سپاهان اصفهان؛ افتخار نصف جهان

بابك غنائي - جمعه شب اصفهان نخوابيد و اصفهاني‌ها شادمان ترين مردم جهان بودند. در پايان 283 روز رقابت نزديک و فشرده 18 تيم برتر فوتبال ايران، سپاهان اصفهان قهرمان شد، تراکتورسازي تبريز، استقلال و صباي قم سهميه حضور در ليگ قهرمانان آسيا را به دست آوردند و شهرداري تبريز، شاهين بوشهر و مس سرچشمه با ليگ برتر وداع کردند. اين ليگ نيز به مانند ليگ‌هاي گذشته شاهد اتفاقاتي تلخ و شيرين بود که تمامش به يادماندني است و در خاطر فوتبال ايران به ثبت خواهد رسيد.
فصل يازدهم ليگ برتر فوتبال، جمعه شب با انجام ديدارهاي هفته آخر به پايان رسيد تا سپاهان اصفهان براي سومين سال پياپي قهرماني را جشن بگيرد. كسب سومين قهرماني متوالي ركورد خارق العاده اي است چيزي كه غول هاي پرطرفدار تهراني حتي فكرش را هم نمي‌كنند. آنها كه سال‌هاست دستشان از جام كوتاه مانده هنوز با خاطرات آن روزها زندگي مي‌كنند و اين سپاهان است كه با همه تغيير و تحولات باز هم جام مي‌برد. امسال هم زردپوشان اصفهاني با قهرماني خود در ايران نشان دادند که نامدار و پرطرفدار بودن براي قهرماني کافي نيست بلکه اين مهم به دارا بودن ساختار و سازمان صحيح باشگاهي نيازمند است. ليگ يازدهم اما از نگاه آمار و ارقام هم بسيار جالب توجه بود؛ از تعداد گلهاي خورده پرسپوليس که امسال به هيچ توپي نه نگفت تا 18 تساوي ذوب آهن که اين تيم را در کسب نتيجه مساوي رکورد دار ليگ برتر کرد، اعداد جالب توجه ليگ امسال بود. قهرمان اين فصل ليگ برتر با 19 برد، 10 تساوي و پنج شکست، گوي سبقت را از رقبا ربود. زلاتکو کرانچار که با آمدنش به سپاهان، جان تازه‌اي در کالبد نيمه جان آن دميد گفته است که دوست دارد فصل آينده را نيز در سپاهان بماند. اين در حالي است که وي چندين پيشنهاد خوب از تيم هاي مختلف دارد. تيم دوم جدول هم در آمار و ارقام ليگ سهم به سزايي داشت؛ عدد «يک» در سرنوشت تراکتورسازي نقش پر رنگي داشت؛ تراکتورسازان تا رسيدن به عنوان قهرماني ليگ برتر تنها به يک امتياز ديگر نياز داشتند. از سوي ديگر نايب قهرمان ليگ برتر درست مانند سپاهان 19 برد کسب کرده بود اما تعداد شکست‌هاي اين تيم يکي از قهرمان بيشتر بود و همين مساله باعث شد که سرخ پوشان تبريزي قهرماني را از کف بدهند.تيم سوم جدول اما حکايت ديگري داشت. آبي پوشان پايتخت فصل را بسيار خوب آغاز کردند و با توجه به حضور ستارگان زيادي که لقب کهکشاني را براي اين تيم به ارمغان آورده بودند از همان ابتدا خود را به عنوان شانس اول کسب جام قهرماني معرفي کردند. درطول فصل اما اين تيم با فراز و نشيب هاي زيادي رو به رو شد و در اين ميان مصدوميت‌هاي پي در پي بازيکنان اصلي‌اش هم مزيد بر علت شد که پرافتخارترين تيم ايران در رقابت‌هاي آسيايي نتواند در رقابت قهرماني خود را از دوش رقبا بالا بکشد.تيم چهارم جدول که به همراه سه تيم اول به ليگ قهرمانان آسيا راه پيدا کرده است، امسال شگفتي فراواني را خلق کرد و برخلاف تصور بسياري از کارشناسان در قامت يک مدعي ظاهر شد. صباي قم در حالي به مقام چهارم ايران رسيد و خود را به آسيا معرفي کرد که در ترکيب خود از بازيکنان جوان و جوياي نامي بهره مي‌برد. صبا اينک بايد خود را حضوري شايسته در ليگ قهرمانان آسيا آماده کند.