ایلنا: بیژن زنگنه در تبیین دستاوردهای صنعت نفت کشور پس از پیروزی انقلاب اسلامی گفت: پیش از انقلاب بدنه کاری صنعت نفت در بخش بهرهبرداری (بالادست) بهخوبی آموزش دیده بودند، اما در بهترین حالت در جایگاه اپراتور نقشآفرینی میکردند و همه طراحیهای مهندسی و مدیریت نفت از لندن انجام میشد، البته ایرانیها از مدتها پیش پالایشگاه آبادان را خود اداره میکردند، اما در بخش بالادست، هسته مدیریت و طراحی امور در لندن بود.
وی با بیان اینکه پیش از پیروزی انقلاب اسلامی تلاش شده بود تولید نفت ایران افزایش یابد، ادامه داد: تولید نفت کشور پس از پیروزی انقلاب روزانه حدود ۴ میلیون بشکه کاهش یافت و از ۵ میلیون و ۵۰۰ هزار بشکه به یک میلیون و ۸۰۰ هزار بشکه در فروردینماه سال ۵۸ رسید؛ البته نمیخواهم تحلیل کنم چرا تولید نفتمان را کاهش دادیم زیرا این کاهش را قبول ندارم، البته پس از آن جنگ آغاز شد و بسیاری از تأسیسات نفتی آسیب دید.
وزیر نفت ذخایر هیدروکربور مایع قابلبرداشت کشور را در سال ۵۷ حدود ۸۸ میلیارد بشکه عنوان کرد و گفت: اکنون پس از گذشت بیش از ۴۰ سال و تولید، صادرات و مصرف ۳۵ میلیارد بشکه هیدروکربور مایع در این سالها، بهواسطه اکتشافهای انجامشده همچنان حدود ۱۵۹ میلیارد بشکه ذخایر قابل برداشت هیدروکربور مایع در اختیار داریم.
زنگنه درباره افزایش ذخایر گاز کشور نیز تصریح کرد: ذخایر گاز قابل استحصال کشور از حدود ۹ تریلیون مترمکعب (پیش از انقلاب) به بیش از ۳۳ تریلیون مترمکعب رسیده و کشور امروز به تولیدات عظیمی در حوزه پتروشیمی دست یافته است.
وی افزود: صنعت گاز نیز پس از پیروزی انقلاب اسلامی رشد کرد. آن زمان تنها یک پالایشگاه کوچک گاز در بیدبلند داشتیم و یک خط لوله که از بیدبلند تا آستارا ادامه داشت و جمعیت اندکی از گاز بهرهمند بودند؛ صنعت گاز پس از پیروزی انقلاب بهویژه با توسعه پارس جنوبی جهش کرد. تولید محصولات پتروشیمی کشور نیز بسیار اندک بود و به ۲ میلیون تن هم نمیرسید، در حالی که با اقدامهای انجامشده قرار است ظرفیت تولید محصولات پتروشیمی ایران تا پایان سال آینده به ۱۰۰ میلیون تن برسد.
نهتنها با پیش از انقلاب که با ۱۵ سال پیش هم قابلمقایسه نیستیم
وزیر نفت با بیان اینکه صنعت نفت کشور از نظر تواناییهای فناورانه هم رشدی قابل توجه داشته است، توضیح داد: امروز در بخش سختافزاری صنعت نفت و در زمینه ساخت تجهیزات عملکرد خوبی داریم و شاید جایی در منطقه از این حیث به توانمندی ایران نباشد.
زنگنه با بیان اینکه برگزاری نمایشگاه نفت در هفته گذشته بهخوبی نشان داد چه ظرفیت عظیمی در صنعت نفت کشور شکل گرفته است، افزود: اکنون توانایی ساخت بیش از ۸۰ درصد تجهیزات غیردوار صنعت نفت را در داخل کشور داریم و تنها در بعضی از اقلام مانند نوعی ویژه از لولههای بدون درز جای کار وجود دارد که فکر میکنم ساخت این کالا نیز ظرف دو سال آینده عملیاتی شود.
وی ساخت ورقهای مقاوم به سرویس ترش را از موفقیتهای بزرگ اخیر سازندگان ایرانی عنوان کرد و گفت: صنعت فولادسازی در ساخت بسیاری از تجهیزات به صنعت نفت کمک کرده است.
