زمانیکه می‌شنوید نوزاد تازه متولد شده شما سوراخی در قلب دارد ممکن است بسیار وحشت کنید اما اصلا نگران نباشید در حقیقت همه نوزادان با وجود یک سوراخ در قلب به دنیا می‌آید.
در دوران بارداری، این سوراخ که «فورامن اوال» (foramen ovale) نامیده می شود به خون اجازه می دهد تا ریه های جنین را که هنوز فعال نیستد، دور بزند و اکسیژن را به قلب و مغز جنین برساند. این سوراخ در واقع دهانه کوچکی است که بین بطن چپ و راست قلب قرار دارد. این سوراخ معمولاً چند ماه پس از تولد به خودی خود بسته می شود. اما در حدود یک نوزاد از هر چهار نوزاد این سوراخ هرگز بسته نمی شود که در این صورت به آن «پی.اف.او» (PFO) گفته می‌شود.
در حدود ۲۵ درصد از نوزادان، این نوع سوراخ تا بزرگسالی باز می ماند و هرگز مشکلی ایجاد نمی کند.PFO بسیار رایج است و چیزی نیست که در مورد آن نگران باشید. طبق اعلام انجمن قلب آمریکا، برای اکثر افراد دارای PFO، این سوراخ هیچ پیامدی برای سلامتی ندارد، حتی اگر خون بطور مداوم از دهلیز راست به سمت چپ نشت کند. اما این سوراخ تنها زمانی مشکل ساز می شود که خون در حال حرکت حاوی لخته ای باشد که به مغز برسد.
علائم و عوارض سوراخ PFO در نوزادی و دیگر سنین چیست؟
PFO در قلب نوزاد در اکثر موارد، علائمی ایجاد نمی کند. در سایر سنین نیز بیشتر افراد دارای PFO حتی نمی دانند که این اختلال را دارند. زیرا معمولاً یک بیماری پنهان است که علائم و نشانه هایی ایجاد نمی کند. اما در موارد بسیار نادر، نوزاد دارای PFO، هنگام گریه کردن یا دفع مدفوع رنگ پوستش آبی رنگ می‌شود. به این کبودی «سیانوز» می گویند. سیانوز تنها در صورتی اتفاق می افتد که کودک هم PFO داشته باشد و هم به بیماری قلبی دیگری مبتلا باشد. با این حال،PFO ممکن است عوارضی نیز داشته باشد که سردردهای میگرنی و سکته مغزی از جمله آنها است. البته باید گفت که خطر بروز این عوارض در کودکی بسیار نادر است.
«جیمز تامپسون»، متخصص قلب و عروق در بیمارستان Inova Fairfax، که از کاتتریزاسیون برای اصلاح مشکلات ساختاری قلب در کودکان و بزرگسالان استفاده می کند، می گوید: تئوری این است که یک لخته کوچک در رگهای فرد تشکیل می شود و این لخته معمولا توسط ریه ها فیلتر می شود و مشکلی ایجاد نمی کند. با این حال، اگر فردی PFO داشته باشد و آن لخته از PFO عبور کند و به بطن چپ قلب برود، می تواند به مغز رفته و باعث سکته شود.
طبق اعلام انجمن قلب آمریکا، در حالی که PFO تنها در حدود ۲۵ درصد از جمعیت عمومی رخ می دهد، اما بیش از نیمی از بیماران سکته مغزی که هیچ فاکتور خطر ساز قابل شناسایی برای ابتلا به سکته مغزی ندارند، PFO دارند. تامپسون می گوید، این یک وضعیت بالقوه جدی است. وی به همه بیمارانی که سکته مغزی کرده‌اند و سکته آنها علت مشخصی ندارند و از فاکتورهای خطر ساز سنتی نیز برای ابتلا به سکته مغزی برخوردار نیستند توصیه کرد که از وجود یا عدم وجود این سوراخ در قلب خود مطمئن شوند.
وی می گوید، PFO ها اغلب نادیده گرفته می‌شود و باید توسط یک پزشک با تجربه تشخیص داده شود. زمانیکه یک PFO تشخیص داده می شود، برخی از پزشکان برای جلوگیری از تشکیل لخته، داروهای رقیق کننده خون یا درمان ضد پلاکت را تجویز می کنند. اما در بیمارانی که سکته کرده اند، اکثر متخصصان معتقدند که این سوراخ باید بسته شود.
PFO چگونه درمان می شود؟
بطور سنتی در مواردی که PFO باید بسته شود، پزشکان از ابزاری استفاده می کنند که از درون یک کاتتر رد می شود و مانند چتر در قلب باز می شود. کاتتر یک لوله پلاستیکی مخصوص طویل است که معمولاً از کشاله‌ران بیمار وارد عروق بدن می‌شود و بعد از طی مسیر عروقی وارد قلب می‌شود. دیواره قلب روی این ابزار چتر مانند رشد می‌کند و سوراخ را مهر و موم می‌کند. اما در موارد نادر این ابزار ممکن است عوارض جانبی از جمله عفونت، لخته شدن خون و واکنش‌های آلرژیک ایجاد کند.
اما به تازگی یک رویه کمتر تهاجمی به نام NobleStitch در اروپا برای بستن این سوراخ استفاده شده است که تامسون این رویه را بیش از ۱۰۰ بار انجام داده است. به نظر می رسد این رویه به اندازه ابزاری که مانند چتر برای بستن PFO باز می شود موثر است و در عین حال هیچ عارشه جانبی ظاهری ندارد. در این روش با استفاده از یک کاتتر دقیقا مانند سوزن، این سوراخ بطور مستقیم بخیه زده می شود.
چند مطالعه نشان داده اند که بسته شدن PFO خطر عود سکته مغزی را در مقایسه با درمان تنها با دارو بطور چشمگیری کاهش می‌دهد. برخی از افرادی که از میگرن شدید رنج می برند - صرف نظر از اینکه آیا آنها سکته کرده اند یا خیر - می توان با بستن PFO، به انها کمک کرد. تامپسون گفت که به طور تصادفی به رابطه میان بسته شدن PFO و درمان میگرن برخورد کرده اند. وی افزود: زمانیکه بیماران ما برای پیگیری مراجعه کردند و از آنها حالشون را پرسیدیم، بسیاری از آنها گفتند: عالی و میگرن آنها از بین رفته است. بنابراین اکنون این رویه را بر بیماران میگرنی دارای PFO انجام می دهیم.
ایرنا زندگی
