تسنیم: نکته مهم درباره چهلمین جشنواره فیلم فجر تنوع ژانر و مضمون و همینطور حضور قوی فارابی و حوزه هنری است. بنابراین دبیر جشنواره بار سنگینی را برای سیاست‌گذاری جشنواره و اجرایی کردن آن دارد تا در سال‌های بعد نیز این روند مخاطب‌پسند حفظ شود.

تقریباً دو ماه دیگر چهلمین جشنواره فیلم فجر به دبیری "مسعود نقاش زاده" آغاز می‌شود. این دوره از جشنواره در حالی برگزار می‌شود که هنوز سایه کرونا بطور کامل از کشور رفع نشده است اما با توجه به واکسیناسیون و کاهش تعداد مبتلایان و فوتی‌ها شرایط بهتری نسبت به سال قبل دارد و به‌نظر می‌رسد که سینماهای مردمی و همینطور بخش‌های جانبی جشنواره با قوت برگزار شود.

تولیدات سینمایی و نمایشی نیز در سال گذشته و امسال جریان داشت و با تمام مشکلات و خطراتی که آفرید توانست فیلم‌های زیادی را راهی جشنواره فیلم فجر کند. بتازگی نیز سینماهای کشور با توان بیشتری مشغول اکران فیلم‌های جشنواره‌های دو سال قبل و خارج از جشنواره شده‌اند. اما امسال چه فیلم‌هایی برای ثبت نام در جشنواره اقدام کرده‌اند؟

البته برخی از فیلم‌های ثبت نامی جشنواره کمی دیر برای تولید اقدام کرده‌اند. برخی نیز تقریبا آخرین مراحل تولید را طی می‌کنند و برخی دیگر با اتمام تدوین مراحل مرحله بعد از تولید را سپری می‌کنند. موارد معدودی هم کاملاً کار را به سرانجام رسانده‌اند و فیلم آماده تحویل به دبیرخانه جشنواره فیلم فجر است.

اینطور که دبیرخانه جشنواره طبق تقویم منظم کار خود را آغاز کرده و تهیه‌کنندگان هم آن را تأیید می‌کنند، برنامه‌ریزی جشنواره زمان‌های اعلامی خود را تغییر نخواهد داد و برای همین 74 فیلم راه یافته به مرحله اول جشنواره، از تاریخ 10 آذر توسط هیأت انتخاب بازبینی خواهند شد و 5 دی ماه عناوین فیلم‌های نهایی برای شرکت در جشنواره فیلم فجر 40 اعلام خواهند شد.

بررسی‌های ما نشان داده که فیلم‌های امسال جشنواره از تنوع ژانر، محتوا و مضمون برخوردارند. بنابراین می‌توان جشنواره فیلم فجر امسال را از نظر تنوع ژانر و محتوا یکی از جشنواره‌های رنگارنگ سال‌های اخیر دانست. چیزی که با توجه اصحاب رسانه، کارشناسان و منتقدین سینما در سال‌های اخیر جان گرفت و نتایج خود را به مرور در آینه جشنواره و پرده نقره‌ای نشان می‌دهد. چیزی که قطعاً به معنای توجه بیشتر سینماگران ما به مخاطب و کیفیت در سینمای ایران است و منجر به رشد فرهنگی و همینطور اقتصادی سینمای ایران خواهد شد.

در ادامه اسامی مهم‌ترین فیلم‌هایی که فرم ثبت نام جشنواره را پر کرده‌اند را می‌خوانیم:

بدون قرار قبلی؛ در آستانه تدوین

"محمود بابایی" تهیه‌کننده فیلم تازه "بهروز شعیبی" که این روزها با سریال "روز بلوا" در نمایش خانگی حضور دارد در گفت‌وگو با تسنیم، از روزهای آخر فیلمبرداری این اثر در آلمان خبر داد و گفت: بزودی تدوین فیلم را به سرانجام خواهیم رساند. تلاش ما این است که بتوانیم نسخه ایده‌آل را به دبیرخانه جشنواره برسانیم. جشنواره روند منظمی دارد و بنای ما هم این است که بتوانیم مطابق با این تقویم زمانی فیلم خود را به جشنواره برسانیم.

او درباره "بدون قرار قبلی" گفت: گروه سازنده فیلم تلاش حرفه‌ای خود را برای تولید یک فیلم درجه یک بکار گرفته‌اند. البته این داوران، اصحاب رسانه و منتقدین هستند که باید درباره فیلم نظر بدهند اما بنظرم این فیلم در بخش‌های اصلی و مهم قدرت نامزدی را داشته باشد.

