جمعه ۱۰ تير ۱۴۰۱ | Friday, 01 July 2022
  • ارتباط با انتخاب
  • |
  • پیوندها
  • |
  • آب و هوا
  • |
  • اوقات شرعی
  • |
  • مجله الکترونیک
  • |
  • نظرسنجی
جمعه ۱۰ تير ۱۴۰۱ | Friday, 01 July 2022
  • صفحه نخست
  • سیاست
  • بین الملل
  • تاریخ
  • اقتصاد
  • اجتماع
  • فناوری
  • فرهنگ و هنر
  • حوادث
  • ورزش
  • خواندنی ها
  • سلامت
  • ویدیو
  • عکس
جستجو
ویدئو جدیدترین اخبار پربیننده ترین
لایو خبر عکس خواندنی ها اخبار ویژه
  • صفحه نخست
  • سیاست
  • بین الملل
  • تاریخ
  • اقتصاد
  • اجتماع
  • فناوری
  • فرهنگ و هنر
  • حوادث
  • ورزش
  • خواندنی ها
  • سلامت
  • ویدیو
  • عکس
  • درباره انتخاب
  • ارتباط با انتخاب
  • پیوندها
  • آب و هوا
  • اوقات شرعی
  • مجله الکترونیک
  • نظرسنجی
  • آرشیو
تماشا کنید: فساد ۱۱۰۰ میلیاردی زیر دست وزارت کشاورزی / ماجرای کوتاژ صوری؛ نهاده ای که وجود نداشت را فروختند، پولش را هم گرفتند

تماشا کنید: فساد ۱۱۰۰ میلیاردی زیر دست وزارت کشاورزی / ماجرای کوتاژ صوری؛ نهاده ای که وجود نداشت را فروختند، پولش را هم گرفتند

ویدیو / پوتین واقعا بیماری کشنده‌ای دارد؟ + زیرنویس فارسی

ویدیو / پوتین واقعا بیماری کشنده‌ای دارد؟ + زیرنویس فارسی

ویدیو / برخورد نزدیک گردشگران سافاری با یوزپلنگ گرسنه

ویدیو / برخورد نزدیک گردشگران سافاری با یوزپلنگ گرسنه

ویدیو / این هتل هوایی اتمی می‌تواند سال‌ها در هوا معلق بماند

ویدیو / این هتل هوایی اتمی می‌تواند سال‌ها در هوا معلق بماند

ویدیو / شیوه جدید قاچاق بنزین با بطری از دیوار مرزی میلک زابل

ویدیو / شیوه جدید قاچاق بنزین با بطری از دیوار مرزی میلک زابل

ویدیویی از لحظات خروج اضطراری مسافران از فوکر ۱۰۰ قشم ایر

ویدیویی از لحظات خروج اضطراری مسافران از فوکر ۱۰۰ قشم ایر

کد خبر: ۶۷۳۴۷۸
تاریخ انتشار: ۴۰ : ۱۴ - ۰۷ ارديبهشت ۱۴۰۱
ویدیو >> خبری
پ

تماشا کنید: خداحافظی ایران با ارس؟ / پروژه «داپ» ترکیه چگونه در سکوت منابع آبی ایران را خشک می کند؟

داپ نامی که گوش‌ها با آن آشنا نیست اما تبعات اجرای آن به شدت ایران را درگیر می‌کند. اگر تا دیروز نگران بودیم که چشم گربه نقشه ایران یعنی دریاچه ارومیه خون گریه نکند، با اجرای ابر پروژه داپ توسط ترکیه، باید نگران حیات کل شمال غرب و حتی غرب کشور باشیم.
پایگاه خبری تحلیلی انتخاب (Entekhab.ir) :
کد ویدیو
دانلود
فیلم اصلی
 

پایگاه خبری «انتخاب» / لیلا مرگن: «داپ» ابر پروژه‌ای دیگر از مجموع پروژه‌های سدسازی ترکیه است که نام آن اصلا در سطح رسانه‌ها مطرح نشده است. این پروژه کاملا چراغ خاموش و محرمانه پیش می‌رود. پروژه‌ای که به دلیل اثرگذاری مستقیم بر آورد روخانه ارس، حیات شمال غرب ایران را به‌طور جدی تهدید می‌کند. پروژه آناتولی شرقی یا داپ که ترکیه حدود یک دهه‌ای است آن را آغاز کرده است، حاصل تجربیات گاپ است. ترکیه از تجربیات آناتولی جنوب شرقی (گاپ) استفاده کرده و اجازه نمی‌دهد که اطلاعات دومین ابرپروژه‌اش که تبعات منفی زیادی بر ایران دارد، به راحتی در دسترس همه قرار گیرد. آن‌طور که حجت میان آبادی پژوهشگر دیپلماسی آب و دانشیار دانشکده کشاورزی دانشگاه تربیت مدرس می‌گوید: اجرای پروژه داپ حتی می‌تواند تامین آب شرب شمالغرب کشور را هم با چالش جدی مواجه کند. این ابر پروژه بر خلاف گاپ که سوغاتش ریزگرد‌ها بود، به دلیل اجرا بر روی سرشاخه‌های ارس، ایران را مستقیما تحت تاثیر قرار می‌دهد، ولی متاسفانه هیچ معاهده‌ای بین ایران و ترکیه بر سر رعایت حقابه‌های پایین دست وجود ندارد. عمق فاجعه وقتی بیشتر آشکار می‌شود که بدانیم پروژه گاپ با آن همه مشکلات برای ایران، پروژه‌ای بود که سدهایش برق‌آبی بودند و آب ذخیره شده پشت این سد‌ها به مصرف نمی‌رسید بلکه برای تامین برق رهاسازی می‌شد، اما در پروژه داپ که بر روی ارس ساخته می‌شود، هدف توسعه کشاورزی و مصرف آب است. در چنین شرایطی آیا نباید نگران سرمایه‌‎گذاری چند هزار میلیاردی ایران در گوش راست گربه نقشه ایران برای توسعه اراضی کشاورزی پایین دست سد خداآفرین بود؟

ترکیه که سودای احیای امپراطوری عثمانی را در سر می‎پروراند، چند دهه‌ای است تحرکات آبی توسعه طلبانه‌ای را از خود نشان می‎‌دهد. انبوه پروژه‌های سدسازی ترکیه در منطقه نه تنها کشور‌های همسایه‌اش را متاثر کرده است بلکه دودش به چشم کشور‌های کمی دورتر هم رفته است. ریزگرد‌های حاصل از سدسازی ترکیه در پروژه گاپ، چندین هزار متر بالای سطح زمین پرواز می‌کنند و گستره وسیعی از مناطق اطراف ترکیه و عراق را درگیر می‌کنند. در چنین شرایطی به جای آنکه کشور‌های منطقه به فکر چاره‌اندیشی از مسیر دیپلماسی و رعایت حق‌آبه‌های پایین دست باشند، هر کدام تلاش می‌کند کنترل خود را بر منابع آبی بیشتر کند.

یکی از کشور‌هایی که در غیاب معاهده‌های بین‌المللی الزام‌آور بی‌محابا سد می‌سازد و پاسخگوی سیاست‌هایش نیست، ترکیه است. ایران قبل از تکمیل سد‌های پروژه گاپ، در همایش بین‌المللی گرد و غبار (که در سال ۹۶ در محل سالن اجلاس سران با حضور کشور‌های همسایه برگزار شد) تلاش کرد تا ترکیه را وادار به انجام برخی تعهدات در قبال کشور‌های همسایه کند، اما موفق نشد. حالا خبر می‌رسد که خود ایران هم در کمند سدسازی‌های بی‌قاعده ترکیه گرفتار آمده و معلوم نیست چه سرنوشتی در انتظار سه استان شمال غرب کشور خواهد بود.

