فلوکستین؛ درباره یک داروی ضد افسردگی

بزرگسالان می توانند برای درمان افسردگی، اختلال وسواس فکری عملی و پرخوری عصبی فلوکستین مصرف کنند.فلوکستین (Fluoxetine) نوعی داروی ضد افسردگی است که به کلاس مهارکننده های انتخابی بازجذب سروتونین تعلق دارد. از این دارو اغلب برای درمان افسردگی استفاده می شود و گاهی اوقات برای درمان اختلال وسواس فکری عملی و پرخوری عصبی (بولیمیا) نیز بکار گرفته می شود.

 فلوکستین به درمان افسردگی در بسیاری از افراد کمک می کند و اثرات ناخواسته آن نسبت به داروهای ضد افسردگی قدیمی کمتر است. این دارو فقط با نسخه پزشک قابل خریداری و به شکل قرص و کپسول در دسترس است.

حقایق کلیدی

- به طور معمول چهار تا شش هفته طول می کشد تا فلوکستین کارایی خود را نشان دهد.
- عوارض جانبی شایع شامل احساس بیماری (حالت تهوع)، سردرد و دشواری در به خواب رفتن می شوند. آنها به طور معمول خفیف بوده و پس از چند هفته از بین می روند.

- اگر شما و پزشکتان تصمیم به قطع مصرف فلوکستین دارید، احتمالا کاهش تدریجی دوز مصرفی برای پیشگیری از عوارض جانبی اضافی توسط پزشک توصیه خواهد شد.
- فلوکستین با نام تجاری پروزاک (Prozac) شناخته می شود.

چه افرادی می توانند و نمی توانند فلوکستین مصرف کنند

بزرگسالان می توانند برای درمان افسردگی، اختلال وسواس فکری عملی و پرخوری عصبی فلوکستین مصرف کنند.
برای درمان افسردگی در کودکان هشت ساله و بزرگ‌تر می توان از فلوکستین استفاده کرد.
در موارد زیر، پیش از آغاز مصرف فلوکستین با پزشک خود مشورت کنید:
- در گذشته یک واکنش آلرژیک به فلوکستین یا هر داروی دیگر داشته اید.
- به یک مشکل قلبی مبتلا هستید، زیرا فلوکستین می تواند ضربان قلب را تسریع کرده یا تغییر دهد.
- داروی دیگری برای درمان افسردگی مصرف می کنید. برخی داروهای ضد افسردگی می توانند با فلوکستین تداخل داشته و حتی زمانی که چند هفته از قطع مصرف آنها می گذرد موجب فشار خون بسیار بالا شوند.
- در تلاش برای باردار شدن هستید، باردار هستید یا به نوزاد خود شیر می دهید.
- به بیماری آب سیاه مبتلا هستید، زیرا فلوکستین می تواند فشار درون چشم ها را افزایش دهد.
- به صرع مبتلا هستید یا تحت درمان الکتروکانوالسیو قرار دارید، زیرا فلوکستین ممکن است خطر تشنج را افزایش دهد.
اگر به دیابت مبتلا هستید، فلوکستین می تواند ثابت نگه داشتن قند خون را دشوار کند. از این رو، طی چند هفته نخست درمان با فلوکستین باید بر سطوح قند خون خود نظارت بیشتری داشته باشید و در صورت نیاز درمان دیابت خود را تنظیم کنید.

نحوه و زمان مصرف فلوکستین

فلوکستین را یک بار در روز مصرف کنید. شما می توانید این دارو را با یا بدون غذا مصرف کنید.
تا زمانی که فلوکستین را روزانه در وقتی یکسان مصرف کنید، می توانید آن را در هر زمانی از روز مصرف کنید. اگر با دشواری در به خواب رفتن مواجه هستید، بهتر است فلوکستین را صبح مصرف کنید.

چقدر باید مصرف کرد
دوز معمول فلوکستین 20 میلی گرم در روز برای بزرگسالان است. با این وجود، ممکن است مصرف دارو با دوز کمتری آغاز شود و به تدریج به دوز حداکثری 60 میلی گرم افزایش یابد. برخی افراد ممکن است نیازمند مصرف دوز کمتر فلوکستین یا تعداد دفعات کمتر مصرف دارو باشند که از آن جمله می توان به افراد مبتلا به مشکلات کبدی و افراد مسن اشاره کرد.
دوز معمول فلوکستین برای کودکان 10 میلی گرم در روز است، اما ممکن است تا 20 میلی گرم در روز افزایش یابد.

اگر مصرف دارو را فراموش کنم، چطور؟
اگر گهگاه مصرف یک دوز را فراموش کنید، جای نگرانی وجود ندارد. دوز بعدی را روز بعد در زمان معمول مصرف کنید. در صورت فراموش کردن مصرف یک دوز، دوز بعدی را دو برابر نکنید.
اگر اغلب مصرف دارو را فراموش می کیند، استفاده از یک زنگ هشدار برای یادآوری می تواند مفید باشد. همچنین، شما می توانید با پزشک یا داروساز خود درباره روش های دیگری که به یادآوری مصرف دارو کمک می کنند، صحبت کنید.

