فارس: اولین نشست مطبوعاتی معاون امور زنان و خانواده ریاست جمهوری با حضور خبرنگاران رسانه‌های کشور در دفتر معاونت زنان و خانواده برگزار شد.
روز دوشنبه 29 شهریورماه ساعت 10 صبح اولین نشست خبری دکتر انسیه خزعلی با حضور خبرنگاران رسانه‌های کشور پیرامون اقدام پیش‌روی دولت سیزدهم در دفتر معاونت برگزار شد و خزعلی به تمام سوالات خبرنگاران پاسخ داد.
خزعلی درباره برنامه معاونت زنان پیرامون قانون تسهیل ازدواج در مجلس گفت: «مسأله ازدواج از مسائل مهمی است که ما باید به دنبال فراهم کردن تسهیلات و راهکارهایی برای ارتقاء وضعیت ازدواج باشیم و راه را چه مادی و چه معنوی هموار کنیم. آنچه که تصویب شده است و قانون‌هایی که برای تسهیل امر ازدواج داریم کم نیست. متأسفانه در اجرایی شدن و پیگیری آنها و نظارت به آنها سستی‌هایی انجام شده است. ما اهتمام بر این امر داریم و امیدواریم بازوهای اجرایی به ما متصل شود و هماهنگی‌هایی با حمایت ریاست محترم جمهور انجام بگیرد که این مسأله را بتوانیم اجرایی کنیم البته می‌دانید که معاونت زنان و خانواده ستادی است و قدرت اجرایی ندارد و بیشتر برنامه‌ریزی و نظارت را به عهده دارد ولی اگر همین نظارت هم درست انجام شود کارها رو به جلو حرکت می‌کند البته شرایط کشور هم مهم است داشتن بودجه مهم است و ویژگی‌های خاصی که ممکن است در مناطق مختلف وجود داشته باشد هم مهم است که باید برای هر کدام از استان‌های کشور به صورت خاص برنامه‌ریزی شود. امیدوار هستیم که بتوانیم انجام دهیم و بعد گزارش دهیم. همانطور که ریاست محترم جمهور تأکید دارند همیشه از فعل ماضی و حال استفاده کنید نه از فعل آینده. یعنی به جای اینکه وعده بدهید کار را انجام بدهید و بعد گزارش انجام آن را به مردم بدهید.
ما به فکر ترمیم، ارتقاء و تعالی زنان هستیم
خزعلی در پاسخ به این سوال که عمیق‌ترین مسأله زنان امروز از دید معاونت زنان چیست و قرار است چه موضوعاتی را پیگیری کنند گفت:«ما در مسأله زنان بحث ترمیم و ارتقا را داریم دنبال این هستیم آسیب‌ها و مشکلات زنان را برایشان راه‌حل پیدا کنیم و ترمیم کنیم چه در بحث‌های اقتصادی چه در بحث‌های آموزشی و چه بحث‌های حقوقی و در مرحله بعد وضعیت زنان را از نظر کیفی و نوع و سبک زندگی و آرمان‌هایی که برای زنان متصور هستیم ارتقاء دهیم. و ان‌شاءلله در ادامه به دنبال تعالی و رسیدن به جایگاه متعالی زنان هستیم. شاید آموزش یکی از مواردی است که در اولین نگاه حتی می‌تواند زیربنای مسأله اقتصادی باشد. الان ممکن است بسیاری از خانواده‌ها مسائل اقتصادی را به عنوان مساله و مشکل جدی خودشان بدانند که حق هم دارند ولی همان رفع محرومیت‌های اقتصادی و محدودیت‌هایی که در زندگی وجود دارد نیاز به آموزش و مهارت‌یابی و نیاز به زمینه‌سازی و مستعد کردن خانم‌ها برای انجام فعالیت‌های مختلف دارد.»
