محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران امروز (سه‌شنبه) در همایش بین‌المللی مطالبات حقوقی و بین‌المللی دفاع مقدس که در باغ موزه دفاع مقدس و انقلاب اسلامی برگزار شد، طی سخنانی اظهار داشت: در ابتدای عرایضم مراتب ادب، احترام، شرمندگی و وامداری خودم و همه ملت ایران را به تمامی شهدا، آزادگان و جانبازان دفاع مقدس، امام شهدا و شهید بزرگوار و دوست و همراه عزیزم سردار سپهبد قاسم سلیمانی و کسانی که امروز سربلندی و افتخار و استقلال ملت ایران را وامدار آنها هستیم، عرضه بدارم و به خانواده‌های آنها کسانی که امروز نشانگر نماد مقاومت، ایثار و فرهنگ شهادت که بزرگ‌ترین سرمایه انقلاب اسلامی است را برای ما عرضه می‌کنند و نماد این واقعیت هستند، مراتب ارادت و اخلاص خودمان را تقدیم کنیم.
وی بیان کرد: در اینکه در حمله صدام به ایران قواعد و قوانین آمره حقوق بین‌الملل مورد نقض قرار گرفت، تردیدی نیست؛ حمله نظامی گسترده به جمهوری اسلامی ایران کشوری که تازه از یک انقلاب وارد مراحل کشورسازی و ایجاد یک ساختار انقلابی شده بود و به خیال خودشان در شرایط نامساعد و قابل خدشه قرار گرفته بود، هم عمل جنایتکارانه و تجاوزکارانه است، هم نیت تجاوزکارانه دارد و هم اینکه هیچ توجیهی ندارد.
رئیس دستگاه دیپلماسی با بیان اینکه ادعای دفاع پیشدستانه هم نمی‌تواند برای حمله به ایران مورد توجه قرار بگیرد، اضافه کرد: گرچه از لحاظ حقوق بین‌الملل بعد از منشور ملل متحد دفاع پیشدستانه هیچ مبنای حقوقی ندارد. ماده ۵۱ منشور ملل متحد کاملاً صریح است، اقدام نظامی تنها در صورتی مجاز است که قبل از آن حمله مسلحانه صورت گرفته باشد. حتی در راحت‌ترین و گسترده‌ترین تفاسیر از ماده ۵۱ منشور، اقداماتی می‌تواند مقدمه دفاع مشروع قرار بگیرد که به شدت و گستردگی عملیات مسلحانه باشد.
وزیر امور خارجه خاطرنشان کرد: چنین ادعایی توسط عراق قابل اثبات نبوده و در پانل تخصصی سازمان ملل و گزارش دبیرکل به خوبی ذکر شده است. لذا تجاوز حتما شکل گرفته و این تجاوز با هدف توسعه طلبی بوده نه با هدف دفع یک مشکل و این تجاوز به عنوان یک حرکت در شرایط ویژه منطقه‌ای و بین‌المللی به منظور گرفتن امتیاز صورت گرفته ولذا یقینا طبق هر تعریفی تجاوز محسوب می‌شود.
* رژیم عراق ۳۰ هزار اسیر ایرانی را ثبت‌نام هم نکرد
ظریف به استفاده گسترده از اقداماتی که در همه مقررات بین‌المللی مورد محکومیت حتی به عنوان جنایت جنگی است، اشاره کرد و گفت: سردار سرلشکر باقری به برخورد با اسرا اشاره کردند. تعداد اسرای ثبت نام شده ایران ۱۹ هزار نفر است. تعداد اسرای ثبت‌نام شده عراق در ایران، نزدیک ۵۰ هزار نفر بود. اما روزی که همه اسرا آزاد شدند، از عراق هم ۵۰ هزار نفر آزاد شدند، البته بعد از مدت‌ها و دعواهای طولانی. یعنی رژیم عراق ۳۰ هزار اسیر ایرانی را ثبت‌نام هم نکرد.
به گفته وزیر خارجه، این حتما و بدون تردید نقض کنوانسیون‌های ژنو به ویژه کنوانسیون چهارم است.
وزیر خارجه خاطرنشان کرد: گزارش‌های سازمان ملل نشان می‌دهد که عراق در تخریب مناطق مسکونی، اقدامات هدفمند صرفاً برای تخریب انجام داده است. بعد از فتح خرمشهر سازمان ملل متحد گزارش داد که عراقی‌ها با ابزار مکانیکی شهر را نابود کردند. این خود یک جنایت جنگی است.
وی به استفاده از سلاح علیه مناطق مسکونی اشاره کرد و گفت: اقداماتی که در جبهه و در دزفول که می‌گفتند با موشک‌های ۹ متری شروع شد و تهران و سایر شهرها ادامه یافت در آنچه به جنگ شهرها معروف شد. بارها گزارش‌هایی از سوی سازمان ملل متحد مبنی بر استفاده عراق از ابزار نظامی برای هدف قرار دادن غیرنظامیان صادر شد.
* در ۶ یا هفت گزارش سازمان ملل ثابت شد که عراق از سلاح شیمیایی ابتدا علیه نظامیان و سپس علیه غیرنظامیان استفاده کرده
ظریف به استفاده از سلاح شیمیایی اشاره کرد و گفت: استفاده از سلاح شیمیایی علیه نظامیان، غیرنظامیان و علیه مردم عراق، در ۶ یا هفت گزارش سازمان ملل ثابت شد که عراق از سلاح شیمیایی ابتدا علیه نظامیان و سپس علیه غیرنظامیان استفاده کرده است.
وزیر خارجه به حمله به کشتی‌ها اشاره کرد و گفت: جنگ نفتکش‌ها توسط عراق شروع شد و همواره صدام تاکید داشت باید آخرین موشک را هم او بزند، حتی زمانی که دبیرکل سازمان ملل راهکاری برای توقف در زمینه جنگ شهرها و جنگ نفتکش‌ها ارائه می‌داد، یکی از شرایط صدام این بود که آخرین موشک را من باید بزنم. یعنی وقاحت تا آنجا بود که نه تنها این اقدام را انجام می‌داد، بلکه بر آن تاکید داشت و می‌گفت من باید این اقدام را تمام کنم.
* سازمان ملل پرونده درخشانی در دفاع از حقوق بین‌الملل ندارد
به گزارش فارس، رئیس دستگاه دیپلماسی به برخورد دنیا با این قضیه پرداخت و گفت: سازمان ملل پرونده درخشانی در دفاع از حقوق بین‌الملل ندارد. البته ما هم باید بدانیم سازمان‌های بین المللی و حقوق بین‌الملل، قدرت را تغییر نمی‌دهند قدرت را تعدیل می‌کنند و مقداری استفاده از ابزار قدرت را قانونمند می‌کنند.
وزیر خارجه خاطرنشان کرد: در جنگ تحمیلی سازمان ملل حتی از این ابزار تعدیل قدرت هم استفاده نکرد.
وی با بیان اینکه دبیرخانه ملل متحد و دبیرکل وقت ملل متحد پرز دکوئیار تا حدی با برخورد حقوقی‌تر و قابل قبول‌تر با جنگ برخورد کرد تا شوری امنیت، به گزارش مسؤولیت متجاوز، گزارش‌های شیمیایی و حمله به شهرها و ... اشاره کرد و گفت: هیچ یک از این گزارش‌ها منجر به محکومیت عراق توسط شورای امنیت نشد.
