یورونیوز: جو بایدن، رئیس جمهور آمریکا روز دوشنبه در جریان سفر به ژاپن، از یک قرارداد تجاری جدید با مشارکت ۱۲ کشور حوزه اقیانوس‌های هند و آرام (هندو-پاسیفیک) با هدف تقویت اقتصاد این کشور‌ها رونمایی کرد.
«چارچوب اقتصادی اقیانوس هند و آرام» چیست؟
این طرح که «چارچوب اقتصادی اقیانوس هند و آرام» نام دارد، به ابتکار دولت بایدن طراحی شده و به نوعی تعهد ایالات متحده به این حوزه اقتصادی بحث برانگیز را نشان می‌دهد و قرار است اختلالات ناشی از همه‌گیری کرونا و تهاجم روسیه به اوکراین را مورد توجه قرار دهد.
استرالیا، برونئی، هند، اندونزی، ژاپن، کره جنوبی، مالزی، نیوزیلند، فیلیپین، سنگاپور، تایلند و ویتنام کشور‌هایی هستند که در این چارچوب اقتصادی به ایالات متحده خواهند پیوست؛ آن‌ها به همراه ایالات متحده ۴۰ درصد از تولید ناخالص داخلی جهان را در اختیار دارند.
به گفته کاخ سفید، این چارچوب به ایالات متحده و اقتصاد‌های آسیایی کمک می‌کند تا روی موضوعاتی از جمله زنجیره تأمین، تجارت دیجیتال، انرژی پاک، حمایت از کارگران و مبارزه با فساد همکاری نزدیک‌تری داشته باشند. هنوز بر سر جزئیات این طرح بین کشور‌های عضو صحبتی نشده و مشخص نیست چگونه این توافق وعده کمک به کارگران و کسب و کار‌ها در ایالات متحده، همچنین نیاز‌های جهانی را برآورده خواهد کرد.
منتقدان می‌گویند که این طرح مشوق‌های لازم ازجمله کاهش تعرفه‌ها یا فراهم کردن دسترسی بیشتر به بازار‌های ایالات متحده را به امضا‌کنندگان آن ارائه نمی‌کند.
این افراد از دستاور‌های ملموس این طرح مطمئن نیستند و می‌گویند که این محدودیت‌ها ممکن است ایالات متحده را به جایگزینی جذاب برای پیمان تجاری فرا-اقیانوس آرام یا شراکت ترانس-پاسیفیک تبدیل نکند.
شراکت تجاری فرا-اقیانوس آرام چه وضعیتی خواهد داشت؟
فومیو کیشیدا، نخست‌وزیر ژاپن ضمن استقبال از رئیس جمهور آمریکا، از اینکه توکیو میزبان اولین سفر آسیایی بایدن هست ابراز خرسندی کرد؛ او همچنین ابراز امیدواری کرد که بایدن در مورد عضویت آمریکا در پیمان تجاری فرا-اقیانوس آرام تجدیدنظر کند.
چین به عنوان بزرگترین شریک تجاری بسیاری از کشور‌های منطقه، همچنان به دنبال پیوستن به پیمان تجاری فرا-اقیانوس آرام موسوم به «شراکت ترانس-پاسیفیک» است. دونالد ترامپ، رئیس جمهور پیشین آمریکا در ۲۳ ژانویه ۲۰۱۷ میلادی از این پیمان تجاری خارج شده بود و کاخ سفید گفته است که تا ماه اکتبر چارچوب اقتصادی جایگزین پیمان تجاری ترانس-پاسیفیک را ارائه خواهد کرد.
توجه ویژه دولت بایدن به مشارکت با کشور‌های منطقه
در این سفر، رئیس جمهور آمریکا توجه ویژه‌ای به اتحاد‌های غیررسمی موسوم به کوآد (چهارجانبه) نیز خواهد داشت.
