودکشی

صوت / اظهارات شهره (مازیار) لرستانی درباره تغییر جنسیتش: عرفا و شرعا دیگر زن نیستم

خرید و فروش بیتکوین
خواندنی ها
حراج شیرها در باغ وحشی در پاکستان؛ قیمت پایه: حدود ۷۰۰ دلار آمریکا

حراج شیرها در باغ وحشی در پاکستان؛ قیمت پایه: حدود ۷۰۰ دلار آمریکا

دانشمندان در جستجوی شهاب‌سنگی که سال ۲۰۱۴ به زمین برخورد کرد

دانشمندان در جستجوی شهاب‌سنگی که سال ۲۰۱۴ به زمین برخورد کرد

کووید طولانی؛ از هر ۸ بیمار دست کم یک نفر علائم کرونا را حفظ می‌کند

کووید طولانی؛ از هر ۸ بیمار دست کم یک نفر علائم کرونا را حفظ می‌کند

هشدار دانشمندان: مغز انسان برای بیداری در نیمه شب ساخته نشده است

هشدار دانشمندان: مغز انسان برای بیداری در نیمه شب ساخته نشده است

خرید و فروش بیتکوین
آخرین اخبار مهمترین عناوین روز

رایزنی تلفنی امیرعبداللهیان با وزیر خارجه لبنان درباره اوضاع غزه

الجزیره: آتش بس غزه تا ساعاتی دیگر توسط مصر اعلام می‌شود

مدیر کل ورزش البرز: فیلم مدرسه «پری دریایی» قدیمی است، اما مدیر آن را شناسایی کردیم / هیچ گونه مجوزی برای چنین فعالیتی صادر نکرده ایم

ویدیو / سقوط سنگ روی چادر کوهنوردان در دماوند

ویدیو / وضعیت دردناک روستای مزداران فیروزکوه پس از سیل

حراج شیرها در باغ وحشی در پاکستان؛ قیمت پایه: حدود ۷۰۰ دلار آمریکا

دانشمندان در جستجوی شهاب‌سنگی که سال ۲۰۱۴ به زمین برخورد کرد

معاون رئیس جمهور: معترضیم که چرا بسیاری از حقوق زنان در جهان ضایع می‌شود

پلیس: ۱۲ واحد صنفی متخلف با اجرای طرح حجاب و عفاف در خوزستان مهر و موم شد / به ۳۰۷ واحد تذکر کتبی داده شد

الجزیره: آتش بس غزه تا ساعاتی دیگر توسط مصر اعلام می‌شود

پلیس: ۱۲ واحد صنفی متخلف با اجرای طرح حجاب و عفاف در خوزستان مهر و موم شد / به ۳۰۷ واحد تذکر کتبی داده شد

امیرعبداللهیان: سلاح هسته‌ای در دکترین ایران جایگاهی ندارد / نتیجه مذاکرات در وین بستگی دارد به اینکه آیا آمریکا انعطاف و واقع بینی لازم را در عمل از خود نشان خواهد داد؟ / دبیرکل سازمان ملل: ما خواستار تلاش برای بسته شدن پرونده هسته‌ای ایران هستیم

خبرگزاری فرانسه: اسرائیل برقراری آتش‌بس با گروه جهاد اسلامی در غزه را پذیرفت

نایب رییس کمیسیون برنامه و بودجه: یارانه ۴۰۰ هزار تومانی، قدرت خرید مردم را افزایش و فاصله طبقاتی را کاهش داده

دبیر ستاد امر به معروف: بدحجابی تخلف و قابل جریمه است

یک روزنامه کویتی: تل‌آویو با شروط لبنان در پرونده ترسیم مرزی موافقت کرده است

چهارمین روز مذاکرات وین/ رایزنی دوجانبه باقری و مورا

نماینده ادوار مجلس: شما که در حد چکمه پوشیدن آمادگی نداشتید، با چه هدفی به مناطق سیل‌زده رفتید؟/ مردم، کلاه سرشان نمی‌رود

آخرین آمار کرونا در ایران، ۱۶ مرداد ۱۴۰۱: فوت ۶۳ نفر در شبانه روز گذشته / شناسایی ۵۴۷۷ بیمار جدید کرونایی

