اگر در ده سال گذشته بانکداری و ارزهای رمزنگاری شده را دنبال کرده باشید، حتما اصطلاح "بلاکچین" را شنیده اید. بلاک چین فناوری ثبت رکورد در پشت شبکه بیت کوین است. اما بلاک چین چیست و چه کاربردهایی دارد؟ به طور خلاصه می توان اینگونه به خصوصیات بلاک چین اشاره کرد:
بلاکچین نوع خاصی از پایگاه داده است. تفاوت آن با یک پایگاه داده معمولی در نحوه ذخیره اطلاعات است. بلاک چین زنجیره بلوک داده ها را در بلوکی ذخیره می کند و سپس این بلوک ها به هم زنجیر می شوند.
اطلاعات جدید ورودی وارد یک بلوک جدید می شوند. هنگامی که بلوک با داده پر شد، به بلوک قبلی زنجیر می شود. این موضوع باعث می شود داده ها با ترتیب زمانی به هم زنجیر شوند.
انواع مختلفی از اطلاعات را می توان در بلاکچین ذخیره کرد اما بیشترین استفاده آن تاکنون به عنوان بلاک هایی برای ثبت معاملات بوده است.
در مورد بیت کوین، از بلاکچین به صورت غیرمتمرکز استفاده می شود به طوری که هیچ شخص یا گروه واحدی کنترل آن را ندارند. بلکه همه کاربران به طور جمعی کنترل این رمزارز را حفظ می کنند.
بلاک چین های غیرمتمرکز غیرقابل تغییر هستند. به این معنی که داده های وارد شده به هیچ وجه قابل برگشت نیست. برای بیت کوین، این عدم تغییر پذیری به این معنی است که معاملات به طور دائمی ثبت می شوند و برای همه قابل مشاهده هستند.
در ادامه بیشتر با بلاک چین و کاربردهای آن در فناوری آینده دنیا آشنا خواهیم شد. برای یادگیری بلاک چین در سطوح مبتدی و پیشرفته می توانید از منابع چین مستر استفاده کنید.
بلاک چین چیست؟
بلاک چین فناوری پیچیده ای است اما مفهوم اصلی آن کاملاً ساده است. به طور ساده می توان گفت بلاکچین نوعی پایگاه داده است. برای درک بهتر بلاک چین بهتر است اول با پایگاه داده آشنا شوید.
پایگاه داده، دیتابیس یا بانک اطلاعاتی مجموعه ای از اطلاعات است که به صورت الکترونیکی روی سیستم رایانه ای ذخیره می شود. اطلاعات یا داده ها در پایگاه های داده به طور معمول در قالب جدول ساخته می شوند تا امکان جستجو و فیلتر کردن اطلاعات خاص را فراهم کنند. همین خاصیت پایگاه داده باعث شده است که اطلاعات زیادی را در خود جای دهد و بتواند به راحتی و توسط هر تعداد کاربر همزمان مورد دسترسی و تغییر واقع شود.
اما تفاوت اساسی بین پایگاه داده معمولی و بلاک چین، نحوه ساختار داده ها است. در بلاکچین اطلاعات به صورت گروهی جمع آوری می شود که به هر گروه از اطلاعات یک بلاک گفته می شود. بلاک ها ظرفیت ذخیره سازی خاصی دارند و هنگامی که پر می شوند، به بلاک پر شده قبلی زنجیر می شوند و زنجیره ای از داده ها را به نام "بلاک چین" را تشکیل می دهند.
یک پایگاه داده داده های خود را در جداول سازماندهی می کند در حالی که در بلاک چین، مانند نام آن، داده های به صورت قطعه بلاک بندی شده سازماندهی می شوند. همچنین، بلاک چین ذاتاً یک جدول زمانی برگشت ناپذیر از داده ها را هنگام پیاده سازی با ماهیت غیرمتمرکز ایجاد می کند. هنگامی که یک بلاک پر می شود آن بلاک بسته شده و بخشی از این جدول زمانی می شود.