بدون قرار قبلی با کمک فارابی ساخته شده  و در آن مصطفی زمانی و صابر ابر بازی می‌کنند و قصه آن با امام رضا (ع) ارتباط دارد.

دسته دختران؛ پس تولید و آماده برای تحویل به دبیرخانه

منصوری تهیه‌کننده فیلم "دسته دختران" به کارگردانی منیره قیدی، از اتمام فیلمبرداری، تدوین و گذراندن مراحل پست پروداکشن فیلم خبر داد. فیلم حماسی و دفاع مقدسی کارگردان "ویلایی‌ها" با بازیگرانی چون نیکی کریمی، پانته‌آ پناهی‌ها، فرشته حسینی، هدی زین‌العابدین و مهدی حسینی‌نیا  از محصولات بنیاد سینمایی فارابی و سازمان سینمایی سوره حوزه هنری است که از چند ماه قبل روند تولید خود را شروع کرده و به یکی از امیدهای اصلی جشنواره بدل شده است.

خط نجات، فیلمسازانی با کارنامه متفاوت که فیلم انقلابی می‌سازند

"خط نجات" شاید یکی از فیلم‌های خاص جشنواره باشد. گروه سازنده فیلم یعنی آزیتا موگویی و وحید موساییان تا به حال فیلمی درباره انقلاب اسلامی نساخته‌اند و کارنامه آنان نیز نشان می‌دهد که فیلم‌هایی با حال و هوای متفاوت از چنین موضوعاتی را می‌سازند. اما حالا موساییان کارگردان فیلمی چون "فرزند چهارم" و موگویی کارگردان "ایده اصلی" قرار است فیلمی درباره یک خانواده شهید انقلاب اسلامی بسازند که درگیر مسائلی در روزهای انقلاب می‌شوند.

فیلم موساییان که فرم جشنواره را پر کرده، در حال حاضر مراحل نهایی تدوین را بسر می‌برد و بزودی به دبیرخانه جشنواره تحویل داده می‌شود. این فیلم نیز محصول بنیاد سینمایی فارابی است.

امیر آقایی، پگاه آهنگرانی، مصطفی زمانی، حسین سلیمانی و لادن مستوفی در این فیلم بازی می‌کنند.

لایه های دروغ، اکشن بین المللی

سال گذشته بود که خبر از ساخت فیلمی اکشن و محصول مشترک ایران و فنلاند به نام "لایه‌های دروغ" منتشر شد. فیلمی با گروه ایرانی و فنلاندی که کارگردان آن را یک ایرانی‌ الاصل فنلاندی عهده‌دار بود. صرافی تهیه‌کننده این فیلم قبل‌تر در مصاحبه‌ای با تسنیم درباره این فیلم، موضوع و محتوای آن توضیحات کاملی را ارائه کرده است. حالا وی با روبه اتمام بودن مراحل فنی فیلم خبر از انجام صداگذاری، تصحیح رنگ و نور و موسیقی فیلم در آمریکا، تایلند و ایران داده است. 

صفاری می‌گوید که طرف فنلاندی از نتیجه کار بسیار راضی است و حتی در جلساتی که با همتایان خود در دیگر کشورها داشته است، از ظرفیت و استعداد عالی سینما و هنرمندان ایرانی گفته است. بنظرم حضور این فیلم در جشنواره می‌توان اتفاق مبارکی باشد زیرا جزو معدود فیلم‌های ژانر و اکشن سینمای ما است که فرم جشنواره را پر کرده است. بعید است که فیلم اکشن دیگری در جشنواره حضور داشته باشد.

حوزه هنری با چهار فیلم در جشنواره

گزارش‌ها نشان می‌دهد سازمان سینمایی حوزه هنری امسال احتمالا با 4 فیلم به استقبال چهلمین جشنواره فیلم فجر می‌رود. اتفاقی که در سال‌های اخیر نظیر نداشته و نشان از پرکاری این نهاد در عرصه تولید در دوران تازه می‌دهد. یکی از این پروژه‌ها فیلم سینمایی "صورت فلکی" به کارگردانی حسین دارابی و تهیه‌کنندگی محمدرضا شفاه است که نویسندگی آن را احسان ثقفی برعهده داشته است؛ ترکیبی که سال گذشته نیز فیلم سینمایی «مصلحت» را با همکاری حوزه هنری به تولید رساند. گفته می‌شود صورت فلکی در ژانر درام اجتماعی است و مضمونی خانوادگی دارد که با نگاهی زنانه به یک مساله اجتماعی می‌پردازد و قصه آن در مقطع مهمی از تاریخ معاصر ایران روایت می‌شود. فیلمی که بهروز شعیبی و مریلا زارعی زوج اصلی بازیگری آن را تشکیل می‌دهند. نمونه آثار گذشته حسین دارابی در همکاری با حوزه هنری نشان داده دغدغه‌ها و موضوعات روز اجتماعی برای این کارگردان موضوعیت دارد و پیش‌بینی می‌شود صورت فلکی نیز به سوژه‌ای ملتهب و مهم پرداخته باشد.