وزیر نفت با اشاره به فعالیت دو شرکت بزرگ مپنا و OTC در ساخت توربین، ادامه داد: شماری از کمپرسورهای فرآیندی هم باید ساخته شود، اما در مجموع در این بخش هم پیشرفتهای خوبی را شاهد بودهایم.
زنگنه با بیان اینکه در سال ۷۶ حتی توان یک متر لولهگذاری دریایی نداشتیم، گفت: اکنون میتوانیم روزانه یک کیلومتر در خلیجفارس لولهگذاری انجام دهیم و شرکتهای ایرانی برای کار در دریا رقابت میکنند.
وی گفت: صنعت نفت امروز نهتنها با پیش از پیروزی انقلاب اسلامی که حتی با ۱۵ سال پیش هم قابل مقایسه نیست.
بهرهمندی صنعت نفت از ظرفیت دانشگاهها در بالادست و پاییندست
وزیر نفت گفت: در سالهای پس از پیروزی انقلاب اسلامی، سرمایهگذاریهای عظیمی در کشور شده و بیشتر توانمندیها با اتکا به ظرفیتهای مهندسی و دانشبنیان حاصل شده است.
زنگنه ادامه داد: در بعضی از بخشها بهطور نمونه افزایش ضریب بازیافت از مخازن نفتی هنوز راه زیادی داریم، زیرا در آموزش نیروهای بالادست صنعت نفت به کار بیشتری نیاز داریم. زمینهسازی برای پرورش نیروی انسانی در این حوزه در دانشگاهها از سال ۷۷ آغاز و کمکهای زیادی به دانشگاهها شد که امروز نتیجه آن را میبینیم.
وی تصریح کرد: بیش از ۵۰ درصد ذخایر نفت کشور برای مطالعه در حوزه ازدیاد برداشت به دانشگاهها و مراکز تحقیقاتی واگذار شده و دانش فنی که در پاییندست نیاز داریم و تا پیش از این از خارج میگرفتیم، امروز از سوی دانشگاهها در حال تهیه است و دانشگاههای ما به سمتی میروند که صاحب فناوری شوند، اگر باز هم قرار شود در آینده از خارجیها بخریم، با چشم باز میخریم.
نقش مهم ارزآوریهای پتروشیمی در تحریم
وزیر نفت درباره پیشرفتهای صنعت نفت در بخش پتروشیمی نیز عنوان کرد: جهش پتروشیمی از سالهای ۷۶ و ۷۷ با اتکا به فرآوردههای میدان گازی پارس جنوبی آغاز شد و جهش دیگر از بندر امام بود.
به گفته زنگنه، جهش دوم صنعت پتروشیمی در حال تکمیل است و جهش سوم نیز تا سال ۱۴۰۴ تکمیل میشود و ظرفیت تولید سالانه محصولات پتروشیمی به ۱۳۰ میلیون تن میرسد.
وی با بیان اینکه حرکت بزرگی اتفاق افتاده است و ما امروز از نظر توانمندی صنعت پتروشیمی در منطقه یک قدرت هستیم، افزود: صنعت پتروشیمی در دوران تحریم از نظر ارزآوری بسیار به کشور کمک کرد.
بهرهمندی ۹۵ درصدی ایران از گاز طبیعی
وزیر نفت با اشاره به بهرهمندی ۹۵ درصد مردم کشور از گاز طبیعی، گفت: هماکنون حدود ۹۹ درصد شهرها و ۸۶ درصد روستاها از گاز طبیعی بهرهمند هستند، پروژه گازرسانی به استان سیستان و بلوچستان هم در حال اجراست.
زنگنه ادامه داد: کمتر کشوری در جهان است که این شبکه گسترده گازرسانی را داشته باشند. پیش از پیروزی انقلاب اسلامی مصرف گاز طبیعی بسیار کم بود و گازرسانی انجام نشده بود، در تهران تنها دو محله کوی نصر و گیشا و نازیآباد بهطور محدود به شبکه گاز متصل بودند، اما پس از پیروزی انقلاب برای آن سیاستگذاری شد و صادرات فرآورده کشور از صرفهجویی ناشی از این گازرسانی افزایش یافت که جهش بزرگی است.
وی درباره نوع تنظیم سیاستگذاری بخش نفت متناسب با تحریمهای بینالمللی اظهار کرد: تحریمها جزو زندگی ما بوده است و یکی از آثارش این بوده که به توان داخل بسیار تکیه کردیم و در حوزههای اقتصادی توانمند شدیم. شرکتهای داخلی اکنون ظرفیتهای خوبی دارند و اگر تحریم نباشد آنها میتوانند صاحب برند شوند و صادرات داشته باشند و اکنون در سطح مطلوب جهانی تولید میکنیم.