ساخت ۹۰ سد در پروژه داپ
«داپ» پروژه‌ای است که گفته می‌شود ترکیه به صورت محرمانه و بدون انتشار اطلاعات آغاز کرده است. در این پروژه وزارت امورخارجه ترکیه راسا بر انتشار اسناد و مدارک مرتبط با ساخت و ساز‌ها نظارت دارد تا جو بین‌المللی شکل گرفته علیه ترکیه در پروژه آناتولی جنوب‌شرقی (GAP) برای پروژه داپ (DAP) تکرار نشود. بر اساس اطلاعات موجود، پروژه داپ ۹۰ سد و ۱۰۰ طرح آبیاری اراضی کشاورزی را در خود جای داده است. ایده راه‌اندازی این ابرپروژه به سال ۱۹۹۸ و متاثر از تجارب کسب شده از پروژه گاپ برمی‌گردد. پروژه داپ به واسطه اثرگذاری مستقیم بر آورد رودخانه ارس و همچنین آورد حوضه آبریز دجله و فرات، می‌تواند آسیب‌های جبران‌ناپذیری بر زندگی بخش غرب و شمال غربی کشور که حیاتشان وابسته به این رودخانه‌ها است، وارد کند.

مطالعه‌ای درباره اثرات پروژه داپ انجام نشده است
حجت میان آبادی پژوهشگر دیپلماسی آب و دانشیار دانشکده کشاورزی دانشگاه تربیت مدرس درباره اثرات اجرای پروژه داپ بر ایران به «انتخاب» می‌گوید: متاسفانه در ارتباط با تاثیر این پروژه بر روی ایران هیچ مطالعه‌ای انجام نشده است. همان‌طور که درباره پروژه گاپ انجام نشده بود. فقط به تازگی وزارت نیرو با همراهی نهاد‌های بالادستی پس از تکمیل پروژه گاپ، اقدام به مطالعه اثرات این پروژه بر ایران کرده است.
او درباره پیشرفت فیزیکی پروژه بیان می‌کند: ما مکررا درباره ۱۰ ابرپروژه ترکیه صحبت کرده‌ایم که گاپ معروف‌ترین آن‌ها است. داپ هم پروژه دیگر این کشور است. ترکیه بر اساس سیاستی که داشته است در پروژه گاپ فقط اطلاعاتی که به نفع خودش بوده را منتشر کرده است. دسترسی به اطلاعات راجع به پروژه داپ و بقیه پروژه‌ها به سختی امکان‌پذیر است و به ندرت اطلاعات بیرون آمده است.

این پژوهشگر دیپلماسی آب اضافه می‌کند: ما چند کار را به صورت شخصی شروع کردیم و خودمان انجام می‌دهیم، اما هنوز به نتیجه کاملی نرسیده است؛ بنابراین نمی‌توانیم ادعا کنیم که وضعیت این پروژه چیست. امسال یکسری تغییر و تحولاتی در حوزه بودجه پروژه داپ در برنامه «بودجه و توسعه» ترکیه صورت گرفته است و بودجه این طرح افزایش یافته است. ولی فعلا نمی‌توانیم بگوییم آمار دقیقی در خصوص سد‌های پروژه داپ وجود دارد.

او پروژه داپ را از گاپ مهمتر توصیف کرده و ادامه می‌دهد: پروژه آناتولی جنوب شرقی (گاپ) روی دجله و فرات ساخته می‌شود. ایران در حوضه آبریز فرات هیچ سهمی ندارد و در حوضه دجله تقریبا بالادست است، اما نکته مهم این است که در کل آورد دجله، سهم ایران زیر ۱۰ درصد است. عملا سدسازی ترکیه روی میزان آب قابل دسترس برای ایران به آن اندازه اثرگذار نیست، زیرا ایران در بخش عمده‌ای از این حوضه اصلا حضور ندارد.

میان آبادی اضافه می‌کند: ما رودخانه‌های جزئی داریم که از ترکیه وارد ایران می‌شوند، اما این رودخانه‌ها از نظر حجمی مهم نیستند و حجم آب آن‌ها قابل چشم پوشی است.

به گفته او عمده اثر پروژه گاپ روی ایران بحث خشک شدن تالاب هورالعظیم به‌عنوان یکی از بخش‌های تالاب بین‌النهرین است. تالاب بین‌النهرین از سه تالاب بین‌المللی هور المرکزی، هورالحمار و هورالعظیم یا هورالهویزه تشکیل شده است که سدسازی ترکیه باعث خشکاندن این تالاب‌ها می‌شود و عمده اثر پروژه گاپ برای ایران، گرد و غبار است.

پروژه داپ ایران را مستقیما درگیر می‌کند
این پژوهشگر دیپلماسی آب ادامه می‌دهد:، اما پروژه داپ که بخش عمده‌اش روی حوضه ارس و کورا ساخته می‌شود، به‌طور مستقیم روی ایران اثر دارد، زیرا ایران در حوضه ارس واقع شده است. حوضه کورا هم مربوط به کشور‌های شمال قفقاز است.

او عنوان می‌کند: رودخانه ارس بخش کوچکی از حوضه آناتولی شرقی است و ایران هم در این حوضه است. این پروژه روی میزان آب سطحی و هم مسایل کیفی رودخانه ارس اثر می‌گذارد. ما در پایین دست حوضه ارس قرار داریم و بخش قابل توجهی از آورد این حوضه از ترکیه می‌آید. آب شرب بخشی از شهر‌های ما و بخش عظیمی از آب کشاورزی در منطقه از جمله دشت مغان از ارس تامین می‌شود. پروژه داپ در این حوضه اثرگذاری خواهد داشت و می‌تواند اثرش روی مسایل آبی ایران پررنگ‌تر از گاپ باشد.

میان‌آبادی، پاسخگویی در رابطه با اثرات پروژه داپ را جزء وظایف وزارت نیرو دانسته و تاکید می‌کند: این وزارتخانه هیچ اطلاعاتی را با کارشناسان در میان نگذاشته است.

به گفته او با اجرای پروژه داپ، استان‌های آذربایجان شرقی، غربی و اردبیل آسیب می‌بینند.

این کارشناس با اشاره به اینکه تقریبا حدود یک دهه است که پروژه داپ اجرا شده است، یادآور می‌شود: وزارت نیرو اگر اقدامی برای کم شدن اثربخشی کار‌های ترکیه انجام داده است، باید لیستی از فعالیت‌هایی که انجام داده را ارائه دهد.

هیچ معاهده‌ای با ترکیه نداریم
این استادیار دانشگاه تربیت مدرس درباره اینکه آیا معاهده‌ای با ترکیه برای رعایت حق‌آبه داریم یا نه، بیان می‌کند: هیچ معاهده‌ای با ترکیه نداریم. ایران فقط با آذربایجان و ارمنستان در ارتباط با سد خداآفرین معاهده دارد در حالی که سرشاخه‌های اصلی رودخانه متعلق به ترکیه است.
او اضافه می‌کند: در هریرود هم که سرشاخه‌های اصلی آن در کشور افغانستان است، ایران هیچ معاهده‌ای ندارد در حالی که با ترکمنستان یک معاهده امضا کرده است.

این پژوهشگر دیپلماسی آب هشدار می‌دهد که وزارت نیرو در مسئله پروژه داپ مثل سد کمال‌خوان افغانستان عمل نکند، زیرا با تکمیل و آبگیری سد کمال‌خوان، سیستان و بلوچستان خشک شده است.

او یادآور می‌شود: متاسفانه در ایران ابتدا صبر می‌کنیم بحران پیش بیاید و وقتی که تبعات آن دامن گیر منطقه شد؛ بعد روی آن چانه‌زنی می‌کنیم.

در پروژه داپ آب به مصرف کشاورزی می‎رسد
زهرا قریشی، کارشناس ارشد هیدروپلیتیک، نیز درباره پروژه داپ به «انتخاب» می‌گوید: در عصر کنونی ترکیه عزم خود را برای سدسازی جزم کرده است. این کشور مشخصا مثل سایر کشور‌های غرب آسیا در تلاش است که استفاده حداکثری از منابع آب را در دستور کار خود داشته باشد و طبیعت را متناسب با ذائقه خود طراحی کند.

