امسال چهلمین سالگرد فیلم کلاسیک استیون اسپیلبرگ است که در آمریکای شمالی به ازای هر دو نفر یک بلیت فروخت. چیزی که فیلم «آخر بازی» (End Game) حتی به آن نزدیک هم نمیشود.
۱۱ ژوئن چهل سال پیش، فیلم ایتی «E.T.» به کارگردانی استیون اسپیلبرگ، برای اولین بار در سینماها به نمایش درآمد. فیلمی با مضمون زندگی فرازمینی که هنوز هم از فیلمهایی چون آواتار (Avatar)، جنگ ستارگان: نیرو برمیخیزد (Star Wars: The Force Awakens) و انتقامجویان: پایان بازی (Avengers: Endgame) بزرگتر است. این فیلم چیزی حدود ۱.۳ میلیارد دلار در گیشه فروخت و چهارمین فیلم پرفروش تمام دوران است.
این میزان از فروش گیشه، با اولین انتشار آیمکس ( IMAX ) آن در تاریخ ۱۲ اوت، بیشتر هم میشود. اولین اکران آن در سال ۱۹۸۲ در امریکا حدود ۱۲۰ میلیون بلیت فروخت؛ یعنی به ازای هر دو نفر، یک بلیت.
اتفاق مشابه در سطح جمعیت کنونی امریکا ۱۷۰ میلیون بلیت خواهد بود. با قیمت بلیت به طور متوسط ۱۰ دلار یا بیشتر، میشود حدود ۱.۷ میلیارد دلار، یعنی دو برابر فیلم پایان بازی و شاید بیشتر از سه برابر فیلم جدید تام کروز، تاپ گان: ماوریک (Top Gun: Maverick).
این فیلم چنان فروشی در گیشه داشت که کمتر فیلمی با آن قابل قیاس است، اگرچه تاحدودی به تایتانیک نزدیک شد.
آن زمان هیچ کس انتظار چنین نتیجهای در گیشه را نداشت. کارنامه اسپیلبرگ شامل فیلمهایی چون آروارهها، برخورد نزدیک از نوع سوم و مهاجمان صندوق گمشده (با مجموع درآمد ۲.۵ میلیارد دلار) بود، اما درباره ایتی، کلمبیا پیکچرز تصمیم گرفت روی آن سرمایهگذاری نکند.
اولین نمایش ایتی در شب پایانی جشنواره کن، با استقبال زیاد همراه بود. شب بعد، دو هفته قبل از انتشار، یونیورسال اولین پیشنمایشهای خصوصی آن را برگزار کرد که با واکنشهای بسیار مثبت تماشاگران همراه شد.
نقدهای مثبتی روی این فیلم نوشته شد. این فیلم با امتیاز متاکریتیک ۹۱، بعد از فهرست شیندلر قرار گرفت و به دومین فیلم اسپیلبرگ از نظر میزان نقدهای مثبت تبدیل شد.
ایتی در ۱۱۰۳ سالن و تقریبا روی پرده هر سالنی نمایش داده شد. در آن زمان سالنهای سینما در حال افزایش بودند و سینماداران تا حد امکان زمانهای نمایش را اضافه کردند.
اکنون یک سوال در ذهن نقش میبندد: اینکه آیا این فیلم واقعا میتواند فیلمی نمادین باشد؟ به چند دلیل ممکن است پاسخ به این سوال منفی باشد؛ به دلیل جذایتش برای کودکان ممکن است کمتر جدی به نظر برسد و دیگر اینکه هیچ موسیقی متن عامهپسندی ندارد که با آن، نسلها بتوانند فیلم را به یاد آورند. همچنین هیچ دنبالهای بر آن ساخته نشد که در میان فیلمهای برتر دهه هشتاد، کمتر سابقه دارد.
این فیلم، نامزد دریافت جایزه اسکار بهترین فیلم شد، اما برنده نشد. ایتی در ۴ نامزدی از ۹ نامزدیش برنده شد که همه در زمینه فنی فیلم بودند. فیلم گاندی کلمبیا پیکچرز برنده جایزه بهترین فیلم شد. این ممکن است خاطره فیلم را به خصوص در قیاس با تایتانیک، خدشهدار کند.
ایتی اولین فیلم اسپیلبرگ بود که در سه رشته بهترین فیلم، بهترین کارگردانی و بهترین فیلمنامه نامزد شد. در اینجا زمان به نفع ایتی نبود. گاندی در پایان سال اکران شد و نمایش تجاری گستردهاش را به کمپین اسکار گرده زد. گاندی از آن دست فیلمهای جدی و خوشساختی بود که آکادمی اسکار اغلب ترجیحشان میدهد.
البته ایتی به ترحم و دلسوزی کسی نیاز ندارد. این فیلم محبوب بود و میماند. اما در چهلمین سالگرد نمایش آن، دستاوردهای بینظیرش در آن زمان، شایسته توجه است.
منبع: همشهری