به گزارش فارس، ظریف بیان کرد: در اینکه در این جنگ چون جمهوری اسلامی به عنوان یک حرکت در برابر نظم جهانی حضور پیدا کرده بود و همه به طرف مقابل کمک کردند. نگرانی، از قدرت معنایی ایران بود. آن وقت که ما قدرت زمینی نداشتیم. برژینسکی مشاور امنیت ملی دولت کارتر فکر می‌کرد ایران ظرف یک هفته فرو می‌پاشد. از چه می‌ترسیدند؟ از قدرت معنایی ما و اینکه جرأت کرده بودیم در نظام متصلب دوقطبی و در اوج جنگ سرد بایستیم و بگوییم حرف دیگری داریم.
* کشورهایی که به عراق در طول جنگ تحمیلی کمک کردند
وزیر خارجه به کمک‌ها در طول جنگ به عراق اشاره کرد و گفت: شوروی‌‌ها میگ دادند، چینی‌ها سیلک وارم (کرم ابریشم) را دادند، آلمانی‌ها سلاح شیمیایی دادند، انگلیسی‌ها تانک‌های چیفتن دادند که انگار در زروق بود، فرانسوی‌ها اگزوست دادند چون نمی‌توانستند هواپیمای سوپراتاندارد به عراق بفروشند، آن را اجاره دادند. آمریکایی‌ها آواکس دادند. اطلاعات ماهواره‌ای در طول جنگ دادند.
وی گفت:در سال ۱۹۸۴ آمریکا، عراق را از فهرست کشورهای حامی تروریسم خارج و ایران را وارد کرد. عراق در آمریکا سفیری داشت به نام «نزار حمدون» که با لابی گسترده توانست عراق را از فهرست خارج و ایران را وارد کند و از آن زمان حمایتی که با سفر «براون» وزیر دفاع دولت کارتر به عراق شروع شده بود و ادامه یافت از ۱۳۶۳ با خارج کردن عراق از فهرست تروریسم و وارد کردن ایران به این فهرست، نقش علنی پیدا کرد که آخرش هم آمریکا وارد جنگ شد چه در زدن هواپیمای مسافربری چه در حمله به سکوها و کشتی‌ها و تغییر پرچم ناوگان کویت و ورود به منطقه. آن هم با حمله عراق به کشتی استارت آمریکا شروع شد. عراقی‌ها کشتی استارت آمریکا را در خلیج فارس منفجر کردند و آمریکایی‌ها علیه ایران وارد خلیج فارس شدند.
به گزارش فارس، رئیس دستگاه دیپلماسی به نحوه برخورد شورای امنیت در این خصوص اشاره کرد و گفت: در ۲۲ سپتامبر ۱۹۸۰ عراق به ایران حمله کرد، حمله گسترده هوایی و زمینی. جالب است بعضی‌ها ادعا می‌کنند که عراقی‌ها گفتند ایران در چهارم سپتامبر جنگ را شروع کرد.
وی بیان کرد: اولین بار عراق در اکتبر گفت که ایران در چهارم سپتامبر جنگ را شروع کرده است. یعنی وقتی ۲۲ سپتامبر حمله کرد، حرفی از چهار سپتامبر نبود، آن وقت حرف صریح دفاع پیشدستانه بود. بعدها دیدند دفاع پیشدستانه جا نمی‌افتد، گفتند چهارم سپتامبر. عراق در ۲۲ سپتامبر به ایران حمله کرد و در ۲۳ سپتامبر شورای امنیت یک بیانیه بی حاصل داد. در ۲۹ سپتامبر شورای امنیت قطعنامه ۴۷۹ را تصویب کرد.
* قطعنامه ۴۷۹ یک لکه ننگین همیشگی در تاریخ شورای امنیت خواهد ماند و یک اقدام ضد حقوق بین‌الملل شورای امنیت است
ظریف با بیان اینکه این قطعنامه یک لکه ننگین همیشگی در تاریخ شورای امنیت خواهد ماند، توضیح داد: چون هر قطعنامه‌ای که شورای امنیت بعد از یک درگیری نظامی صادر می‌کند دو نکته دارد یکی آتش بس و دیگری عقب نشینی. قطعنامه ۴۷۹ عقب نشینی نداشت، در حالی که بیش از ۲ هزار کیلومتر مربع از خاک ایران در اشغال بود.
وزیر خارجه با بیان اینکه کلمه عقب نشینی در این قطعنامه وجود ندارد، گفت: اولین بار که شورای امنیت از کلمه عقب نشینی استفاده کرد، بعد از فتح خرمشهر بود که ارتش و سپاه ما با جانفشانی آن عمل را انجام و عراق را وادار به عقب نشینی کرده بود. ما در مرزهای عراق بودیم و نگران بودند و به همین دلیل عقب نشینی را مطرح کردند.
رئیس دستگاه دیپلماسی خاطرنشان کرد: قطعنامه ۴۷۹ یک اقدام ضد حقوق بین‌الملل شورای امنیت است و به همین دلیل بلافاصله صدام قطعنامه ۴۷۹ را پذیرفت و صدام هم گفت این قطعنامه براساس خواست ماست و براساس نظرات ما تدوین شده است و به همین خاطر ما می‌پذیریم.
به گزارش فارس، این دیپلمات ارشد ایرانی بیان کرد: شورای امنیت به مرخصی رفت تا ژوئیه ۱۹۸۲ یعنی فتح خرمشهر و هیچ چیزی از سوی شورای امنیت صادر نشد. در آن زمان اولین قطعنامه بعد از ۴۷۹ را صادر کردند که در آن آتش بس و عقب نشینی در قطعنامه شورای امنیت و ملل متحد را وارد کرد. بعد از یک سال و چند ماه اشغال خاک ایران توسط نیروهای متجاوز، فقط گفتند که سرزمین ایران باید خالی شود و چرا نگفتند؟
ظریف با اشاره به مذاکرات غیر رسمی شورای امنیت در آن زمان اظهار داشت: در این مذاکرات «دانولد مک هنری» سفیر وقت آمریکا در سازمان ملل متحد می‌گوید که این سرزمین‌ها، سرزمین‌های مورد اختلاف هستند و چه بسا عراق این سرزمین‌ها را تصاحب کند. یعنی اصل مسلم حقوق بین‌الملل که عدم پذیرش اشغال سرزمین یا به دست آوردن آن سرزمین از طریق نیروی نظامی است، توسط شورای امنیت مخدوش شد.
به گزارش فارس، وزیر خارجه خاطرنشان کرد: در این فاصله چند قطعنامه صادر شد. در قطعنامه‌ها به توقف حملات علیه شهرها اشاره شد، اما در هیچ جا، اسمی از عراق برده نشد. گویی صدام نعوذبالله یک امر مقدس است که نمی‌شود او را محکوم کرد. دبیرکل سازمان ملل متحد هفت یا ۶ گزارش از استفاده سلاح شیمیایی در جنگ صادر کرد، همه این گزارش‌ها براساس هیأت‌هایی بود که به ایران و عراق آمدند و به مناطق جنگی رفتند، نگاه کردند، آزمایش کردند و ادعاهای ایران و عراق را بررسی کردند و به این نتیجه رسیدند که عراق استفاده از سلاح شیمیایی هم علیه نظامیان و هم غیرنظامیان به کار برده است و یک بار عراق ادعا کرد که ایران هم به کار برده است.
وی افزود: رفتند، بررسی کردند و گزارش دادند که آن موادی که عراقی‌ها را مجروح کرده، همان موادی است که خودشان استفاده کردند و به علت وزش باد به آن سمت رفته است. اما شورای امنیت حاضر نشد یک بار نام عراق را ببرد.