او اضافه می‌کند: رویه‌ای که ترکیه در پیش گرفته است، یقیناً سیستم هیدرولوژی-اجتماعی پیرامونی این کشور را تحت تاثیر قرار می‌دهد. نمونه آن پروژه داپ است که بر منطقه آناتولی شرقی ترکیه، در مجاورت ایران، اثر دارد. بر خلاف پروژه گاپ که به ایران به صورت غیر مستقیم آسیب می‌رساند، پروژه داپ ایران را مستقیما تحت تاثیر قرار می‌دهد.

قریشی عنوان می‌کند: تبعات پروژه گاپ برای ایران بیشتر بصورت عدم تأمین حق‌آبه زیست محیطی است و منجر به پدیده گرد و غبار می‌شود. همچنین در گاپ بیشتر سدها، برق آبی هستند. اما در داپ، ساخت سد‌ها برای استفاده کشاورزی و توسعه آبیاری است. ترکیه در صدد است تا با استفاده از طرح‌های پروژه داپ مستقیما از آب‌های حوضه آبریز ارس و دجله-فرات استفاده کند و به این ترتیب حق‌آبه شرب، صنعت، کشاورزی و محیط زیست ایران در حوضه آبریز فرامرزی ارس و حقابه محیط زیستی ایران در حوضه آبریز دجله و فرات تحت تاثیر قرار می‌دهد.

به گفته او، ویژگی مهم پروژه داپ این است که ترکیه از تجربه گاپ استفاده کرده و اصلا اجازه نمی‌‎دهد که اسناد و مدارکی از این پروژه منتشر شود.

این کارشناس ادامه می‌دهد: ما تمام اسناد پروژه داپ که به زبان ترکی بود را ترجمه کردیم، اما چیزی جز یکسری کلیات عایدمان نشد. در اسناد منتشر شده از پروژه داپ، جزئیات طرح‌های پروژه مشخص نیستند. فقط می‌دانیم پروژه داپ ۹۰ سد و ۱۰۰ طرح آبیاری اراضی کشاورزی را در خود جای داده است و این طرح‌ها بر روی دو حوضه آبریز دجله و فرات و ارس در حال اجرا هستند. اما درباره جانمایی دقیق طرح‌ها، اینکه ظرفیت‌ها چگونه است و سطح کشت‌ها چقدر است، اطلاعاتی در دسترس نیست. زیرا پیشبرد پروژه داپ کاملا محرمانه است ومشخصاً وزارت امورخارجه ترکیه خود بر انتشار اسناد و مدارک مرتبط با ساخت و ساز‌های این پروژه نظارت دارد تا جو بین‌المللی که علیه ترکیه در گاپ ایجاد شد، در این پروژه تکرار نشود.

کنترل قومیتی، هدف اصلی ترکیه
این کارشناس ارشد هیدروپلیتیک درباره هدف ترکیه از این سدسازی‌ها می‌گوید: یکی از اهداف عمده ترکیه از سدسازی در مناطق شرقی خود مواجه با مسئله کرد‌ها است. ترکیه قصد دارد یک پروژه تغییر هویتی در منطقه کردنشین خود ایجاد کند.

او اضافه می‌کند: هدف ترکیه، ترکی‌سازی منطقه آناتولی شرق و جنوب شرق با استفاده از زیرساخت‌های هیدرولیکی و استفاده و بهره برداری از منابع آب است. بطور کلی، مناطق شرق و جنوب شرق ترکیه از نظر اقتصادی اجتماعی و سیاسی توسعه نیافته هستند. اصلی‌ترین دلیل این توسعه نیافتگی‌شان هم مسئله قومیت و هویت است. ترکیه در صدد است با این سد‌ها و طرح‌های آبیاری-کشاورزی تغییرات اجتماعی در منطقه تحت تاثیر ایجاد کند.

به گفته قریشی اگر نقشه شاخص توسعه انسانی ترکیه را بررسی کنیم، بخش شرقی و جنوب شرقی این کشور به شدت توسعه نیافته است. به همین دلیل، پروژه داپ به لحاظ اجتماعی و اقتصادی برای ترکیه بسیار حائز اهمیت است. ضروری است که هم به لحاظ داخلی و هم به لحاظ بین‌المللی، انتشارِ جزئیات پروژه‌های داپ را از ترکیه مطالبه نماییم تا بتوانیم پیگیر حقوق جمهوری اسلامی ایران از منابع آبی مشترک با این کشور باشیم.

او به این پرسش که ایران چگونه می‌تواند جلوی اقدامات ترکیه را بگیرد، این‌گونه پاسخ می‌دهد: در حال حاضر استراتژی جمهوری اسلامی ایران در قبال پیگیری مسایل آب و محیط زیست فرامرزی «استراتژی بی‌تصمیمی» است. در این راستا دولت مردان پیگیری جدی مسایل را به تعویق می‌اندازند تا با همسایگان وارد چالش‌های جدید و موضوعات بحث انگیز نشوند.

این کارشناس ارشد هیدروپلیتیک اضافه می‌کند: لذا خواست و اراده سیاسی برای پیگیری مسایل وجود ندارد و اصلا مسایل وارد فاز حقوقی و مطالبات حقوقی نمی‌شوند. به همین دلیل پاسخ به سئوال چیستی راهکار حقوقی در شرایطی که اصل سیاست بر مبنای به تعویق انداختن مسایل است و مسئله وارد فاز حقوقی نشده است، صحیح نیست.

خطر در کمین سرمایه‌گذاری‌های ایران
گویا ایران هیچ برنامه‌ای برای تحرک کشور‌های منطقه در حوزه آب ندارد. برای کشوری که بیش از ۹۰ درصد منابع آبش در داخل سرزمین تامین می‌شود، به نظر خیلی مهم نمی‌آید که در رودخانه‌های مرزی چه می‌گذرد. شاید همین خوش خیالی سبب شده که امروز سیستان و بلوچستان حال و روز خوبی نداشته باشد و سه استان شمال غرب هم در سکوت مسئولان سرنوشتی مشابه جنوب شرق پیدا کنند.

سکون در حوزه دیپلماسی آب در شرایطی اتفاق می‌افتد که ایران یکی از بزرگترین پروژه‌های آب و خاک خود را در دشت مغان و درست در گوش راست گربه نقشه ایران اجرایی کرده است. بر اساس اعلام وزارت جهاد کشاورزی برای اجرای این پروژه که در سطح ۴۷ هزار هکتار اجرا شده است، یک میلیارد دلار در استان اردبیل در سال ۹۸ از محل اعتبارات صندوق توسعه ملی هزینه شده است. هدف از اجرای پروژه توسعه اراضی پایین دست سد خداآفرین اعلام شده است. سه سال قبل وزارت جهاد کشاورزی تمام تعهدات خود در قبال پروژه را انجام داده بود. این وزارتخانه علاوه بر استقرار زیرساخت‌های پیشرفته آبیاری در منطقه و اراضی ملی را هم به کشاورزان تخصیص داده بود که آب رود ارس با کانال‌های احداث شده توسط وزارت نیرو به منطقه منتقل شود، اما از آنجاکه وزارت نیرو به تعهدات خود عمل نکرده بود، آب سد خداآفرین به صورت مرحله‌ای به اراضی آماده کشت منتقل می‌شود. حال معلوم نیست با تکمیل پروژه داپ چه بلایی بر سر اراضی توسعه یافته کشاورزی در استان اردبیل و دیگر سرمایه‌گذاری‌‎های این حوزه خواهد آمد.

