در اپیدمی کرونا پیوند عضو در دانشگاه علوم پزشکی شهیدبهشتی متوقف نشده و با تلاش متخصصان بیماران دچار نارسایی های شدید کبد،قلب و کلیه و... به زندگی دوباره بازمی گردند.
دکتر امیرحسین ربانی استادیار و متخصص جراحی و فلوشیپ پیوند کبد بیمارستان طالقانی در گفت وگو با روابط عمومی دانشگاه علوم پزشکی شهیدبهشتی با اشاره به تداوم اعمال جراحی پیوند عضو در اپیدمی کرونا گفت: پیوند عضو تنها راه ادامه حیات با کیفیت بیمارانی است که دچار نارسایی شدید قلب، کلیه، کبد و... هستند و در لیست انتظار پیوند عضو قرار دارند و ادامه حیات و ارتقای کیفیت زندگی آنان در گروی این فرایند درمانی است.
وی افزود: مدت کوتاهی پس از شروع اپیدمی کرونا با توجه به نیاز بیماران کاندید پیوند عضو دستورالعمل ها و شیوه نامه های مربوطه از سوی وزارت بهداشت ابلاغ شد و خدمت رسانی و درمان این قشر از بیماران با تلاش متخصصان و کادر درمان انجام شد و اعمال جراحی پیوند در مراکز درمانی و بیمارستان های دانشگاه ادامه دارد .
پیوند عضو تنها راه ادامه حیات بیماران دچار نارسایی شدید عضو
متخصص جراحی و فلوشیپ پیوند کبد بیمارستان طالقانی تاکید کرد: با توجه به شیوع کرونا در این دوران اصول حفاظتی و بهداشتی در بخش پیوند به طور جدی رعایت می شود.
به گفته وی رفت و آمدهای غیرضروری در بخش پیوند ممنوع است و بیماران کاندید پیوند در اتاق های ایزوله بستری شده و درصورت داشتن سی تی اسکن ریه مشکوک در این بخش بستری نمی شود. فاصله گذاری اجتماعی، شست و شوی دست ها و استفاده از مواد ضدعفونی کننده و ماسک نیز به طور جدی رعایت می شود.
این استادیار دانشگاه با اشاره به این که بیماران پیوندی و مبتلایان به بیماری های مزمن بسیار مستعد ابتلا به کرونا هستند افزود: به این بیماران نیز مانند سایرین توصیه می شود قرنطینه خانگی را شدیدا رعایت کرده و از ترددهای غیر ضروری اجتناب کنند . همچنین با رعایت دقیق و جدی اصول حفاظتی و بهداشتی از ابتلای خود به کرونا پیشگیری کنند.
تست کرونا قبل از پیوند الزامی است
وی تست کرونا را یکی از آزمایشات الزامی قبل از عمل پیوند ذکر کرد و گفت: در اپیدمی کرونا قبل از عمل پیوند علاوه برانجام آزمایشات ویژه ؛ فرد دهنده و گیرنده عضو از نظر کرونا نیز بررسی شده و باید تست pcrمنفی و CT scanریه سالم داشته باشند و اگر شواهدی از بیماری در آنها مشاهده شود پیوند تا بعد از بهبودی کامل به تعویق می افتد.
این استادیار دانشگاه با اشاره به ممنوعیت ملاقات با بیماران پیوندی تاکید کرد: برای کاهش خطر ابتلا به کرونا این بیماران در طول بستری در بخش مطلقا اجازه ملاقات حضوری نداشته و برای افزایش روحیه می توانند با نزدیکان خود مکالمات تلفنی و تصویری داشته باشند.
متخصص جراحی و فلوشیپ پیوند کبد بیمارستان طالقانی خاطرنشان کرد: برای پیشگیری از ابتلا به کرونا سعی می کنیم بیمار پس از عمل پیوند و به محض پایدار شدن وضعیتش هر چه سریعتر از بیمارستان ترخیص شده و بقیه مراقبت ها از منزل دنبال شود.
دکتر ربانی با اشاره به ویزیت مجازی و ارتباط غیرحضوری با بیماران پیوندی گفت: پس از ترخیص ویزیت و پیگیری های لازم به صورت غیرحضوری انجام می شود تا کمتر در معرض انواع بیماری ها قرار گیرند . با تمام بیماران در ارتباط هستیم و به سوالاتشان پاسخ می دهیم و آنان ۲۴ ساعته با کوردیناتور بخش در تماس هستند و در شرایط اورژانس نیز می توانند به بیمارستان مراجعه کنند.
