ایرنا: الواح منتخب خشتی و گلی مربوط به باروی تخت جمشید یکشنبه یکم خرداد ماه ۱۴۰۱ به مناسبت روز جهانی موزه‌ها و هفته میراث فرهنگی در این مجموعه ثبت شده در فهرست جهانی یونسکو رونمایی شدند.
«بازگشت به خانه» عنوان برنامه‌ای بود که پایگاه میراث جهانی تخت‌جمشید برای رونمایی از ارواح منتخب بایگانی باروی برگزیده بود. الواحی که بیش از ۸۰ سال رنگ سرزمین مادری را به خود ندیده بودند.
بازگشت الواح هخامنشی به ایران در سال ۹۸
الواح هخامنشی سرانجام در پی تلاش‌ها و رایزنی‌های بین‌المللی از سوی دستگاه‌های مختلف در مهرماه سال ۹۸، پس از ۸۴ سال به ایران بازگشت و به موزه ملی ایران منتقل شد.
باستان‌شناسان این الواح را سال ۱۳۱۳ شمسی در تخت جمشید کشف کردند و با موافقت دولت وقتِ ایران برای مطالعه و بررسی به دانشگاه شیکاگو امانت دادند. الواح در ۵۰ صندوق چوبی شامل حدود ۲۰۰۰ جعبه‌ی مقوایی و چند ظرف نفتی که در تخت جمشید (پارسه، پرسپولیس) به پارافین آب شده آغشته شده بودند، از طریق بوشهر به آمریکا فرستاده شدند.
تلاش برای رونمایی از این الواح در تخت‌جمشید
این الواح تاریخی که بخش کوچکی از آثار باقی‌مانده در مؤسسه شرق‌شناسی شیکاگو آمریکا بود شامگاه دوشنبه ۸ مهر ۹۸ به موزه ملی تحویل داده شد و از چهارشنبه ۱۰ مهرماه همان سال در انتهای سالن بخش ایران باستان در تالار هخامنشی موزه ملی ایران به نمایش درآمد.
این اسناد ارزشمند که رمزگشای بخش مهمی از تاریخ مکتوب هخامنشیان در دوره داریوش اول محسوب می‌شود قرار بود در همان سال در میراث جهانی تخت جمشید رونمایی شود اما به دلیل شیوع بیماری کرونا برگزاری این مراسم به تعویق افتاد.
به تعویق افتادن رونمایی از الواح در تخت جمشید با شیوع کرونا و نیاز موزه پایگاه تخت‌جمشید به تعمیرات
چهارم تیرماه سال ۱۳۹۹ بود که مدیر پایگاه میراث جهانی تخت جمشید اعلام کرد: الواح هخامنشی در موزه این پایگاه جهانی پس از انجام تعمیرات رونمایی خواهد شد.
حمید فدایی با اشاره به برگزاری نمایشگاه الواح هخامنشی در تخت جمشید، گفت: از ابتدای ورود این الواح به ایران بنا بر این بود که در تخت جمشید در معرض نمایش درآیند و قرار بود این نمایشگاه در فروردین ماه برگزار شود اما به دلیل بیماری کرونا و همه‌گیری آن برگزاری نمایشگاه در تخت جمشید به تعویق افتاده است.
مدیر پایگاه میراث جهانی تخت جمشید در همان زمان با بیان اینکه موزه این پایگاه نیاز به تعمیرات دارد، افزود: سقف موزه تخت جمشید نیز به تعمیرات اساسی داشت و ما تلاش کردیم از فرصتی که به دلیل تعویق نمایشگاه ایجاد شد برای تعمیر موزه استفاده کنیم و عزم جدی بر این است که الواح بازگشته به کشور در خانه اصلی که تخت جمشید است، به نمایش درآید و تعدادی از آنها در موزه به صورت دائم نگه داشته شود.