عباس عبدی: بر خلاف دفعات پیش مذاکرات وین، این بار پیاپی اطلاع رسانی می‌کنند / پیشنهاد می‌شود اطلاع رسانی را فقط به یک جناح دهند

کالبدشکافی یوز ایرانی تلف شده در تصادف اخیر جاده‌ای / یوزپلنگ «ماده» بود

وضعیت آب و هوا، امروز ۱۶ مرداد ۱۴۰۱ / پیش بینی وزش باد شدید و رگبار باران در بسیاری از استانها

مقتدی صدر: این انقلاب آخرین و تنها فرصت انقلابیون عراق است

یکطرفه شدن جاده‌های شمال در تاسوعا و عاشورا

شمار شهدای غزه به ۳۲ تن رسید

وزارت بهداشت فلسطین: در حملات اسرائیل به غزه ۲۴ نفر شهید شدند

شمار قربانیان انفجار کابل به ۸ شهید و ۲۲ مجروح رسید

مرندی، مشاور تیم مذاکره کننده هسته‌ای: شانس دستیابی به توافق ۵۰ درصد است

اعمال افزایش نرخ های عوارضی آزادراه‌ها تعلیق شد

رئیس سازمان مدیریت بحران درباره سازه متروپل: به جای ۳۷۰ ستون تنها ۲۷۰ ستون زده شده

سخنگوی سازمان انرژی اتمی: اوضاع مذاکرات بد نیست

عضو هیات رئیسه مجلس: اصلاح‌طلبان مسئول ویرانی‌های سیلاب‌های امروزند

معاون وزارت آموزش و پرورش: بالغ بر ۶۰۰ هزار دانش‌آموز از تحصیل بازمانده‌اند

رسانه هندی: وزیر دفاع و وزیر خارجه طالبان اقامتگاه الظواهری را به آمریکا لو داده بودند

یک فعال حوزه کار: ۷۵ درصد رانندگان تاکسی‌های اینترنتی دارای تحصیلات عالیه و بالای فوق لیسانسند

امیرعبداللهیان: واکنش واقع‌بینانه آمریکا به پیشنهادهای ایران برای دست‌یابی به توافق ضروری است

طالبان: در محل ترور الظواهری هیچ جسدی پیدا نکردیم

آخرین آمار کرونا در ایران، ۱۵ مرداد ۱۴۰۱: فوت ۶۱ نفر در شبانه روز گذشته / شناسایی ۳۴۶۰ بیمار جدید کرونایی

سیلاب از افغانستان به سیستان رسید

آرشیو
خرید و فروش بیتکوین
وبگردی

تکلیف سیدجلال برای نشستن روی نیمکت پرسپولیس مشخص شد

جدایی کیم کارداشیان و پیت دیویدسون

امروز تکلیف استقلالی شدن لژیونر مشخص می‌شود

پورتو ارزش طارمی را برای میلانی ها مشخص کرد!

خیز سعودی‌ها برای میزبانی جام جهانی ۲۰۳۰

مسمومیت شناگران مشهدی یک استخر با گاز کلر

سریال توقیف شده ایرانی نامزد جشنواره سئول شد

چرا پدری در بیمارستان برازجان قصد کشتن نوزادش را داشت؟

سرنوشت تلخ مرد نیشابوری؛ سگ نگهبان صاحبش را کُشت

  • صفحه نخست
  • سیاست
  • بین الملل
  • تاریخ
  • اقتصاد
  • اجتماع
  • فناوری
  • فرهنگ و هنر
  • حوادث
  • ورزش
  • خواندنی ها
  • سلامت
  • ویدیو
  • عکس
  • درباره انتخاب
  • |
  • ارتباط با ما
  • |
  • پیوندها
  • |
  • آب و هوا
  • |
  • اوقات شرعی
  • |
  • مجله الکترونیکی
  • |
  • نظرسنجی
  • |
  • جستجو
  • |
  • آرشیو
تمامی حقوق مادی و معنوی این سایت متعلق به انتخاب است و استفاده از مطالب با ذکر منبع بلامانع است.
طراحی و تولید : "ایران سامانه"
کد خبر: ۵۹۸۹۱۵
تاریخ انتشار: ۳۷ : ۱۰ - ۱۰ بهمن ۱۳۹۹
سیاست >> سیاست داخلی
پ