از استانداردهای صنعت نفت کوتاه نیامدیم
وزیر نفت تأکید کرد: اینطور نبوده است که به دلیل تحریم استاندارها را زیر پا بگذاریم، در حالی که استاندارهای صنعت نفت تأمین و کالای باکیفیت استفاده شده است؛ من و همکارانم هیچگاه از استانداردها کوتاه نیامدیم، زیرا ایمنی و حفظ جان و مال مردم و افراد و کارکنان یک اصل است.
زنگنه با اشاره به تربیت نیروی متخصص در کشور، یادآور شد: همه دانشگاههای معتبر کشور تا سال ۷۶ رشته مهندسی نفت نداشتند و دانشگاه نفت هم یک رشته عمومی داشت، اما اکنون در سطح دکترا کار میشود و این جزو مهمترین دستاوردها است.
وی در پاسخ به پرسشی درباره مقدار فروش نفت، گفت: من همیشه میگویم تا زمانی که تحریمها برداشته نشوند صحبت نمیکنم.
وزیر نفت در واکنش به اینکه طلب ایران بابت فروش نفت از چه کشورهایی است، اظهار کرد: در این دوره ما طلبی نداریم و طلبها برای دوره پیش از تحریمهاست، زیرا آنها در سیستمهای رسمی بوده و باقی مانده و در عراق، کره جنوبی، امارات و ژاپن مسدود شده است.
وضع بورس انرژی خوب است
زنگنه در ادامه با بیان اینکه وضع بورس انرژی و روند کار در آن مطلوب است، افزود: بخشهای زمینی فروش هم در بورس انرژی عرضه میشوند و چالشی وجود ندارد و بیش از آنچه فکر میکردیم مؤثر بوده و کار را شفاف کرده است و باید ادامه یابد.
وی با اشاره به افزایش مصرف انرژی در کشور تصریح کرد: از دلایل بالا بودن مصرف انرژی قیمت ارزان آن است، مسائلی هم هست که به مردم ارتباطی ندارد و به نظر من به سیاستگذاران دولت برمیگردد؛ اینکه خودرو با چه کیفیتی ساخته میشود چه ربطی به مردم دارد؟ مگر آنها چقدر قدرت انتخاب دارند تا با استاندارد جهانی همراه شوند؟
مشکل مصرف سوخت را در کارخانههای خودروسازی دنبال کنید نه در پالایشگاهها
وزیر نفت با تأکید بر اینکه مشکل مصرف سوخت را در پالایشگاهها دنبال نکنید و در کارخانههای خودروسازی بررسی کنید، گفت: البته آنها هم تلاش میکنند خودروهای باکیفیت بسازند، بهویژه خودرو سیانجیسوز زیرا سوخت طبیعی ما در ایران سیانجی است و ارزان تمام میشود؛ حتی اگر با قیمت صادراتی به مردم فروخته شود معادل نصف قیمت بنزین میشود؛ صادرات سیانجی حدود ۱۸ سنت و بنزین ۴۰ سنت است.
زنگنه ادامه داد: اکنون در همه کشور هم ایستگاههای عرضه سیانجی وجود دارد و بیش از ۵۰ درصد ظرفیت خالی دارند که استفاده نمیشود، بنابراین مردم باید تشویق شوند با راههایی که وجود دارد بهینه مصرف کنند و با قوانین موجود مانند ماده ۱۲ قانون رفع موانع تولید رقابتپذیر این راه را پیش برند، البته کارهای غیر قیمتی باید انجام شود، زیرا تغییر قیمت در ایران بسیار سخت است و باید بیشتر تکیه بر روشهای غیرقیمتی باشد؛ اگر این کارها انجام نشود نمیتوان انرژی کشور را با این مقدار رشد مصرف، تأمین کرد.
به اندازه ۲.۵ فاز پارس جنوبی افزایش تولید داشتیم، اما...