* صدام سوگلی آنها بود
ظریف یادآور شد: تنها یک بار که خیلی تصویر واضح بود، گفتند استفاده از سلاح شیمیایی علیه ایران و حاضر نشدند حتی در آن مقطع استفاده سلاح شیمیایی را به صدام نسبت دهند. صدام سوگلی آنها بود. در سال ۱۹۸۲ و در اوج جنگ تحمیلی، «عصمت کتانی» سفیر عراق در سازمان ملل متحد، رئیس مجمع عمومی ملل متحد شد. با ۱۱۹ رای علیه ایران گفتند که ایران مسؤول ادامه جنگ است. اینها لکه‌های ننگی است که سازمان ملل باید حداقل مقداری تلاش کند تا آن را در سابقه خودش کمرنگ کند.
* رئیس وقت شورای امنیت: دستور ندارم با تو در این زمینه صحبت کنم
به گزارش فارس، وزیر امور خارجه در ادامه سخنانش گفت: در دوران مرحوم رجایی خراسانی که سفیر ما بود، کاردار ایران بودم و نزد رئیس شورای امنیت رفتم و تاکنون نگفته‌ام که این رئیس چه فردی بود و امروز لازم است تا بگویم که او سفیر فرانسه بود، چون زیاد ادعا می‌کند و به او گفتم عراق علیه ایران سلاح شیمیایی استفاده کرده، گفت «من دستور ندارم با تو در این زمینه صحبت کنم.» رئیس شورای امنیت، مدعی حقوق بشر و حقوق بین‌الملل که ادعاهایشان گوش فلک را کر کرده، به یک جوان ۲۵ ساله که او حدود ۶۵ سال داشت که رفته بود از مظلومیت مردم خود صحبت می‌کند و می‌گوید اینها از سلاح شیمیایی استفاده می‌کنند، حدودا در سال ۶۴ و ۶۵ می‌گوید که اجازه ندارم درباره سلاح شیمیایی با تو صحبت کنم.
رئیس دستگاه دیپلماسی بیان کرد: اولین بار که سازمان ملل متحد عراق را به اسم برای استفاده از سلاح شیمیایی محکوم کرد، در قطعنامه ۶۶۰ در مورد استفاده از سلاح شیمیایی در حلبچه بود که آن هم بعد از پایان جنگ بود. اگر آن زمان شما خوانده باشید در آن زمان دولت آمریکا تلاش کرد حمله شیمیایی در حلبچه را به ایران نسبت بدهد. نیویورک تایمز مقاله‌ای دارد که در مورد تلاش گسترده «سیا» که بگوید حمله حلبچه منتسب به ایران است.
به گزارش فارس، ظریف اضافه کرد: بعد از اینکه عراقی‌ها به کویت حمله کردند، این اطلاعات کم‌کم در سخنرانی‌ها در سازمان ملل متحد و در شورای امنیت بیرون آمد و ناگهان عراق محکوم به دو جنگ شد. اول جنگ علیه ایران و دوم جنگ علیه عراق.
وی همچنین گفت: تا زمان حمله عراق به کویت، یک قطعنامه حقوق بشری علیه عراق در سازمان ملل تصویب نشد. عراق از حامیان اصلی قطعنامه‌های حقوق بشری علیه ایران بود، همانطور که امروز رژیم آدمکش و کودک‌کش عربستان سعودی از حامیان اصلی قطعنامه حقوق بشر علیه ایران است.
ظریف افزود: اگر شما به کمیته سوم مجمع عمومی بروید می‌بینید کشوری که بیش از همه با هزینه کردن تلاش می‌کند آرا را به نفع قطعنامه علیه ایران بالا ببرد، عربستان سعودی است. در آن زمان هم عراق بود که این کار را انجام می‌داد. به محض حمله به کویت برای عراق گزارشگر ویژه حقوق بشر تعیین کردند و در اولین گزارش گزارشگر ویژه حقوق بشر، صدام بزرگ‌ترین ناقض حقوق بشر از زمان هیتلر شد.
به گزارش فارس، وزیر امور خارجه اضافه کرد: اینها سوابقی است که در هر مطالعه حقوقی در مورد جنگ تحمیلی باید مدنظر همه ما قرار بگیرد.
وی با ذکر این نکته که سازمان ملل متحد، شورای امنیت، حقوق بین‌الملل امکاناتی در دیپلماسی هستند، گفت: یک نفر گفت اگر شما یک مهره‌ای داشته باشید که با پیچ‌گوشتی نتوانید آن را باز کنید و نیاز به آچار فرانسه داشته باشید، پیچ گوشتی را دور نمی‌اندازید، بلکه کنار می‌گذارید برای موقعی که پیچ داشتید و آچار فرانسه را می‌آورید و مهره را باز می‌کنید. ولی باید از آچار فرانسه به عنوان اندازه آچار فرانسه توقع داشته باشیم، از پیچ گوشتی به اندازه پیچ گوشتی و از هر چیزی به اندازه خودش توقع داشته باشیم.
ظریف افزود: امروز در جهان قدرت، اینها ابزارهای مختلف قدرت است. دیپلماسی یک ابزار است قدرت نظامی ابزار مهمتری است. توان ایجاد اجماع بین‌المللی نیز یک ابزار است. بالاخره از زمانی که عراق توانست در اوج جنایت و در اوج قانون‌شکنی، ۱۱۹ رای بیاورد و و ما را متهم به ادامه جنگ کند، تا زمانی که دو ماه قبل رژیم ترامپ با ۱۱۰ رای در مقابل ۱۰ رای از ایران شکست خورد، تحولی صورت گرفته است و ما باید این تحول را بشناسیم، نه اینکه از آن ابزار توقع معجزه داشته باشیم. اینها ابزار و مولفه‌های قدرت است.
وزیر امور خارجه گفت: زمانی که شورای امنیت برای اولین بار قطعنامه ۵۹۸ را تصویب کرد، حتی در آن زمان هم حاضر نشدند بگویند متجاوز و دلایل شروع جنگ و مسؤولیت جنگ را مطرح کردند و وقتی دبیرکل به صراحت بعد از یکی دو سال عنوان کرد که عراق مسؤول شروع جنگ است، شورای امنیت هیچ حرفی نزد.
ظریف پرسید: این کار به دلیل دو واقعیت انجام شد، نخست قدرت ایران در صحنه نظامی شد و دوم رشد دیپلماسی ایرانی که توانست این قدرت را به یک امکان دیپلماسی تبدیل کند. اگر دیپلماسی ما قدرتمندتر بود، احتمالا می‌توانستیم از آن قدرت علی الارض بهتر نیز استفاده کنیم. لذا استفاده از این دو قدرت با شناخت این واقعیت که در نظام جهانی، ابزارها و مولفه‌های مختلف قدرت همراه با یکدیگر می‌توانند کار کنند.
این دیپلمات ارشد ایرانی گفت: امروز شرایطی فراهم است که می‌توان از حقوق بین‌الملل و از این ابزارها در مورد اقدامات جنایتکارانه مثل جنایت آمریکا علیه سردار شهید سپهبد سلیمانی و برادر عزیزمان ابومهدی المهندس که خداوند روحشان را امروز میزان حضرت امیر که در آستانه ولادت ایشان هستیم، قرار دهد، استفاده کرد و باید هم استفاده کرد.
وی ادامه داد: نمی‌توانیم بگوییم چون این ابزار در جنگ عراق علیه ایران، شورای امنیت اینگونه رفتار کرد، امروز هم ما از این امکان استفاده نکنیم. این یک ابزار قدرت است و باید از این ابزار قدرت استفاده کرد، کما اینکه باید از سایر ابزارهای قدرت نیز استفاده کرد. هیچکس در جعبه آچار خود، پیچ گوشتی را دور نمی‌اندازد به این دلیل که یک مهره را باز نکرده، ولی باید حد و اندازه هر یک را بشناسیم.