احترام به نیروی انسانی، مهم‌ترین عامل پیشرفت کشور‌ها

پایگاه خبری تحلیلی انتخاب (Entekhab.ir) :

سید مرتضی واعظ، سید محمد حسین سیادتی*: نیروی انسانی به عنوان مهم‌ترین سرمایه‌ی هر جامعه‌ای به حساب می‌آید. به همین منظور استفاده و آموزش موثر و بهینه، یا به عبارت بهتر بهره‌وری موثر از این سرمایه، بزرگترین هدف در برنامه‌های اصلی و راهبردی در سطح کلان کشور‌های توسعه یافته است. در دنیای امروز، با وجود رشد پُرشتاب تکنولوژی و فناوری، شناخت عوامل بهره‌وری نیروی انسانی در تمام حوزه‌های مدیریتی به خصوص مدیریت کشوری اهمیت دو چندانی نسبت به گذشته پیدا کرده است.

کشور‌هایی که برای نیرو و تفکر انسانی ارزش و احترام بالاتری قائل هستند، می‌توانند فرآهم کننده جوامع سالم باشند، می‌توانند جامعه را به سوی بهره‌مندی و بهره‌برداری بهتر از منابع انسانی، منابع طبیعی، دانش فنی و سرمایه مالی هدایت سازند و کشور را به بهترین وجه در مسیر پیشرفت و توسعه به پیش برانند.

کشور ژاپن بعد از جنگ جهانی دوم با وجود خسارات مالی و جانی فراوان چگونه توانست با چنین سرعتی گوی سبقت را از بسیاری از کشور‌های دیگر در زمینه پیشرفت و توسعه بروباید؟ کشور‌های توسعه یافته پس از ۱۵ سال تحقیق در مورد ژاپن، به این نتیجه رسیدند که ژاپن با اتکا به سرمایه نیروی انسانی و ارج نهادن و تمرکز و آموزش بر روی ارزش‌های والای انسانی توانسته است کشور را در مسیر سرعت پیشرفت، بدون هیچگونه دست‌اندازی حرکت دهد. از مهم‌ترین ارزش‌های انسانی در ساختار اجتماعی ژاپن: قانون‌مدار، ضابطه‌مند و اخلاق‌گرا، مشارکت‌جو و مشارکت‌پذیر و عادت به کار دسته‌جمعی، بهره‌ور و ارزش‌افزا از طریق پرورش روحیه جمع‌گرایی و رقابت سالم (برخلاف برخی کشور‌های جهان سوم که تمرکزگرا هستند)، مهم‌ترین آن‌ها مشتری‌مدار و شهروندمدار بودن است؛ اثربخش، نتیجه‌گرا و کیفیت‌مدار از طریق سخت‌کوشی، با تمام وجود کار کردن و در خدمت بودن، شایسته‌سالار و دانش‌گرا، پاسخگو و شفاف، وظیفه‌شناسی، منضبط بودن و اساسی‌ترین و سرچشمه‌ی همهی ارزش‌های فوق‌الذکر: احترام متقابل به یکدیگر و وفای به عهد است. این ساختار ژاپن، جامعه را جهت تحقق اهداف و آرمان‌های خود راهبری می‌نمایند که باعث شده است در تمام زمینه‌های پیشرفت جزو ۵ کشور اول جهان باشد.

اما باید توجه داشت که دین مبین اسلام که پیامبر آن رحمت‌العالمین خوانده می‌شود بیش از چهارده قرن قبل، عالی‌ترین توجه و انسانی‌ترین عنایت را به ساحت انسان و ارزش‌های والای انسانی روا داشته است. این امر باعث گردید در کمترین زمان و با حداقل تلفات، جامعه‌ی آن زمان عرب به موفقیت‌های بزرگ دست یابد و از جهت مدیریت انسانی، چنان توانا عمل نماید که از یک جامعه نیمه وحشی، تمدنی بزرگ را به وجود آورد و از قبایل پراکنده عرب، امتی بزرگ را تشکیل دهد.

