ایران: طبق اعلام معاونت فناوری و نوآوری وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات، «با همکاری مرکز ملی فضای مجازی، وزارت صنعت، معدن و تجارت و سازمان برنامه و بودجه طرح حمایت از ساخت تلفن همراه بومی احیا میشود. حتی در این راستا مجلس قرار است در بودجه ۱۴۰۱ از محل افزایش تعرفهای که در سنوات گذشته برای تلفن همراه بالاتر از ۶۰۰ دلار در نظر گرفته شده، منابعی به این امر مهم تخصیص دهد.» اما تولید تلفن همراه در کشور با چه چالشهایی روبهرو است و این برنامه و طرح چقدر میتواند به احیای تولید تلفن همراه در کشور کمک کند. در این راستا فعالان حوزه تولید تلفن همراه در داخل کشور معتقد هستند اگر تأمین مالی با تعرفه مناسب و 4 درصدی در اختیار تولیدکنندگان تلفن همراه قرار بگیرد میتواند ضمن افزایش تولید و ارائه مدلهای متنوعتر باعث اشتغالزایی بیشتر در این حوزه در کشور شود.
کاهش تعرفه واردات قطعات
حمید سعیدی مدیرعامل شرکت تولیدکننده تلفن همراه جی ال ایکس (GLX) معتقد است نبود ثبات قوانین، توجیه اقتصادی و مشکلات دست و پا گیر اداری، ارزی و تحریم و از سوی دیگر تمایل بسیاری از مردم به خرید برند خارجی باعث شده تولید دستگاه تلفن همراه به معنای واقعی در کشور پا نگیرد.
سعیدی گفت: به نظرم بهتر است به جای وام و تأسیس کارخانههای جدید کمک کنند ظرفیت خالی واحدهای تولیدی فعال در کشور پر شود. بهعنوان مثال کارخانه ما فقط با ۱۰ درصد ظرفیت تولید، در حال فعالیت است ولی با زیرساختی که آماده شده ظرفیت خالی بسیاری دارد از اینرو ما آمادگی داریم تا برندهای دیگر را نیز در داخل کشور تولید کنیم. وی در ادامه با بیان اینکه هرگونه منابع مالی ارزانقیمت میتواند کمک خوبی برای تولید باشد، افزود: ولی زمانبر بودن واردات قطعات از یک طرف مشکلساز شده است بهطوری که واردات قطعات و مواد اولیه تا رسیدن به مرحله تولید و برگشت سرمایه ۶ ماه زمان میبرد. از سوی دیگر برای وامهای بانکی نیز سود 18 درصد در نظر گرفته شده که این میزان سود برای تولیدکننده مقرون به صرفه نیست و تولیدکننده متضرر میشود از اینرو باید تسهیلات بهتری را در نظر بگیرند و فرایندها را کوتاه کنند.
به اعتقاد سعیدی حذف ارزش افزوده نیز بهترین راه حمایت از تولید داخل تلفن همراه است تا قیمت تلفن همراه تولید داخل با واردات برای مصرفکننده متفاوت شود و گوشی داخلی با قیمت مناسب به دست مشتری برسد.
به گفته وی در حال حاضر تعرفه واردات تلفن همراه کامل و قطعات واحدهای تولیدی نیز برابر 5درصد است ولی این در حالی است که تولیدکننده تلفن همراه نسبت به واردکننده تلفن همراه هزینههای بیشتری (مانند هزینه حقوق، بیمه و هزینههای جاری کارخانه) نیز دارد بنابراین پیشنهاد ما این است که تعرفه واردات قطعات تلفن همراه برای تولیدکنندههای تلفن همراه کاهش یابد.
افزایش تولید با حمایت مالی
دانیال حسینی مدیرعامل آلفاموب دیگر شرکت تولیدکننده تلفن همراه در داخل کشور نیز معتقد است هم اکنون تعرفه تلفن همراه وارداتی و قطعات برای تولیدکنندههای تلفن همراه 5 درصد است در صورتی که باید تفاوتی را قائل شوند تا خروجی تولید داخل افزایش یابد، چرا که هزینه تولید داخل به همراه هزینههای واردات قطعات و نیروی پرسنل و... خیلی زیاد است.
حسینی با بیان اینکه با شیوههای کنونی تولید تلفن همراه راه به جایی نخواهد برد، به «ایران» گفت: از سوی دیگر واردات قطعات نیز بسیار زمانبر است ضمن اینکه باید کلی برای واردات قطعات از چند کشوری که تولید را در دست دارند، تلاش کنیم. باید برای تأیید نمونهها و ترخیص نیز در گمرک معطل بمانیم و این فرایند خود دو ماه زمان میبرد، از اینرو بهتر است این روند را حداقل در گمرک و تأیید نمونه قطعات را تسریع کنند. وی با اشاره به افزایش تعرفه تلفن همراه بالای 600 دلار و تأمین مالی از این طریق افزود: از آنجا که در کشور امکان تولید تلفن همراه بالای 600 دلار را نداریم از اینرو بهتر است روی تلفن همراه کیبوردی و میانردهای که در داخل تولید میشود تمرکز کرده و تعرفه مدلهای وارداتی که در داخل تولید میشود را افزایش دهند.
به گفته حسینی، طبق آماری که وزارت صمت اعلام کرده است در سال 98، 5 میلیون دستگاه تلفن همراه زیر 100 دلار به ارزش 301 میلیون دلار وارد کشور شده که نزدیک به 3 میلیون دستگاه آن مدل کیبوردی بوده است بنابراین به نظرم بهتر است تعرفه آن دسته از تلفن همراهی که در داخل تولید میشود را افزایش دهند. وی درباره تأمین مالی برای کمک به تولید داخل تلفن همراه نیز گفت: کمک مالی باید با تعرفه 4 درصدی در اختیار تولیدکنندگان قرار بگیرد تا کارگشا شود، چرا که تأمین مالی با تعرفه بالا 18 درصد سود کنونی که بانکها ارائه میدهند برای تولیدکنندگان مقرون به صرفه نیست.
حسینی با اشاره به اینکه اکنون ما با سرمایه شخصی ماهانه 2 تا 3 هزار تلفن همراه مدل کیبوردی تولید میکنیم، افزود: ولی اگر با شرایط سهلتری تأمین مالی شویم نه تنها میتوانیم تولید خود را به 10 هزار دستگاه در ماه برسانیم و نیروی اشتغال به کار 35 نفر کار مستقیم (و 150 نفر کار غیرمستقیم) به 80 نفر کار افزایش دهیم بلکه میتوانیم مدلهای متنوعتری از تلفن همراه مطابق سلیقه کاربران و حتی تلفن همراه هوشمند را تولید کنیم.