همانطور که اشاره شد  "دسته دختران" فیلمی است که حوزه و فارابی با کمک هم آن را ساخته‌اند و بنابراین حوزه دومین فیلمش را امسال به جشنواره خواهد برد. 

 فیلم سینمایی «دسته دختران» به کارگردانی منیر قیدی را نیز برای چهلمین جشنواره فجر آماده می‌کند. این فیلم روایتی از مقاومت دختران ایرانی در روزهای آغازین جنگ است و با نگاهی آزاد و براساس روایت‌های واقعی از مقاومت 34 روزه خرمشهر در دفاع مقدس به نگارش درآمده است. منیره قیدی با بازسازی تصاویر زنده و مستند از نبرد خانه ‌به ‌خانه خرمشهر، اولین تصویر سینمایی با نگاه زنانه از آن حماسه بزرگ را خلق کرده است. او پیش از این «ویلایی‌ها» را با قصه خانواده‌های فرماندهان جنگ در پشت جبهه کارگردانی کرده بود و حالا در همکاری با حوزه هنری و اقتباس از روایت‌های مستند کتبی نظیر «دا»، «زیباترین روزهای زندگی»، «ساجی»، «صباح» و ... گوشه‌ای از دلاوری زنان این سرزمین را به تصویر کشیده است.

حوزه هنری همچنین دو اثر دیگر نیز در جشنواره دارد و طبق شنیده‌ها یکی از فیلمسازان جوان انقلابی دیگر نیز، دومین ساخته سینمایی خود را با این نهاد کلید زده است. این فیلم که هنوز اطلاعاتی از آن منتشر نشده است به نظر می‌رسد روایتی تاریخی و تریلر از رویدادهای ابتدایی انقلاب اسلامی باشد. گویا یکی از کارگردانانی که در سال‌های اخیر فیلم تریلر سیاسی ساخته است این فیلم را به جشنواره ارائه خواهد داد.

در کنار اینها از فیلم تازه "حسین نمازی" به‌ عنوان یکی از آثار سینمایی حوزه هنری برای جشنواره فیلم فجر یاد می‌شود که در همکاری با بنیاد سینمایی فارابی تهیه شده است. فیلم سینمایی «شادروان» با حضور چهره‌هایی چون سینا مهراد، گلاره عباسی، نازنین بیاتی، بهرنگ علوی و رویا تیموریان تولید شده است. او پیش‌تر با فیلم سینمایی «آپاندیس» توانست به عرصه سینمای ایران ورود کند و توانست در جشنواره‌های بین‌المللی موفقیت‌های خوبی را کسب کند و نظر منتقدان و مخاطبان را به خود جلب کند. نمازی در فیلم تازه خود به سراغ یک سوژه اجتماعی طبقه پایین شهری رفته و روایتی شیرین را از یک معضل بیان کرده است.

_{نمایی از شادروان}

تهیه‌کننده "خورشید" فرم دو فیلم را پر کرده است

"امیر بنان" که با تهیه‌کنندگی فیلم "خورشید" به کارگردانی مجیدی توانست سیمرغ بهترین فیلم را از جشنواره فیلم فجر 38 بگیرد، گفت که هم فرم ثبت نام را برای فیلم "ملاقات خصوصی" به کارگردانی "امید شمس" و هم برای "مرد بازنده" به کارگردانی "محمدحسین مهدویان" پر کرده است. 

فعلا از بازیگران «مرد بازنده» خبری نیست اما در "ملاقات خصوصی" پریناز ایزدیار، هوتن شکیبا و ریما رامین‌فر بازی می‌کنند. بنظر می‌رسد "ملاقات خصوصی" درامی عاشقانه و متفاوت از دیگر فیلم‌های اجتماعی سینمای ما باشد.