معرفی دو خاصیت مهم بلاک چین: غیر متمرکز بودن و شفافیت
برای درک بهتر خواص بلاک چین مشاهده اجرای آن توسط بیت کوین بسیار کمک کننده است. بیت کوین مانند یک پایگاه داده، برای ذخیره بلاکچین خود به مجموعه ای از رایانه ها نیاز دارد. برای بیت کوین، این بلاکچین فقط نوع خاصی از پایگاه داده است که هر معامله بیت کوین که تاکنون انجام شده را ذخیره می کند. در مورد بیت کوین، برخلاف اکثر پایگاه های داده، این رایانه ها متمرکز نیستند و هر رایانه یا گروهی از رایانه ها توسط یک فرد یا گروه خاصی از افراد کار می کنند.
در این مدل از بلاکچین بیت کوین از روش غیرمتمرکز استفاده می شود. با این حال، بلاکچین های خصوصی و متمرکز نیز وجود دارند که توسط شبکه ای از سرورهای متعلق به یک واحد اداره می شوند.
در یک بلاک چین، هر گره سابقه کاملی از داده هایی را دارد که از زمان شروع کار در بلاک چین ذخیره شده است. برای بیت کوین، این داده ها کل تاریخ معاملات بیت کوین است. اگر یک گره در داده های خود خطایی داشته باشد، می تواند از هزاران گره دیگر به عنوان نقطه مرجع برای اصلاح خود استفاده کند. به این ترتیب، هیچ گره ای در شبکه نمی تواند اطلاعات نگهداری شده در آن را تغییر دهد. به همین دلیل ، سابقه معاملات در هر بلاک که بلاکچین بیت کوین را تشکیل می دهد، برگشت ناپذیر است.
این سیستم ترتیبی دقیق و شفاف از اتفاقاتی که در سیستم رخ می دهد می سازد. برای بیت کوین، این اطلاعات لیستی از معاملات است. اما یک بلاکچین می تواند اطلاعات مختلفی مانند قراردادهای حقوقی، شناسه های دولتی یا موجودی محصولات شرکت را در اختیار داشته باشد.
برای تغییر نحوه کار آن سیستم یا اطلاعات ذخیره شده در آن، اکثر توان محاسباتی شبکه غیرمتمرکز باید در مورد تغییرات گفته شده توافق کنند. این موضوع به افراد شبکه اطمینان می دهد که هر تغییری رخ دهد به نفع اکثریت است. همین ماهیت به کاربران اجازه می دهد تا معاملات را به صورت زنده و شفاف ببینند.
هر گره کپی مخصوص خود از زنجیره را دارد که با تأیید و اضافه شدن بلوک های جدید، به روز می شود. این بدان معناست که اگر بخواهید، می توانید بیت کوین را به هر کجا که برسد ردیابی کنید.
کاربردهای فناوری بلاک چین
همانطور که گفته شد، بلاک های بیت کوین اطلاعات مربوط به معاملات پولی را ذخیره می کند. اما بلاک چین در واقع روشی مطمئن برای ذخیره سازی داده ها در مورد انواع دیگر معاملات است. تا کنون بسیاری از کمپانی های مطرح دنیا بلاک چین را برای استفاده هایی متفاوتی وارد سیستم خود کرده اند.
یکی از مثال های غیر مالی درباره استفاده از بلاکچین، استفاده از آن در صنعت غذایی است. برندهای زنجیره ای تولید غذا می توانند با استفاده از بلاک چین مسیر تولید یک ماده غذایی را از طریق هر توقفی که ایجاد می کند و در نهایت تحویل آن را ردیابی کند. اگر مشخص شود كه یك ماده غذایی آلوده است، می توان از طریق هر توقف به منشا آن پی برد. نه تنها این، بلکه این شرکت ها هم اکنون می توانند سایر مواردی را که ممکن است با آن در تماس بوده مشاهده کنند و بتوانند مشکل را خیلی زودتر از آنکه اتفاق بیفتد شناسایی کنند باعث نجات جان افراد شود. این یکی از نمونه های کاربرد فناوری بلاک چین در زندگی است، اما اشکال بسیار دیگری از اجرای بلاکچین نیز وجود دارد.
از جمله کاربردهای دیگر بلاک چین می توان به حوزه های زیر اشاره کرد که گروه آموزشی چین مستر به تفصیل در این باره توضیح داده است:
-استفاده در سیستم بانکداری و امور مالی
-استفاده در رمزارز (ارزهای رمز نگاری شده)
-استفاده در مراقبت های بهداشتی و سوابق پزشکی
-استفاده در سوابق املاک و امور مالکیت
-استفاده در سیستم قراردادهای هوشمند
-استفاده در زنجیره های تامین
-استفاده در رای گیری