نفت تهران هم در شگفتي‌سازي چيزي از صبا کم نداشت. نکته جالب توجه در نفت تهران اين است که اين تيم در حالي تا کسب سهميه ليگ قهرمانان آسيا تنها يک امتياز فاصله داشت که تفاضل گلش منفي بود! ذوب آهن، داماش، سايپا، مس کرمان، نفت آبادان و راه آهن به ترتيب مقام‌هاي ششم تا يازدهم را از آن خود کردند. در ميان اين تيم‌ها جايگاه ذوب آهن با آن چه از اين تيم خوب اصفهاني انتظار مي‌رفت، فاصله داشت. تيم ديگري که نتايجش در فصل يازدهم مي‌توانست جالب توجه باشد راه آهن شهرري بود. علي دايي که در پايان فصل دهم به شکل عجيبي از پرسپوليس کنار گذاشته شد، فصل يازدهم را با اميد کسب نتايج خيره کننده با راه آهن آغاز کرد اما اين تيم تا هفته هاي پاياني ليگ نتايج نااميد کننده اي کسب کرد تا اين مساله با مشکلات مالي همراه شود و بازيکنان را به اعتصاب ترغيب کند. قرار گرفتن راه آهن در جدول بالاتر از پرسپوليس بيش از هر چيز علي دايي را خرسند کرد. هرچند او گفته است که از نتايج بد سرخ پوشان در ليگ امسال متاسف است.گل سرسبد عجايب فصل يازدهم ليگ برتر فوتبال اما تيمي نبود جز پرسپوليس که کاملا برخلاف انتظار هواداران پرشمار خود نتوانست به رتبه‌اي بهتر از دوازدهمي دست پيدا کند. دانستن اين مساله داغ دل هواداران پرسپوليس را بيشتر مي‌کند چرا که اگر تيم محبوبشان، دروازه خود را تاحدودي بسته نگاه مي‌داشت ميتوانست در پايان فصل جزء مدعيان قهرماني باشد. فجرسپاسي، فولاد و ملوان هم تيم‌هايي بودند که در رقابت براي ماندن در ليگ برتر برنده شدند و توانستند بليت خود را براي حضور در فصل دوازدهم تمديد کنند. شهرداري تبريز، شاهين بوشهر و مس سرچشمه هم سه تيمي بودند که در پايان فصل، ليگ برتر را ترک کردند تا سال آينده به عنوان يکي از 28 تيم حاضر در ليگ آزادگان به کار خود ادامه دهند. تيم‌هاي آلومينيوم هرمزگان، پيکان قزوين و گهر دورود در فصل دوازدهم ليگ برتر به جاي سه تيم سقوط کننده بازي مي‌کنند و حتما با حضور خود لحظاتي جالب و تماشايي را در فصل آينده رقم خواهند زد.
بهترين‌ها و بدترين‌هاي ليگ يازدهم
يازدهمين دوره ليگ برتر فوتبال با قهرماني تيم سپاهان به پايان رسيد و آنچه از اين دوره از رقابت هاي باقي ماند آمارهايي است که در تاريخ ثبت مي‌شود.در زير نگاهي آماري به وضعيت تيم ها در سي و چهار هفته اي که با هم به رقابت پرداختند، مي‌اندازيم و به بررسي ترين هاي ليگ برتر مي‌پردازيم.
بيشترين پيروزي: تيم هاي سپاهان، تراکتورسازي و استقلال با 19 برد بيشترين پيروزي را در فصل يازدهم کسب کردند. سپاهان با 67 امتياز قهرمان شد، تراکتورسازي با 66 امتياز و به دليل تفاضل گل بهتر نسبت به استقلال به عنوان نايب قهرماني دست يافت و استقلال در رده سوم ايستاد. بعد از اين سه تيم، نفت تهران با 13 پيروزي بيشترين آمار برد را دارد. اين تيم با وجودي که در پيروزي آمار بهتري از صباي قم دارد نتوانست سهميه ليگ قهرمانان آسيا را کسب کند. صبا با 50 امتياز و يک امتياز بيشتر از نفت تهران توانست سهميه آسيايي را از آن خود کند.