لینک کوتاه
بیشتر بخوانید

طرح سئوال نائب رئیس فراکسیون محیط زیست مجلس درمورد «بی تفاوتی» ایران نسبت به سدسازی ترکیه: آیا منتظر نابودی استان های شمالغرب و غرب کشورهستید؟ / چرا هیچ ابراز نگرانی هم از سوی دولت مطرح نشده؟

ترکیه دارد به صورت محرمانه پروژه‌ی آبی «داپ» را پیاده می‌کند؛ احداث این سد نه تنها شمال غربی ایران، بلکه آب شرب شمال شرق کشور را هم دچار مشکلات اساسی می‌کند / اجرای این طرح بر سرشاخه‌های ارس است

ارسال به تلگرام
بازید از صفحه اول ارسال به دوستان نسخه چاپی
گزارش خطا
0
وب گردی
کدام بسته اینترنتی بهتر است؟!

کدام بسته اینترنتی بهتر است؟!

رازهای گفته نشده از«پسر شجاع»/ اسم واقعی پدر پسر شجاع چه بود؟

رازهای گفته نشده از«پسر شجاع»/ اسم واقعی پدر پسر شجاع چه بود؟

انتقاد روزنامه جوان از «جوکر» : چرا صداوسیما این برنامه را ممیزی نمی کند؟

انتقاد روزنامه جوان از «جوکر» : چرا صداوسیما این برنامه را ممیزی نمی کند؟

توهین برنامه «جوکر» به معلولان

توهین برنامه «جوکر» به معلولان

خواننده مشهور آمریکایی به ۳۰ سال زندان محکوم شد

خواننده مشهور آمریکایی به ۳۰ سال زندان محکوم شد

درگذشت بازیگر تونسی «سلمان فارسی»

درگذشت بازیگر تونسی «سلمان فارسی»

نظرات بینندگان
نام:
ایمیل:
* نظر:
رپورتاژ / تریبون 2
تصاویر
۱/۴
۱/۴
تصاویر: کنکور سراسری هنر ۱۴۰۱

تصاویر: کنکور سراسری هنر ۱۴۰۱

۲/۴
تصاویر: حاشیه جلسه هیات دولت

تصاویر: حاشیه جلسه هیات دولت

۳/۴
تصاویر: سنجش سلامت نوآموزان - همدان

تصاویر: سنجش سلامت نوآموزان - همدان

۴/۴
تصاویر: بزرگداشت شهدای ۷۲ تن در حسینیه جماران

تصاویر: بزرگداشت شهدای ۷۲ تن در حسینیه جماران

خرید و فروش بیتکوین
ببینید!

ویدیو / درگیری مسلحانه در کرج

تماشا کنید: پایین تر از گینه استوایی و بوتسوانا / قدرت خرید ایرانیان تا چه حد و چقدر آب رفته است؟

ویدیو / دیدار رئیسی و پوتین در حاشیه اجلاس کشورهای ساحلی خزر

ویدیو / اخبار راست و دروغ را چگونه تشخیص دهیم؟ + زیرنویس فارسی

تماشا کنید: تبر فاطمی امین بر کمر اقتصاد / وزیر صمت چه قولی داد، چه به بار آورد؟

ویدیو / روایت یک تعرض جنسی عجیب به یک نوجوان ساده‌لوح ۱۶-۱۷ساله؛ در برنامه زنده تلویزیونی

ویدیو / تصاویر شگفت‌انگیز از لحظه عبور ایستگاه فضایی بین‌المللی از مقابل خورشید

آرشیو
خرید و فروش بیتکوین
پربازدیدها
روز هفته ماه سال

تصاویر: کنکور سراسری هنر ۱۴۰۱

سخنرانی مسیح مهاجری در یزد نیمه کاره ماند / اخلالگران هنگام تمجید مهاجری از آیت الله هاشمی، فریاد مخالفت سر دادند / برخی از آنها ملبس به لباس روحانیت بودند

مجری شبکه ورزش: سرطان خون دارم

مجسمه ۶۳ ساله فردوسی به خاطر «شست‌وشوی نیمه‌کاره»، دو رنگ شد

حمله کیهان به مسیح مهاجری؛ چرا می‌گویی اگر بهشتی زنده بود الان در حصر قرار می‌گرفت؟

تماشا کنید: فساد ۱۱۰۰ میلیاردی زیر دست وزارت کشاورزی / ماجرای کوتاژ صوری؛ نهاده ای که وجود نداشت را فروختند، پولش را هم گرفتند

بیانیه تروئیکای اروپایی: ایران در مذاکرات قطر، باز هم مطالبات فرعی و غیرواقع‌بینانه را مطرح کرد / توافق احیای کامل برجام در ماه مارس در وین حاصل شد، اما ایران از این فرصت استفاده نکرد / اقدامات ایران، پنجره‌ رسیدن به یک راهکار فوری دیپلماتیک را می‌بندد

یادداشت‌های علم، جمعه ۱۶ تیر ۱۳۴۶: شاه گفت، پاکستانی‌ها می‌خواهند کم کم «سنتو» را به هم بزنند؛ از آمریکایی‌ها که در جنگ هند و پاکستان کمک نکردند خیلی گله دارند

دادستان کل کشور: استفاده از اراذل و اوباش در ساخت‌وساز بسیار عجیب است/ این موضوع را از طریق دادستانی پیگیری کنید

تصاویر: کنکور سراسری هنر ۱۴۰۱

تصویر جدیدی که از حسین طائب منتشر شد

مذاکرات احیای برجام، توافق ابراهیم و پیمان امنیتی آمریکا - اعراب - اسرائیل؛ حالا همه شرط‌بندی‌ها بر سر پاسخ‌ ایران است

مشاهده یک توله یوزپلنگ آسیایی در حاشیه شمالی پناهگاه حیات وحش میاندشت

ویدیو / اهدای گل همایون شجریان به سحردولتشاهی، در کنسرت دیشب

ویدیو / شادی خبرساز مربی زن ایرانی در تلویزیون عراق

اضافه شدن امتیاز" تاهل" برای زنان پذیرفته شده در آزمون استخدامی آموزش و پرورش

صداوسیما: توقف پخش برنامه طبیب / مجری نتوانست اظهارات غیرعلمی مهمان درمورد نماز را تصحیح کند

وزارت کار: حقوق بازنشستگان در سه دسته جداگانه افزایش می‌یابد

ویدیو / پسر گوگوش: مصداقی شوهر مادرم من را ساعت ۳ نصف شب از خانه بیرون انداخت

سرنوشت بازیگران سریال «آینه عبرت» چه شد؟

حمید جبلی به تلویزیون بازمی‌گردد / فصل هفتم "پایتخت" ساخته می‌شود

شهردار کرج عزل شد

ویدیو / صدایی که همایون شجریان مبهوتش شد

تماشا کنید: تله برای دولت رئیسی / خوابی که جریانات ضد برجامی در ایران برای دولت و کشور دیده‌اند

ویدیو / این حیوان عجیب الخلقه در عراق، شیر منقرض شده آشوری است؟

سازمان جهانی بهداشت: قرنطینه امیکرون ۵ روز نیست

معاوضه شماره موبایل با آپارتمان لوکس / قیمت شماره‌های رند به ۵۰ میلیارد تومان رسید

شرط تحویل آپارتمان ۱۵۰ متری در نیاوران به رضا رویگری / مجری صداوسیما: مالک منزل گفته خانه را با چند پرستار آماده کرده‌ام؛ فقط رضا باید تنها بیاید / وقتش رسیده بگویم که چقدر به رضا ظلم شده / او مدت‌هاست که در روابط‌ش دچار مشکل شده / مو‌های رضا به طرز عجیبی سوزانده شده بود؛ به گریمور گفتم جوری درست کن که فکر کند مو دارد

تماشا کنید: خداحافظی ایران با ارس؟ / پروژه «داپ» ترکیه چگونه در سکوت منابع آبی ایران را خشک می کند؟

سیلی «ویل اسمیت» به صورت مجری اسکار به خاطر شوخی با همسرش / تصویر واکنش حاضران در سالن / گریه و عذرخواهی اسمیت پس از دریافت جایزه: عشق موجب می‌شود کارهای دیوانه‌واری انجام دهیم؛ وقتی در اوج هستی، شیطان دقیقا همان موقع سراغت می‌آید +عکس و ویدیو