"قاتل و وحشی" هم آمد

آخرین فیلم "حمید نعمت اللّه" که در سال گذشته دچار حواشی فراوانی شد و برای حضور در جشنواره فیلم فجر ثبت نام نکرد، فرم جشنواره را پر کرده و قرار است که بزودی نسخه نهایی آن که طی هفته‌های گذشته صداگذاری آن تکمیل و میکس نهایی و اصلاح رنگ آن انجام شده است به دبیرخانه جشنواره ارائه شود. فیلم نعمت الله یکی از فیلم‌های پرمخاطب جشنواره خواهد بود. فیلمی در فضای هیجانی، جنایی و معمایی که می‌تواند در تغییر ژانر در سینمای ایران اثرگذار باشد.

پذیرش این فیلم در جشنواره فیلم فجر می‌تواند به مثابه انعطاف و تبادل نظر دبیر جشنواره و هیأت انتخاب آن قلمداد شود. در فیلم نعمت الله لیلا حاتمی، امین حیایی و شهرام حقیقت دوست بازی می‌کنند. حاتمی در این فیلم نقش‌آفرینی متفاوتی را دنبال کرده است.

تهیه‌کننده "پوست" و "یدو" با "بی‌مادر" می‌آید

محمدرضا مصباح تهیه‌کننده فیلم‌های پوست و یدو که هر دو در جشنواره‌های 38 و 39 فیلم فجر مورد تقدیر قرار گرفتند، امسال فیلم "بی‌مادر" به کارگردانی "سید مرتضی فاطمی" را برای حضور در جشنواره فیلم فجر ثبت نام کرده است. وی در تماس تلفنی با ما خبر از اتمام تمامی مراحل فنی و پس تولید داد و گفت که فیلمش با بازی امیر آقایی، میترا حجار و پژمان جمشیدی آماده تحویل به دبیرخانه جشنواره فیلم فجر است.

این اولین کارگردانی مرتضی فاطمی صدر است. او بیشتر تهیه‌‌کننده و مجری برنامه‌های تلویزیونی بوده است.

خانه‌ شیشه‌ای ثبت نام کرده اما امکان انصراف دارد

امیر سیدزاده تهیه‌کننده "ریست" که در جشنواره فجر 38 حضور داشت، تهیه‌کنندگی فیلم "خانه‌ شیشه‌ای" به کارگردانی امیر پورکیان را برعهده دارد. او در گفت‌گویی با تسنیم خبر داد که فرم حضور در جشنواره را پر کرده است. البته وی خاطرنشان ساخت که تمام مراحل فنی فیلم هم تمام شده است اما بنا بدلایلی امکان انصراف از حضور در جشنواره را دارد که خبر نهایی آن تا 10 آذر اعلام خواهد شد. در این فیلم "بهاره کیان‌افشار" بازی می‌کند.

فیلم سینمایی «خانه شیشه‌ای» با محوریت فعالیت پاپاراتزی‌ها، روایتی متفاوت از پشت پرده زندگی شخصی سلبریتی‌ها را به تصویر خواهد کشید.

مجید برزگر در جشنواره حضور دارد

برزگر کارگردان و تهیه‌کننده فیلم‌های هنروتجربه، که در دو جشنواره گذشته پرکار بود و دو فیلم "ابر بارانش گرفته" و "دشمنان" را در جشنواره فیلم فجر 38 و فیلم "مامان" او در فجر 39 حضور داشتند و مورد تقدیر قرار گرفتند، امسال با فیلم "علت مرگ: نامعلوم" فرم جشنواره را پر کرده است. وی در خبری به ما گفت که فیلم او به کارگردانی "علی زرنگار" تمامی مراحل فنی را طی کرده و آماده تحویل به دبیرخانه جشنواره فیلم فجر است. در این فیلم  بانیپال شومون و علیرضا ثانی‌فر بازی می‌کنند.

فیلم‌هایی که برزگر تهیه‌کنندگی آنها را برعهده داشته هم کمدی و هم درام را شامل شده است اما از عنوان فیلم جدید او بنظر می‌رسد که فیلمی معمایی باشد.