حال سوال اساسی در این است که چرا ما در کشور جمهوری اسلامی ایران نیز از این ارزش‌ها و اصول پیشرفت استفاده نکنیم؟ با صفت " اسلامی" که در اسم و وجود این کشور نهفته است، ایران باید و باید که دارای بالاترین و ارزشمندترین اصول اخلاقی/ انسانی در تمام ارکان مدیریتی و شهروندی باشد و تاکنون اخلاقی‌ترین کشور دنیا شده باشد.

۱. ارزش نیروی انسانی
افزایش بهره‌وری در سطح ملی تنها راه توسعه اقتصادی کشور‌ها می‌باشد، که موجب ارتقاء سطح رفاه زندگی یک ملت می‌گردد. تحولات معجزه‌آسای رشد و توسعه اقتصادی در کوتاه مدت در برخی از کشور‌ها از جمله ژاپن، آلمان، چین و تعدادی از کشور‌های شرق آسیا نتیجه افزایش بهره‌وری و استفاده بهینه، کارا و اثربخش آن‌ها از منابع " انسانی" کشورهایشان بوده است. «بهره‌وری یعنی اثربخشی به مفهوم انجام کار‌های درست و کارایی به منظور انجام درست کار‌ها است».

در اطلاعیه تشکیل مرکز بهره‌وری ژاپن در سال ۱۹۵۵ در ارتباط با اهداف ناشی از بهبود بهره‌وری چنین بیان شده است: حداکثر استفاده از منابع نیروی انسانی، فیزیکی و سایر عوامل به روش‌های علمی به طوری که بهبود بهره‌وری به کاهش هزینه‌های تولید، گسترش بازارها، افزایش اشتغال و بالا رفتن سطح زندگی همه آحاد ملت، منجر شود [۱].

تا اوایل سال ۱۹۵۰ صاحب‌نظران غربی تصور می‌کردند که عامل اساسی و عمده در پیشرفت کشور‌ها وجود سرمایه‌های فیزیکی و مادی بوده و دلیل عقب ماندگی کشور‌های درحال توسعه کمبود این منابع می‌باشد؛ به همین علت کشور‌ها در صدد جذب و به دست آوردن سرمایه‌های مادی تلاش میکردند و این عمل باعث وابستگی بیشتر و تخریب بنیان‌های اقتصادی، فرهنگی و سیاسی برخی از کشور‌ها میشد. اما در عصر جدید ثابت شده آنچه توسعه‌ی پایدار و پیشرفت را به دنبال دارد مدیریت اداری قوی و کارآمد بر اساس استفاده از سرمایه‌های " انسانی" جامعه است؛ یعنی وقتی " انسانی" شد، می‌شود نیروی متخصص و دلسوز. امروزه تاکید بر رشد و پرورش سرمایه‌های " انسانی" جامعه است؛ افزایش کیفیت نیروی " انسانی" یکی از راه‌های اساسی افزایش بهره‌وری و تسریع رشد اقتصادی و پیشرفت در تمام زمینه‌ها است و به عبارت دیگر نیروی " انسانی" یک کشور مهم‌ترین عامل افزایش بهره‌وری یک کشور می‌باشد. در نتیجه ارزشمند شمردن تک تک آحاد یک کشور و استفاده کارا و اثربخش از تفکر و نیروی آن‌ها، سبب می‌گردد تا یک کشور در میسر پیشرفت و توسعه بتواند با سرعت به جلو حرکت کند.

۲. اسلام و احترام به ارزش نیروی انسانی
حضرت علی علیه السلام می‌فرماید: «چاره اندیشی فایده فکر می‌باشد»؛ لذا تلاش انسان وقتی ثمر می‌دهد که مبتنی بر مبانی علمی و فکری باشد. فعالیت‌ها و برنامه‌های بدون تفکر، نتیجه‌ای جز شکست در انتظارش نیست. ارزش و کرامت انسان در الگوی جامعه اسلامی، محور اساسی توسعه، پیشرفت و شکوفایی استعداد‌ها و توانایی‌های خدادادی او در ابعاد مختلف مادی و معنوی است. هدف انسان به توسعه مطلوب و آرمانی، هدف اساسی همه انبیا و اولیای الهی بوده است. لازمه دستیابی به چنین هدف والایی وجود به کارگیری از مولفه‌های ایجاد‌کننده‌ی ارزش انسانی در یک کشور است؛ چند نمونه از مهم‌ترین آن‌ها در ذیل بیان می‌شود.