درگذشت ناگهانی بازیگر مشهور سینمای ایران/ علت فوت به روایت خبرگزاری قوه قضاییه: خودکشی

ویدیو / حمله با چاقو به چند طلبه در حرم امام رضا؛ ضارب دستگیر شد

خرید و فروش بیتکوین
خواندنی ها
واتس‌اپ استفاده از آواتارها در تماس‌های ویدیویی را ممکن می‌کند

واتس‌اپ استفاده از آواتارها در تماس‌های ویدیویی را ممکن می‌کند

شناسایی «ستاره زامبی» در کهکشانی نزدیک به راه‌شیری؛ آیا خورشید هم زامبی می‌شود؟

شناسایی «ستاره زامبی» در کهکشانی نزدیک به راه‌شیری؛ آیا خورشید هم زامبی می‌شود؟

فخرالدین درگذشت؛ بیوگرافی جونیت آرکین ستاره مشترک سینمای ترکیه و ایران

فخرالدین درگذشت؛ بیوگرافی جونیت آرکین ستاره مشترک سینمای ترکیه و ایران

فضاپیمای چینی تصاویری تازه از کل سیاره مریخ را ثبت و ارسال کرد

فضاپیمای چینی تصاویری تازه از کل سیاره مریخ را ثبت و ارسال کرد

خرید و فروش بیتکوین
آخرین اخبار مهمترین عناوین روز

امیرعبداللهیان به وزیر خارجه اوکراین: ضمن توجه به ریشه بحران، با توسل به جنگ مخالفیم / آماده‌ایم در توافقی که برای گشایش کریدور حمل غلات در دریای سیاه ایجاد می‌شود، مشارکت کنیم

وزیر دادگستری: در اجرای مردمی‌سازی یارانه‌ها یک عذرخواهی به مردم بدهکاریم

خاطرات هاشمی رفسنجانی، ۹ تیر ۱۳۷۸: فلاحیان گفت سعید حجاریان و ری شهری، سعید امامی را تا سطح مدیرکل ارتقا داده بودند

وزیر خارجه عراق به امیرعبداللهیان: آماده‌ایم زمینه‌های لازم برای شروع مذاکرات سیاسی بین ایران و عربستان را فراهم کنیم

بورل: پس از بیش از یک سال مذاکره، خطر عبور نکردن از خط پایان را داریم

رئیسی به امیر قطر: توافق پایدار مستلزم لغو تحریم‌ها و کنارگذاشتن بی قید و شرط ادعاهای بی‌اساس و پایه است

بایدن: ابتدا به اسرائیل و سپس عربستان سفر خواهم کرد

استوری همسر وریا غفوری؛ جدایی کاپیتان استقلال تایید شد؟

سازندگان «جوکر»: نه بازیگران و نه سازندگان، تصور توهین به معلولان عزیز را نداشتند / ضمن عذرخواهی، نسخه نهایی اصلاح و آن نما حذف شد

امیرعبداللهیان به وزیر خارجه اوکراین: ضمن توجه به ریشه بحران، با توسل به جنگ مخالفیم / آماده‌ایم در توافقی که برای گشایش کریدور حمل غلات در دریای سیاه ایجاد می‌شود، مشارکت کنیم

وزیر دادگستری: در اجرای مردمی‌سازی یارانه‌ها یک عذرخواهی به مردم بدهکاریم

رئیسی به امیر قطر: توافق پایدار مستلزم لغو تحریم‌ها و کنارگذاشتن بی قید و شرط ادعاهای بی‌اساس و پایه است

آمریکا: ایران در مذاکرات دوحه درخواست‌های فراتر از برجام را مطرح کرد / از ماه‌ها پیش آماده به سرانجام رساندن مذاکرات وین بوده‌ایم / توپ در زمین ایران است

مسمومیت الکلی در کرمان/ یک فوتی و ۶ مسموم

درخواست بایدن از کشورهای حاشیه خلیج فارس برای افزایش تولید نفت

قیمت طلا و سکه، امروز ۹ تير ۱۴۰۱

وزیر دادگستری: افزایش بی رویه قیمت ها تا این اندازه دلیلی ندارد / این افزایش قیمت ها هیچ ربطی به ارز ترجیحی ندارد / اگر سرقت زیر ۲۰ میلیون تومان باشد، قابل گذشت است

احمد خاتمی: به رئیسی گفتم خلاصه بگویید گرانی تا کی تا ادامه دارد؛ جواب داد تمام می شود/ آمریکا همه کار را رها کرده؛ فقط پیگیر ایران است

واکنش نماینده ویژه رئیس‌جمهور در امور افغانستان به شهادت مرزبان ایرانی: از طالبان انتظار داریم عاملان جنایت مرزی را مجازات کند

آخرین آمار کرونا در ایران، ۹ تیر ۱۴۰۱: فوت ۳ نفر در شبانه روز گذشته / شناسایی ۵۲۹ بیمار جدید

رئیس دامپزشکی: گزارشی از تب کریمه کنگو در تهران نداشتیم / ۷ تا ۸ استان درگیر این بیماری هستند؛ ۳۰ نفر مبتلا شده‌اند؛ ۲ نفر هم فوت کرده‌اند

ان‌بی‌سی: آمریکا آماده است تا در صورت شکست مذاکرات، تحریم‌های جدیدی علیه تهران اعمال کند / تمرکز این تحریم ها، صادرات نفت ایران به چین خواهد بود

رئیس جمهور چین به هنگ کنگ سفر کرد

افزایش ۱۰ درصدی ظرفیت پذیرش در کنکور امسال

وزارت خارجه: با تصمیم جدید درمورد نرخ ارزی بلیت پرواز‌های داخلی، عراقی‌ها از آمدن به ایران منصرف می‌شوند

قیمت دلار در صرافی‌های بانکی، امروز ۹ تیر ۱۴۰۱

قطع اینترنت موبایل برخی مناطق به خاطر برگزاری کنکور

نماینده مجلس: تاکنون هیچ بحثی در خصوص افزایش قیمت بنزین چه برای سال جاری و چه سال آینده مطرح نشده

رئیس حشد شعبی عراق: نامزد نخست‌وزیری نمی‌شوم

ارزیابی اطلاعاتی آمریکا: جنگ اوکراین برای مدت طولانی ادامه خواهد داشت

وضعیت جاده ها و راه ها، امروز ۹ تیر ۱۴۰۱ / ترافیک در جاده چالوس و آزادراه تهران - کرج / بسته شدن موقتی محور اصفهان – شهرکرد

اوکراین روابط با سوریه را قطع کرد / علت: به رسمیت شناختن استقلال لوهانسک و دونتسک از سوی دمشق

وضعیت آب و هوا، امروز ۹ تیر ۱۴۰۱ / تداوم «گرما» طی امروز و فردا/ کاهش کیفیت هوا در تهران، البرز و قزوین

گفت‌و‌گوی وزیر خارجه قطر با امیرعبداللهیان درباره تحولات توافق هسته‌ای

کرونا در خوزستان بی‌صدا در حال خیز برداشتن است / رئیس مرکز بهداشت: احتمالا دو الی سه هفته دیگر آمار فوتی‌ها صعودی می‌شود

رسانه‌های اسرائیلی: نفتالی بنت در انتخابات آتی نامزد نمی‌شود

ادعای وزیر خارجه بحرین: در مذاکرات با همتای مصری «دخالت‌های ایران» بررسی شد / بر ضرورت پایبندی تهران به حسن همجواری و خودداری از کشاندن منطقه به رفتار‌های بر هم زننده ثبات تاکید کردیم

فرماندار هیرمند: بازداشت ۲ مرزبان ایرانی از سوی طالبان صحت ندارد

شورای حفاظت آزمون سراسری: خارج نشدن از گروه‌های مدعی تقلب در کنکور عواقب سنگینی دارد

آرشیو
خرید و فروش بیتکوین
وبگردی

درگذشت بازیگر تونسی «سلمان فارسی»

خواننده مشهور آمریکایی به ۳۰ سال زندان محکوم شد

توهین برنامه «جوکر» به معلولان

رازهای گفته نشده از«پسر شجاع»/ اسم واقعی پدر پسر شجاع چه بود؟

از شایعه تا تکذیبیه/ تلویزیون کوتاه آمد!

