بی بی سی: ترکیه خود را با دقت زیاد در موقعیت میانجیگر میان روسیه و اوکراین قرار داده است و به نظر می رسد که تلاش هایش درحال به ثمر نشستن باشد.
ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه، عصر پنجشنبه به رجب طیب اردوغان، رئیس جمهور ترکیه، زنگ زد و مطالبات مشخص خود برای توافق صلح با اوکراین را مطرح کرد.
نیم ساعت بعد از قطع آن تماس، با ابراهیم کالین، مشاور ارشد آقای اردوغان مصاحبه کردیم. آقای کالین جزو گروه کوچکی بود که به این صحبت ها گوش می داد.
درخواست های روسیه در دو دسته جا می گیرد.
برآورده کردن چهار درخواست اول، به گفته آقای کالین، برای اوکراین خیلی سخت نخواهد بود.
در راس آنها پذیرش این موضوع از سوی اوکراین است که باید بی طرف بماند و برای عضویت در ناتو تقاضا ندهد. ولودیمیر زلنسکی رئیس جمهور اوکراین قبلا این موضوع را پذیرفته.
درخواست های دیگری در این طبقه بندی هست که بیشتر به نظر می رسد برای حفظ آبرو برای طرف روسی طراحی شده باشد.
اوکراین باید خلع سلاح شود تا اطمینان حاصل شود تهدیدی برای روسیه نیست. باید از زبان روسی در اوکراین محافظت شود. و بعد مساله "نازی زدایی" هست.
این درخواست بر آقای زلنسکی که خود یهودی است و برخی از بستگانش را در هولوکاست از دست داده گران می آید، اما ترکیه معتقد است که آقای زلنسکی می تواند آن را قبول کند. شاید برای اوکراین کافی باشد که همه شکل های نئونازیسم را محکوم کند و قول سرکوب آنها را بدهد.
دسته دیگر اما مشکل زاست و آقای پوتین در تماس تلفنی خود گفت که حل آنها نیازمند مذاکره مستقیم او و آقای زلنسکی خواهد بود. رهبر اوکراین قبلا گفته که آماده دیدار و مذاکره رو در رو و تک به تک با ولادیمیر پوتین است.
آقای کالین درباره این مسائل با ابهام بیشتری صحبت کرد و فقط گفت که شامل وضعیت دونباس در شرق اوکراین، که بخش هایی از آن تحت کنترل شورشیان است، می شود. او بر روس بودن این نواحی تاکید کرد.
هرچند آقای کالین وارد جزئیات نشد، فرض این است که روسیه درخواست خواهد کرد که دولت اوکراین باید بخشی از خاک خود در شرق کشور را واگذار کند. این موضوع به شدت مناقشه برانگیز خواهد بود.
فرض دیگر این است که روسیه درخواست خواهد کرد که اوکراین باید رسما بپذیرد کریمه - که روسیه به طور غیرقانونی در سال ۲۰۱۴ به خاک خود ضمیمه کرد - واقعا به روسیه متعلق است. پذیرش چنین درخواستی برای اوکراین خیلی سخت خواهد بود.
به هر شکل، این یک عمل انجام شده است، هرچند روسیه به طور قانونی حق مالکیت کریمه را ندارد و حتی یک موافقتنامه بین المللی را بعد از سقوط کمونیسم - و قبل از به قدرت رسیدن پوتین - امضا کرده که می پذیرد کریمه بخشی از اوکراین است.
با این حال درخواست های رئیس جمهور روسیه به آن سختی نیست که برخی نگرانش بودند و به نظر نمی رسد که ارزش این همه خشونت، خونریزی و ویرانی که روسیه در اوکراین به بار آورده را داشته باشد.
با توجه به کنترل شدیدی که پوتین بر رسانه های روسیه اعمال می کند، برای او و همدستانش خیلی سخت نخواهد بود که اینها را به عنوان یک پیروزی بزرگ جلوه دهند.
از طرف دیگر اضطراب شدیدی در انتظار اوکراین خواهد بود.
اگر جزئیات ریز هرگونه توافقی با دقت زیاد حل و فصل نشود، رهبر روسیه یا جانشینان او همواره می توانند از آنها به عنوان بهانه ای برای حمله دوباره به اوکراین استفاده کنند.
توافق بر سر پیمان صلح کاری وقتگیر است، حتی اگر آتش بس موقت مانع خونریزی بیشتر شود.
اوکراین در هفته های اخیر دچار ضایعات هولناکی شده و بازسازی شهرهای کوچک و بزرگی که روسیه به آنها خسارت زده یا ویران کرده زمان زیادی خواهد برد. اسکان مجدد میلیون ها پناهجو که از خانه هایشان گریخته اند هم همینطور.
خود شخص ولادیمیر پوتین چه؟ گمانه زنی هایی هست که او بیمار است، یا حتی ممکن است از نظر روانی نامتعادل باشد. آیا آقای کالین متوجه نکته ای غیرعادی در این تماس شد؟ او می گوید که اصلا: آقای پوتین در تمام مدت روشن و مختصر صحبت کرد.
اما حتی اگر او بتواند توافق با اوکراین را یک پیروزی باشکوه علیه نئونازیسم جلوه دهد، موقعیتش در داخل حتما تضعیف شده است.
مردم بیشتر و بیشتر تشخیص خواهند داد که او سنگی بزرگ تر از توانش برداشته و داستان سربازانی که کشته و اسیر شدند هم به سرعت زبان به زبان می شود.