اتحاد کوآد در جریان سونامی اقیانوس هند در سال ۲۰۰۴ که دویست و سی هزار کشته برجای گذاشت شکل گرفت. بایدن به همراه سایر رهبران عضو کوآد شامل استرالیا، هند و ژاپن قرار است دومین جلسه حضوری خود در یک سال گذشته را برگزار کنند. از زمان روی کار آمدن بایدن، این رهبران دو جلسه ویدئویی دیگر نیز برگزار کرده بودند.
در اوایل این ماه میلادی نیز بایدن میزبان ۹ نماینده از ۱۰ عضو اتحادیه کشور‌های جنوب شرق آسیا موسوم به «آسه آن» نیز بود. این اولین باری بود که این اتحادیه در پایتخت آمریکا نشستی را برگزار می‌کند. بایدن در این نشست گفته بود که آمریکا ۱۵۰ میلیون دلار در حوزه زیرساخت‌ها و انرژی‌های پاک سرمایه‌گذاری خواهد کرد.
رقابت‌های اقتصادی و نظامی چین و آمریکا در منطقه
رشد اقتصادی و نظامی چین همواره یکی از دغدغه‌های جدی دولت‌های آمریکا بوده است. بایدن در سفر پنج روزه خود به ژاپن و کره جنوبی، اتحاد ژاپن و ایالات متحده را سنگ بنای صلح در منطقه هندو-پاسفیک خواند.
این چارچوب اقتصادی جدید در حالی شکل می‌گرد که آمریکا و چین در رقابت اقتصادی با یکدیگر هستند. بایدن در یک در نشست خبری مشترک با نخست‌وزیر ژاپن خطاب به آمریکایی‌هایی که نگران تورم بالا در آمریکا هستند گفت که معتقد نیست رکود اقتصادی در ایالات متحده اجتناب ناپذیر باشد و اذعان کرد که هرچند اقتصاد ایالات متحده «مشکلاتی» دارد اما این مشکلات «عوارض کمتری نسبت به سایر نقاط جهان دارند.»
به کانال تلگرام یورونیوز فارسی بپیوندید
بنا به پیش‌بینی بخش اقتصادی بلومبرگ، رشد تولید ناخالص داخلی ایالات متحده در سال ۲۰۲۲ حدود ۲.۸ درصد و رشد تولید ناخالص داخلی چین ۲ درصد خواهد بود. به گفته جیک سالیوان مشاور امنیت ملی آمریکا، این اولین بار است که ایالات متحده آمریکا توانسته است رشد اقتصادی بیشتری نسبت به چین از سال ۱۹۷۶ به بعد داشته باشد. چین در حال حاضر یکی از شدیدترین سیاست‌های مقابله‌ای با ویروس کرونا را دارد.
جایگاه تایوان در این بین کجاست؟
تایوان که به دنبال عضویت در چارچوب اقتصادی هندو-پاسفیک هست، جزء دولت‌هایی نیست که شریک برنامه سرمایه‌گذاری آمریکا باشد. هر گونه مشارکت جزیره خودمختار تایوان در اینگونه طرح‌ها، با عصبانیت پکن همراه خواهد شد.
جیک سالیوان گفته است که ایالات متحده می‌خواهد مشارکت اقتصادی خود را با تایوان، از جمله در زمینه مسائل فناوری پیشرفته و تأمین نیمه هادی‌ها، تعمیق بخشد.
در حاشیه این سفر همچنین بایدن در هشداری به چین گفت که آمریکا در صورت حمله چین به تایوان، پاسخ نظامی خواهد داد. یک مقام رسمی کاخ سفید بلافاصله پس از این سخنان بایدن گفت که این به معنای چرخش سیاست واشنگتن نیست.
آمریکا حق حاکمیت چین بر تایوان را به رسمیت می‌شناسد و روابط دیپلماتیک با تایوان ندارد؛ با این وجود تماس‌های غیررسمی خود با تایوان را حفظ کرده و تجهیزات نظامی این جزیره را تأمین می‌کند.