بيشترين شکست: مس سرچشمه با 20 شکست بيشترين باخت را به خود اختصاص داد و فولاد خوزستان با 14 شکست در رده دوم اين آمار قرار گرفت. فولاد با وجودي که دومين تيم به لحاظ شکست در ليگ يازدهم شد اما سقوط نکرد.
بيشترين تساوي: ذوب آهن با 18 تساوي بيشترين آمار را از آن خود کرد. اين تيم 45 امتياز کسب کرد. بعد از ذوب آهن تيم هاي راه آهن و شاهين بوشهر با 15 تساوي در رده دوم و سوم قرار گرفتند.
کمترين پيروزي: تيم سقوط کرده مس سرچشمه با 5 برد کمترين آمار را در اين زمينه دارد و در رده هاي دوم و سوم تيم هاي شاهين بوشهر و شهرداري تبريز با 6 پيروزي قرار دارند. هر سه تيم به ليگ دسته اول سقوط کردند.
کمترين شکست: سپاهان، قهرمان ليگ با 5 شکست و تيم هاي استقلال و تراکتورسازي با 6 باخت کمترين آمار شکست را در اين فصل کسب کردند. نکته جالب اين است که پرسپوليس در اين فصل 12 شکست را در کارنامه خود ثبت کرد. صباي قم که توانست با 50 امتياز سهميه آسيايي بگيرد 8 شکست دارد اما ذوب آْهن که با 45 امتياز در رده ششم قرار گرفت 7 شکست در کارنامه اش ثبت شد.
کمترين تساوي: تيم هاي مس سرچشمه، تراکتورسازي و استقلال با 9 تساوي کمترين آمار را در اين زمينه کسب کردند. دو تيم تراکتورسازي و استقلال به ترتيب نايب قهرمان و سوم ليگ شدند اما مس سرچشمه سقوط کرد.
بيشترين گل زده: استقلال با وجودي که به مقام سوم ليگ رسيد با 58 گل زده بهترين خط حمله ليگ را از آن خود کرد. بعد از آبي پوشان تراکتورسازي با 57 گل زده در رده دوم قرار گرفت و تيم قهرمان يعني سپاهان با 54 گل زده در رده سوم ايستاد. پرسپوليس که يکي از بدترين فصل هاي تاريخ خود در ليگ برتر را سپري کرد با وجودي که در رده دوازدهم جاي گرفت 50 گل به ثمر رساند.
بيشترين گل خورده: نفت آبادان با 57 گل خورده بدترين خط دفاع را از آن خود کرد و تيم هاي پرسپوليس و مس سرچشمه با 54 گل خورده در مقام هاي بعدي قرار گرفتند. اين بدترين خط دفاع سرخپوشان در طول تاريخ ليگ برتر بوده است. شهرداري تبريز با 44 گل خورده ديگر تيمي است که بدترين خط دفاع را از آن خود کرده است.
بيشترين تفاضل گل: سپاهان با 27 گل خورده و 54 گل زده و با تفاضل 27+ بهترين تفاضل گل را از آن خود کرد. تراکتورسازي با 57 گل زده و 32 گل خورده با تفاضل 25+ در رده دوم قرار گرفت و تيم استقلال با 58 گل زده و 34 گل خورده و تفاضل 24+ و کسب 66 امتياز در رده سوم قرار گرفت.
کمترين تفاضل گل: مس سرچشمه با 31- بدترين تفاضل گل ليگ يازدهم را از آن خود کرد. پرسپوليس هم اگر چه در اين بين از برخي تيم ها بهتر بود اما براي اولين بار با تفاضل گل 4- بدترين آمار خود را بر جاي گذاشت.
کمترين گل خورده: تراکتورسازي با 32 گل خورده کمترين گل را دريافت کرده است. ذوب آهن و ملوان انزلي هم با 33 گل خورده در رده هاي دوم و سوم قرار گرفتند.
* استقلال با پايان ليگ يازدهم در کل دوره هاي ليگ به امتياز 599 رسيد و تيم هاي سپاهان و پرسپوليس نيز به ترتيب امتيازهاي 567 و 551 را کسب کردند.
