یک کارشناس سیاست خارجی درخصوص گزارش نشریه پولیتیکو مبنی بر اینکه مقامات غربی اعلام کرده‌اند که منتظر پیشنهاد آلترناتیو ایران در بحث سپاه و لیست FTO هستند، می‌گوید: این نقل قولی که پولیتیکو از مقامات آمریکایی که خواسته اند نامشان ذکر نشود، کرده و نیز مواضع اخیر سخنگوی وزارت خارجه آمریکا حاکی از آن است که آمریکا موضعی منفعل در قبال مذاکرات در پیش گرفته و حداقل تاکنون حاضر به تعدیل مواضع خود نشده است.
نشریه پولتیکو در گزارشی مدعی شده است که «انریکه مورا در جریان سفر خود به تهران این پیام را ارائه کرده که ایالات متحده ممکن است درباره بحث سپاه مذاکره کند اما تنها زمانی که مذاکرات احیای برجام به نتیجه برسد. ایران هم در مقابل عقب‌نشینی نکرد اما نشان داده است که تمایل دارد در این مدت گفتگوها را در مورد موضوعات دیگری غیر از سپاه از سر بگیرد و ممکن است خواسته‌های جایگزین بالقوه‌ای را در بحث سپاه مطرح کند. بنابراین اکنون دیپلمات‌های غربی انتظار دارند تهران خواسته‌های جایگزین بالقوه‌ای را مطرح کند و به واشنگتن فرصتی دهد تا درباره امتیازات دیگری که می‌تواند ارائه دهد فکر کند.»
کوروش احمدی دیپلمات سابق ایران در سازمان ملل در گفتگو با «انتخاب» در تحلیل خود از آنچه پولیتیکو عنوان کرده است، گفت: « این نقل قولی که پولیتیکو از مقامات آمریکایی که خواسته اند نامشان ذکر نشود، کرده و نیز مواضع اخیر سخنگوی وزارت خارجه آمریکا حاکی از آن است که آمریکا موضعی منفعل در قبال مذاکرات در پیش گرفته و حداقل تاکنون حاضر به تعدیل مواضع خود نشده است و انتظار دارد که ایران تغییری در مواضع خود بدهد. سپس آمریکا پیشنهادات ایران را بررسی کند و نظر بدهد.
وی افزود: البته از نظرات ایران و اتحادیه اروپا بر می آید که مذاکرات حضوری در وین می تواند از سرگرفته شود و برخی نکات نه چندان مهم باقی مانده نهایی شود و در طول آن به مسئله لیست FTO نیز پرداخته شود. ظاهرا یکی از نکات فنی در مورد برداشتن تحریم ها است. موضوع دیگر که ارتباط مستقیمی به برجام ندارد ولی روی آن تاثیر دارد، مسئله سایت‌های قدیمی‌ست که تکلیف‌شان هنوز کاملا روشن نشده و آژانس به طور جدی به دنبال این است که از ایران اطلاعاتی درباره این سایت‌ها بگیرد و پرونده‌اش را ببندد.
احمدی اضافه کرد: نویسندگان مقاله ای در وال استریت جورنال اخیرا اظهار اطلاع کرده بودند که احتمالا آمریکا در این مورد حاضر شده که مثل 2015 این مسئله را نادیده بگیرد. اگر این نظر درست باشد، باز هم ترتیبات اجرایی آن در آژانس باید انجام و نهایی شود که به خصوص با توجه به نزدیک شدن نشست شورای حکام آژانس در اواخر می یا اوایل ژوئن مسئله مهمی است.
این کارشناس مسائل بین‌الملل در ادامه خاطرنشان کرد: در پیش بودن نشست شورای حکام آژانس قابل توجه است، چرا که معمولا در چند دوره اخیر به این شکل بوده که در آستانه برگزاری این نشست، هم از جانب امریکا و اروپا و هم از جانب ایران، تحرکات افزایش پیدا کرده است. به این دلیل که طرف‌های ذی‌ربط نمی‌خواسته اند که بطور علنی و آشکار بن‌بستی شکل گیرد و شرایطی ایجاد شود که شورای حکام آژانس، قطعنامه ای علیه ایران تصویب و احیانا موضوع ایران دوباره به شورای امنیت ارجاع شود. به دلایلی از این قبیل ممکن است طی چند هفته آتی تحرکات بیشتری را شاهد باشیم.
