ویروس کرونا پس از سه مرحله اوج و رسیدن آمار به قله مرگ و میر بار دیگر وارد خط صعودی شد. اگرچه هنوز آمار مرگ و میر کرونا دورقمی است و نسبت به یک ماه و نیم پیش کاهش آمار جانباختگان آشکار است اما خبرها حکایت از این دارد که تخت‌های بیمارستانی در حال پر شدن هستند و آی سی یو‌ها که در چند هفته اخیر تقریباً خالی از بیمار کرونایی بودند، یک به یک اشغال می‌شوند.
در همین حال و مطابق اعلام مسئولان، ایران وارد پیک چهارم کرونا شده است که البته زنگ هشدار ورود به موج چهارم ازهفته‌های گذشته نواخته شده بود. زمانی که رنگ شهرها به سمت خطر نزدیک شدند. به گونه‌ای که پس از افزایش مراجعات سرپایی در برخی شهرها، از تعداد شهرهای آبی کاسته شد و در عوض شهرها از آبی به زرد و از زرد به نارنجی و از نارنجی به قرمز تغییر رنگ دادند.
با این همه، ایران در حالی به تعبیر مدیران وزارت بهداشت در اول گردنه پرالتهاب خیز چهارم کرونا است که ویروس جهش یافته انگلیسی نیز در همه نقاط آن چرخیده است و به باور متخصصان حوزه سلامت؛ شیوع این ویروس جهش‌یافته در صورت عدم پایبندی مردم به دستورالعمل‌های بهداشتی می‌تواند منجر به ایجاد موج خیلی وحشتناکی شود.به هر ترتیب، موج چهارم کرونا در حالی نزدیک شده و در حال رقم خوردن است که چرخش ویروس جهش‌یافته انگلیسی چاله جدیدی را دراین موج ایجاد کرده است.
موضوعی که در کنار غفلت و بی‌توجهی مردم به رعایت دستورالعمل‌های بهداشتی نگرانی‌های شدیدی را برای حوزه سلامت ایجاد کرده است.معاون درمان ستاد مقابله با کرونا در استان تهران درباره تظاهرات بالینی کرونای انگلیسی می‌گوید: «تظاهرات بالینی کرونای انگلیسی با ویروس قبلی تفاوت خاصی ندارد به جز اینکه درصد سرایت ویروس جهش‌یافته بیشتر است و از طرفی در افراد جوان شدت بیماری‌زایی بیشتری ایجاد می‌کند. اینکه مردم چکار کنند تا به کرونای انگلیسی گرفتار نشوند، پاسخش شفاف است.
پروتکل‌های بهداشتی همان قبلی‌ها هستند و هیچ چیزی تغییر نکرده است اما اهمیت کرونای جهش‌یافته از نظر رصد بهداشتی و مراکز درمانی است؛ ما نگران این هستیم خیز جدیدی که اتفاق افتاده چقدر مرتبط با ویروس جهش‌یافته است و از طرفی باید بتوانیم میزان شناسایی را بالا ببریم.»دکتر نادر توکلی در ادامه با بیان اینکه در رابطه با ویروس جهش‌یافته انگلیسی دو نکته حائز اهمیت است، می‌افزاید: آگاهی و اطلاع‌رسانی مردم مهم است.
به هر حال به نظر می‌رسد؛ میزان سرایت ویروس جهش‌یافته بالا است و چون 80 درصد انتقال و میزان بروز بیماری در مجامع خصوصی و جمع‌های خودمانی مانند رستوران‌ها و پاساژ‌ها و... اتفاق می‌افتد، بنابراین شانس ابتلا افزایش می‌یابد. وقتی انتقال ویروس راحت می‌شود زنجیره انتقال ویروس ساده‌تر شده و با ادامه ساده‌انگاری‌های مردم بیماری‌زایی ویروس جهش‌یافته بالاتر می‌رود. توکلی در همین زمینه اضافه می‌کند: ویروس جهش‌یافته بیشتر افراد جوان را درگیر می‌کند و با توجه به اینکه قشر جوان جامعه در این جمع‌ها شرکت می‌کنند ریسک ابتلا برای قشر جوان و فعال جامعه زیاد است.
درمان مبتلایان با مراجعه زودهنگام
معاون درمان ستاد مقابله با کرونا در تهران با اشاره به اینکه ویروس جهش‌یافته در کل کشور پخش شده است در ادامه از آماده‌باش مراکز درمانی و حوزه بهداشت در کشور برای کنترل این ویروس خبر می‌دهد و عنوان می‌کند: ستاد مقابله با کرونا دستورالعمل‌های مشخصی را به بیمارستان‌ها داده است از جمله اینکه اگرکسی سابقه سفر به کشورهای اروپایی را داشته باشد و همچنین اگر افراد جوان با شدت درگیری بالا به مراکز درمانی مراجعه کنند، نمونه‌گیری انجام می‌دهیم.