فیلم‌های نوید محمدزاده؛ شاید تفریق مانی حقیقی نباشد

نوید محمدزاده امسال با سه فیلم می‌تواند در جشنواره فیلم فجر حضور داشته باشد. "برادران لیلا" به کارگردانی سعید روستایی، "شب، داخلی، دیوار " به تهیه‌کنندگی علی جلیلوند و "تفریق" به کارگردانی مانی حقیقی. البته مطلبی تهیه‌کننده فیلم تازه حقیقی در گفت‌وگوی کوتاهی با تسنیم بیان کرد که فیلمش فرم حضور در جشنواره فیلم فجر را پر نکرده است چراکه مراحل فنی فیلم هنوز به اتمام نرسیده است و نمی‌خواهد که فیلمش با عجله مراحل فنی خود را طی کند. البته تجربه سال‌های قبل نشان می‌دهد که فیلم‌های زیادی هستند که یکباره اعلام می‌کنند که با رایزنی‌های انجام شده در نهایت در جشنواره حاضر می‌شوند. شاید فیلم "تفریق" حقیقی هم از این دسته باشد. 

اما در هر حال نوید محمدزاده با فرض پذیرش آثارش در جشنواره فیلم فجر، می‌تواند شانس بیشتری برای موفقیت و کسب سیمرغ داشته باشد.

بنظر می‌رسد که این سه فیلم، همگی در فضای درام اجتماعی رایج در سینمای کشور است.

کیمایی با خائن‌کشی

مسعود کیمیایی تمایلی به حضور فیلم "خون شد" در جشنواره فیلم فجر 38 نداشت، این فیلم در نهایت توسط جواد نوروزبیگی تهیه‌کننده اثر در جشنواره حاضر شد. کیمیایی امسال فیلم دیگری با نام "خائن‌کشی" را با بازی امیر آقایی، مهران مدیری، سارا بهرامی، پانته‌آ بهرام، حمیدرضا آذرنگ، پولاد کیمیایی، فرهاد آئیش، نرگس محمدی و سام درخشانی ساخته که تهیه‌کنندگی فیلم برعهده "علی اوجی" است وی سال قبل فیلم "روزی روزگاری آبادان" را در جشنواره فیلم فجر داشت. فیلم جدید کارگردان مطرح سینمای ایران موضوعی تاریخی دارد.

فیلم‌های دیگر جشنواره...

"احمد به تنهایی" به کارگردانی حسین مهکام و با بازی سهیل مستجابیان و محمود کلاری، بابک کریمی و سروش صحت  "زاپاتا" به کارگردانی دانش آقاباشاوی و تهیه‌کنندگی ایرج تقی‌پور، "گنجشک" به کارگردانی سهیل کریمی و با بازی عباس غزالی و شیدا خلیق، "حبس مجرد" به کارگردانی محمدحسام حدادیان و با بازی مهدی کوشکی، سیاوش چراغی‌پور و ثریا قاسمی، "شب دارکوب" به کارگردانی ناصر قهرمانی، "زد و بند" به کارگردانی داود نوروزی و "شهرک" به کارگردانی علی حضرتی و با بازی ساعد سهیلی، هم از دیگر فیلم‌هایی است که می‌توانند از گزینه‌های حاضر در جشنواره فیلم فجر باشند.

اوج و روایت فتح امسال حضور ندارند

یکی از نکات مهم امسال، نبود اوج در اولین دور از جشنواره فیلم فجر در دولت سید ابراهیم رئیسی است. البته اوج در حوزه نمایش خانگی و تلویزیون فعال است و در حال حاضر برنامه و سریال‌هایی را در حال تولید و روی آنتن رسانه ملی دارد. البته ناگفته نماند این سازمان هنری و فرهنگی، فیلم "کارو" ساخته "احمد مرادپور" را می‌توانست به جشنواره ببرد اما بنا به دلایل فنی از حضور در جشنواره خودداری کرد. اوج یک انیمیشن بنام "پسر دلفینی" دارد که البته اگر تعداد انیمیشن‌های جشنواره به حدی نرسد که بتواند بخشی برای انیمیشن در جشنواره حضور داشته باشد، این فیلم نیز کنار گذاشته می‌شود و در نتیجه اوج در جشنواره حضور نخواهد داشت.

بنیاد فرهنگی روایت فتح نیز امسال فیلمی را برای حضور در جشنواره فیلم فجر 40 ارائه نکرده است. روایت بیشتر درگیر ساخت فیلم‌های خود برای سال بعد است که در حال حاضر مدیریت جدید انجمن سینمای انقلاب در حال پیگیری مقدمات ساخت یکی از آنها در یکی از شهرهای مرزی کشور است. بنابراین فارابی و حوزه هنری را می‌توان دو نهاد رسمی کشور خواند که در جشنواره فیلم فجر 40 با دست پر حضور دارند.