ظریف با بیان اینکه در قطعنامه ۵۹۸ با اصرار ایران، بندی مربوط به امنیت منطقه اضافه شد که از نگاه حقوقی بسیار مهم است، اظهار داشت: اینهایی که به قول خودشان ما را به رفتار در منطقه متهم می‌کنند، باید به آنها بگوییم آن کسی که در منطقه ما بیچارگی ایجاد کرده، شما هستید. ما که در منطقه هستیم و این منطقه خودمان است. شما هستید که به این منطقه آمده‌اید و تخریب و آدمکشی انجام می‌دهید.
وی پرسید: این منطقه چه نیازی به ۱۰۰ میلیارد دلار سلاح در سال دارد؟ ۲۵ درصد کل تجارت جهان در سلاح در منطقه ما اتفاق می‌افتد و همه نیز در آن شریک هستند. الان فرانسه می‌خواهد تلاش کند از فاصله‌ای که ممکن است بین عربستان و آمریکا ایجاد شده، استفاده کند و سلاح بیشتر به عربستان بفروشد و این تبدیل به یک نگرانی برای امنیت منطقه شده؟ چه کسی را گول می‌زنید؟
* این منطقه باید منطقه آرامش، امنیت و منطقه قوی باشد
به گزارش فارس، رئیس دستگاه دیپلماسی با بیان اینکه اولین کشوری که درخواست امنیت منطقه را مطرح کرد، ایران بود، اظهار داشت: در سال ۱۹۸۵ که اوج جنگ نفتکش‌ها بود، آقای ولایتی وزیر وقت امور خارجه نامه‌ای به آقای دکوئیار دبیرکل سازمان ملل متحد نوشت و در آن نامه درخواست کرد که باید در منطقه خلیج فارس یک نظام امنیتی ایجاد شود. لذا ادعاهایی که ما امروز می‌کنیم و طرح صلح هرمز را ارائه می‌دهیم اینها برای امروز و دیروز نیست، بلکه این نگاه ایران به منطقه است. معتقدیم این منطقه باید منطقه آرامش، امنیت و منطقه قوی باشد. در سال ۱۹۸۵ اولین بار این نامه نوشته شد و در سال ۱۹۸۶ به درخواست ما این نامه سند شد.
وی توضیح داد: سال ۱۹۸۵ ما واقعا می‌خواستیم این اتفاق بیفتد و گفتیم با این بازی سیاسی نکنیم و نامه خصوصی به دبیرکل نوشتیم و گفتیم این حرکت را راه بینداز. یک سال بعد به این نتیجه رسید کسی اقدامی نمی‌کند و آن را علنی کنیم که معلوم شود در دنیا چه کسی دنبال امنیت منطقه و چه کسی دنبال ناامن کردن منطقه است. از سال ۱۹۸۵ تا امروز و ۲۰۱۹ که ریاست جمهوری در مجمع عمومی سازمان ملل پیشنهاد طرح صلح هرمز را دادند، ایران همواره بر این اصرار کرده که امنیت این منطقه باید توسط کشورهای منطقه براساس اصول حقوق بین‌الملل یعنی احترام به حاکمیت، تمامیت ارضی، مرزهای شناخته شده بین‌المللی و عدم مداخله در امور داخلی یکدیگر بنا شود و دخالت خارجی جز ناامنی برای منطقه چیزی به همراه نداشته است.
* هنوز هم دست ما برای دست دادن با همسایگان دراز است
ظریف خاطرنشان کرد: هنوز هم دست ما برای دست دادن با همسایگان دراز است. همسایگان ما باید بفهمند، در سال ۱۹۸۰ تلاش کردند از طریق صدام بجنگند، چون برخی دوستان ما در منطقه فکر می‌کنند که پول امنیت می‌آورد و برخی خیال می‌کنند امنیت قابل خرید است. امنیت قابل خرید نیست، سلاح قابل خرید است، ولی امنیت را نمی‌توان خرید.
به گزارش فارس، وزیر خارجه ادامه داد: در سال ۱۹۸۰ پشت صدام ایستادند و ۳۵ میلیارد دلار آقای دکتر باقری فرمودند و آقای روحانی از گفت‌وگویی با نایف پدر محمد بن نایف نقل می‌کند که گفت ۷۵ میلیون دلار به عراق کمک کردند. آن سلاح‌ها کجا استفاده شد؟ در جنگ علیه خودشان.
وی با بیان اینکه عربستان جنگ نیابتی را در این منطقه انجام می‌دهد، گفت: ایران در این منطقه نیابت ندارد، ما دوست داریم. ارتباط ما با حزب الله و انصارالله، ارتباط نیابتی نیست. آنها برای ما هزینه نمی‌کنند، ما از آنها برای خودمان هزینه نمی‌کنیم. سعودی تا وقتی این را نفهمد، هر قدر در این منطقه هزینه کند، به جایی نمی‌رسد. یک بار جان کری به من گفت ما پول‌های شما را آزاد کنیم شما در منطقه هزینه می‌کنید. من گفتم مگر سعودی ده‌ها و صدها برابر ایران در منطقه هزینه نمی‌کند چرا شکست می‌خورد؟ چون نگاه آن نیابتی است. نگاه ما نیابتی نیست، نگاه ما حمایت، همفکری و همکاری است.
ظریف خاطرنشان کرد: این دو سیاست اصلا با هم قابل جمع نیستند. آن سیاست محکوم به شکست است و این سیاست، قدرت آور است.
رئیس دستگاه دیپلماسی ادامه داد: در سال ۱۹۸۰ به صدام پول دادند که جلوی ایران بایستد، بعد به آمریکا پول دادند و ترامپ گفت ما داریم اینها را، می‌دوشیم.
وی خطاب به پادشاه بحرین گفت: ترامپ رفت، شما که چهار سال پیش گفتید صبر کنیم و طرح کویت را اجرا نکنیم تا ترامپ ایران را به زانو دربیاورد، ترامپ به زباله دان تاریخ رفت و ایران به مدد فرهنگ ایثار، شهادت و مقاومت مردم کماکان سربلند ایستاده است. حالا سراغ اسرائیل رفته‌اید؟ اگر قرار بود کسی از شما حمایت کند که ترامپ حمایت می‌کرد. نتانیاهو که پایش پشت زندان است.
ظریف تصریح کرد: این تفکر خرید امنیت از خارج باید تمام شود.
وی خطاب به برخی کشورهای منطقه اظهار داشت: کسی از خارج این منطقه به شما امنیت نخواهد داد. امنیت این منطقه را ما باید تامین کنیم که اگر امن نباشد ما ناامن هستیم، چون در منطقه ناامن همه ناامن هستند و در منطقه امن، همه امن هستند
وزیر خارجه ادامه داد: امروز دنیا در شرایطی است که هم اقتصاد، هم محیط زیست و هم سلامتی و هم امنیت انفکاک ناپذیرند. نمی‌توانید ایران سلامت داشته باشد عراق و افغانستان کرونا داشته باشد. امنیت نیز همین طور است و امنیت انفکاک ناپذیر است. ما امروز براساس یک نکته مفید که در قطعنامه ۵۹۸ بود و آن هم بند هشت است از همه همسایگان دعوت می‌کنیم. سیاست خرید امنیت از خارج و سیاست نیابت را کنار بگذارند و وارد تعامل امنیتی در منطقه شوند.
وی در پایان خطاب به این کشورها گفت: ایران به لطف خدا و به برکت انقلاب اسلامی و خون شهدا نه نیازمند سرزمین، نه پول، نه منابع و نه منابع انسانی شماست. ایران کشور بزرگ این منطقه است که نیازمند دوستی و همکاری شما و رفاقت با شماست. این فرصت بسیار خوبی است و از سابقه تلخ چند دهه گذشته این منطقه درس بگیریم و یک راه جدید را در برابر منطقه و آیندگان باز کنیم.
محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران امروز (سه‌شنبه) در همایش بین‌المللی مطالبات حقوقی و بین‌المللی دفاع مقدس که در باغ موزه دفاع مقدس و انقلاب اسلامی برگزار شد، طی سخنانی اظهار داشت: در ابتدای عرایضم مراتب ادب، احترام، شرمندگی و وامداری خودم و همه ملت ایران را به تمامی شهدا، آزادگان و جانبازان دفاع مقدس، امام شهدا و شهید بزرگوار و دوست و همراه عزیزم سردار سپهبد قاسم سلیمانی و کسانی که امروز سربلندی و افتخار و استقلال ملت ایران را وامدار آنها هستیم، عرضه بدارم و به خانواده‌های آنها کسانی که امروز نشانگر نماد مقاومت، ایثار و فرهنگ شهادت که بزرگ‌ترین سرمایه انقلاب اسلامی است را برای ما عرضه می‌کنند و نماد این واقعیت هستند، مراتب ارادت و اخلاص خودمان را تقدیم کنیم.
وی بیان کرد: در اینکه در حمله صدام به ایران قواعد و قوانین آمره حقوق بین‌الملل مورد نقض قرار گرفت، تردیدی نیست؛ حمله نظامی گسترده به جمهوری اسلامی ایران کشوری که تازه از یک انقلاب وارد مراحل کشورسازی و ایجاد یک ساختار انقلابی شده بود و به خیال خودشان در شرایط نامساعد و قابل خدشه قرار گرفته بود، هم عمل جنایتکارانه و تجاوزکارانه است، هم نیت تجاوزکارانه دارد و هم اینکه هیچ توجیهی ندارد.
رئیس دستگاه دیپلماسی با بیان اینکه ادعای دفاع پیشدستانه هم نمی‌تواند برای حمله به ایران مورد توجه قرار بگیرد، اضافه کرد: گرچه از لحاظ حقوق بین‌الملل بعد از منشور ملل متحد دفاع پیشدستانه هیچ مبنای حقوقی ندارد. ماده ۵۱ منشور ملل متحد کاملاً صریح است، اقدام نظامی تنها در صورتی مجاز است که قبل از آن حمله مسلحانه صورت گرفته باشد. حتی در راحت‌ترین و گسترده‌ترین تفاسیر از ماده ۵۱ منشور، اقداماتی می‌تواند مقدمه دفاع مشروع قرار بگیرد که به شدت و گستردگی عملیات مسلحانه باشد.
وزیر امور خارجه خاطرنشان کرد: چنین ادعایی توسط عراق قابل اثبات نبوده و در پانل تخصصی سازمان ملل و گزارش دبیرکل به خوبی ذکر شده است. لذا تجاوز حتما شکل گرفته و این تجاوز با هدف توسعه طلبی بوده نه با هدف دفع یک مشکل و این تجاوز به عنوان یک حرکت در شرایط ویژه منطقه‌ای و بین‌المللی به منظور گرفتن امتیاز صورت گرفته ولذا یقینا طبق هر تعریفی تجاوز محسوب می‌شود.
* رژیم عراق ۳۰ هزار اسیر ایرانی را ثبت‌نام هم نکرد
ظریف به استفاده گسترده از اقداماتی که در همه مقررات بین‌المللی مورد محکومیت حتی به عنوان جنایت جنگی است، اشاره کرد و گفت: سردار سرلشکر باقری به برخورد با اسرا اشاره کردند. تعداد اسرای ثبت نام شده ایران ۱۹ هزار نفر است. تعداد اسرای ثبت‌نام شده عراق در ایران، نزدیک ۵۰ هزار نفر بود. اما روزی که همه اسرا آزاد شدند، از عراق هم ۵۰ هزار نفر آزاد شدند، البته بعد از مدت‌ها و دعواهای طولانی. یعنی رژیم عراق ۳۰ هزار اسیر ایرانی را ثبت‌نام هم نکرد.
به گفته وزیر خارجه، این حتما و بدون تردید نقض کنوانسیون‌های ژنو به ویژه کنوانسیون چهارم است.
وزیر خارجه خاطرنشان کرد: گزارش‌های سازمان ملل نشان می‌دهد که عراق در تخریب مناطق مسکونی، اقدامات هدفمند صرفاً برای تخریب انجام داده است. بعد از فتح خرمشهر سازمان ملل متحد گزارش داد که عراقی‌ها با ابزار مکانیکی شهر را نابود کردند. این خود یک جنایت جنگی است.
وی به استفاده از سلاح علیه مناطق مسکونی اشاره کرد و گفت: اقداماتی که در جبهه و در دزفول که می‌گفتند با موشک‌های ۹ متری شروع شد و تهران و سایر شهرها ادامه یافت در آنچه به جنگ شهرها معروف شد. بارها گزارش‌هایی از سوی سازمان ملل متحد مبنی بر استفاده عراق از ابزار نظامی برای هدف قرار دادن غیرنظامیان صادر شد.
* در ۶ یا هفت گزارش سازمان ملل ثابت شد که عراق از سلاح شیمیایی ابتدا علیه نظامیان و سپس علیه غیرنظامیان استفاده کرده
ظریف به استفاده از سلاح شیمیایی اشاره کرد و گفت: استفاده از سلاح شیمیایی علیه نظامیان، غیرنظامیان و علیه مردم عراق، در ۶ یا هفت گزارش سازمان ملل ثابت شد که عراق از سلاح شیمیایی ابتدا علیه نظامیان و سپس علیه غیرنظامیان استفاده کرده است.
وزیر خارجه به حمله به کشتی‌ها اشاره کرد و گفت: جنگ نفتکش‌ها توسط عراق شروع شد و همواره صدام تاکید داشت باید آخرین موشک را هم او بزند، حتی زمانی که دبیرکل سازمان ملل راهکاری برای توقف در زمینه جنگ شهرها و جنگ نفتکش‌ها ارائه می‌داد، یکی از شرایط صدام این بود که آخرین موشک را من باید بزنم. یعنی وقاحت تا آنجا بود که نه تنها این اقدام را انجام می‌داد، بلکه بر آن تاکید داشت و می‌گفت من باید این اقدام را تمام کنم.
* سازمان ملل پرونده درخشانی در دفاع از حقوق بین‌الملل ندارد
به گزارش فارس، رئیس دستگاه دیپلماسی به برخورد دنیا با این قضیه پرداخت و گفت: سازمان ملل پرونده درخشانی در دفاع از حقوق بین‌الملل ندارد. البته ما هم باید بدانیم سازمان‌های بین المللی و حقوق بین‌الملل، قدرت را تغییر نمی‌دهند قدرت را تعدیل می‌کنند و مقداری استفاده از ابزار قدرت را قانونمند می‌کنند.
وزیر خارجه خاطرنشان کرد: در جنگ تحمیلی سازمان ملل حتی از این ابزار تعدیل قدرت هم استفاده نکرد.
وی با بیان اینکه دبیرخانه ملل متحد و دبیرکل وقت ملل متحد پرز دکوئیار تا حدی با برخورد حقوقی‌تر و قابل قبول‌تر با جنگ برخورد کرد تا شوری امنیت، به گزارش مسؤولیت متجاوز، گزارش‌های شیمیایی و حمله به شهرها و ... اشاره کرد و گفت: هیچ یک از این گزارش‌ها منجر به محکومیت عراق توسط شورای امنیت نشد.