وی تصریح کرد: رشد مصرف گاز خانگی امسال کشور ۱۲ درصد و در تهران ۱۵ درصد بوده است؛ کدام شرکت تأمینکننده انرژی میتواند پاسخگوی چنین رشدی در سال باشد؟ رشدی که به تولید ناخالص ملی هم منجر نمیشود. هرچند بخشی از آن طبیعی است، اما مقداری هم به دلیل شیوع ویروس کرونا بوده. تنها راهحل توجه به صرفهجویی انرژی است که باید با همکاری و پذیرش مردم باشد و بیشتر در بخش خانگی و تجاری و عمومی لازم است زیرا ما زورمان به ادارههای پرمصرف دولتی میرسد و گازشان را قطع میکنیم، اما نمیتوان گاز خانگی را قطع کرد.
وزیر نفت یادآور شد: تولید گاز امسال نسبت به پارسال به اندازه ۲.۵ فاز پارس جنوبی برابر با روزانه ۶۵ میلیون مترمکعب افزوده شده، اما گویا هیچ افزایشی رخ نداده است.
زنگنه همچنین با اشاره به میدانهای مشترک نفت و گاز کشور، گفت: پیش از پیروزی انقلاب میدان فروزان و میدانهایی در دریا با امارات مشترک داشتیم و با عراق فقط میدان نفتشهر بهرهبرداری میشد، اما اکنون میدانهای زیادی مانند میدانهای غرب کارون، یادآوران، آزادگان، یاران، پارس جنوبی، بلال و ... است. برای فروزان هم برنامه توسعه جدید داریم.
وی اظهار کرد: البته به این معنا نیست که از همه میدانها بهطور مساوی با طرف مقابل برداشت میشود، زیرا به موقعیت میدان بستگی دارد، اما در پارس جنوبی که شاخصترین میدان است اکنون بیشتر از قطر گاز برداشت میکنیم و در میدانهای غرب کارون هم بیشتر از همسایه برداشت میشود. میدان آذر در ایلام هم فعال شده است و قول هم دادم در پایان این دولت میدانی نباشد که قرارداد آن امضا نشده باشد. عمده آن میدان فرزاد است که باید فعال شود.
وزیر نفت در ادامه سخنان خود با بیان اینکه پارک فناوری و نوآوری نفت ثبت شده و اجازه آن از وزارت علوم، تحقیقات و فناوری گرفته شده است، افزود: این موضوع سبب ایجاد جهش در فعالیتهای نفت میشود، در ماههای باقیمانده از دولت دوازدهم تلاش میکنیم زیستبوم و اکوسیستم توسعه فناوری ایجاد شود، همچنین یک صندوق پژوهش و فناوری با سرمایه ۱۰۰ میلیارد تومانی ثبت شده و قرار است به آن افزوده شود که پشتوانه مالی و تضمینی شرکتهای استارتآپ و نوآور است.
به شرکتهای فناور بسیار امیدوارم
زنگنه وارد کردن شرکتهای فناور به بالادست صنعت نفت را یکی از کارهای مهم دانست و گفت: برای نمونه به هر شرکت یک یا دو چاه مرده یا بسته که تولید ندارند یا کم بازده هستند را واگذار کنیم که این چاهها را به تولید برسانند یا افزایش تولید داشته باشند. وزارت نفت در این مسیر پشتیبانی مالی و حمایتهای لازم را از این شرکتها میکند.
وی ادامه داد: با این کار، هزاران شغل برای نیروهای تحصیلکرده کشور ایجاد میشود و بسیاری از افراد بااستعداد و علاقهمند با ریسک کم، میتوانند در این زمینه کار کنند. وزارت نفت ریسک این شرکتها را از طریق صندوق پژوهش و فناوری پوشش میدهد و حمایت میکند. من به این شرکتها بسیار امید دارم.
وزیر نفت به ایجاد پارک فناوری نفت و گاز به وسعت ۲۵ هکتار در ری از سوی وزارت نفت اشاره و اظهار کرد: فضا و امکانات در این پارک برای استقرار شرکتهای فناوری و نیروهای جوان بهمنظور نمونهسازی و ساخت پایلوت فراهم است، با ایجاد مراکز نوآوری در دانشگاههای تهران، اصفهان، شیراز، اهواز نیز به این شرکتها کمک میکنیم که در کنار دانشگاهها فعالیت داشته باشند.
زنگنه با اشاره به اینکه برای زیستبوم توسعه فناوری و کارهای دانشبنیان بسیار وقت میگذارم، افزود: مقام معظم رهبری هم در دیدار با سران سه قوه، تأکید کردند صنعت نفت میتواند با تکیه بر ظرفیتهای دانشبنیان، در تولید جهش ایجاد کند و این یک واقعیت است. ایشان بر مبنای گزارشهایی که خدمتشان داده شده بود به این جمعبندی رسیدند و تا به اینجای کار موفق بودهایم و در ادامه، کار با جدیت دنبال میشود.