اگر دارو را بش از حد مصرف کنم، چطور؟
مقدار فلوکستین که می تواند به اوردوز منجر شود از فردی به فرد دیگر متفاوت است.
در موارد زیر بلافاصله با پزشک خود تماس بگیرید:
به طور تصادفی میزان بیش از حد فلوکستین مصرف کرده و علائمی مانند موارد زیر را تجربه می کنید:
- استفراغ
- لرزیدن
- خواب آلودگی
- آشفتگی
- مشکلات قلبی
- مشکلات ریوی
- تشنج
اگر باید به بیمارستان مراجعه کنید، خودتان رانندگی نکنید یا با مرکز اورژانس تماس بگیرید.
بسته فلوکستین را همراه خود داشته باشید.

عوارض جانبی

همانند همه داروها، فلوکستین می تواند موجب عوارض جانبی در برخی افراد شود، اما افراد بسیاری هیچ عارضه جانبی را تجربه نکرده یا با موارد خفیف مواجه می شوند. برخی عوارض جانبی شایع فلوکستین زمانی که به مصرف دارو عادت کنید به تدریج بهبود خواهند یافت.

عوارض جانبی شایع
این عوارض از هر 100 نفر در بیش از یک نفر رخ می دهند. به مصرف دارو ادامه دهید، اما پزشک یا داروساز خود را در صورت آزار دهنده بودن عوارض جانبی یا از بین نرفتن آنها آگاه کنید:
- احساس بیماری (حالت تهوع)
- سردرد
- ناتوانی در خوابیدن
- اسهال
- احساس خستگی یا ضعف

عوارض جانبی جدی
این موارد به ندرت (از هر 100 نفر در کمتر از یک نفر) رخ می دهند، اما برخی افراد ممکن است عوارض جانبی جدی به واسطه مصرف فلوکستین را تجربه کنند.
در صورت مواجهه با موارد زیر بلافاصله به بخش اورژانس مراجعه کنید:
- احساس درد یا فشار در سینه
- تنگی نفس
- سرگیجه شدید یا غش کردن
- نعوظ دردناک که بیش از چهار ساعت ادامه داشته است - این شرایط ممکن است حتی در مواردی که فرد رابطه جنسی نداشته است، رخ دهد
- هر نوع خونریزی بسیار بد یا غیر قابل توقف، مانند بریدگی ها یا خون دماغی که طی 10 دقیقه متوقف نشده است

در موارد زیر بلافاصله با پزشک خود تماس بگیرید:
- سردرد، دشواری در تمرکز، مشکلات حافظه، عدم تفکر شفاف، ضعف، تشنج، یا از دست دادن تعادل - اینها می توانند نشانه های سطوح پایین سدیم باشند
- افکاری درباره آسیب رساندن به خود یا پایان دادن به زندگی
- تشنج، احساس سرخوشی، اشتیاق یا هیچان بیش از حد، یا احساس بی قراری که به معنای آن است نمی توانید آرام سر جای خود بنشینید یا بایستید
- استفراغ خون یا استفراغ تیره، سرفه خونی، خون در ادرار، مدفوع سیاه یا قرمز رنگ - اینها می توانند نشانه خونریزی در دستگاه گوارش باشند
- خونریزی از لثه ها یا کبودی هایی که بدون دلیلی مشخص ظاهری شده یا بزرگ‌تر می شوند

در صورت تجربه موارد زیر یک وقت ملاقات با پزشک خود بگیرید:
- افزایش یا کاهش وزن بدون دلیل مشخص
- تغییرات در دوره های قاعدگی، مانند خونریزی شدید، لکه بینی یا خونریزی بین دوره های قاعدگی

واکنش آلرژیک جدی
در موارد نادر، ممکن است فرد یک واکنش آلرژیک جدی (آنافیلاکسی) به فلوکستین نشان دهد.
در موارد زیر با مرکز اورژانس تماس گرفته یا به به نزدیک‌ترین بخش اورژانس مراجعه کنید:
- راش پوستی دارید که ممکن است شامل خارش، قرمزی، تورم، تاول زدن یا پوسته پوسته شدن پوست باشد
- با خس خس سینه مواجه هستید
- با احساس تنگی در سینه یا گلو مواجه هستید
- با دشواری در تنفس یا صحبت کردن مواجه هستید
- دهان، صورت، لب ها، زبان یا گلوی شما متورم شده است
شما می توانید یک واکنش آلرژیک جدی داشته و به درمان فوری در بیمارستان نیاز داشته باشد.