دورکاری مادران هم برای دولت به صرفه است هم برای خانواده
خزعلی درباره تجربه دورکاری زنان در ایام کرونا و ادامه این روند که به مادران که لطف بزرگی به مادران است گفت:«دورکاری به خصوص برای زنان یکی از چالش‌هایی بود که در ایام کرونا تبدیل به فرصت شد و این فرصت را باید تقویت کرد و باید زمینه‌هایی فراهم کرد که در ادارات و مراکز مختلف دورکاری جدی گرفته شود. قبلا هم دورکاری در ادارات ما به رسمیت شناخته می‌شد اما عملیاتی نمی‌شد یک بخشی هم خود خانم‌ها مخالف بودند. من یادم می‌آید در دانشگاه الزهراء بعضی از موارد را به دلیل بعضی از شرایطی که با آن درگیر بودیم مثل نداشتن مکان مناسب که شرایط حضور فیزیکی خانم‌ها را فراهم نمی‌کرد از خانم‌ها می‌خواستم دورکار باشند اما خودشان قبول نمی‌کردند ترجیح می‌دادند در اجتماع و در کنار دوستانشان حضور داشته باشند. اما خانم‌هایی که فرزندان کوچک دارند طبیعتا ترجیح‌شان این است که بتوانند در کنار فرزندانشان به کارها و برنامه‌هایی که برای خودشان تعریف کرده‌اند رسیدگی کنند. دورکاری هم برای دولت از نظر اقتصادی به صرفه است و هم برای خانواده‌ها از نظر معنوی و تربیت فرزندانشان به صرفه است. به خصوص که الان یکی از مسائلی که خانم‌هایی شاغل دارند این است که نمی‌توانند فرزندانشان را با توجه به شرایط کرونایی در مهدهای کودک قرار دهند و اگر فرزندشان را در شرایط نامناسبی قرار بدهند لطمه می‌خورد. در حال حاضر بهترین موقعیت است دورکاری را برای خانم‌ها جدی‌تر تعریف کنیم این مسأله همچنین باعث می‌شود برای خانم‌های خانه‌داری که توانمندی‌های خاصی دارند و دلشان می‌خواهند در فعالیت‌های اجتماعی مشارکت داشته باشند راحت‌تر شود.
بسیاری از کشورهای اسلامی در زمینه ورزش قهرمانی بانوان از ما انتظار دارند تا الگوی جهانی معرفی کنیم
وی در پاسخ به سوال درباره برنامه‌های معاونت زنان پیرامون تقویت ورزش بانوان گفت: « ان‌شاءلله ورزش بانوان در دو بخش قهرمانی و همگانی به طور کامل حمایت خواهیم کرد ما استعدادهای بسیاری خوبی در دختران‌مان داریم باید شناسایی شود و از سنین نوجوانی این شناسایی صورت بگیرد و روی آنها کار شود و ان‌شاءلله بتوانند در عرصه‌های بین‌المللی خودشان را نشان دهند که زن مسلمان ایرانی می‌تواند با حفظ ارزش‌ها و بسیاری از جنبه‌های مختلفی که یک زن می‌تواند داشته باشد در عرصه بین‌المللی دیده شود. خیلی از کشورهای اسلامی این انتظار را از ما دارند که در این زمینه الگوسازی کنیم و من فکر می‌کنم الان این شرایط مهیاست که ما در رشته‌های مختلف ورزشی بتوانیم حرکت رو به جلو داشته باشیم.»
وی در ادامه این پاسخ گفت:«در ورزش همگانی به دلیل اینکه زنان نقش محوری در خانه دارند سلامت‌شان بسیار مهم است و مساله ورزش یکی از لوازم سلامت زنان و مادران است. حتما ورزش همگانی باید به صورت فراگیر تدارک دیده شود و امکانات ورزشی در شهرهای مختلف وجود داشته باشد و در کنار این موضوع در جاهایی که این امکانات وجود دارد کار فرهنگی شود تا زنان از این امکانات ورزشی استفاده کنند. یکی از آسیب‌های حوزه زنان عدم توجه آنها به ورزش است یعنی امکانات وجود دارد اما متقاضی نیست. در این خصوص باید حضور در سالن‌های ورزشی بانوان و پارک‌های مخصوص به بانوان ترویج بشوند تا زنان به استفاده هر چه بیشتر از این مراکز روی بیاورند.»