به گزارش فارس، ظریف بیان کرد: در اینکه در این جنگ چون جمهوری اسلامی به عنوان یک حرکت در برابر نظم جهانی حضور پیدا کرده بود و همه به طرف مقابل کمک کردند. نگرانی، از قدرت معنایی ایران بود. آن وقت که ما قدرت زمینی نداشتیم. برژینسکی مشاور امنیت ملی دولت کارتر فکر می‌کرد ایران ظرف یک هفته فرو می‌پاشد. از چه می‌ترسیدند؟ از قدرت معنایی ما و اینکه جرأت کرده بودیم در نظام متصلب دوقطبی و در اوج جنگ سرد بایستیم و بگوییم حرف دیگری داریم.
* کشورهایی که به عراق در طول جنگ تحمیلی کمک کردند
وزیر خارجه به کمک‌ها در طول جنگ به عراق اشاره کرد و گفت: شوروی‌‌ها میگ دادند، چینی‌ها سیلک وارم (کرم ابریشم) را دادند، آلمانی‌ها سلاح شیمیایی دادند، انگلیسی‌ها تانک‌های چیفتن دادند که انگار در زروق بود، فرانسوی‌ها اگزوست دادند چون نمی‌توانستند هواپیمای سوپراتاندارد به عراق بفروشند، آن را اجاره دادند. آمریکایی‌ها آواکس دادند. اطلاعات ماهواره‌ای در طول جنگ دادند.
وی گفت:در سال ۱۹۸۴ آمریکا، عراق را از فهرست کشورهای حامی تروریسم خارج و ایران را وارد کرد. عراق در آمریکا سفیری داشت به نام «نزار حمدون» که با لابی گسترده توانست عراق را از فهرست خارج و ایران را وارد کند و از آن زمان حمایتی که با سفر «براون» وزیر دفاع دولت کارتر به عراق شروع شده بود و ادامه یافت از ۱۳۶۳ با خارج کردن عراق از فهرست تروریسم و وارد کردن ایران به این فهرست، نقش علنی پیدا کرد که آخرش هم آمریکا وارد جنگ شد چه در زدن هواپیمای مسافربری چه در حمله به سکوها و کشتی‌ها و تغییر پرچم ناوگان کویت و ورود به منطقه. آن هم با حمله عراق به کشتی استارت آمریکا شروع شد. عراقی‌ها کشتی استارت آمریکا را در خلیج فارس منفجر کردند و آمریکایی‌ها علیه ایران وارد خلیج فارس شدند.
به گزارش فارس، رئیس دستگاه دیپلماسی به نحوه برخورد شورای امنیت در این خصوص اشاره کرد و گفت: در ۲۲ سپتامبر ۱۹۸۰ عراق به ایران حمله کرد، حمله گسترده هوایی و زمینی. جالب است بعضی‌ها ادعا می‌کنند که عراقی‌ها گفتند ایران در چهارم سپتامبر جنگ را شروع کرد.
وی بیان کرد: اولین بار عراق در اکتبر گفت که ایران در چهارم سپتامبر جنگ را شروع کرده است. یعنی وقتی ۲۲ سپتامبر حمله کرد، حرفی از چهار سپتامبر نبود، آن وقت حرف صریح دفاع پیشدستانه بود. بعدها دیدند دفاع پیشدستانه جا نمی‌افتد، گفتند چهارم سپتامبر. عراق در ۲۲ سپتامبر به ایران حمله کرد و در ۲۳ سپتامبر شورای امنیت یک بیانیه بی حاصل داد. در ۲۹ سپتامبر شورای امنیت قطعنامه ۴۷۹ را تصویب کرد.
* قطعنامه ۴۷۹ یک لکه ننگین همیشگی در تاریخ شورای امنیت خواهد ماند و یک اقدام ضد حقوق بین‌الملل شورای امنیت است
ظریف با بیان اینکه این قطعنامه یک لکه ننگین همیشگی در تاریخ شورای امنیت خواهد ماند، توضیح داد: چون هر قطعنامه‌ای که شورای امنیت بعد از یک درگیری نظامی صادر می‌کند دو نکته دارد یکی آتش بس و دیگری عقب نشینی. قطعنامه ۴۷۹ عقب نشینی نداشت، در حالی که بیش از ۲ هزار کیلومتر مربع از خاک ایران در اشغال بود.
وزیر خارجه با بیان اینکه کلمه عقب نشینی در این قطعنامه وجود ندارد، گفت: اولین بار که شورای امنیت از کلمه عقب نشینی استفاده کرد، بعد از فتح خرمشهر بود که ارتش و سپاه ما با جانفشانی آن عمل را انجام و عراق را وادار به عقب نشینی کرده بود. ما در مرزهای عراق بودیم و نگران بودند و به همین دلیل عقب نشینی را مطرح کردند.
رئیس دستگاه دیپلماسی خاطرنشان کرد: قطعنامه ۴۷۹ یک اقدام ضد حقوق بین‌الملل شورای امنیت است و به همین دلیل بلافاصله صدام قطعنامه ۴۷۹ را پذیرفت و صدام هم گفت این قطعنامه براساس خواست ماست و براساس نظرات ما تدوین شده است و به همین خاطر ما می‌پذیریم.
به گزارش فارس، این دیپلمات ارشد ایرانی بیان کرد: شورای امنیت به مرخصی رفت تا ژوئیه ۱۹۸۲ یعنی فتح خرمشهر و هیچ چیزی از سوی شورای امنیت صادر نشد. در آن زمان اولین قطعنامه بعد از ۴۷۹ را صادر کردند که در آن آتش بس و عقب نشینی در قطعنامه شورای امنیت و ملل متحد را وارد کرد. بعد از یک سال و چند ماه اشغال خاک ایران توسط نیروهای متجاوز، فقط گفتند که سرزمین ایران باید خالی شود و چرا نگفتند؟
ظریف با اشاره به مذاکرات غیر رسمی شورای امنیت در آن زمان اظهار داشت: در این مذاکرات «دانولد مک هنری» سفیر وقت آمریکا در سازمان ملل متحد می‌گوید که این سرزمین‌ها، سرزمین‌های مورد اختلاف هستند و چه بسا عراق این سرزمین‌ها را تصاحب کند. یعنی اصل مسلم حقوق بین‌الملل که عدم پذیرش اشغال سرزمین یا به دست آوردن آن سرزمین از طریق نیروی نظامی است، توسط شورای امنیت مخدوش شد.
به گزارش فارس، وزیر خارجه خاطرنشان کرد: در این فاصله چند قطعنامه صادر شد. در قطعنامه‌ها به توقف حملات علیه شهرها اشاره شد، اما در هیچ جا، اسمی از عراق برده نشد. گویی صدام نعوذبالله یک امر مقدس است که نمی‌شود او را محکوم کرد. دبیرکل سازمان ملل متحد هفت یا ۶ گزارش از استفاده سلاح شیمیایی در جنگ صادر کرد، همه این گزارش‌ها براساس هیأت‌هایی بود که به ایران و عراق آمدند و به مناطق جنگی رفتند، نگاه کردند، آزمایش کردند و ادعاهای ایران و عراق را بررسی کردند و به این نتیجه رسیدند که عراق استفاده از سلاح شیمیایی هم علیه نظامیان و هم غیرنظامیان به کار برده است و یک بار عراق ادعا کرد که ایران هم به کار برده است.
وی افزود: رفتند، بررسی کردند و گزارش دادند که آن موادی که عراقی‌ها را مجروح کرده، همان موادی است که خودشان استفاده کردند و به علت وزش باد به آن سمت رفته است. اما شورای امنیت حاضر نشد یک بار نام عراق را ببرد.