مراقبت های بیماران کاندید پیوند کبد در دوران کرونا
دکتر سید محمدرضا نجات الهی فلوشیپ فوق تخصص جراحی کبد و پانکراس دانشگاه هدف اصلی پیوند را افزایش ارتقای کیفیت زندگی بیماران نیازمند برشمرد و گفت: بیمارانی که تحت عمل پیوند کبد قرار گرفتند و دوران حاد بعد از عمل خود را طی کرده و از نظر پیوند در وضعیت پایداری قرار دارند نیاز به اقدام خاصی نسبت به سایر افراد جامعه ندارند.
به گفته وی این بیماران نیز همانند سایر افراد جامعه باید کلیه توصیه های بهداشتی مبنی بر رعایت فاصله گذاری اجتماعی، پرهیز از حضور در مکان های شلوغ و پر ازدحام و شستن مکرر دست ها را رعایت کنند و درصورت مشاهده علایم مشکوک باید فوراً با هماهنگ کننده و جراح خود تماس بگیرند.
دکتر نجات اللهی درخصوص بیمارانی که در لیست انتظار پیوند کبد قرار دارند گفت: با توجه به وضعیت نارسایی کبد، بیمار باید وضعیت قرنطینه و بهداشت خود را به صورت جدی تر رعایت کنند و با پزشک معالج و هماهنگ کننده پیوند کبد نیز در تماس باشد.
وی با اشاره به مراقبت های پس از انجام پیوند خاطرنشان کرد: پس از پیوند کبد فرد باید در زمان های تعیین شده آزمایشات لازم را انجام داده و به پزشک معالج اطلاع دهد تا مقدار داروهای وی تنظیم شود که با توجه به شیوع کرونا ویزیت غیرحضوری ارجحیت دارد.
به گفته این فلوشیپ فوق تخصص جراحی کبد و پانکراس، پس از ترخیص آموزش های لازم درخصوص نحوه و اهمیت مصرف دقیق و به موقع داروها به بیماران ارایه می شود و برای مواقع ضروری امکان تماس شبانه روزی با هماهنگ کننده و جراح را دارد.
اهمیت رژِیم غذایی در بیماران پیوند کبد
دکتر نجات اللهی رعایت نکات تغذیه ای در بیماران پیوند کبدی را مهم ذکر کرد و گفت: این افراد پس از پیوند کبد باید از مصرف غذاهای پرچرب، پر نمک و مواد قندی زیاد اجتناب کنند و بیشتر غذاهای پروتئینی به بیمار توصیه می شود. همچنین از مصرف مواد غذایی شیمیایی و مصنوعی حاوی مواد نگهدارنده حتی الامکان پرهیز کنند.
این استادیار دانشگاه درخصوص میزان فعالیت های فیزیکی بیماران گفت: پس از پیوند در ابتدا فرد تنها مجاز به پیاده روی است. سپس با توجه به سن و شرایط فیزیولوژیکی بیمار می تواند به تدریج به ورزش های سبک و فعالیت های فیزیکی معمولی بپردازد.
دکتر نجات اللهی رعایت دقیق و جدی پروتکل های بهداشتی، استفاه از ماسک، شستن مکرر و ضدعفونی کردن دست ها را در پیشگیری از ابتلا به کرونای این بیماران موثر دانست و افزود: به بیمار توصیه می شود پس از ترخیص و ورود به منزل حتما لباس های خود را تعویض کند. همچنین با توجه به اهمیت عفونت های قارچی و ویروسی؛ استحمام روزانه فرد به ویژه پس از رفتن به منزل نقش موثری در پیشگیری از این عفونت ها دارد.
وی به اهمیت تنظیم دقیق داروهای کاهنده ایمنی و پیشگیری از تضعیف بیش از حد سیستم ایمنی بدن بیمار اشاره کرد و افزود: پزشک معالج با توجه به شرایط و علایم بیمار ممکن است میزان داروها را موقتا تغییر دهد بنابراین چکاپ بیمار در زمان های تعیین شده لازم است.
پیوند قلب در دوران کرونا
دکتر ضرغام حسین احمدی مسئول تیم پیوند قلب و رییس بخش جراحی قلب بیمارستان مسیح دانشوری نیز با اشاره به مراقبت های بیماران کاندید پیوند قلب گفت: این افراد قبل از پیوند باید در شرایط قرنطینه نسبی قرار گیرند و از تردد به اماکن عمومی و ملاقات با غیر از افرادی که با آنها در یک منزل زندگی می کنند جدا خودداری کنند.
وی تماس تلفنی و مکالمه تصویری با دوستان و آشنایان را برای جلوگیری از کسالت و افسردگی این افراد موثر برشمرد.
