بی بی سی: وندی شرمن، نامزد قائم مقامی وزارت امور خارجه آمریکا، گفته است هرچند دولت جو بایدن به بازگشت به برجام تمایل دارد، بازگشت به توافق سال ۲۰۱۵ ممکن نیست زیرا در ظرف شش سال گذشته شرایط ژئوپلیتیکی منطقه عوض شده است.
خانم شرمن روز چهارشنبه (۳ مارس) در جلسه بررسی تایید صلاحیت خود در کمیته روابط خارجی مجلس سنا گفت که دولت بایدن قصد دارد وارد توافق هسته ای شود اما می خواهد «آن را طولانی‌تر و محکم‌تر کند» و از آن به عنوان سکویی برای مذاکره در عرصه های دیگر استفاده کند. او گفت این باید بخشی از یک رویکرد جامع برای اطمینان از عدم دستیابی ایران به سلاح هسته ای باشد.
ایران با رد اتهامات آمریکا همه جوانب برنامه هسته ای خود را صلح آمیز می داند.
وندی شرمن که در دوران ریاست جمهوری باراک اوباما معاون سیاسی وزیر خارجه و از مذاکره کنندگان هسته ای آمریکا بود گفت: «ما از خطر ایران علیه منافع آمریکا و متحدان کاملا آگاهیم. من یادآوری می کنم که سال ۲۰۲۱ سال ۲۰۱۵ نیست - سالی که برجام مورد توافق قرار گرفت و اجرا شد. شرایط میدان تغییر کرده است. ژئوپلیتیک منطقه عوض شده و مسیر رو به جلو نیز باید به همین ترتیب تغییر کند.»
خانم شرمن به عادی سازی روابط چهار کشور عرب با اسرائیل اشاره کرد که به گفته او «چیز خوبی بود» و «ژئوپلیتیک منطقه را تغییر داد». او افزود: «این به معنای آن است که ما باید به صورت دیگری فکر کرد زیرا عناصر مختلفی روی میز است.»
وندی شرمن تاکید کرد که دولت جو بایدن در مورد ایران با اسرائیل و کشورهای حوزه خلیج فارس رایزنی خواهد کرد. او گفت دولت آمریکا تلاش می کند که ایران را به پایبندی کامل به توافق برجام بازگرداند «و سپس ما به توافق پایبند خواهیم بود و از این طریق می خواهیم توافقی طولانی تر و مستحکم تر بدست آوریم، زیرا این توافق اکنون چند سال از قدمتش گذشته است.»
ابراز تردید رییس دموکرات کمیته
سناتور باب منندز، رئیس دموکرات کمیته روابط خارجی سنا در این جلسه گفت که کارزار فشار حداکثری دولت دونالد ترامپ برای ایران هزینه مالی داشته است «اما اهدافی که من فکر می کنم همه ما دنبال آن هستیم را برآورده نکرد.»
سناتور منندز با اشاره به تاکید خانم شرمن بر «طولانی تر و محکم تر» شدن توافق هسته ای با ایران هشدار داد که اگر تمام تلاش دولت بایدن برای بازگشت به برجام باشد، به طور قطع توافق احتمالی آتی «محکم تر" نخواهد بود.
باب منندز اضافه کرد «و اگر آن را تمدید کنیم، ممکن است طولانی تر شود، اما محکم تر نخواهد بود» زیرا دربرگیرنده مهلت لغو محدودیت های بین المللی بر برنامه هسته ای یا برنامه موشکی ایران یا فعالیت های «بی ثبات کننده» جمهوری اسلامی در منطقه نخواهد بود.
برخی سناتورهای جمهوریخواه در این جلسه به وندی شرمن حمله کردند. سناتور جیمز رایش با رد هرگونه بازگشت آمریکا به توافق اصلی برجام عملکرد خانم شرمن به عنوان مذاکره کننده آن توافق را عمیقا مایوس کننده خواند.
سناتور مارکو روبیو نیز از خانم شرمن خواست که تماس های غیررسمی خود با مقامات ایرانی در دوران ریاست جمهوری دونالد ترامپ را اعلام کند. وندی شرمن گفت که با محمد جواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران و شماری از مقامات دیگر جمهوری اسلامی در حاشیه کنفرانس امنیتی مونیخ دیداری داشته و آن ها را تشویق کرده است که برجام را نقض نکنند. او گفت که آن تماس ها با هماهنگی قبلی مقامات وقت وزارت امور خارجه آمریکا انجام شد.
از طرف دیگر سناتور کریس مورفی از چهره های طیف لیبرال حزب دموکرات در این جلسه درباره پیامدهای خط مشی دولت بایدن برای دستیابی به یک توافقی جامع و نه پذیرش توافق ۲۰۱۵ هشدار داد و گفت: «من نگرانم که ما ممکن است خودمان را برای ناکامی آماده می کنیم.»
نامه طرفداران برجام به بایدن
روز چهارشنبه ۳۲ گروه عمدتا چپگرا یا طرفدار تعامل با جمهوری اسلامی - از جمله شورای ملی ایرانیان آمریکا (نایاک) و کُوْدپینک: زنان برای صلح در آمریکا - در نامه ای به جو بایدن از او خواستند هر چه سریعتر با عمل به وعده های انتخاباتی خود به برجام باز گردد.
در این نامه خطاب به آقای بایدن آمده: "بازگشت به برجام یکی از مهمترین و صریح ترین وعده های شما در طول مبارزات انتخاباتی بود. شما در این وعده ها همچنین تصریح کردید که آمادگی دارید سیاست خارجی آمریکا را از یک جانبه گرایی بی پروا و جنگ طلبانه دونالد ترامپ دور کنید."
این گروه ها همچنین تاکید کردند که سیاست "حداکثر فشار" بر ایران "یک سیاست خطرناک و شکست خورده" است و این سیاست نه تنها باعث افزایش چرخه تنش ها در خاور میانه شد بلکه در واقع ایران را به داشتن توانایی تسلیحات هسته ای نزدیک کرد و باعث افزایش رنج مردم ایران شد.
دولت جو بایدن تاکید دارد که در صورتی پایبندی ایران به توافق هسته ای آمریکا نیز به این توافق باز خواهد گشت. ند پرایس، سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا، روز چهارشنبه در واشنگتن به خبرنگاران گفت که هدف اساسی آمریکا اعمال محدودیت های دایمی و قابل راستی آزمایی بر برنامه هسته ای ایران است.
مقام های دولت بایدن هرگز توضیح نداده اند چطور می خواهند به توافقی محکم تر از برجام دست یابند. در واقع دولت قبلی آمریکا می گفت خواستار مذاکره با تهران برای امضای توافقی "بهتر" از برجام است اما هرگز موفق نشد ایران را قانع به مذاکره کند.
به علاوه ایران گفته است تا زمانی که آمریکا تحریم هایی را که دولت قبلی آمریکا تحت ریاست دونالد ترامپ اعمال کرد لغو نکند، حاضر به اجرای کامل تعهداتش در برجام نیست.
ایران اخیرا پیشنهاد اتحادیه اروپا برای گفت‌وگو با آمریکا درباره توافق هسته ای برجام را رد کرد. ایران می گوید با توجه به مواضع و اقدامات اخیر آمریکا و سه کشور اروپایی طرف توافق هسته ای، جمهوری اسلامی زمان را برای برگزاری جلسه غیررسمی با حضور آمریکا مناسب نمی‌داند.