الف: انگیزش
مسئله انگیزش در مردم و شناخت انگیزه‌های گوناگون جامعه و راه‌های ایجاد و تقویت هر یک از آن‌ها از موضوعات مهم در ارزش‌گذاری و حفظ کرامت جامعه‌ی انسانی است. انگیزش یعنی ایجاد انگیزه و بهره‌وری از تفکر و نیرو‌های نهفته انسان‌های یک جامعه در جهت توسعه و پیشرفت یک کشور. در یک کشور اسلامی این خصوصیت باید دوچندان (بلکه چندچندان) باشد، زیرا به لحاظ حاکمیت ایمان به خدا، منابع عظیمی از تفکر پاک و نیرو‌های انسانی بالقوه وجود دارد که استفاده از آن سبب سرمایه و ثروتی بی‌نهایت می‌گردد.

ب: تقویت حس تعهد و مسئولیت‌پذیری
احساس تعهد و مسئولیت‌پذیری جوهره اصلی انسانیت، و مرز بین انسان و سایر موجودات است. شخص بی‌مسئولیت که برای خود در برابر وجدان و از همه مهم‌تر، آفریدگار خود هیچ وظیفه و مسئولیتی را قائل نیست، از مرز انسانیت بیرون است. در مبحث مربوط به ارزش نیروی انسانی، باید روش‌های جاری و رویه‌های مدیریت کشور را به گونه‌ای تنظیم کرد که تک تک مردم جامعه بتوانند با انگیزه‌های برخاسته از احساس مسئولیت انسانی و الهی، به کار و فعالیت و کمک به هم در جهت پیشرفت و توسعه کشور بپردازند.

ج: احترام به نیروی انسانی
ایجاد توجه به عزت نفس و ارزش ذاتی همه‌ی انسان‌ها در جامعه و پرهیز از نگرش ابزاری به افراد، موجب می‌شود که در فرآیند کار و خدمت رسانی به کشور، از بروز احساس بیگانگی آنان از محیط کشور و به وجود آمدن تضاد و تعارض بین منافع یا اهداف فرد و جامعه جلوگیری شود. آنگاه است که ۹۹ درصد مردم یک کشور، کشور را از آن خود می‌دانند و برای پیشرفت و توسعه‌ی آن از هیچ کمکی دریغ نخواهند کرد.

حضرت علی علیه السلام خطاب به مالک اشتر می‌فرماید: قلب خود را نسبت به زیردستانت مملوّ از رحمت، محبت و لطف کن و نسبت به ایشان بسان حیوان درنده‌ای مباش که دریدن و خوردن آنان را غنیمت شماری! زیرا، آنان دو گروه بیشتر نیستند، یا برادران و خواهران دینی تو هستند یا انسان‌هایی همانند تو در آفرینش و خلقت‌اند [۲].

د: توجه به اصل امانت‌دار بودن انسان
مدیران در یک کشور بایستی توجه کنند که تک تک افراد جامعه تحت مدیریت آن‌ها، امانت هستند که هرگونه قصور و کوتاهی در انجام خدمت به آن‌ها، خیانت به خدا و بندگان اوست. قرآن کریم می‌فرماید:‌ای کسانی که ایمان آورده‌اید، آگاهانه و دانسته، به خدا و رسول خدا و امانت‌هایی که در اختیار شماست خیانت نکنید [۳]؛ لذا مدیران و مسئولان در همه‌ی ارکان مدیریتی از بالا تا پایین، باید به این نکته توجه کنند که گرانبهاترین و حساسترین امانت، انسان‌ها هستند، زیرا از یک سو انسان‌ها عصاره هستی و از سوی دیگر منابع انسانی از جمله با ارزش‌ترین و راهبردی‌ترین منابع یک کشور محسوب میشوند؛ در مدیریت نوین و پیشرفتهی امروز هم این یک اصل پذیرفته شده است که ارزش هر کشور تنها به اندازه ارزش "مردم" آن کشور است.