نحوه کنار آمدن با عوارض جانبی

با مصرف فلوکستین هنگام عصر می توانید احتمال بروز عوارض جانبی را کاهش دهید، زیرا زمانی که سطح دارو در بدن شما به بالاترین سطح خود می رسد، احتمالا خواب هستید.
احساس بیماری (حالت تهوع) - مصرف فلوکستین همراه با غذا یا پس از آن را امتحان کنید. مصرف وعده های غذایی ساده و پرهیز از غذاهای تند و سرشار از ادویه نیز ممکن است کمک کند.
سردرد - به میزان کافی استراحت کرده و مایعات به میزان زیاد بنوشید. از مصرف الکل پرهیز کنید. با داروساز خود درباره مصرف یک داروی مسکن صحبت کنید. سردردها باید به طور معمول پس از گذشت هفته نخست مصرف فلوکستین از بین بروند. در صورت تداوم سردرد برای بیش از یک هفته یا تشدید آن با پزشک خود صحبت کنید.
دشواری در به خواب رفتن - فلوکستین را هنگام صبح مصرف کنید.
اسهال - آب یا مایعات سالم دیگر را به میزان زیاد مصرف کنید تا از کم آبی بدن پیشگیری شود. از نشانه های کم آبی بدن می توان به کمتر شدن تعداد دفع ادرار نسبت به حالت عادی یا ادرار تیره با بوی قوی اشاره کرد. بدون مشورت با پزشک خود از مصرف داروهای دیگر برای درمان اسهال یا استفراغ پرهیز کنید.
احساس خستگی یا ضعف - اگر فلوکستین موجب احساس خستگی یا ضعف در شما شده است، فعالیت خود را متوقف کرده و بنشینید یا دراز بکشید تا زمانی که حالتان بهتر شود. اگر احساس خستگی می کنید از رانندگی یا کار با ابزارها و ماشین الان پرهیز کنید. مصرف الکل می تواند شرایط شما را بدتر کند. اگر این علائم پس از یک یا دو هفته بهبود نیافتند، با پزشک خود صحبت کنید.
بارداری و شیردهیاگر حین مصرف فلوکستین باردار شده اید، با پزشک خود صحبت کنید. مصرف دارو را بدون مشورت با پزشک خود متوقف نکنید.
فلوکستین با افزایش اندک خطر مشکلات برای نوزاد متولد نشده پیوند خورده است. با این وجود، اگر افسردگی شما طی باردرای درمان نشود، این نیز می تواند احتمال بروز مشکلات را افزایش دهد.
شما ممکن است برای حفظ حال خوب خود حین باردرای به مصرف فلوکستین نیاز داشته باشید. پزشک شما می تواند خطرات و فواید این کار را توضیح داده و به تصمیم گیری درباره این که چه درمانی بهترین گزینه برای نوزاد شما است، کمک کند.

فلوکستین و شیردهی
اگر پزشک بگوید که نوزاد شما سالم است، فلوکستین در دوران شیردهی قابل استفاده است. این دارو در بسیاری از مادران شیرده بدون بروز هیچ مشکلی استفاده شده است.
فلوکستین به طور معمول در مقادیر کم به شیر مادر منتقل می شود. این دارو با عوارض جانبی در تعداد بسیار کمی از نوزدان پیوند خورده است.
ادامه مصرف فلوکستین برای حفظ حال خوب شما اهمیت دارد. شیردهی هم برای مادر و هم نوزاد نیز مفید خواهد بود.
اگر متوجه شدید که نوزاد شما به اندازه معمول شیر نمی خورد، به طور غیر معمول خواب آلود است یا اگر هر نگرانی دیگری درباره شرایط نوزاد خود دارید، بلافاصله با پزشک تماس بگیرید.

موارد احتیاط با داروهای دیگ

برخی داروها و فلوکستین می توانند با یکدیگر تداخل داشته و احتمال بروز عوارض جانبی افزایش یابد.
اگر داروهای زیر را مصرف می کنید پزشک خود را پیش از آغاز مصرف فلوکستین آگاه کنید:
- هر دارویی که بر ضربان قلب تاثیر می گذارد - زیرا فلوکستین می تواند ضربان قلب را تسریع کرده یا تغییر دهد.
- داروی دیگری برای درمان افسردگی مصرف می کنید. برخی داروهای ضد افسردگی می توانند با فلوکستین تداخل داشته و حتی زمانی که چند هفته از قطع مصرف آنها می گذرد موجب فشار خون بسیار بالا شوند.

ترکیب فلوکستین با درمان های گیاهی یا مکمل ها
از مصرف مخمر سنت جان، درمانی گیاهی برای افسردگی، در شرایطی که تحت درمان با فلوکستین قرار دارید، پرهیز کنید، زیرا این کار خطر بروز عوارض جانبی را افزایش خواهد داد.
مهم: پزشک یا داروساز خود را از هر گونه دارو، درمان گیاهی، ویتامین ها یا مکمل هایی که مصرف می کنید، آگاه کنید.
توجه: معرفی دارو در رسانه، صرفاً جهت دانش افزایی است و به معنای توصیه یا تجویز نیست. مصرف هر گونه دارو با هر دوز، صرفاً باید با تشخیص و تجویز پزشک باشد.

عصر ایران