شیوع بیماری کرونا تغییرات زیادی در سبک زندگی همه ما ایجاد کرده است. در این میان، کودکان و نوجوانان هم مانند تمام افراد دیگر در معرض چنین تغییراتی قرار گرفته‌اند.
از آنجایی که کودکان بسیار تحت‌تأثیر رفتارهای بزرگسالان، به‌خصوص والدین خود قرار دارند، نحوه مقابله و مواجهه پدر و مادرها با مشکلات و مصایب زندگی در نوع رفتار فرزندانشان هم بسیار تأثیر‌گذار خواهد بود؛ بنابراین با توجه به اینکه والدین نخستین الگو برای فرزندانشان به‌حساب می‌آیند باید در انتخاب نوع رفتارهای خود دقت زیادی داشته باشند.توجه پدر و مادرها به نحوه عملکردشان در برابر اتفاقات مختلف زندگی به‌ویژه هنگام وقوع ناملایمات بسیار ضروری است.
مواجهه کودکان با کرونا
تجربه یک سال گذشته روان شناسان کودک نشان می‌دهد در شرایط بحرانی و سختی مانند شیوع بیماری کرونا ذهن کودکان معمولا با سؤالات زیادی روبه‌رو می‌شود؛ مانند اینکه «این بیماری چیست؟ اگر والدینم دچار چنین بیماری شوند چه کاری از دست من بر می‌آید؟ اگر تنها بمانم چه‌کسی از من مراقبت خواهد کرد و...»
رویارویی ذهن کودکان با چنین سؤالاتی موجب برانگیختن هیجاناتی مانند ترس، خشم و ناراحتی و در نهایت نوعی ناتوانی و درماندگی خواهد شد،اما با توجه به اینکه بچه‌ها نمی‌توانند احساسات و حالات درونی خود را بیان کنند، نمایش و تظاهر بیرونی چنین حالاتی به گوشه‌گیری، سکوت و انزوای آنها منجر خواهد شد. والدین با مشاهده چنین رفتاری باید به فرزندانشان کمک کنند چون اینگونه رفتار‌ها در کودکی می‌تواند مقدمه‌ای برای اختلالات روانی در نوجوانی باشد.
نقش والدین
هم‌اکنون و با وجود مشکلات مختلف کودکان در دوران کرونا پدر و مادرها باید با آگاهی نسبت به رفتارهای مختلف فرزندانشان، درصدد تشخیص، شناسایی و رفع ترس، نگرانی و اضطراب آنها برآیند. به اعتقاد روانشناسان کودکان هنگام ترس اغلب بیش از همیشه به والدین خود وابسته می‌شوند و دوست دارند به نوعی جلب توجه کنند. در چنین شرایطی ممکن است آنها از مشکلات جسمانی مانند سردرد، دل درد یا مشکلاتی مانند آن رنج ببرند یا وانمود کنند که دچار این مشکلات هستند. بهتر است والدین در اینگونه مواقع به چند نکته توجه داشته باشند؛ ابتدا ریشه مشکلات فرزندشان را شناسایی و سپس شدت و ضعف اختلالات ناشی از ترس و اضطراب کودک را بررسی کنند.
البته ترس و اضطراب کودکان اگر آن قدر زیاد نباشد که مانع از انجام فعالیت هایشان شود، کاملا طبیعی است، اما اگراین ترس و استرس‌ها بیش از اندازه شود حتما باید چاره‌ای درنظر گرفته و به متخصص کودکان مراجعه شود. در این بین مشاوران کودک توصیه می‌کنند والدین تا می‌توانند کودکان را از اخبار بد دور نگه دارند و ذهن آنها را بیشتر به چیزهایی که برایشان خوشایند است، سرگرم کنند. البته خانواده‌ها باید مراقبت از عادی کردن محیط و فضای خانه در دوران کرونا هم موضوع مهم دیگری است که والدین باید برای آرامش و آسایش بیشتر فرزندان خود به آن توجه داشته باشند.
خود را به کودکانشان از راه‌های مختلفی مانند نقاشی، بازی، خواندن داستان، تماشای فیلم‌های آموزشی یا سایر فعالیت‌های مورد علاقه کودک آموزش دهند. قرار گرفتن کودکان در فضاهایی که توجه والدین مدام به اخبار ناگوار و استرس ناشی از آن است، ترس و استرس کودکان را هم تشدید خواهد کرد. از سوی دیگر کودکان نیازمند بازی و نشاط هستند و کرونا بخش مهمی از این بازی‌های کودکانه به‌خصوص با گروه همسالان را از کودکان و نوجوانان گرفته و آنها را خانه نشین کرده است؛ در این شرایط خانواده‌ها باید فکری اساسی برای تحرک فرزندان خود داشته باشند و برای این موضوع برنامه‌ریزی انجام دهند. همچنین دیدار با دوستان، همکلاسی‌های مدرسه و... از اهمیت بسیار ویژه‌ای برخوردار است که خانواده‌ها باید با رعایت پروتکل‌های بهداشتی شرایط آن را برای کودکانشان فراهم کنند.
مواجهه مناسب با مشکل
فراموش نکنیم در دوران کرونا اگر ما نتوانیم نحوه مقابله درستی با ترس‌ها و استرس‌های خودمان داشته باشیم قطعا کودکان هم نمی‌توانند آرامش کافی داشته باشند؛ بنابراین آگاه بودن از چگونگی برخورد در شرایط بحرانی و تسلط ما بر اوضاع موضوع مهمی است که روان شناسان و کارشناسان بر آنها تأکید دارند و حتما باید به آن توجه شود.
راه‌های گوناگونی برای برخوردار بودن از آرامش در شرایط سخت وجود دارد که هر شخص با توجه به روحیه، پیشینه و توان و قوای ذهن و جسم خود می‌تواند آن را برگزیند. می‌توان ضمن گفتن واقعیت شرایط موجود برای کودکان به زبانی قابل درک و فهم آنها توضیحات لازم را در مورد تغییر شرایط زندگی در دوران کرونا در اختیارشان قرار داد. توجه داشته باشیم بی‌توجهی به تغییر رفتار کودکان در دوران کرونا و نهادینه شدن ترس و اضطراب در وجود‌شان می‌تواند در آینده آنها نیز مؤثر باشد؛ بنابراین ضروری است حتما از راه‌های درست چگونگی رویارویی با ترس و اضطراب فرزندانمان آگاه باشیم.
روزنامه همشهری