نتیجه:
روایت است زمانی که پیامبر اکرم (ص) می‌خواستند هدیه‌ای را به عنوان کمک به نیازمندی بدهند، در آن هنگام نیز بالاترین ارزش و احترام را (با بالاترین ظرافت نهفته در رفتار) به آن شخص می‌گذاشتند؛ به این صورت که هدیه را به آن شخص نمی‌دادند؟! بلکه در کف دست خود نگاه می‌داشتند تا آن نیازمند یا فقیر آن هدیه را بردارد. این یعنی در احترام و ارزش انسانی کسی از کسی بالاتر نیست و انسان‌ها همه ارزشمند و لازم به احترام هستند.

حضرت آیت الله خامنه‌ای: آنچه که هم برای مسئولان، و هم برای مردم به ویژه جوانان مؤمن و انقلابی وظیفه ایجاد می‌کند، به میدان آوردن ظرفیت‌ها و نیرو‌های مردمی است؛ نیرو‌های مردمی خیلی می‌توانند کمک کنند و کمک هم می‌کنند، منتها برنامه می‌خواهد که چه‌جوری از نیرو‌های مردمی استفاده کنیم. جذب دل‌های مردم و جذب کمک‌های مردم چه کمک‌های مالی‌شان چه کمک‌های فکری و بازویی‌شان خیلی هنر می‌خواهد و این برنامه‌ریزی لازم دارد [از بیانات رهبر انقلاب خطاب به مسئولان کشور، ۱۱/۰۲/۱۳۹۵].

به کارگیری از علم و توان جوانان تحصیل کرده و نیروی عظیم اقشار جامعه و میدان دادن به آن‌ها برای آبادانی کشور، باعث خواهد شد تا امورات و مشکلات کشور با راه‌حل‌های ساده و آسان برطرف گردد. ملت‌هایی که ثروت خود را افزایش می‌دهند و روز به روز ثروتمندتر می‌شوند، ملت‌هایی هستند که می‌توانند به سرعت و در هر زمان که اراده کنند، بهره‌وری خود را بهبود بخشند. بهره‌وری از مواد و امکانات و تجهیزات، حدود و سطح معین و مشخصی دارد، اما آنچه در بهره‌وری حد و مرزی ندارد، سرمایه و نیروی انسانی است. مهم‌ترین عاملی که منجر به بهره‌وری پایدار در سرمایه‌های انسانی می‌گردد، گستردن یک "بستر مناسب" است تا در آن: آموزش، یادگیری، مشارکت، مدیریت و کارگروهی به اوج برسد.

منابع:
گی کتاب بهره‌وری و تجزیه و تحلیل آن در سازمان‌ها (مدیریت بهره‌وری فراگیر)
تالیف شهنام طاهری / تاریخ انتشار: ۱۳۷۸ نشر: تهران هستان
۲) کتاب نهج البلاغه، نامه ۵۳ (عهدنامه مالک اشتر).
۳) کتاب قرآن، سوره‌ی انفال، آیه ۲۷

 

* سید مرتضی واعظ،  کارشناس مدیریت
سید محمد حسین سیادتی، عضو هیئت علمی دانشکده مهندسی و علم مواد دانشگاه صنعتی خواجه نصیرالدین طوسی

رومیس د
رازیانه د
ارسال به تلگرام
رومیس د
رازیانه د
رومیس د
رازیانه د
رومیس د
رازیانه د
رومیس د
رازیانه د
رومیس د
رازیانه د
رومیس د
رازیانه د
  • صفحه نخست
  • سیاست
  • بین الملل
  • تاریخ
  • اقتصاد
  • اجتماع
  • فناوری
  • فرهنگ و هنر
  • حوادث
  • ورزش
  • خواندنی ها
  • سلامت
  • ویدیو
  • عکس
  • درباره انتخاب
  • |
  • ارتباط با ما
  • |
  • پیوندها
  • |
  • آب و هوا
  • |
  • اوقات شرعی
  • |
  • مجله الکترونیکی
  • |
  • نظرسنجی
  • |
  • جستجو
  • |
  • آرشیو
تمامی حقوق مادی و معنوی این سایت متعلق به انتخاب است و استفاده از مطالب با ذکر منبع بلامانع است.
طراحی و تولید : "ایران سامانه"