* تيم فوتبال پرسپوليس در ميان تيم هاي باشگاهي ايران با 9 عنوان قهرماني در ليگ و پنج عنوان فتح جام حذفي و در مجموع با چهارده عنوان قهرماني، پرافتخارترين تيم باشگاهي تاريخ ايران است. تيم استقلال با هفت قهرماني در ليگ و شش قهرماني در جام حذفي در مکان بعدي قرار دارد و تيم هاي سپاهان و پاس نيز در رده‎هاي بعدي جاي دارند.پرسپوليس در سال به همراه سايپا () تنها تيم هايي هستند که در تاريخ فوتبال ايران ليگ و جام حذفي ايران را با هم و در يک سال به خانه برده اند.
* بهروز رهبري فرد با به دست آوردن شش عنوان قهرماني، پرافتخارترين بازيکن تاريخ ليگ ايران است.وي پنج بار با پرسپوليس و يک بار با تيم پاس به عنوان قهرماني رسيد.
* علي پروين، مربي سابق پرسپوليس با سه عنوان قهرماني در ليگ و سه عنوان قهرماني جام حذفي، پرافتخارترين مربي باشگاهي ايران است و جالب اينکه وي در زمان بازيگري نيز سه بار قهرماني در ليگ را در کارنامه خود دارد. پس از پروين، قلعه نوعي با چهار قهرماني ليگ و دو قهرماني حذفي قرار دارد.توضيح اين که قهرماني حذفي سال 80 به نام پورحيدري ثبت شده است که اين تيم را تا نيمه نهايي بالا آورده است. منصور پورحيدري در مکان بعدي با چهار عنوان قهرماني در رده‎بندي قرار دارد.
جابجايي و عزل و نصب 14 مربي
در يازدهمين دوره ليگ برتر به غير از تيم‌هاي تراکتورسازي تبريز، استقلال تهران، صباي قم، نفت تهران، ذوب آهن اصفهان، فولاد خوزستان، ملوان بندرانزلي و راه آهن شهرري؛ 10 تيم ديگر چاره تحول در عملکرد خود را در تغيير مربي ديده‌اند. در اين بين 14 مربي خانه نشين شده شده يا به تيمي ديگر رفتند تا رکوردي جالب توجه در فوتبال ايران به ثبت برسد. تيم‌هاي شاهين بوشهر، شهرداري تبريز، مس کرمان و داماش گيلان در يازدهمين دوره ليگ برتر سه مربي متفاوت را بالاي سر خود ديدند و از اين حيث سرآمد ديگر تيم‌ها بودند.
تاثير اختلاس سه هزار ميلياردي بر ليگ يازدهم
اختلاس سه هزار ميلياردي بر فوتبال ايران نيز تاثيرگذار بود که منجر به تضعيف دو تيمي شد که در ابتداي فصل شروعي خوب در ليگ داشتند. باشگاه‌هاي شاهين بوشهر و داماش گيلان که حاميان مالي آنها به نوعي درگير پرونده فساد مالي بودند، در ميانه مسابقات ليگ برتر با مشکلاتي مواجه شدند که در نهايت منجر به سقوط سپيدپوشان بوشهري به ليگ دسته اول شد. اين دو تيم هنوز درگير مشکلاتي هستند که با وجود اتمام مسابقات ليگ برتر گريبانگير آنهاست.
ليگي با کمترين پديده
ليگ برتر محل بروز و ظهور استعدادهاست، آنهايي که مي‌آيند و در سطح اول فوتبال کشور خود را ثابت مي‌کنند و ماندگار مي‌شوند. در ليگ يازدهم تعداد اين پديده‌ها به اندازه بازيکنان يک تيم فوتبال هم نبود. به غير از رضا حقيقي، اميد عاليشاه، اکبر صادقي، محسن فروزان، يعقوب کريمي، پيام صادقيان و سيامک کوروشي بازيکني نتوانست در ليگ يازدهم خودي نشان دهد و لقب پديده را به دست آورد، بازيکن جواني نتوانست خود به فوتبال ايران معرفي کند تا ليگ يازدهم با معرفي کمترين پديده به اتمام برسد.
بدترين فصل تاريخ پرسپوليس!