بحث جمعیت فقط مختص زنان نیست
خزعلی در خصوص سیاست‌های جمعیتی معاونت زنان و خانواده دولت سیزدهم گفت:«بحث جمعیت اختصاص به بانوان ندارد جمعیت یک بحث استراتژیک در کشور است. شما می‌بینید که در سال‌های متمادی شعار سازمان‌های بین‌المللی این بوده است که جمعیت به معنای قدرت است و اگر شما بتوانید جمعیت کشورتان را حفظ کنید و جمعیت جوان داشته باشید کشور قدرتمندی هستید.پس مسأله جمعیت پیش از آنکه مرتبط با زنان باشد مرتبط با کشور و بعد مرتبط با خانواده است. یعنی مرد و زن، یعنی مسأله جمعیت باید برای هم مرد و هم زن دو به عنوان یک مسأله استراتژیک و یک نگاه دوراندیشانه باشد. لذا وقتی می‌گوییم تسهیل ازدواج شود هم برای زنان باید این اتفاق بیفتد هم برای مردان. همانطورکه می‌دانید اگر در یک سنی نیز ازدواج صورت نگیرد ممکن است به تجرد قطعی ختم شود و این موضوع در واقع ضربه به جمعیت کشور می‌زند و باید برای این موضوع هم فرهنگ‌سازی شود و هم شرایط اقتصادی فراهم شود که جوانان ما امکان ازدواج در سنین باروری خودشان را داشته باشند، اما باید گفت در مسأله جمعیت نقش زنان بسیار محوری است. از این رو باید درمان‌های ناباروری بسیار جدی گرفته شود و دولت باید از طریق بیمه‌ها و پرداخت بخشی از هزینه‌های این موضوع به این مسأله کمک کند.»
به دنبال بیمه زنان سرپرست خانوار هستیم
وی در پاسخ به سوال برنامه و سیاست معاونت زنان در خصوص زنان سرپرست خانوار پاسخ داد:«یکی از اولویت‌های معاونت زنان در دولت سیزدهم بحث زنان سرپرست خانوار است.زنان سرپرست خانوار به تعبیر مقام معظم رهبری عائله حکومت هستند و حکومت در برابر آنها مسؤول است. همه مسأله‌هایی که زنان سرپرست خانوار را مشغول کرده است دغدغه خود ما محسوب می‌شود. اولین حرکتی که در این موضوع به دنبالش هستیم، این است که بتوانیم همه زنان سرپرست خانوار را بیمه کنیم و من امید دارم که این کار انجام شود. در مرحله بعد به دنبال کارآفرینی برای زنان سرپرست خانوار و ایجاد شغل مناسب برای آنها به خصوص برای کسانی که فرزند دارند، هستیم. اشتغالی که بتواند آنها را کنار فرزندانشان نگه دارد. یکی از مهمترین مسائلی که زنان سرپرست خانوار در نشست‌های ما مطرح می‌کردند نوع نگاه جامعه به آنهاست و یا امنیتی که در بعضی از مجامع و اجتماعاتی که به آن وارد می‌شوند آنگونه که باید نیست. ما باید این فرهنگ‌سازی را حتما در جامعه انجام دهیم که یک خانم سرپرست خانوار مجبور نشود برای اینکه در اجتماع به راحتی تردد کند جور دیگری خودش را نشان دهد.»
متاسفانه در دوره‌های قبل نگاه به زنان یا تشریفاتی و یا سیاست‌زده بوده‌است
وی در خصوص سیاست‌های خودش در معاونت زنان و خانواده گفت: من دو آسیب مهم را در معاونت شاهد هستم یکی بحث نگاه تشریفاتی به زنان است. برخی فقط به زنان اینطور نگاه می‌کنند که حالا در یک موضوع زنان هم حضور دارند اما قدرت سیاست‌گذاری و اجرایی آنها جدی گرفته نمی‌شود.دومین مورد سیاست‌زدگی است متأسفانه در اکثر دوره‌های معاونت زنان سیاست‌زدگی و نگاه سیاسی صرف در معاونت حاکم بوده است که این را دلمان می‌خواهد از بین ببریم لذا اگر فعالیت‌های معاونت را دنبال کنید می‌بینید که ما در چند جلسه‌ای که برگزار کردیم با همه قشرها، گروه‌ها، نگاه‌ها،دیدگاه‌ها از چپ و راست معتدل و افراطی و همه جوره نشست داشته‌ایم و سعی کردیم نظرات‌شان را بگیریم و راهکارهایشان را بشنویم و از هر گروه خواستیم موفقیت‌ها و ناکامی‌هایشان را برای ما بگویند تا از آنها درس بگیریم و نخواهیم دوباره آنها را تجربه کنیم.ان‌شاءالله سیاست‌مان این است که از همه توانمندی‌های افراد فعال در این حوزه هم بهره‌مند شویم.»