دکتر حسین احمدی با تاکید بر ضرورت قدم زدن این بیماران در هوای آزاد خاطرنشان کرد: در صورت عدم وجود بوستان خلوت در حوالی منزل این افراد می توانند همراه با یکی از افراد خانواده روی بام خانه قدم بزنند البته به شرطی که آلودگی هوا وجود نداشته باشد.
به گفته رییس بخش جراحی قلب بیمارستان مسیح دانشوری پس از فراخوان مرکز پیوند مبنی بر مهیا شدن عضو پیوندی مناسب از بیمار تست PCRکرونا گرفته می شود و در صورت منفی بودن عمل جراحی پیوند قلب انجام می شود.
ترخیص بیمار به محض پایدار شدن وضعیتش
این دانشیار دانشگاه با اشاره به ترخیص بیمار در اولین فرصت ممکن از بیمارستان برای کاهش خطر ابتلا به کرونا خاطرنشان کرد: ترخیص زودهنگام بیمار به معنای قطع ارتباط کادر درمان با بیمار نیست و تمام پیگیری ها توسط تیم درمان به صورت غیرحضوری انجام می شود و بیمار و همراهان وی با بخش پیوند، پزشک معالج و هماهنگ کننده مرتبا در ارتباط هستند.
به گفته وی قرنطینه خانگی، استحمام روزانه، بهداشت دهان و دندان، مسواک بعد از هر وعده غذایی، پرهیز از مهمانی و شرکت در تجمعات، استفاده از غذاهای پر پروتئین، شستن و ضدعفونی تمامی مواد غذایی خریداری شده (میوه و سبزیجات، شیر، پنیرو...) پس از رفتن بیمار به منزل برای پیشگیری از کرونا توصیه می شود.
هدف پیوند قلب بازگشت بیمار به فعالیت طبیعی است
وی هدف پیوند قلب را رسیدن فرد به فعالیت طبیعی برشمرد و با تاکید بر لزوم فعالیت اظهار کرد: از بیمار نمی خواهیم در رختخواب بماند بلکه باید فعالیت روزانه داشته باشد و هر روز نسبت به روز قبل میزان فعالیت خود را افزایش دهد.
دکتر ضرغام حسین احمدی برای شروع فعالیت قدم زدن در منزل را بهترین روش ذکر کرد و افزود: حیاط منزل و روی بام در صورت وجود نرده برای ورزش و فعالیت مناسب است. نرمش های کششی به بیمار آموزش داده می شود و همچنین استفاده از وزنه های نیم کیلویی برای تقویت قدرت عضلانی دستها طبق برنامه انجام می شود.
اهمیت دردهای شکمی در بیماران پیوند قلبی
این دانشیار دانشگاه با اشاره به اهمیت رژیم تغذیه ای بیماران پیوند قلبی تاکید کرد: وجود اسهال و یا درد شکم در این بیماران بسیار مهم و حیاتی تلقی می شود بنابراین بیمار در صورت تجربه این موارد باید بلافاصله به مرکز پیوند مراجعه کنند .
پیوند ریه در دوران کرونا
دکتر مریم السادات میرعنایت فوق تخصص ریه بیمارستان مسیح دانشوری درخصوص مراقبت های بیماران در پیوند ریه گفت: این بیماران به علت شرایط خاص ریه و مصرف داروهای مضعف سیستم ایمنی، نسبت به سایر افراد آسیب پذیرتر هستند. بنابراین علاوه بر مصرف دقیق داروها برای پیشگیری از کرونا باید به طور جدی موازین بهداشتی، استفاده از ماسک و دستکش، فاصله اجتماعی و اجتناب از حضور در مکان های پرتجمع را رعایت کنند.
پایش مرتب بیمار توسط تیم درمان
به گفته این استادیار دانشگاه هنگام بستری و ترخیص توضیحات لازم درخصوص پیگیری ها، نحوه مصرف داروها، محدودیت ها و الزامات تغذیه ای از سوی تیم درمان به بیمار ارایه می شود و وضعیت بیمار مرتبا توسط تیم درمان بصورت تلفنی پایش می شود.
دکتر میرعنایت نیز برای پیشگیری از ابتلا به کرونا در این بیماران پس از پیوند رعایت ایزولاسیون و قرنطینه خانگی، رعایت دقیق و جدی پروتکل های بهداشتی و حفاظتی ، استفاده از ماسک و حفظ فاصله اجتماعی، پرهیز از تماس با سایر افراد و حضور در اجتماعات را الزامی دانست و تاکید کرد که در صورت بروز هرگونه مشکل بیمار باید حتما با پزشک خود تماس بگیرد.