پرسپوليس با کسب 42 امتياز و قرار گرفتن در رتبه دوازدهمي بدترين رتبه خود را در تاريخ ليگ ثبت کرد. اين تيم هيچگاه در تاريخ ليگ با رتبه دو رقمي مواجه نشده بود و بدترين رتبه سرخپوشان مقام نهمي در فصل 84 بود که علي پروين و آري هان مربيگري اين تيم را بر عهده داشتند. پرسپوليس در حالي دوازدهم شد که با کسب 10 امتيازي که به 3 تيم سقوط کننده داد، مي‌توانست در رتبه چهارم قرار گيرد و سهميه آسيايي را کسب کند! اما خط دفاع اين تيم رکورد فاجعه آميزي را ثبت کرد و با دريافت 54 گل، بعد از نفت آبادان دومين خط دفاع ضعيف ليگ لقب گرفت. گل هاي خورده پرسپوليس به اندازه تيم سقوط کرده مس سرچشمه بود! بدترين رکورد پرسپوليس در زمينه گل هاي خورده مربوط به فصل 87 مي‌شد که اين تيم در 34 بازي 41 گل دريافت کرده بود. طعنه آميز اينکه پرسپوليس در اين فصل فقط 6 بار موفق به حفظ دروازه خود شد که در اين زمينه فقط رکورد بهتري از نفت آبادان داشت! پرسپوليس مقابل نفت تهران در دو بازي رفت و برگشت گلي دريافت نکرد و بيشترين گل خورده اين تيم نيز مقابل تراکتورسازي، نفت آبادان و راه آهن بود که 5 گل دريافت کرد. سرخپوشان که از ابتداي فصل درگير اختلافات دايي و کاشاني بودند، نيم فصل اول را با حميد استيلي پشت سر گذاشتند و در نيم فصل دوم نيز مصطفي دنيزلي را بالاي سر خود ديدند. اين ناکامي بزرگ يکي از مهمترين اتفاقات ليگ برتر طي ساليان اخير است.
انصاري‌فرد، جوان‌ترين آقاي گل تاريخ ليگ
رقابت بر سر كسب عنوان آقاي گلي ليگ برتر كه تا روز آخر ميان دو گلزن ايراني و خارجي ليگ ادامه داشت بالاخره با برتري كريم انصاري‌فرد به پايان رسيد و او با نشستن روي عدد 21 گل زده، كفش طلايي را به خانه برد.در آغاز ليگ برتر شايد کمتر کسي فکر مي‌کرد در حضور گلزن‌هاي باتجربه‌اي همچون فرهاد مجيدي، رضا نوروزي، مهدي رجب‌زاده و علي کريمي، رقابت براي کسب عنوان آقاي گلي در ليگ برتر بين کريم انصاري‌فرد، فونيکه سي و غلامرضا عنايتي انجام شود، اما اتفاقاتي نظير جدايي مجيدي از استقلال و به قهقرا رفتن پرسپوليس سبب شد تا در نهايت کسب عنوان آقاي گلي محدود به اين سه نفر شود.انصاري‌فرد از همان ابتدا نشان داد که براي آقاي گلي تلاش مي‌کند و از رقابت با ديگر مهاجمان نيز ترسي ندارد. انصاري‌فرد که ليگ را با گلزني آغاز کرده و در اولين هفته دو گل به مس سرچشمه زده بود، روند روبه رشد اما آهسته‌اي را در پيش گرفت و تا آغاز هفته بيست‌وهفتم نيز خود را به عنوان گزينه‌اي جدي براي آقاي گلي مطرح نساخته بود. اما هت‌تريک او برابر فجرسپاسي علاوه بر آنکه او را در يک قدمي فونيکه قرار داد، سايپاي تقوي را نيز از بحران دور ساخت. او در ادامه با گلزني برابر پرسپوليس با رکورد فونيکه برابري کرد و درنهايت نيز با دبل برابر شاهين و گلزني برابر نفت آبادان توانست عنوان آقاي گلي را از آن خود كند. اين مهاجم جوان و خوش‌آتيه در طول اين فصل موفق به انجام يک هت‌تريک و چهار دبل شد. انصاري فرد در 3 بازي ليگ غيبت داشت و با حضور در 31 بازي موفق به زدن 21 گل شد تا با متوسط 0.68 گل در هر بازي عنوان آقاي گلي را از آن خود كند. اين مهاجم در تمامي بازي‌هاي تيمش از ابتدا در ترکيب قرار گرفته بود و فقط در 62 دقيقه از مجموع کل 31 بازي خارج از ترکيب تيم خود بوده است. بنابراين او در 2728 دقيقه موفق به زدن اين تعداد گل شده است.