رابین هود تلویزیون ایران کیست؟

دختر ۱۷ساله قهر کرد و به خانه مادربزگش رفت؛ پدرش قلب او را با تفنگ نشانه رفت

مرد آدم ربا، سه روز با گروگان بیهوش خود در کامیون زندگی کرد

انتقاد روزنامه جوان از «جوکر» : چرا صداوسیما این برنامه را ممیزی نمی کند؟

حمایت از زنان آزاردیده، ترانه علیدوستی را به دادگاه کشاند

سیدجلال رسما مربی پرسپولیس شد

حمله کارگردان سینما به سازمان سینمایی/ پروانه بنی اعتماد را رد می‌کنید و به مترو پل پروانه می‌دهید؟

  • صفحه نخست
  • سیاست
  • بین الملل
  • تاریخ
  • اقتصاد
  • اجتماع
  • فناوری
  • فرهنگ و هنر
  • حوادث
  • ورزش
  • خواندنی ها
  • سلامت
  • ویدیو
  • عکس
  • درباره انتخاب
  • |
  • ارتباط با ما
  • |
  • پیوندها
  • |
  • آب و هوا
  • |
  • اوقات شرعی
  • |
  • مجله الکترونیکی
  • |
  • نظرسنجی
  • |
  • جستجو
  • |
  • آرشیو
تمامی حقوق مادی و معنوی این سایت متعلق به انتخاب است و استفاده از مطالب با ذکر منبع بلامانع است.
طراحی و تولید : "ایران سامانه"
کد خبر: ۶۷۳۴۷۸
تاریخ انتشار: ۴۰ : ۱۴ - ۰۷ ارديبهشت ۱۴۰۱
ویدیو >> خبری
پ

تماشا کنید: خداحافظی ایران با ارس؟ / پروژه «داپ» ترکیه چگونه در سکوت منابع آبی ایران را خشک می کند؟

داپ نامی که گوش‌ها با آن آشنا نیست اما تبعات اجرای آن به شدت ایران را درگیر می‌کند. اگر تا دیروز نگران بودیم که چشم گربه نقشه ایران یعنی دریاچه ارومیه خون گریه نکند، با اجرای ابر پروژه داپ توسط ترکیه، باید نگران حیات کل شمال غرب و حتی غرب کشور باشیم.
پایگاه خبری تحلیلی انتخاب (Entekhab.ir) :
کد ویدیو
دانلود
فیلم اصلی
 

پایگاه خبری «انتخاب» / لیلا مرگن: «داپ» ابر پروژه‌ای دیگر از مجموع پروژه‌های سدسازی ترکیه است که نام آن اصلا در سطح رسانه‌ها مطرح نشده است. این پروژه کاملا چراغ خاموش و محرمانه پیش می‌رود. پروژه‌ای که به دلیل اثرگذاری مستقیم بر آورد روخانه ارس، حیات شمال غرب ایران را به‌طور جدی تهدید می‌کند. پروژه آناتولی شرقی یا داپ که ترکیه حدود یک دهه‌ای است آن را آغاز کرده است، حاصل تجربیات گاپ است. ترکیه از تجربیات آناتولی جنوب شرقی (گاپ) استفاده کرده و اجازه نمی‌دهد که اطلاعات دومین ابرپروژه‌اش که تبعات منفی زیادی بر ایران دارد، به راحتی در دسترس همه قرار گیرد. آن‌طور که حجت میان آبادی پژوهشگر دیپلماسی آب و دانشیار دانشکده کشاورزی دانشگاه تربیت مدرس می‌گوید: اجرای پروژه داپ حتی می‌تواند تامین آب شرب شمالغرب کشور را هم با چالش جدی مواجه کند. این ابر پروژه بر خلاف گاپ که سوغاتش ریزگرد‌ها بود، به دلیل اجرا بر روی سرشاخه‌های ارس، ایران را مستقیما تحت تاثیر قرار می‌دهد، ولی متاسفانه هیچ معاهده‌ای بین ایران و ترکیه بر سر رعایت حقابه‌های پایین دست وجود ندارد. عمق فاجعه وقتی بیشتر آشکار می‌شود که بدانیم پروژه گاپ با آن همه مشکلات برای ایران، پروژه‌ای بود که سدهایش برق‌آبی بودند و آب ذخیره شده پشت این سد‌ها به مصرف نمی‌رسید بلکه برای تامین برق رهاسازی می‌شد، اما در پروژه داپ که بر روی ارس ساخته می‌شود، هدف توسعه کشاورزی و مصرف آب است. در چنین شرایطی آیا نباید نگران سرمایه‌‎گذاری چند هزار میلیاردی ایران در گوش راست گربه نقشه ایران برای توسعه اراضی کشاورزی پایین دست سد خداآفرین بود؟

ترکیه که سودای احیای امپراطوری عثمانی را در سر می‎پروراند، چند دهه‌ای است تحرکات آبی توسعه طلبانه‌ای را از خود نشان می‎‌دهد. انبوه پروژه‌های سدسازی ترکیه در منطقه نه تنها کشور‌های همسایه‌اش را متاثر کرده است بلکه دودش به چشم کشور‌های کمی دورتر هم رفته است. ریزگرد‌های حاصل از سدسازی ترکیه در پروژه گاپ، چندین هزار متر بالای سطح زمین پرواز می‌کنند و گستره وسیعی از مناطق اطراف ترکیه و عراق را درگیر می‌کنند. در چنین شرایطی به جای آنکه کشور‌های منطقه به فکر چاره‌اندیشی از مسیر دیپلماسی و رعایت حق‌آبه‌های پایین دست باشند، هر کدام تلاش می‌کند کنترل خود را بر منابع آبی بیشتر کند.

یکی از کشور‌هایی که در غیاب معاهده‌های بین‌المللی الزام‌آور بی‌محابا سد می‌سازد و پاسخگوی سیاست‌هایش نیست، ترکیه است. ایران قبل از تکمیل سد‌های پروژه گاپ، در همایش بین‌المللی گرد و غبار (که در سال ۹۶ در محل سالن اجلاس سران با حضور کشور‌های همسایه برگزار شد) تلاش کرد تا ترکیه را وادار به انجام برخی تعهدات در قبال کشور‌های همسایه کند، اما موفق نشد. حالا خبر می‌رسد که خود ایران هم در کمند سدسازی‌های بی‌قاعده ترکیه گرفتار آمده و معلوم نیست چه سرنوشتی در انتظار سه استان شمال غرب کشور خواهد بود.

ساخت ۹۰ سد در پروژه داپ
«داپ» پروژه‌ای است که گفته می‌شود ترکیه به صورت محرمانه و بدون انتشار اطلاعات آغاز کرده است. در این پروژه وزارت امورخارجه ترکیه راسا بر انتشار اسناد و مدارک مرتبط با ساخت و ساز‌ها نظارت دارد تا جو بین‌المللی شکل گرفته علیه ترکیه در پروژه آناتولی جنوب‌شرقی (GAP) برای پروژه داپ (DAP) تکرار نشود. بر اساس اطلاعات موجود، پروژه داپ ۹۰ سد و ۱۰۰ طرح آبیاری اراضی کشاورزی را در خود جای داده است. ایده راه‌اندازی این ابرپروژه به سال ۱۹۹۸ و متاثر از تجارب کسب شده از پروژه گاپ برمی‌گردد. پروژه داپ به واسطه اثرگذاری مستقیم بر آورد رودخانه ارس و همچنین آورد حوضه آبریز دجله و فرات، می‌تواند آسیب‌های جبران‌ناپذیری بر زندگی بخش غرب و شمال غربی کشور که حیاتشان وابسته به این رودخانه‌ها است، وارد کند.