ازطرفی حوزه بهداشت نیز از تمام افراد خانواده مبتلایان و کسانی که در دو هفته اخیر سابقه تماس داشتند، تست می‌گیرد و در صورت ابتلا به ویروس جهش‌یافته ایزوله و قرنطینه می‌شوند.توکلی در پاسخ به اینکه آیا اعضای خانواده 7 نفر از مبتلایان به ویروس جهش‌یافته انگلیسی در تهران قرنطینه شده‌اند، می‌گوید: همه اعضای خانواده این مبتلایان تست دادند، مواردی از اعضای خانواده این افراد که نتایج تست‌شان مثبت بود با نظارت حوزه بهداشت قرنطینه شده‌اند.
به گفته او، با نزدیک شدن به 15 اسفند بیمارستان‌ها فعالیت‌های الکتیوشان را تعطیل کرده‌اند. بنابراین مشکلی در تأمین تخت و تجهیزات پزشکی و دارو برای مبتلایان جدید نخواهیم داشت گرچه اعلام آماده‌باش داده شده است ما از مردم می‌خواهیم چنانچه درگیر بیماری شدند زودهنگام مراجعه کنند تا درمان مناسب را دریافت کنند. توکلی درباره شیب مبتلایان به کرونا هم می‌گوید: «وضعیت شیب ابتلا با خیزشی رو به بالا همراه است.
تعداد بستری‌های روزانه در تهران در هفته گذشته نزدیک به دو هزار نفر بود که در هفته‌های اخیر این رقم به هزار و 600 نفر افت پیدا کرده بود روزانه بین 250 تا 300 نفر بستری داریم که با کاهش پیک این رقم به 90 نفر در روز هم رسیده بود. نکته مهم درباره افزایش آمار مبتلایان در رنج سنی 10 تا 20 سال است. آمارهای ما نشان می‌دهد روند ابتلا درافراد 10 تا 20 سال از میزان 6.5 درصد به 10 درصد رسیده است.
این رقم در افراد 30 تا 40 سال از 25 درصد به 28 درصد افزایش یافته است با این حال بیشترین افزایش ابتلا را در گروه سنی 10 تا 20 سال شاهد هستیم که شاید بخشی از آن منتسب باشد به کاهش سن بروز بیماری بر اثر ابتلا به ویروس جهش‌یافته یعنی همان نکته‌ای که خیز چهارم را به مسأله نگران‌کننده بدل کرده است.
دو ظرفیت مهم برای کنترل پیک چهارم کرونا
مدیر اورژانس بیمارستان سینا نیز درباره روند تغییرات اپیدمی کرونا و چرایی افزایش ورودی‌های بیمارستان‌های پایتخت طی روزهای اخیر می‌گوید:در اواسط دی ماه شیب نزولی ورودی بیمارستان‌ها بخصوص در پایتخت به چشم می‌خورد. یعنی به صورت خیلی شفاف ورودی بیمارستان‌ها بسیار پایین آمد. حتی در برخی روزها تعداد موارد بستری در تهران به صفر رسید.
این خبر خیلی خوبی بود، اولاً؛ کادر درمان تمدید روحیه کردند دوم اینکه بخش‌های درمانی غیرکرونایی که مدت‌ها تعطیل شده بود و بیماران قلبی، سرطان و غدد ماه‌ها پشت صف منتظر درمان بودند، با خلوت شدن بیمارستان‌ها روند درمانشان ادامه یافت و با شروع جراحی‌ها و پیگیری وضعیت درمان مبتلایان به سرطان، امید به زندگی نیز بالا رفت.
دکتر حسین کرمانپور در ادامه می‌افزاید: مردم یک سال است از طریق رسانه‌های گروهی، مکتوب و شبکه‌های اجتماعی چهار موضوع شست‌وشوی دست‌ها، استفاده از ماسک، دوری از دورهمی و سفر، رعایت فاصله گذاری اجتماعی را آموزش دیده‌اند و اگر قرار بود سر کلاس باشند الان مدرک دکترای این آموزش‌ها را گرفته بودند.
با وجود این از اواسط بهمن ماه ورودی بیمارستان‌ها به شکل باران‌ریز شروع شد. دلیل این اتفاق را باید در 20 تا 25 روز قبل جست وجو کرد. یعنی باید ببینیم دی ماه چه اتفاقی افتاد که عوارضش اکنون آشکار می‌شود. کرمانپور می‌گوید: طبق بررسی‌های اپیدمیولوژیک چند عامل منجربه افزایش موارد بستری در امروز شده است. اول، یک سال درگیری با ویروس مردم را خسته کرده است، مدعی‌ترین کشورها هم هنوز نتوانسته‌اند بیماری را کنترل و مدیریت کنند. این مسأله حوصله مردم را سر برده است از طرفی مردم منتظرند دیگران معجزه کنند یعنی یکی پیدا شود و برایشان کاری کند.