* صدام سوگلی آنها بود
ظریف یادآور شد: تنها یک بار که خیلی تصویر واضح بود، گفتند استفاده از سلاح شیمیایی علیه ایران و حاضر نشدند حتی در آن مقطع استفاده سلاح شیمیایی را به صدام نسبت دهند. صدام سوگلی آنها بود. در سال ۱۹۸۲ و در اوج جنگ تحمیلی، «عصمت کتانی» سفیر عراق در سازمان ملل متحد، رئیس مجمع عمومی ملل متحد شد. با ۱۱۹ رای علیه ایران گفتند که ایران مسؤول ادامه جنگ است. اینها لکه‌های ننگی است که سازمان ملل باید حداقل مقداری تلاش کند تا آن را در سابقه خودش کمرنگ کند.
* رئیس وقت شورای امنیت: دستور ندارم با تو در این زمینه صحبت کنم
به گزارش فارس، وزیر امور خارجه در ادامه سخنانش گفت: در دوران مرحوم رجایی خراسانی که سفیر ما بود، کاردار ایران بودم و نزد رئیس شورای امنیت رفتم و تاکنون نگفته‌ام که این رئیس چه فردی بود و امروز لازم است تا بگویم که او سفیر فرانسه بود، چون زیاد ادعا می‌کند و به او گفتم عراق علیه ایران سلاح شیمیایی استفاده کرده، گفت «من دستور ندارم با تو در این زمینه صحبت کنم.» رئیس شورای امنیت، مدعی حقوق بشر و حقوق بین‌الملل که ادعاهایشان گوش فلک را کر کرده، به یک جوان ۲۵ ساله که او حدود ۶۵ سال داشت که رفته بود از مظلومیت مردم خود صحبت می‌کند و می‌گوید اینها از سلاح شیمیایی استفاده می‌کنند، حدودا در سال ۶۴ و ۶۵ می‌گوید که اجازه ندارم درباره سلاح شیمیایی با تو صحبت کنم.
رئیس دستگاه دیپلماسی بیان کرد: اولین بار که سازمان ملل متحد عراق را به اسم برای استفاده از سلاح شیمیایی محکوم کرد، در قطعنامه ۶۶۰ در مورد استفاده از سلاح شیمیایی در حلبچه بود که آن هم بعد از پایان جنگ بود. اگر آن زمان شما خوانده باشید در آن زمان دولت آمریکا تلاش کرد حمله شیمیایی در حلبچه را به ایران نسبت بدهد. نیویورک تایمز مقاله‌ای دارد که در مورد تلاش گسترده «سیا» که بگوید حمله حلبچه منتسب به ایران است.
به گزارش فارس، ظریف اضافه کرد: بعد از اینکه عراقی‌ها به کویت حمله کردند، این اطلاعات کم‌کم در سخنرانی‌ها در سازمان ملل متحد و در شورای امنیت بیرون آمد و ناگهان عراق محکوم به دو جنگ شد. اول جنگ علیه ایران و دوم جنگ علیه عراق.
وی همچنین گفت: تا زمان حمله عراق به کویت، یک قطعنامه حقوق بشری علیه عراق در سازمان ملل تصویب نشد. عراق از حامیان اصلی قطعنامه‌های حقوق بشری علیه ایران بود، همانطور که امروز رژیم آدمکش و کودک‌کش عربستان سعودی از حامیان اصلی قطعنامه حقوق بشر علیه ایران است.
ظریف افزود: اگر شما به کمیته سوم مجمع عمومی بروید می‌بینید کشوری که بیش از همه با هزینه کردن تلاش می‌کند آرا را به نفع قطعنامه علیه ایران بالا ببرد، عربستان سعودی است. در آن زمان هم عراق بود که این کار را انجام می‌داد. به محض حمله به کویت برای عراق گزارشگر ویژه حقوق بشر تعیین کردند و در اولین گزارش گزارشگر ویژه حقوق بشر، صدام بزرگ‌ترین ناقض حقوق بشر از زمان هیتلر شد.
به گزارش فارس، وزیر امور خارجه اضافه کرد: اینها سوابقی است که در هر مطالعه حقوقی در مورد جنگ تحمیلی باید مدنظر همه ما قرار بگیرد.
وی با ذکر این نکته که سازمان ملل متحد، شورای امنیت، حقوق بین‌الملل امکاناتی در دیپلماسی هستند، گفت: یک نفر گفت اگر شما یک مهره‌ای داشته باشید که با پیچ‌گوشتی نتوانید آن را باز کنید و نیاز به آچار فرانسه داشته باشید، پیچ گوشتی را دور نمی‌اندازید، بلکه کنار می‌گذارید برای موقعی که پیچ داشتید و آچار فرانسه را می‌آورید و مهره را باز می‌کنید. ولی باید از آچار فرانسه به عنوان اندازه آچار فرانسه توقع داشته باشیم، از پیچ گوشتی به اندازه پیچ گوشتی و از هر چیزی به اندازه خودش توقع داشته باشیم.
ظریف افزود: امروز در جهان قدرت، اینها ابزارهای مختلف قدرت است. دیپلماسی یک ابزار است قدرت نظامی ابزار مهمتری است. توان ایجاد اجماع بین‌المللی نیز یک ابزار است. بالاخره از زمانی که عراق توانست در اوج جنایت و در اوج قانون‌شکنی، ۱۱۹ رای بیاورد و و ما را متهم به ادامه جنگ کند، تا زمانی که دو ماه قبل رژیم ترامپ با ۱۱۰ رای در مقابل ۱۰ رای از ایران شکست خورد، تحولی صورت گرفته است و ما باید این تحول را بشناسیم، نه اینکه از آن ابزار توقع معجزه داشته باشیم. اینها ابزار و مولفه‌های قدرت است.
وزیر امور خارجه گفت: زمانی که شورای امنیت برای اولین بار قطعنامه ۵۹۸ را تصویب کرد، حتی در آن زمان هم حاضر نشدند بگویند متجاوز و دلایل شروع جنگ و مسؤولیت جنگ را مطرح کردند و وقتی دبیرکل به صراحت بعد از یکی دو سال عنوان کرد که عراق مسؤول شروع جنگ است، شورای امنیت هیچ حرفی نزد.
ظریف پرسید: این کار به دلیل دو واقعیت انجام شد، نخست قدرت ایران در صحنه نظامی شد و دوم رشد دیپلماسی ایرانی که توانست این قدرت را به یک امکان دیپلماسی تبدیل کند. اگر دیپلماسی ما قدرتمندتر بود، احتمالا می‌توانستیم از آن قدرت علی الارض بهتر نیز استفاده کنیم. لذا استفاده از این دو قدرت با شناخت این واقعیت که در نظام جهانی، ابزارها و مولفه‌های مختلف قدرت همراه با یکدیگر می‌توانند کار کنند.
این دیپلمات ارشد ایرانی گفت: امروز شرایطی فراهم است که می‌توان از حقوق بین‌الملل و از این ابزارها در مورد اقدامات جنایتکارانه مثل جنایت آمریکا علیه سردار شهید سپهبد سلیمانی و برادر عزیزمان ابومهدی المهندس که خداوند روحشان را امروز میزان حضرت امیر که در آستانه ولادت ایشان هستیم، قرار دهد، استفاده کرد و باید هم استفاده کرد.
وی ادامه داد: نمی‌توانیم بگوییم چون این ابزار در جنگ عراق علیه ایران، شورای امنیت اینگونه رفتار کرد، امروز هم ما از این امکان استفاده نکنیم. این یک ابزار قدرت است و باید از این ابزار قدرت استفاده کرد، کما اینکه باید از سایر ابزارهای قدرت نیز استفاده کرد. هیچکس در جعبه آچار خود، پیچ گوشتی را دور نمی‌اندازد به این دلیل که یک مهره را باز نکرده، ولی باید حد و اندازه هر یک را بشناسیم.