مطالعه‌ای درباره اثرات پروژه داپ انجام نشده است
حجت میان آبادی پژوهشگر دیپلماسی آب و دانشیار دانشکده کشاورزی دانشگاه تربیت مدرس درباره اثرات اجرای پروژه داپ بر ایران به «انتخاب» می‌گوید: متاسفانه در ارتباط با تاثیر این پروژه بر روی ایران هیچ مطالعه‌ای انجام نشده است. همان‌طور که درباره پروژه گاپ انجام نشده بود. فقط به تازگی وزارت نیرو با همراهی نهاد‌های بالادستی پس از تکمیل پروژه گاپ، اقدام به مطالعه اثرات این پروژه بر ایران کرده است.
او درباره پیشرفت فیزیکی پروژه بیان می‌کند: ما مکررا درباره ۱۰ ابرپروژه ترکیه صحبت کرده‌ایم که گاپ معروف‌ترین آن‌ها است. داپ هم پروژه دیگر این کشور است. ترکیه بر اساس سیاستی که داشته است در پروژه گاپ فقط اطلاعاتی که به نفع خودش بوده را منتشر کرده است. دسترسی به اطلاعات راجع به پروژه داپ و بقیه پروژه‌ها به سختی امکان‌پذیر است و به ندرت اطلاعات بیرون آمده است.

این پژوهشگر دیپلماسی آب اضافه می‌کند: ما چند کار را به صورت شخصی شروع کردیم و خودمان انجام می‌دهیم، اما هنوز به نتیجه کاملی نرسیده است؛ بنابراین نمی‌توانیم ادعا کنیم که وضعیت این پروژه چیست. امسال یکسری تغییر و تحولاتی در حوزه بودجه پروژه داپ در برنامه «بودجه و توسعه» ترکیه صورت گرفته است و بودجه این طرح افزایش یافته است. ولی فعلا نمی‌توانیم بگوییم آمار دقیقی در خصوص سد‌های پروژه داپ وجود دارد.

او پروژه داپ را از گاپ مهمتر توصیف کرده و ادامه می‌دهد: پروژه آناتولی جنوب شرقی (گاپ) روی دجله و فرات ساخته می‌شود. ایران در حوضه آبریز فرات هیچ سهمی ندارد و در حوضه دجله تقریبا بالادست است، اما نکته مهم این است که در کل آورد دجله، سهم ایران زیر ۱۰ درصد است. عملا سدسازی ترکیه روی میزان آب قابل دسترس برای ایران به آن اندازه اثرگذار نیست، زیرا ایران در بخش عمده‌ای از این حوضه اصلا حضور ندارد.

میان آبادی اضافه می‌کند: ما رودخانه‌های جزئی داریم که از ترکیه وارد ایران می‌شوند، اما این رودخانه‌ها از نظر حجمی مهم نیستند و حجم آب آن‌ها قابل چشم پوشی است.

به گفته او عمده اثر پروژه گاپ روی ایران بحث خشک شدن تالاب هورالعظیم به‌عنوان یکی از بخش‌های تالاب بین‌النهرین است. تالاب بین‌النهرین از سه تالاب بین‌المللی هور المرکزی، هورالحمار و هورالعظیم یا هورالهویزه تشکیل شده است که سدسازی ترکیه باعث خشکاندن این تالاب‌ها می‌شود و عمده اثر پروژه گاپ برای ایران، گرد و غبار است.

پروژه داپ ایران را مستقیما درگیر می‌کند
این پژوهشگر دیپلماسی آب ادامه می‌دهد:، اما پروژه داپ که بخش عمده‌اش روی حوضه ارس و کورا ساخته می‌شود، به‌طور مستقیم روی ایران اثر دارد، زیرا ایران در حوضه ارس واقع شده است. حوضه کورا هم مربوط به کشور‌های شمال قفقاز است.

او عنوان می‌کند: رودخانه ارس بخش کوچکی از حوضه آناتولی شرقی است و ایران هم در این حوضه است. این پروژه روی میزان آب سطحی و هم مسایل کیفی رودخانه ارس اثر می‌گذارد. ما در پایین دست حوضه ارس قرار داریم و بخش قابل توجهی از آورد این حوضه از ترکیه می‌آید. آب شرب بخشی از شهر‌های ما و بخش عظیمی از آب کشاورزی در منطقه از جمله دشت مغان از ارس تامین می‌شود. پروژه داپ در این حوضه اثرگذاری خواهد داشت و می‌تواند اثرش روی مسایل آبی ایران پررنگ‌تر از گاپ باشد.

میان‌آبادی، پاسخگویی در رابطه با اثرات پروژه داپ را جزء وظایف وزارت نیرو دانسته و تاکید می‌کند: این وزارتخانه هیچ اطلاعاتی را با کارشناسان در میان نگذاشته است.

به گفته او با اجرای پروژه داپ، استان‌های آذربایجان شرقی، غربی و اردبیل آسیب می‌بینند.

این کارشناس با اشاره به اینکه تقریبا حدود یک دهه است که پروژه داپ اجرا شده است، یادآور می‌شود: وزارت نیرو اگر اقدامی برای کم شدن اثربخشی کار‌های ترکیه انجام داده است، باید لیستی از فعالیت‌هایی که انجام داده را ارائه دهد.

هیچ معاهده‌ای با ترکیه نداریم
این استادیار دانشگاه تربیت مدرس درباره اینکه آیا معاهده‌ای با ترکیه برای رعایت حق‌آبه داریم یا نه، بیان می‌کند: هیچ معاهده‌ای با ترکیه نداریم. ایران فقط با آذربایجان و ارمنستان در ارتباط با سد خداآفرین معاهده دارد در حالی که سرشاخه‌های اصلی رودخانه متعلق به ترکیه است.
او اضافه می‌کند: در هریرود هم که سرشاخه‌های اصلی آن در کشور افغانستان است، ایران هیچ معاهده‌ای ندارد در حالی که با ترکمنستان یک معاهده امضا کرده است.

این پژوهشگر دیپلماسی آب هشدار می‌دهد که وزارت نیرو در مسئله پروژه داپ مثل سد کمال‌خوان افغانستان عمل نکند، زیرا با تکمیل و آبگیری سد کمال‌خوان، سیستان و بلوچستان خشک شده است.

او یادآور می‌شود: متاسفانه در ایران ابتدا صبر می‌کنیم بحران پیش بیاید و وقتی که تبعات آن دامن گیر منطقه شد؛ بعد روی آن چانه‌زنی می‌کنیم.

در پروژه داپ آب به مصرف کشاورزی می‎رسد
زهرا قریشی، کارشناس ارشد هیدروپلیتیک، نیز درباره پروژه داپ به «انتخاب» می‌گوید: در عصر کنونی ترکیه عزم خود را برای سدسازی جزم کرده است. این کشور مشخصا مثل سایر کشور‌های غرب آسیا در تلاش است که استفاده حداکثری از منابع آب را در دستور کار خود داشته باشد و طبیعت را متناسب با ذائقه خود طراحی کند.

او اضافه می‌کند: رویه‌ای که ترکیه در پیش گرفته است، یقیناً سیستم هیدرولوژی-اجتماعی پیرامونی این کشور را تحت تاثیر قرار می‌دهد. نمونه آن پروژه داپ است که بر منطقه آناتولی شرقی ترکیه، در مجاورت ایران، اثر دارد. بر خلاف پروژه گاپ که به ایران به صورت غیر مستقیم آسیب می‌رساند، پروژه داپ ایران را مستقیما تحت تاثیر قرار می‌دهد.

