سرویس تاریخ «انتخاب»: مرکز آمار ایران در سال ۱۳۵۴ آمار جالبی از وضعیت ملک و مسکن در تهران یک سال قبل از آن، یعنی ۱۳۵۳ ارائه کرد؛ دادههای این آمار عبارت بود از شمار ساختمانهای موجود در تهران در آن سال، سن بناها، شمارِ مالکان و مستأجران و نیز وضعیت ساختمانهای در حال احداث توسط بخش خصوصی یا دولتی. مجله خواندنیها در شماره ۴۵ خود در بهمن ۱۳۵۴ (سال سیوشش، سهشنبه ۲۸ بهمن تا شنبه ۲ اسفندماه ۱۳۵۴، صص ۹ و ۳۸) آمار یادشده را طی گزارشی به شرح زیر بازنشر کرد:
مرکز آمار ایران اخیرا نتایج فهرستبرداری از خانوارها و ساختمانها در تهران بزرگ و سایر شهرهای استان مرکز را منتشر کرده است.
در این گزارش تعداد ساختمانهای موجود در سال ۱۳۵۳ در تهران ۵۳۲.۴۷۱ واحد برآورد شده است که از این تعداد ۳۵.۵ درصد بیشتر از ۱۵ سال و ۲۶.۱ درصد بین ۱۰ تا ۱۴ سال و بقیه یعنی ۳۷.۹ درصد کمتر از ۱۰ سال عمر داشتهاند.
طبق این آمار در سال ۱۳۵۲ جمعا ۱۶.۴۰۴ ساختمان که معادل ۳.۱ درصد ساختمانهای موجود میباشد در تهران ساخته شده است.
از جمع ساختمانهای موجود در تهران ۴۶۶.۵۰۰ ساختمان یعنی ۸۷.۷ درصد را ساختمانهای مسکونی تشکیل میداده است. این ساختمانها مجموعا عامل ۶۴۰.۹۰۰ واحد مسکونی بوده است و بنابراین با توجه به ۷۸۹.۹۹۰ خانوار ساکن تهران ملاحظه میگردد که به طور متوسط هر ۱.۳ خانوار در یک واحد مسکونی زندگی میکردند.
از جمع ۷۹۰ هزار خانوار ساکن تهران ۶۲.۱ درصد مالک محل سکونت خود بوده و ۳۱ درصد یعنی ۲۴۵ هزار خانوار اجارهنشین بودهاند.
طبق این گزارش در سال ۱۳۵۳ در تهران ۱۳.۶۰۱ واحد مسکونی یعنی ۲.۱ درصد واحدهای موجود خالی بوده است، بنابراین با توجه به اینکه در فاصله اتمام ساختمان و فروش یا اجاره یا در فاصله دو اجاره و یا به منظور تعمیرات معمولا تعدادی از واحدها خالی میمانند و با توجه به اینکه طبق توصیه کمیسیون اقتصادی اروپا متوسط خانههای خالی ۱ تا ۴ درصد میباشد لذا رقم خانههای خالی تهران طبیعی بوده و با این وصف ارقامی نظیر ۴۰ هزار خانه خالی دقیق نبوده و اقداماتی مانند وضع قانون برای مبارزه با خلی گذاشتن واحدها ضرورت نداشته است.
آمار بانک مرکزی ایران نشان میدهد که در سال ۱۳۵۲ جمعا ۱۰.۳۰۶ ساختمان در تهران توسط بخش خصوصی احداث شده است در حالی که ۱۶.۴۰۴ ساختمان احداثی در سال ۱۳۵۲ فهرستبرداری شده است.
تراکم خانوار در واحد مسکونی را فهرستبرداری ۱.۳ خانوار اعلام کرده است در حالی که تاکنون به اتکاء نتایج سرشماری عمومی سال ۱۳۴۵ این تراکم ۱.۵ خانوار و یا بیشتر در هر واحد فرض میشده است...
شاخص قیمت زمین در تهران در سه ماهه اول ۱۳۵۴ با عدد ۱۵۴.۴ نسبت به سه ماهه چهارم سال ۱۳۵۳ معادل ۱۴.۲ درصد و نسبت به سهماهه اول سال ۱۳۵۳ حدود ۴۲.۰ درصد افزایش نشان میدهد.
مدت زمان انتظار برای خانهدار شدن در تهران به یک قرن رسید. برآوردهای جدید از نسبت متوسط قیمت مسکن به درآمد سالانه خانوارها در پایتخت نشان میدهد تهرانیها با احتساب نرخ فعلی پسانداز و در صورت رشد یکسان قیمت و درآمد - احتمال بسیار بعید - ۱۰۹ سال طول میکشد تا بتوانند صاحبخانه شوند. این شاخص در اواخر دهه ۷۰ حدود ۱۲ سال بود. فاصله زمانی تا خرید مسکن در کشور نیز سنجش و با عرف جهانی مقایسه شده است. در این بررسی، سهم جدید اجارهبها در هزینههای ماهانه اجارهنشینها مشخص شد.