رده‌بندي نهايي گلزنان
21گل: کريم انصاري‌فرد (سايپا)
20گل: فونيکه سي (نفت آبادان)
18گل: رضا عنايتي (صباي قم)
12گل: علي کريمي (پرسپوليس)
10گل: مجتبي جباري (استقلال)- سعيد دقيقي (شهرداري تبريز)- مهدي رجب‌زاده (فجرسپاسي)- فلاويو لوپز (تراکتورسازي)- رضا نوروزي (فولاد)
9گل: عماد رضا (سپاهان)- اميد عاليشاه (راه‌آهن)- بهادر عبدي (راه‌آهن)- فرهاد مجيدي (استقلال)
8گل: جعفر بذري (شهرداري تبريز)- آرش برهاني (استقلال)- توزي رودريگو (تراکتورسازي)- سيدمهدي سيدصالحي (سپاهان)- محمد غلامي (داماش گيلان) - سيدايمان موسوي (نفت تهران)- محمد نوري (پرسپوليس) - حسين کاظمي (راه‌آهن)
هت تريک به ياد ماندني
ليگ يازدهم کم گل ترين ليگ چهار فصل اخير بود، اما تعداد هت تريک هاي اين فصل در تاريخ ليگ برتر رکورد جديدي بود. در اين فصل ليگ برتر 10 هت تريک ثبت شد و مجموع هت تريک هاي تاريخ ليگ برتر به 53 رسيد. ايمون زايد بازيکن ايرلندي پرسپوليس با دو هت تريک رکوردار اين فصل بود.جواد کاظميان در هفته پنجم مقابل نفت آبادان اولين هت تريک را ثبت کرد و ايمون زايد در هفته سي و سوم مقابل راه آهن آخرين هت تريک فصل را ثبت کرد.فهرست هت تريک هاي اين فصل بدين ترتيب بود:
جواد کاظميان(پرسپوليس) مقابل نفت آبادان: هفته 5
جلال رافخايي(ملوان) مقابل ذوب آهن: هفته 5
ايمان موسوي(نفت تهران) مقابل ملوان: هفته 8
مجتبي جباري(استقلال) مقابل شاهين بوشهر: هفته
14 رضا نوروزي(فولاد) مقابل نفت تهران: هفته 20
فونيکه سي(نفت آبادان) مقابل پرسپوليس: هفته 22
ايمون زايد(پرسپوليس) مقابل استقلال: هفته 24
کريم انصاري فرد(سايپا) مقابل سپاسي: هفته 27
برونو سزار(سپاهان) مقابل راه آهن: هفته 28
بهادر عبدي(راه آهن) مقابل پرسپوليس: هفته 33
ايمون زايد(پرسپوليس) مقابل راه آهن: هفته 33
14 گل به خودي در ليگ يازدهم
14 گل به خودي در ليگ يازدهم ثبت شد که دو گل را خارجي ها وارد دروازه خودي کردند. سيامک کوروشي مدافع نفت تهران در دو بازي گل به خودي زد که هر دو بازي را نفت باخت.
2 گل: سيامک کوروشي (نفت مقابل ذوب آهن و پرسپوليس)
1 گل: حسين کاظمي ( راه آهن مقابل ذوب آهن) اميرحسين صادقي (تراکتورسازي مقابل صبا) علي لطيفي (سايپا مقابل مس کرمان) اکبر ايماني(سپاهان مقابل مس کرمان) احمد آل نعمه (تراکتورسازي مقابل سپاهان) لک چيرا ( شاهين بوشهر مقابل نفت تهران) علي خانکي(مس سرچشمه مقابل فولاد) حسن اشجاري (سپاهان مقابل صباي قم) مجيد ايوبي( سايپا مقابل سپاهان) جلال کاملي مفرد( فولاد مقابل سايپا) دراگان زارکويچ(شهرداري مقابل ذوب آهن) محمدعلي غرزول( راه آهن مقابل شاهين بوشهر)