قریشی عنوان می‌کند: تبعات پروژه گاپ برای ایران بیشتر بصورت عدم تأمین حق‌آبه زیست محیطی است و منجر به پدیده گرد و غبار می‌شود. همچنین در گاپ بیشتر سدها، برق آبی هستند. اما در داپ، ساخت سد‌ها برای استفاده کشاورزی و توسعه آبیاری است. ترکیه در صدد است تا با استفاده از طرح‌های پروژه داپ مستقیما از آب‌های حوضه آبریز ارس و دجله-فرات استفاده کند و به این ترتیب حق‌آبه شرب، صنعت، کشاورزی و محیط زیست ایران در حوضه آبریز فرامرزی ارس و حقابه محیط زیستی ایران در حوضه آبریز دجله و فرات تحت تاثیر قرار می‌دهد.

به گفته او، ویژگی مهم پروژه داپ این است که ترکیه از تجربه گاپ استفاده کرده و اصلا اجازه نمی‌‎دهد که اسناد و مدارکی از این پروژه منتشر شود.

این کارشناس ادامه می‌دهد: ما تمام اسناد پروژه داپ که به زبان ترکی بود را ترجمه کردیم، اما چیزی جز یکسری کلیات عایدمان نشد. در اسناد منتشر شده از پروژه داپ، جزئیات طرح‌های پروژه مشخص نیستند. فقط می‌دانیم پروژه داپ ۹۰ سد و ۱۰۰ طرح آبیاری اراضی کشاورزی را در خود جای داده است و این طرح‌ها بر روی دو حوضه آبریز دجله و فرات و ارس در حال اجرا هستند. اما درباره جانمایی دقیق طرح‌ها، اینکه ظرفیت‌ها چگونه است و سطح کشت‌ها چقدر است، اطلاعاتی در دسترس نیست. زیرا پیشبرد پروژه داپ کاملا محرمانه است ومشخصاً وزارت امورخارجه ترکیه خود بر انتشار اسناد و مدارک مرتبط با ساخت و ساز‌های این پروژه نظارت دارد تا جو بین‌المللی که علیه ترکیه در گاپ ایجاد شد، در این پروژه تکرار نشود.

کنترل قومیتی، هدف اصلی ترکیه
این کارشناس ارشد هیدروپلیتیک درباره هدف ترکیه از این سدسازی‌ها می‌گوید: یکی از اهداف عمده ترکیه از سدسازی در مناطق شرقی خود مواجه با مسئله کرد‌ها است. ترکیه قصد دارد یک پروژه تغییر هویتی در منطقه کردنشین خود ایجاد کند.

او اضافه می‌کند: هدف ترکیه، ترکی‌سازی منطقه آناتولی شرق و جنوب شرق با استفاده از زیرساخت‌های هیدرولیکی و استفاده و بهره برداری از منابع آب است. بطور کلی، مناطق شرق و جنوب شرق ترکیه از نظر اقتصادی اجتماعی و سیاسی توسعه نیافته هستند. اصلی‌ترین دلیل این توسعه نیافتگی‌شان هم مسئله قومیت و هویت است. ترکیه در صدد است با این سد‌ها و طرح‌های آبیاری-کشاورزی تغییرات اجتماعی در منطقه تحت تاثیر ایجاد کند.

به گفته قریشی اگر نقشه شاخص توسعه انسانی ترکیه را بررسی کنیم، بخش شرقی و جنوب شرقی این کشور به شدت توسعه نیافته است. به همین دلیل، پروژه داپ به لحاظ اجتماعی و اقتصادی برای ترکیه بسیار حائز اهمیت است. ضروری است که هم به لحاظ داخلی و هم به لحاظ بین‌المللی، انتشارِ جزئیات پروژه‌های داپ را از ترکیه مطالبه نماییم تا بتوانیم پیگیر حقوق جمهوری اسلامی ایران از منابع آبی مشترک با این کشور باشیم.

او به این پرسش که ایران چگونه می‌تواند جلوی اقدامات ترکیه را بگیرد، این‌گونه پاسخ می‌دهد: در حال حاضر استراتژی جمهوری اسلامی ایران در قبال پیگیری مسایل آب و محیط زیست فرامرزی «استراتژی بی‌تصمیمی» است. در این راستا دولت مردان پیگیری جدی مسایل را به تعویق می‌اندازند تا با همسایگان وارد چالش‌های جدید و موضوعات بحث انگیز نشوند.

این کارشناس ارشد هیدروپلیتیک اضافه می‌کند: لذا خواست و اراده سیاسی برای پیگیری مسایل وجود ندارد و اصلا مسایل وارد فاز حقوقی و مطالبات حقوقی نمی‌شوند. به همین دلیل پاسخ به سئوال چیستی راهکار حقوقی در شرایطی که اصل سیاست بر مبنای به تعویق انداختن مسایل است و مسئله وارد فاز حقوقی نشده است، صحیح نیست.

خطر در کمین سرمایه‌گذاری‌های ایران
گویا ایران هیچ برنامه‌ای برای تحرک کشور‌های منطقه در حوزه آب ندارد. برای کشوری که بیش از ۹۰ درصد منابع آبش در داخل سرزمین تامین می‌شود، به نظر خیلی مهم نمی‌آید که در رودخانه‌های مرزی چه می‌گذرد. شاید همین خوش خیالی سبب شده که امروز سیستان و بلوچستان حال و روز خوبی نداشته باشد و سه استان شمال غرب هم در سکوت مسئولان سرنوشتی مشابه جنوب شرق پیدا کنند.

سکون در حوزه دیپلماسی آب در شرایطی اتفاق می‌افتد که ایران یکی از بزرگترین پروژه‌های آب و خاک خود را در دشت مغان و درست در گوش راست گربه نقشه ایران اجرایی کرده است. بر اساس اعلام وزارت جهاد کشاورزی برای اجرای این پروژه که در سطح ۴۷ هزار هکتار اجرا شده است، یک میلیارد دلار در استان اردبیل در سال ۹۸ از محل اعتبارات صندوق توسعه ملی هزینه شده است. هدف از اجرای پروژه توسعه اراضی پایین دست سد خداآفرین اعلام شده است. سه سال قبل وزارت جهاد کشاورزی تمام تعهدات خود در قبال پروژه را انجام داده بود. این وزارتخانه علاوه بر استقرار زیرساخت‌های پیشرفته آبیاری در منطقه و اراضی ملی را هم به کشاورزان تخصیص داده بود که آب رود ارس با کانال‌های احداث شده توسط وزارت نیرو به منطقه منتقل شود، اما از آنجاکه وزارت نیرو به تعهدات خود عمل نکرده بود، آب سد خداآفرین به صورت مرحله‌ای به اراضی آماده کشت منتقل می‌شود. حال معلوم نیست با تکمیل پروژه داپ چه بلایی بر سر اراضی توسعه یافته کشاورزی در استان اردبیل و دیگر سرمایه‌گذاری‌‎های این حوزه خواهد آمد.

رومیس د
رازیانه د
ارسال به تلگرام
رومیس د
رازیانه د
رومیس د
رازیانه د
رومیس د
رازیانه د
رومیس د
رازیانه د
رومیس د
رازیانه د
رومیس د
رازیانه د
  • صفحه نخست
  • سیاست
  • بین الملل
  • تاریخ
  • اقتصاد
  • اجتماع
  • فناوری
  • فرهنگ و هنر
  • حوادث
  • ورزش
  • خواندنی ها
  • سلامت
  • ویدیو
  • عکس
  • درباره انتخاب
  • |
  • ارتباط با ما
  • |
  • پیوندها
  • |
  • آب و هوا
  • |
  • اوقات شرعی
  • |
  • مجله الکترونیکی
  • |
  • نظرسنجی
  • |
  • جستجو
  • |
  • آرشیو
تمامی حقوق مادی و معنوی این سایت متعلق به انتخاب است و استفاده از مطالب با ذکر منبع بلامانع است.
طراحی و تولید : "ایران سامانه"