المیادین در مطلبی به قلم هدى رزق نوشت: همواره اردن یکی از شرکای مورد اعتماد آمریکا در خاورمیانه بوده و نقش مهمی در تامین منافع اسرائیل در مسائل امنیتی و اطلاعاتی داشته، اما در دوره ترامپ، زمانی که اردن خود را در حاشیه دید، روابطش با رئیس جمهور آمریکا و نخست وزیر اسرائیل را به پایین‌ترین سطح ممکن رساند.
به گزارش سرویس بین الملل «انتخاب»، در ادامه این مطلب آمده است: با روی کار آمدن دولت جدید آمریکا، پادشاه اردن اولین رهبر عربی است که با بایدن دیدار می‌کند و قرار است نقش موثری در حمایت از موضع آمریکا در منطقه داشته باشد. امان احساس کرده که در حال پس گرفتن نقش محوری خود بعنوان دروازه‌ای برای حل مسائل منطقه خاورمیانه، بویژه در سایه تغییرات جغرافیایی سیاسی و پس از عادی سازی روابط دولت‌های عربی با اسرائیل است.
حمایت اقتصادی و بهبود رابطه با اسرائیل
کمک‌های آمریکا به اردن در طول ۱۵ سال گذشته چهار بار افزایش یافته و این در حالی است که نزدیک به ۳۰۰۰ سرباز آمریکایی در اردن حضور دارند، که احتمالا این تعداد به زودی افزایش می‌یابد.
ایالات متحده یک هبه ۶۰۰ میلیون دلاری شامل کمک‌های اقتصادی و نظامی را به اردن اعطا کرده و این در حالی است که احتمالا بایدن دولت‌های منطقه را برای عمل به تعهدات مالی خود تشویق می‌کند. بایدن همچنین اسرائیل را به سمت موافقت با امتیاز‌های جدیدی برای فلسطین سوق می‌دهد، تا محمود عباس را تقویت کرده و از نگرانی‌های اردن بکاهد. برای ملک عبدالله واقعا مهم است که ایالات متحده بار دیگر به اردن نقش وصی و نگهبان اماکن اسلامی مقدس در قدس شرقی را بدهد.
بایدن از گشایش جدید در روابط اسرائیل و اردن حمایت می‌کند، همانطور که در جریان سفر ناگهانی بنت به امان و عقد توافق‌هایی با اردن در مورد کمبود اب در این کشور توسط اسرائیل شاهد این امر بودیم. علاوه بر این، اسرائیل موافقت کرد که امان صادرات خود به کرانه باختری را از ۱۶۰ میلیون دلار به ۷۰۰ میلیون دلار در سال برساند.
نبود امنیت در اردن، کابوس ایالات متحده است، بویژه آنکه اخیرا این کشور عربی شاهد تنش‌های اقتصادی و بحرانی شدن شیوع کرونا بوده و یک فتنه داخلی را به خود می‌بیند، چرا که شاهزاده حمزه، برادر ناتنی ملک عبدالله تحت اقامت اجباری قرار گرفته و دولت‌های عربی همسایه متهم به کودتا علیه پادشاه شدند. این در حالی است که اسرائیل پیام‌های واضحی را در مورد عدم مشارکت در این کودتا به اردن فرستاده است.
نقش اردن در استراتژی منطقه‌ای بایدن
امان و رام الله نفوذ سیاسی زیادی را در جریان جنگ اخیر بین اسرائیل و غزه از دست دادند و حماس بعنوان یک بازیگر اصلی در سیاست فلسطینی در مقابله با دولت فلسطین ظاهر شد، همچنین حوادث اخیر در کرانه باختری، مشروعیت عباس و دولت خودگردان فلسطین را زیر سوال برده و موجبات نگرانی دولت آمریکا را فراهم کرد، به این دلیل که آمریکا از رابطه مستحکم بین اردن و فلسطین حمایت می‌کند.
در حالی که دولت بایدن در حال مذاکره با عراق در مورد خروج نیرو‌های خود از این کشور و به دنبال خارج کردن نیرو‌های آمریکایی از افغانستان است، بایدن اعلام کرده نیرو‌های خود را از افغانستان و قطر به پایگاههایش در اردن انتقال می‌دهد، تا این کشور به مکانی برای حضور نیرو‌های روز افزون آمریکایی تبدیل شود. به این ترتیب، امان به بخشی از برنامه‌های امنیتی واشنگتن تبدیل می‌شود که از ماه مارس پس از اعلام توافق دفاعی با ایالات متحده، تدارک دیده شد و براساس آن، ورود نیرو‌ها و تجهیزات نظامی آمریکایی به خاک اردن، آزاد است.
این توافق در ژانویه امضا شد و طبق آن، نیرو‌های آمریکایی حق استفاده از سلاح در اردن را دارند، همانطور که می‌توانند جنگنده‌های آمریکا را در این کشور عربی ازادانه حرکت دهند.
دولت بایدن حامی ائتلاف بین اردن و مصر و عراق است. به گفته وزارت خارجه آمریکا، نشست بغداد در ژوئن، یک گام مهم در تقویت روابط اقتصادی و امنیتی بین مصر، عراق و اردن و تحکیم امنیت منطقه بود. آمریکایی‌ها می‌خواهند امان، قاهره و بغداد در صدد ایجاد ائتلاف سه جانبه‌ای برای محدود کردن نفوذ ایران در عراق، در خصوص مسائل مربوط به برق، صادرات انرژی و بازسازی باشند. سران این سه دولت چهار بار در مارس ۲۰۱۹ با یکدیگر دیدار کردند که آخرین دیدار آن‌ها در ژوئن گذشته در بغداد بود. هدف از تشکیل این ائتلاف، کمک به برقراری استقرار در عراق است.
با وجود نزدیکی تقریبی با دولت جدید اسرائیل، امان نگران است مسائل پیچیده‌ای مانند قدس، مسجد الاقصی و شهرک سازی موجب متنشج شدن رابطه آن با اسرائیل شود، بویژه انکه دولت آمریکا که از راه حل تشکیل دو دولت حمایت می‌کند، برنامه جدی برای اجرایی کردن این سیاست ندارد.
این در حالی است که شهرک سازی و تصاحب اراضی در فلسطین ادامه دارد و در صورتی که اردن به پایگاه نظامی آمریکا تبدیل شود، به کلی تاثیر خود در حمایت از مساله قدس و مسجد الاقصی را براساس مقضیات سیاست آمریکا از دست می‌دهد.