او همچنین در تحلیل خود از نتایج سفر انریکه مورا به تهران، بیان کرد: «من فکر می‌کنم نقطه عزیمت برای تحلیل نتایج این سفر و واکنش‌های حول و حوش آن همان مصاحبه‌ای‌ست که جوزپ بورل چند روز قبل از سفر 20 اردیبهشت مورا با فاینشنال تایمز و همچنین صحبت‌هایش بعد از بازگشت مورا از تهران داشت. حرفی که بورل در مصاحبه اولی زد مبنی بر این بود که اروپا ابتکاری را در دست دارد و معتقد است که کار به این شکل نمی‌تواند ادامه پیدا کند. او همچنین تعبیر «تیر آخر» را به کار برد. بدین منظور که اروپا می‌خواهد دست به ابتکاراتی بزند بدون اینکه خواسته باشد التیماتومی بدهد. بورل در آن مصاحبه همچنین صحبت از "راه حل میانه" کرد و بعد اشاره شد که این راه حل حذف سپاه از لیست FTO و اضافه کردن نیروی قدس است.»
وی ادامه داد: «بعد از بازگشت مورا از تهران، بورل عنوان کرد که سفر مورا را "بسیار مفید" بوده و مذاکرات در تهران بهتر از آنچه که فکرش را می کردیم پیش رفت. او گفت که مذاکرات که به بن بست خورده بود اکنون می‌تواند از سر گرفته شود. با توجه به مصاحبه قبلی او، این گفته‌ها می‌تواند به این معنا باشد که در تهران صحبت‌ها و ابتکارات مثبتی عرضه شده است، کما اینکه که سخنگوی وزارت خارجه ایران نیز دوشنبه قبل نتیجه مذاکرات با مورا را قرار گرفتن کار در مسیر درست توصیف کرد و دوشنبه این هفته هم مذاکرات با مورا را خوب و معطوف به نتیجه خواند و گفت منتظریم که پاسخ آمریکا را به راه حل های پیشنهاد شده بشنویم و به مذاکرات برگردیم.»
این تحلیلگر سیاست خارجی افزود: «اما مسئله این است که ما از طرف امریکایی هنوز سخنی در جهت تایید این ارزیابی مثبت ایران و اتحادیه اروپا نشنیده‌ایم. موضع علنی آمریکا در رابطه با این تحولات اخیر خوشبینانه نبوده و سخنگوی وزارت خارجه آمریکا گفته هیچ اطمینانی به اینکه توافق در دسترس باشد وجود ندارد و اضافه کرده که بستگی به ایران دارد که می خواهد توافقی حاصل شود یا نه. لذا مشخص نیست که آمریکا در نظر دارد با ابتکار اروپا و احیانا با ایده‌هایی که ایران مطرح کرده است، چه برخوردی انجام دهد.. در واقع ما در وضعیتی هستیم که شاید مذاکراتی بین اروپا و امریکا و بعد از آن از طریق اروپا، میان ایران و امریکا صورت گیرد و مشخص شود که آیا این ایده‌های جدید که اروپا یا ایران داده و پاسخ های ایران می‌تواند مبنای کاری جدی باشد و پیشرفتی حاصل شود یا خیر.»
وی افزود: " واقعیت این است که آمریکا تقریبا همیشه خواستار آن بوده که بعد از احیای برجام مذاکراتی راجع به دیگر موضوعات انجام شود. اکنون آنها اصرار دارند که قرار داشتن سپاه در لیست FTO یک موضوع برجامی نیست و می تواند به همراه هر موضوع دیگری که ایران مایل باشد بعد از احیای برجام مورد مذاکره قرار گیرد. شواهد اخیر از جمله یادداشت پولیتیکو می تواند حاکی از ادامه این مواضع باشد.