طرح پالایش گاز بیدبلند خلیجفارس کاری جامع است
وی با بیان اینکه ایجاد پالایشگاه عظیم گاز بیدبلند خلیجفارس به اوایل دهه ۸۰ و زمانی که در نفت بودم، بازمیگردد، تصریح کرد: با مطالعات انجامشده، این نتیجه گرفته شد که باید یک کارخانه بزرگ فرآورش بهمنظور بازیافت عمیق گازهای همراه نفت در خوزستان ساخته شود.
وزیر نفت با اشاره به اینکه با ساخت پالایشگاه گاز بیدبلند خلیجفارس افزون بر جداسازی هیدروکربورهای دوکربنه و بالاتر بهعنوان خوراک پتروشیمیها، بخشی از طرح نوفلرینگ (به صفر رساندن سوختن گازهای ارسالی به مشعل) نیز اجرا و تا سال ۱۴۰۱ تکمیل میشود، گفت: انجیال ۳۲۰۰ در غرب کارون، انجیال ۳۱۰۰ در دهلران، تأسیسات جمعآوری گاز خارک و پالایشگاه گاز بیدبلند خلیجفارس از طرحهایی هستند که در این زمینه در حال انجام است.
زنگنه با بیان اینکه با بهرهبرداری از پالایشگاه گاز بیدبلند خلیجفارس خوراک پتروشیمی گچساران و خط اتیلن دنا تأمین میشود، ادامه داد: در پاییندست این پالایشگاه یک واحد PDH با ظرفیت ۴۰۰ هزار تنی و یک واحد کوچک بنزینسازی ساخته میشود.
وی اجرای پالایشگاه بیدبلند خلیجفارس را کاری جامع دانست و افزود: در مجموع با اجرای این پالایشگاه و پروژه جمعآوری گازهای مشعل مناطق نفتخیز جنوب بیش از ۴.۵ میلیارد دلار در این مسیر سرمایهگذاری میشود که ۳.۴ میلیارد دلار آن تاکنون به بهرهبرداری رسیده و بقیه کار نیز به مرور در حال پیشرفت است.
بازار نفت پدر و مادر ندارد
وزیر نفت در پاسخ به پرسشی مبنی بر اینکه اگر تحریمها برداشته شود، ایران بهراحتی میتواند بازار پیشین خود را پیدا کند، گفت: بله. هیچ مشکلی نداریم؛ بازار پدر و مادر ندارد.
زنگنه در پاسخ به این پرسش که به پایان دولت و وزارت شما نزدیک میشویم، فکر میکنید که چهکار مهمی زمین مانده است که دلتان میخواهد انجام دهید و نشده است، اظهار کرد: کارهای بسیاری انجام دادهایم و کارهایی نیز هست که میخواستم انجام شود یا زودتر به سرانجام برسد. یکی از مهمترین موضوعهای موجود در ذهنم این بود که تولید نفت ایران به نزدیک ۶ میلیون بشکه در روز برسد. برخی فکر میکنند این یعنی خامفروشی؛ نه. خامفروشی بحثی دیگر است و وابستگی بودجه به نفت مسئلهای دیگر است. ما باید نفت تولید کنیم و نفت بفروشیم و اینکه پول آن را چطور مصرف کنیم یک بحث دیگر است.
افزایش تولید نفت به معنای خامفروشی نیست
وی با اشاره به اینکه بیش از ۲۰ سال است که این سازوکار گذاشته شده که همه پول نفت نباید به بودجه برود و نسبت به آن حساسیت ویژه نشان داده شده است، تصریح کرد: بخشی از پول نفت باید به صندوق توسعه ملی برود. این یعنی، یک ثروت زیرزمینی تجدیدناپذیر تبدیل به یک سرمایه رو زمینی تجدیدپذیر میشود.
وزیر نفت با بیان اینکه باید صندوق توسعه ملی را توسعه دهیم، اما به معنای آن نیست که تولید نکنیم، ادامه داد: حال اینکه نفت تولید کنیم، لازم نیست خامفروشی کنیم. میتوانیم آن را پالایش کنیم و فرآورده را بفروشیم. برای نمونه، بخشی از این فرآورده را میتوانیم مانند نفتا خوراک پتروپالایش کنیم و پالایشگاهی باشد که پتروشیمی هم کنار آن ساخته شده باشد.