او با بیان اینکه زمان برگزاری نمایشگاه بستگی به پایان تعمیرات سقف موزه دارد، عنوان کرد: تعمیرات موزه به یک ایزوگام ساده منحصر نمی‌شود چراکه سقف موزه در ۸۰ سال گذشته آسیب دیده و کارشناسان به این نتیجه رسیدند که باید اصولی‌تر سقف را سبک کنند و اگر سقف موزه تعمیر نشود از نقاط حادثه‌خیز خواهد بود و برای حفظ ایمنی موزه و اشیای موجود باید این کار انجام شود.
اما با ادامه یافتن محدودیت‌های کرونایی و همچنین به طول انجامیدن تعمیرات موزه تخت جمشید برگزاری این نمایشگاه باز هم میسر نشد. تا اینکه با بهتر شدن شرایط کرونا این امر تحقق یافت و روز یکشنبه یکم خرداد ماه ۱۴۰۱،به مناسبت روز جهانی موزه‌ها و هفته میراث فرهنگی از الواح منتخب بایگانی باروی در پایگاه میراث جهانی تخت جمشید رونمایی شد.
به نمایش درآمدن ۱۱۰ لوح در تخت‌جمشید
مراسم رونمایی از این الواح روز یکشنبه با برگزاری نمایشگاه جنبی معرفی پیشینه و انواع متون الواح گلی مکشوفه از بایگانی باروی تخت جمشید همراه بود و اجرای ارکستر سازهای ایرانی هنرستان موسیقی دختران کامیاب به رهبری خشایار طیار حال و هوای خاصی به این مراسم بخشیده بود.
مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری فارس در حاشیه مراسم رونمایی این الواح اظهار کرد: بازگشت الواح خشتی و گلی که در کاوش‌های اولیه تخت جمشید کشف و برای شناسایی به خارج از کشور منتقل شده بود به میراث جهانی تخت جمشید پس از ۸۰ سال، یکی از رویدادهای مهم ملی و بین المللی محسوب می‌شود.
سید مؤید محسن‌نژاد ادامه داد: این اتفاق مهم و جذاب در سطح ملی و بین‌المللی می‌تواند به جذب گردشگرانی که به دنبال تاریخ و فرهنگ این کشور هستند کمک شایانی کند.
مستندات پرداخت حقوق کارگران در دوران هخامنشیان
وی اضافه کرد: در این الواح تاریخ ایران با جزئیات کامل بیان شده است. جزئیات در خصوص حقوق پرداختی به بانوان قدرتمند و متولی و حتی جزییات پرداخت حقوق هنرمندان در این الواح آمده است.
این مقام مسئول گفت: بر خلاف تصور برخی که معتقد هستند تخت جمشید را با بیگاری ساخته‌اند اما بر اساس این الواح مشخص شده که هر کس در تخت جمشید فعالیت کرده و سهمی در احداث این اثر تاریخی داشته تمام حقوقش را بیشتر از عرف دریافت کرده است.
اشاره به نام شیراز در الواح تخت جمشید
مدیرکل میراث فرهنگی استان فارس افزود: در میان این الواح لوحی وجود دارد که در آن به نام شیراز و باغات زیبای شیراز اشاره شده و این نشان از پیشینه شهر شیراز دارد.
محسن نژاد با بیان اینکه بیش از ۲۰۰۰ لوح به ایران انتقال داده شده است، گفت: هم‌اکنون ۱۱۰ لوح از موزه ملی به تخت‌جمشید انتقال داده شده و این الواح در قالب ۱۲ عنوان در موزه پایگاه تخت‌جمشید به نمایش گذاشته شده است.
مدیرکل میراث فرهنگی فارس اظهار کرد:قطعا وزارتخانه میراث فرهنگی به دنبال بازگشت سایر الواح به کشور هستند و ما برای برگرداندن این الواح به سرزمین خود از هیچ تلاشی دریغ نمی‌کنیم.
بنای کهن تخت جمشید که در فهرست آثار جهانی به ثبت رسیده است در 55 کیلومتری شمال شیراز در شهرستان مرودشت قرار دارد ، این بنای کهن به یادگار مانده از دوران هخامنشیان در دوران زمامداری داریوش ، خشایارشا و اردشیر اول بنا شده و به مدت حدود ۲۰۰ سال آباد بوده است.