وی در خصوص تصویب قانون خشونت علیه زنان و پیگیری تصویب آن گفت: «قطعا همین پیگیر هستیم. لایحه‌ای که به مجلس رفت متأسفانه مدتی در قوه قضائیه ماند و البته قوه قضائیه با تشکیل کارگروه‌هایی به سرعت قانون را تصویب کرد و به دولت فرستاد اما متأسفانه در دولت قبل به مدت طولانی ماندگار شد و بعد به مجلس رفت و حالا از مجلس خواستاریم که زودتر به این لایحه رسیدگی کند.»
خزعلی در مورد مسأله کودک‌همسری و ورود قانون به آن پاسخ داد: «ما با هر نوع ظلمی که به زنان شود برخورد می‌کنیم. طبیعتا ازدواج قبل از بلوغ یکی از مواردی‌ست که می‌تواند این ظلم را مضاعف کند و ما با آن موافق نیستیم و برای همه اینها باید کارگروه‌هایی تشکیل شود که روی آن بحث و کار صورت بگیرد. که این ارتباط چه در قالب ازدواج باشد و چه در قالب ارتباط‌های دیگری که مستند و قانونی نشده باشد هر دوی اینها باید مورد توجه قرار بگیرد. اما در مرحله اول نیاز به کار فرهنگی است یعنی حتی اگر ما قانون هم بگذاریم ولی نتوانیم در کنارش کار فرهنگی کنیم به خصوص در شهرهای کوچک و روستاها و این اقناع‌سازی را بین خانواده‌ها انجام دهیم باز ممکن است کودکانی خدایی ناکرده مورد اجحاف قرار بگیرند، مورد معامله قرار بگیرند و حتما لازم است ما برنامه‌ریزی کاملی هم برای کار فرهنگی و هم به موازات آن کار قانونی انجام دهیم.»
در 16 سالگی ازدواج کردم اما حق تحصیل و طلاق گرفتم!
وی در مورد شائبه کودک‌همسری خودش گفت: «برخی به من می‌گویند خود شما کودک‌همسری داشته‌اید یعنی در 16 سالگی ازدواج کرده‌اید من باید بگویم 16 سالگی داریم تا 16 سالگی! اینکه ذکر می‌شود دختران به مرحله رشد رسیده باشند و مراحل مختلف بلوغ را طی کرده باشند مانند بلوغ جسمی، بلوغ فکری و بلوغ اقتصادی بسیار مهم است. من در 16 سالگی که ازدواج کردم شرط‌هایی گذاشتم که فکر نمی‌کنم دخترهای 30 ساله الان این شروط را برای ازدواج بگذارند من شرط تحصیل را گذاشتم، شرط فعالیت اجتماعی را گذاشتم، شرط طلاق را گذاشتم که حضرت امام آن دوران به ما توصیه می‌کردند. شرط مکان گذاشتم که یادم می‌آید پدرم وقتی این شروط را به ایشان گفتم که به داماد بدهید که اگر قبول کرد بعد ما وارد مراحل بعدی شویم پدرم گفتند که من با همه به جز شرط طلاق موافقم ولی چون شما می‌خواهید من حرفی ندارم. ایشان دید بسیار بازی داشت اما همه اینها نشان می‌دهد که ما نمی‌توانیم یک مرز سنی مشخص را برای ازدواج قرار بدهیم و بگوییم این کودک است یا کودک نیست چون رشد فکری بسیار مهم است.»
