آب درياي مازندران را کجا مي‌بريد؟ به درد کوير نمي‌خورد!
انتقال آب از درياي مازندران به کوير مرکزي ايران، يکي از آخرين طرح‌هاي دولت براي توسعه مناطق مرکزي ايران است.
پایگاه خبری تحلیلی انتخاب (Entekhab.ir) : انتقال آب از درياي مازندران به کوير مرکزي ايران، يکي از آخرين طرح‌هاي دولت براي توسعه مناطق مرکزي ايران است. اما
پروفسور پرويز کردواني، جغرافيدان، استاد ممتاز دانشگاه تهران و پدر
کويرشناسي ايران مي‌گويد: آب درياي مازندران به درد کوير نمي‌خورد، هرچند
که معتقد است با توجه به شرايطي مي‌توان آب درياي مازندران را براي کشاورزي
استفاده کرد.او در اين باره به خبرآنلاين مي‌گويد: آب درياهاي آزاد خيلي
شور است و 5/3 درصد نمک دارد. يعني در واقع 35 گرم در ليتر. اما آب درياي
خزر را استفاده کرده اند در کشاورزي.به گفته پروفسور کردواني، آب درياي خزر
به دليل داشتن 11 تا 13 گرم در ليتر يا 3/1و يا 1/1 درصد نمک مناسب براي
کشاورزي در برخي مناطق است: 11 گرم در ليتر براي آن بالاي دريا است که رود
ولگا مي‌ريزد و آبش شيرين است. ولي قسمت ما مي‌شود 13 گرم در ليتر يا 3/1
درصد. در حالي که اقيانوس‌ها 5/3 درصد دارد. دانشمندان شوروي سال 1973 در
خاک قلعه، داغستان؛ از اين آب گرفته‌اند و کشاورزي کرده‌اند. دو منطقه را
مشخص کرده‌اند؛ يک منطقه را که اصلاً آبياري نکنند و تنها با آب باران در
آن زراعت کنند، اين منطقه را به اصطلاح منطقه شاهد مي‌گويند. منطقه ديگري
را هم با اين روش آبياري کردند. اين کار خيلي هم نتيجه داد. اما سه شرط
براي آن گذاشته اند. اين کويرشناس ايراني اين سه شرط را
چنين بيان مي‌کند: در جايي بايد از آب خزر استفاده کرد که متوسط
بارندگي‌اش حداقل در زمستان‌ها 200 ميلي متر باشد که ما در سراسر مرزمان در
خزر از آستارا تا بندر ترکمن خيلي بيشتر از اين مقدار در زمستان بارندگي
داريم. دليلش هم اين است که در تابستان نمک در خاک جمع مي‌شود و در زمستان
با اين حجم بارندگي، نمک تمام سطح زمين کشاورزي را مي‌شورد و خاک شيرين
مي‌شود. اگر کمتر باشد، نمک جمع مي‌شود و مي‌شود شوره زار. شرط دوم اين است
که زمين بايد سبک باشد. رس خالص نباشد، ماسه هم داشته باشد. چون در خاک رس
آب پائين نمي‌رود که شسته شود. شرط سوم اين است که گياهاني در اين شرايط
کاشته شوند که به شوري مقاوم باشند. آنها يونجه کاشته‌اند، چرا که يونجه به
شوري مقاوم است. پس مي‌شود از آب درياي خزر استفاده کرد بدون اينکه آن را
شيرين کرد. بهترين نقطه‌اش هم همان مناطق گيلان، مازندران و گلستان است تا
جايي که زمستان‌هايش بيش از 200 ميلي ليتر بارندگي دارد. با
اين حساب نمي‌توان از آب درياي مازندران در کوير استفاده کرد. پروفسور
کردواني دراين باره مي‌گويد:”کوير که هيچ، از اين مناطق (گيلان، مازندران و
گلستان) بيرون برويد، ديگر نمي‌شود از آن استفاده کرد. حتي در خراسان
شمالي و اردبيل هم نمي‌توان از آن استفاده کرد.” او
همچنين مي‌گويد که تنها با آب درياي خزر مي‌توان کشاورزي کرد: فقط از آب
درياي خزر با اين شوري مي‌شود استفاده کرد. اگر آب رودي داشته باشيم با اين
مقدار نمک نمي‌شود استفاده کرد. فقط با آب درياي خزر مي‌شود اين کار را
کرد. چون در آب درياي خزر مواد غذايي هم وجود دارد، مثل يد، کلسيم، منيزيم و
پتاسيم که به گياه قوت مي‌دهد. مثل اين مي‌ماند که به دو نفر يکي آب شور
بدهيم و به نفر ديگر آب شوري که مواد غذايي هم دارد. کسي که فقط آب شور
خورده‌است، زودتر مي‌ميرد. چون مواد غذايي فرد را تغذيه هم مي‌کند. سه شرطي
که براي اين کار آورده شده‌است براي ما بهتر است تا براي داغستان. 460
ميلي متر متوسط بارندگي ساليانه‌اش است. زمستان‌ها هم بيش از 200 ميلي متر
بارندگي دارد.