زنگنه با اشاره به اینکه پول نفت باید وارد اقتصاد شود، گفت: یکی از راههای تسریع تحقق اقتصاد غیرنفتی، افزایش تولید نفت است، افزون بر اینکه صنعت نفت، دهها هزار و صدها هزار اشتغال در پاییندست خود ایجاد میکند و سبب تکمیل زنجیره ارزش با توسعه در پاییندست هم میشود.
افزایش ۴ برابری صادرات فرآورده
وی با تأکید بر اینکه وضع کنونی صنایع پتروشیمی و گاز مطلوب است و میدانهای مشترک تا حدودی همه به سامان رسیدهاند، گفت: صادرات فرآوردهها نسبت به سال ۹۱ چهار برابر شده که کار بسیار بزرگی است. رکوردهای بزرگی در صادرات فرآورده ثبت کردهایم که مصلحت نیست آنها را بگویم تا دیگران حساس شوند، اما توانستیم از رکوردهای تاریخی خود عبور کنیم.
وزیر نفت با اشاره به اینکه کار همیشه هست و یکی از آرزوهایم توسعه شرکتهای دانشبنیان و ایفای نقش بسیار برجستهتر و مؤثرتر آنها در صنعت نفت است، بر جوانتر شدن صنعت نفت با نیروهای دانشمند جوان تأکید کرد و گفت: البته باتجربهها هم باید در کنار جوانان باشند و به آنها مشورت دهند و کمک کنند، اما جوانان انرژی و انگیزه بالایی دارند و جوانانی که در این مدت به آنها کار واگذار شد بسیار موفق بودند. بانوان هم همینطور، البته سهم بانوان در صنعت نفت کم است، اما با به کار آوردن نیروهای جوانتر زیاد میشود.
اندیشهها باید تغییر کند
زنگنه در پاسخ به پرسشی مبنی بر اینکه امید دارید که تولید روزانه این ۶ میلیون بشکه نفتی که اشاره کردید، محقق شود؟ افزود: امید دارم اما اندیشهها هم باید تغییر کند. فردی به بنده گفت شما این همه وقت بودید زورتان نرسیده کاری کنی؟ گفتم: اندیشه را با زور نمیتوان تغییر داد. اندیشه را باید با حرف و صحبت و اقناع تغییر داد.
دنبال این نبودم که برایم هورا بکشند
وزیر نفت درباره اینکه مهمترین نقطه قوت وزیر نفت کابینه دوازدهم را چه میدانید؟ اظهار کرد: این را دیگران باید بگویند، اما من در دیدگاهها و اعتقادهایم سرسخت بودم، پیگیری و دنبال میکردم. دنبال این هم نبودم که برایم هورا بکشند و بگویند زندهباد یا مردهباد. برایم فرقی نداشت. من دنبال این بودم که آنچه فکر میکردم، درست است انجام شود و همیشه میگفتم و میگویم که آبرو را خدا میدهد و آبرویی که خدا میدهد را هیچکس نمیتواند ببرد و اگر خدا بخواهد آبروی کسی را ببرد هر فردی هم بخواهد جلو آن را بگیرد، نمیتواند.
زنگنه در ادامه با تأکید بر اینکه من فقط دنبال انجام وظیفه و فکری هستم که به نفع ملتمان است، گفت: زیرا خود را مسئول میدانستم و اگر ما قدرتی داریم از مردم داریم و این تعارف نیست، ما وکیل و نماینده مردم هستیم که من آنچه منفعت مردم است بگویم، نه اینکه از اینجا از این امکاناتی که در دستانم است بخواهم برای خودم رأی یا محبوبیت جمع کنم، لزومی ندارد من دورهای کوتاه هستم. پایان دوره خدمت دولتیام هم است و دیگر دنبال این مسائل نیستم، طوری باشد که بگویند خدا پدرش را بیامرزد.
وی در پاسخ به اینکه نقطه ضعفتان چیست، گفت: نقطه ضعفم این بود که این دوره وزیر شدم.
وزیر نفت در این گفتوگو ضمن تبریک فرا رسیدن دهه فجر، گفت: انقلاب اسلامی به معنای واقعی انفجار نور بود و خداوند ما را از ظلمات به سمت نور هدایت کرد