ظریف با بیان اینکه در قطعنامه ۵۹۸ با اصرار ایران، بندی مربوط به امنیت منطقه اضافه شد که از نگاه حقوقی بسیار مهم است، اظهار داشت: اینهایی که به قول خودشان ما را به رفتار در منطقه متهم می‌کنند، باید به آنها بگوییم آن کسی که در منطقه ما بیچارگی ایجاد کرده، شما هستید. ما که در منطقه هستیم و این منطقه خودمان است. شما هستید که به این منطقه آمده‌اید و تخریب و آدمکشی انجام می‌دهید.
وی پرسید: این منطقه چه نیازی به ۱۰۰ میلیارد دلار سلاح در سال دارد؟ ۲۵ درصد کل تجارت جهان در سلاح در منطقه ما اتفاق می‌افتد و همه نیز در آن شریک هستند. الان فرانسه می‌خواهد تلاش کند از فاصله‌ای که ممکن است بین عربستان و آمریکا ایجاد شده، استفاده کند و سلاح بیشتر به عربستان بفروشد و این تبدیل به یک نگرانی برای امنیت منطقه شده؟ چه کسی را گول می‌زنید؟
* این منطقه باید منطقه آرامش، امنیت و منطقه قوی باشد
به گزارش فارس، رئیس دستگاه دیپلماسی با بیان اینکه اولین کشوری که درخواست امنیت منطقه را مطرح کرد، ایران بود، اظهار داشت: در سال ۱۹۸۵ که اوج جنگ نفتکش‌ها بود، آقای ولایتی وزیر وقت امور خارجه نامه‌ای به آقای دکوئیار دبیرکل سازمان ملل متحد نوشت و در آن نامه درخواست کرد که باید در منطقه خلیج فارس یک نظام امنیتی ایجاد شود. لذا ادعاهایی که ما امروز می‌کنیم و طرح صلح هرمز را ارائه می‌دهیم اینها برای امروز و دیروز نیست، بلکه این نگاه ایران به منطقه است. معتقدیم این منطقه باید منطقه آرامش، امنیت و منطقه قوی باشد. در سال ۱۹۸۵ اولین بار این نامه نوشته شد و در سال ۱۹۸۶ به درخواست ما این نامه سند شد.
وی توضیح داد: سال ۱۹۸۵ ما واقعا می‌خواستیم این اتفاق بیفتد و گفتیم با این بازی سیاسی نکنیم و نامه خصوصی به دبیرکل نوشتیم و گفتیم این حرکت را راه بینداز. یک سال بعد به این نتیجه رسید کسی اقدامی نمی‌کند و آن را علنی کنیم که معلوم شود در دنیا چه کسی دنبال امنیت منطقه و چه کسی دنبال ناامن کردن منطقه است. از سال ۱۹۸۵ تا امروز و ۲۰۱۹ که ریاست جمهوری در مجمع عمومی سازمان ملل پیشنهاد طرح صلح هرمز را دادند، ایران همواره بر این اصرار کرده که امنیت این منطقه باید توسط کشورهای منطقه براساس اصول حقوق بین‌الملل یعنی احترام به حاکمیت، تمامیت ارضی، مرزهای شناخته شده بین‌المللی و عدم مداخله در امور داخلی یکدیگر بنا شود و دخالت خارجی جز ناامنی برای منطقه چیزی به همراه نداشته است.
* هنوز هم دست ما برای دست دادن با همسایگان دراز است
ظریف خاطرنشان کرد: هنوز هم دست ما برای دست دادن با همسایگان دراز است. همسایگان ما باید بفهمند، در سال ۱۹۸۰ تلاش کردند از طریق صدام بجنگند، چون برخی دوستان ما در منطقه فکر می‌کنند که پول امنیت می‌آورد و برخی خیال می‌کنند امنیت قابل خرید است. امنیت قابل خرید نیست، سلاح قابل خرید است، ولی امنیت را نمی‌توان خرید.
به گزارش فارس، وزیر خارجه ادامه داد: در سال ۱۹۸۰ پشت صدام ایستادند و ۳۵ میلیارد دلار آقای دکتر باقری فرمودند و آقای روحانی از گفت‌وگویی با نایف پدر محمد بن نایف نقل می‌کند که گفت ۷۵ میلیون دلار به عراق کمک کردند. آن سلاح‌ها کجا استفاده شد؟ در جنگ علیه خودشان.
وی با بیان اینکه عربستان جنگ نیابتی را در این منطقه انجام می‌دهد، گفت: ایران در این منطقه نیابت ندارد، ما دوست داریم. ارتباط ما با حزب الله و انصارالله، ارتباط نیابتی نیست. آنها برای ما هزینه نمی‌کنند، ما از آنها برای خودمان هزینه نمی‌کنیم. سعودی تا وقتی این را نفهمد، هر قدر در این منطقه هزینه کند، به جایی نمی‌رسد. یک بار جان کری به من گفت ما پول‌های شما را آزاد کنیم شما در منطقه هزینه می‌کنید. من گفتم مگر سعودی ده‌ها و صدها برابر ایران در منطقه هزینه نمی‌کند چرا شکست می‌خورد؟ چون نگاه آن نیابتی است. نگاه ما نیابتی نیست، نگاه ما حمایت، همفکری و همکاری است.
ظریف خاطرنشان کرد: این دو سیاست اصلا با هم قابل جمع نیستند. آن سیاست محکوم به شکست است و این سیاست، قدرت آور است.
رئیس دستگاه دیپلماسی ادامه داد: در سال ۱۹۸۰ به صدام پول دادند که جلوی ایران بایستد، بعد به آمریکا پول دادند و ترامپ گفت ما داریم اینها را، می‌دوشیم.
وی خطاب به پادشاه بحرین گفت: ترامپ رفت، شما که چهار سال پیش گفتید صبر کنیم و طرح کویت را اجرا نکنیم تا ترامپ ایران را به زانو دربیاورد، ترامپ به زباله دان تاریخ رفت و ایران به مدد فرهنگ ایثار، شهادت و مقاومت مردم کماکان سربلند ایستاده است. حالا سراغ اسرائیل رفته‌اید؟ اگر قرار بود کسی از شما حمایت کند که ترامپ حمایت می‌کرد. نتانیاهو که پایش پشت زندان است.
ظریف تصریح کرد: این تفکر خرید امنیت از خارج باید تمام شود.
وی خطاب به برخی کشورهای منطقه اظهار داشت: کسی از خارج این منطقه به شما امنیت نخواهد داد. امنیت این منطقه را ما باید تامین کنیم که اگر امن نباشد ما ناامن هستیم، چون در منطقه ناامن همه ناامن هستند و در منطقه امن، همه امن هستند
وزیر خارجه ادامه داد: امروز دنیا در شرایطی است که هم اقتصاد، هم محیط زیست و هم سلامتی و هم امنیت انفکاک ناپذیرند. نمی‌توانید ایران سلامت داشته باشد عراق و افغانستان کرونا داشته باشد. امنیت نیز همین طور است و امنیت انفکاک ناپذیر است. ما امروز براساس یک نکته مفید که در قطعنامه ۵۹۸ بود و آن هم بند هشت است از همه همسایگان دعوت می‌کنیم. سیاست خرید امنیت از خارج و سیاست نیابت را کنار بگذارند و وارد تعامل امنیتی در منطقه شوند.
وی در پایان خطاب به این کشورها گفت: ایران به لطف خدا و به برکت انقلاب اسلامی و خون شهدا نه نیازمند سرزمین، نه پول، نه منابع و نه منابع انسانی شماست. ایران کشور بزرگ این منطقه است که نیازمند دوستی و همکاری شما و رفاقت با شماست. این فرصت بسیار خوبی است و از سابقه تلخ چند دهه گذشته این منطقه درس بگیریم و یک راه جدید را در برابر منطقه و آیندگان باز کنیم.