در حالی که خودمان جزو این جمع هستیم. به این معنا که دولت اختیار و توان خودش را در این یک سال نشان داده که تا چه حدی می‌تواند در میدان کمک به مردم باشد. مردم هم خودشان را در این یک سال آزموده‌اند. خستگی یک‌ساله مردم مثل فنر جمع شده و هر لحظه شل کردن موضوع که در 25 روز گذشته اتفاق افتاد مثل برگزاری کنسرت در کیش یا برداشتن محدودیت‌های سفر می‌توانست به بحران دامن بزند.
به عبارتی اجازه سفر به جزایر جنوبی کشور نه تنها باعث آلودگی مسافران می‌شود بلکه در افرادی که سفر هم نرفتند این ذهنیت را ایجاد می‌کند که وقتی مقررات را سفت و سخت اجرا نمی‌کنند، پس می‌شود کاری کرد. همین‌ها باعث می‌شود مردم در مناطق خودشان حرکت‌های جمعی را شروع کنند. به هر حال فصل کاسبی و کشاورزی است در نتیجه این فنر به سمت میزان اشکالی که در آدم‌ها به وجود آمده، آزادسازی می‌شود. به گفته او، شل کردن و سفت کردن محدودیت‌ها و نیاز مردم به بازسازی وضعیت روانی‌شان در دی ماه موجب می‌شود تظاهرات بالینی چنین رفتارهایی در بهمن و اسفندماه بروز پیدا کند.
پیش‌بینی ما این است هنوز در آغاز پیک چهارم قرار داریم و همان‌طور که رئیس جمهوری هم اعلام کرده است، موج چهارم اواسط اسفند است. مدیر کل روابط عمومی سازمان نظام پزشکی در ادامه درباره علت تغییر رفتار مردم در پیک اخیر نیز عنوان می‌کند: مشاهدات ما در اورژانس که از نزدیک بیماران را می‌بینیم نشان می‌دهد شل شدگی (عادی انگاری) در مردم مثل پیک اول و دوم و سوم بیماری نیست. به نظر می‌رسد مردم بااحتیاط شل شده‌اند و منتظرند یک نفر محکم بگوید شل نشوید. در حالی که دوره‌های قبل کاری به حرف‌های دیگران نداشتند.
او با بیان اینکه ما اکنون دو ثروت مهم برای کنترل پیک چهارم کرونا داریم، می‌گوید: جامعه پزشکی در این یک سال پای کار بوده و امتحانش را پس داده است. اعتماد مردم به جامعه پزشکی اگر پیش از کرونا 50 بود الان به عدد 90 درصد رسیده است. پس لازم است جامعه پزشکی با آموزش‌های متقن جلو بیایند. مردم حرف این گروه از پزشکان را که ارتباط حکومتی ندارند، گوش می‌دهند.
دوم استفاده از ظرفیت سلبریتی‌ها است. به نظرم وقت آن رسیده که در آستانه شب عید با توصیه‌های دلسوزانه در کنار مردم قرار بگیرند و در شبکه‌های اجتماعی تولید محتوا کنند پیش از آنکه بیمارستان‌ها شلوغ شود، هر اندازه بیمارستان‌ها شلوغ شود انتظار مرگ و میر هم بالا می‌رود. به هر حال خدمت‌رسانی در بیمارستان شلوغ مثل بیمارستان‌های خلوت نیست.کرمانپور تأکید می‌کند: ثروت بعدی آگاهی مردم است. اینکه مردم بخواهند شب عید آرامی داشته باشند باید به دانسته‌های خودشان تکیه کنند.
تحقیقات نشان می‌دهد امسال میزان آنفلوانزا و سرماخوردگی تا 70 درصد کاهش یافته است که نشان دهنده تأثیرگذاری و آگاهی از استفاده ماسک است.او در پایان به این نکته هم اشاره می‌کند که اگرچه واکسن می‌آید اما از آنطرف نیز جهش‌های ویروس شروع شده یعنی ویروس وارد فاز دفاعی شده و به سمت بیماری‌زایی و انتقال بیشتر می‌رود.
بنابراین ورود واکسن سد دفاعی ویروس را می‌شکند.از طرفی این روزها باید حواسمان به کودکان بیشتر باشد. کودکان چون ناقلان بی‌علامتند، خطرشان بیشتر است. خانواده‌ها مراقب باشند از جا در رفتن فنر باعث نشود نقل و انتقالات ویروس بیشتر شود. منتظر باشیم تا عید امسال بگذرد، واکسن هم بیاید و مردم هم رعایت کنند تا این موج برخلاف موج‌های قبلی زودتر کنترل شود. به گفته مسئولان وزارت بهداشت، به دلیل جهش‌های مکرر کرونا این موج اخیر شاید سرکش باشد و کنترلش آسان نباشد. این مشکل همه ما مردم است. پس باید با خود ملت و برای همه ملت حل شود.
روزنامه ایران