اگر می‌خواهیم انقلابمان را صادر کنیم باید روی سبک‌زندگی کار کنیم
خزعلی درباره مسئله سبک زندگی ایرانی و اسلامی گفت: سبک زندگی هویت ماست. سبک زندگی تمدن ماست و ما اگر بتوانیم روی سبک زندگی کار کنیم، می‌توانیم الگوهایی را به جهان ارائه دهیم و اگر می‌خواهیم تمدن‌ساز و تأثیرگذار باشیم و یا انقلابمان را به جهان معرفی کنیم و توانمندی‌هایمان را به همه نشان بدهیم، باید روی سبک زندگی کار کنیم. ما نمی‌توانیم با شعار و بیان اینکه ما چنین هستیم خودمان را معرفی کنیم بلکه باید با عمل، رفتار، گفتار و نوع زندگی که همه جوانب مختلف در آن سنجیده شده است و ارزش‌های اخلاقی و دینی و ارزش‌های زن بودن و مادر بودن و ارزش‌های خانوادگی‌مان که در بسیاری از نقاط دنیا در حال کاهش و سستی است خودمان را معرفی کنیم که بخش عمده تقویت این موارد مربوط به آموزش است.
عدالت فراگیر بالاتر از عدالت جنیستی است
دکتر خزعلی درباره سؤالات اژه‌ای رئیس قوه قضائیه پیرامون اینکه قانون باید به نفع زنان تغییر کند، گفت: من خیلی از دیدگاه آقای اژه‌ای خوشحال شدم. این دیدگاه زمینه خوبی را برای ما فراهم کرد. ما حتماً نشست‌هایی را درباره این موضوع خواهیم داشت. یکی از بحث‌های مهم ما حقوق زنان، فرزندان و همچنین حقوق متقابلی که در خانواده وجود دارد است. قطعا دوست داریم که از این شرایط استفاده کنیم و به سمت عدالت فراگیر حرکت کنیم. وقتی می‌گویم عدالت فراگیر، چیزی بالاتر از عدالت جنسیتی است. یعنی در عدالت جنسیتی، ما فقط زن و مرد را می‌بینیم. این سر جای خودش باید باشد، اما فراگیرتر از آن عدالت در خانواده است. از این رو تلاش می‌کنیم از همه توانمندی‌هایی که در متفکران دینی، قوه قضائیه و سیاسیون وجود دارد، در این موضوع استفاده کنیم.
هرچیزی که برای زنان اضطراب ایجاد می‌کند باید پیگیری شود
خزعلی درباره اشتغال زنان و آرامش روانی آنها گفت: من معتقدم که زنان باید با آرامش کار کنند و هر چه که برایشان اضطراب ایجاد کند مثل اضطراب‌شان نسبت به خانواده، فرزندان و سایر مسئولیت‌هایی که دارند، مخل کارشان است و به هر دو کارشان لطمه می‌زند. باید راهکارهایی پیرامون این موارد اندیشیده شود. متأسفانه در بعضی از سالها مهدکودک‌ها را از اداره‌جات حذف کردند. این کار به بسیاری از خانم‌ها لطمه زد. اگر می‌توانست حین کار به فرزندانش سر بزند و یا حتی مسئله شیردهی را داشته باشد، همه اینها از او گرفته شد. این کار با سیاست کلی نظام در تناقض بود. ما دیدارهایی را با زنان نخبه داشتیم که یکی از دغدغه‌هایشان این بود که ما فرزندآوری و اشتغال را هر دو با هم می‌خواهیم و در سنینی هستیم که اگر یکی از این دو را کنار بگذاریم محروم می‌شویم، پس به ما کمک کنید هر دو را با هم داشته باشیم. ما این تقاضا را به وزارت علوم فرستادیم که مثلا یک هیأت علمی آقا اگر در یک سال باید این تعداد مقاله را بدهد، یک عضو هیئت علمی خانم این تعداد مقاله را به دلیل همان عدالت جنسیتی در دو سال بدهد.
