گاهی اوقات تنها راه حل برای جلوگیری از اتلاف انرژی و صرفه جویی در هزینه ها به اشتراک گذاری منابع است. به طور مثال هر فرد می تواند به تنهایی کتاب هایی را که علاقمند به خواندن آنهاست را از کتابفروشی ها تهیه کرده و بخواند و یا اینکه آنها را از کتابخانه محلی امانت بگیرد. در روش اول به ازای خرید هر کتاب نه تنها خود فرد باید هزینه ای را پرداخت کند، بلکه منابع زیادی از درختان و صنعت چاپ درگیر فرآیند تهیه کتاب ها خواهند شد. بنابراین احتمالا راه حل دوم از دو جهتی که گفته شد، اقتصادی تر و عملی تر است. با این مقدمه در این گزارش به نحوه کارکرد به اشتراک گذاری منابع در حیطه تجهیزات مخابراتی در قالب طرح رومینگ ملی و آمار منتشر شده از سوی رگولاتوری در این خصوص می پردازیم.
رومینگ ملی چرایی و چگونگی
به اشتراک گذاری منابع که در مقدمه به آن اشاره شده در مورد امکانی که اپراتورها در اختیار مشترکانشان قرار می دهند نیز صدق می کند. هرگاه یک اپراتور در یک مکان به ویژه در مکان های دورافتاده یا صعب العبور تجهیزات مخابراتی را نصب کنند دیگر نیازی نیست که سایر اپراتورها نیز همین هزینه را کرده و بخواهند برای مشترکان خود همان تجهیزات را در همان محل پیاده سازی کنند. این روش در واقع تعریف همان طرحی است که “رومینگ ملی” نامیده می شود.
به عبارتی رومینگ ملی استفاده مشترکان یک اپراتور از امکانات مخابراتی اپراتور دیگر در نواحی تحت پوشش است. بر همین اساس اگر یک اپراتور در محلی پوشش مناسبی نداشته باشد، مشترک می‌تواند از پوشش شبکه‌ای اپراتور دیگری استفاده کند؛ این طرح توانسته است دغدغه پوشش شبکه را تا حدی برای کاربران حل کند.
رومینگ ملی به مصوبه‌ای برمی‌گردد که کمیسیون تنظیم مقررات ارتباطات سال ۱۳۹۰ در ارتباط با استفاده متقابل از شبکه اپراتورها تدوین کرد و بر اساس آن اپراتورهای سیار موظف شدند خدمات رومینگ ملی را برحسب درخواست اپراتور دیگر در اختیار آن قرار دهند.
اسفند ۱۳۹۲ نیز نوعی بازنگری در مصوبه قدیمی صورت گرفت و در قالب مصوبه ۱۸۶ اپراتورهای سیار غالب ملزم شدند خدمات رومینگ ملی را بر حسب درخواست اپراتور سیار غیرغالب در اختیار آنها قرار دهند.
رومینگ ملی درواقع راهکاری است تا با توجه به هزینه‌های بالای تامین تجهیزات، اپراتورها از الزام خرید تجهیزات برای تمام نقاط صعب‌العبور و یا کم‌جمعیت بی نیاز شوند و اگر در نقطه‌ای یک اپراتور پوشش ندارد، بتواند از شبکه اپراتور دیگر استفاده کند. براین اساس کاربران اپراتورهای مختلف بدون پرداخت هزینه می‌توانند در نقاط کور به اصطلاح روی شبکه اپراتورهای دیگر روم شوند.
اما نکته جالب توجه در مورد طرح رومینگ ملی این است که میزان میزبانی و میهمانی هر اپراتور توسط سازمان تنظیم مقراررات و ارتباطات رادیویی رصد می شود و این سازمان هر سه ماه یکبار آماری را در خصوص تعداد میزبانی ها و میهمانی های هر اپراتور منتشر می کند و در دسترس عموم قرار می دهد.
در ادامه به بررسی آماری که به تازگی توسط سازمان رگولاتوری منتشر شده است، می پردازیم:
بیشترین میزبانی از آن اپراتور اول است
طبق آمار منتشر شده توسط سازمان رگولاتوری تا پایان سه ماهه اول سال ۱۴۰۰، تعداد مکالمات از طریق رومینگ ملی به تفکیک اپراتورها به شرح زیر است:
اپراتور همراه اول بیش از ۱۳ میلیون مکالمه مربوط ایرانسل و بیش از ۴ میلیون مکالمه را میزبان مشترکان رایتل بوده است. بنابراین این اپراتور در مجموع بیش از ۱۷ میلیون مکالمه را میزبانی کرده است.
اپراتور ایرانسل نیز بیش از ۲ میلیون مکالمه مربوط به مشترکان همراه اول و نزدیک به ۳ میلیون مکالمه مشترکان رایتل را میزبانی کرده است. بنابراین مجموع میزبانی این اپراتور بیش از ۴ میلیون مکالمه بوده است.
آمار ارایه شده توسط رگولاتوری حاکی از آن است که هیچ تماسی از سوی اپراتورهای همراه اول و ایرانسل توسط اپراتور رایتل میزبانی نشده است.
بنابراین طبق این آمار، اپراتور همراه اول با اختلاف زیاد در طرح رومینگ ملی در مقایسه با دو اپراتور دیگر در صدر قرار دارد. این نتیجه از میزان سرمایه گذاری و پیاده سازی تجهیزات توسط این اپراتور ناشی شده است.
