ایسنا:بیش از ۲۰ خبرنگاری که دعوت سازمان حفاظت محیط زیست برای بازدید از پروژه‌های احیای دریاچه ارومیه را پذیرفته بودند هیچگاه فکر نمی‌کردند که ماموریتشان با اتوبوس غیراستاندارد و رایگانی که میزبانشان از کارخانه سیمان تهیه کرده بود، در پیچ یکی از جاده‌های فرعی شهرستان نقده ناتمام بماند. امروز یک‌سال از آن روز تلخ گذشت.
بیش از بیست خبرنگار از رسانه‌های مختلف کشور حوالی ساعت ۶ صبح روز چهارشنبه، دوم تیرماه سال ۱۴۰۰ راهی فرودگاه مهرآباد تهران شدند که خود را به پرواز نیم ساعت بعد به مقصد ارومیه برسانند. پروازی که شروع ماموریتی بود که عنوان تور رسانه‌ای برای بازدید از پروژه‌های ستاد احیای دریاچه ارومیه برایش انتخاب شد و نخستین مقصدش بازدید از تونل زاب در شهرستان پیرانشهر بود.
بازدید از تونل علیرغم تمام خلاها ایمنی و سهل‌انگاری‌هایی که از سوی تیم برگزارکننده وجود داشت، به خیر گذشت و به سلامت به پایان رسید؛ مقصد بعدی سد کانی‌سیب بود که ظاهرا زمان بازدید از آن طبق برنامه‌ریزی انجام شده پیش نرفته بود. بازدیدی که البته هیچ گاه انجام نشد و در میانه مسیر اتوبوس نامناسبی که برای انتقال خبرنگاران به این محل درنظر گرفته شده بود، در جاده‌ای نامناسب واژگون و منجر به مرگ دو خبرنگار ایسنا و ایرنا یعنی مهشاد کریمی و ریحانه یاسینی و مصدوم شدن دیگر خبرنگاران حاضر در این اتوبوس شد.
از شوک و خشم تا وعده پیگیری
تور رسانه‌ای ستاد احیای دریاچه ارومیه که از ساعت ۶:۳۰ صبح همان روز با پرواز از تهران به مقصد ارومیه آغاز شده بود، ۱۲ ساعت بعد و حوالی ساعت ۱۸:۳۰ به مرگ منتهی شد و جامعه رسانه‌ای کشور را در شوک فروبرد. شوکی که خیلی زود و با انتشار تصاویری از نحوه نشستن عیسی کلانتری، رییس وقت سازمان حفاظت محیط زیست در برابر خبرنگاران آسیب دیده در این حادثه با خشم نیز آمیخته شد و اظهارنظرهای بعدی او هم بر شدت این خشم افزود. او حدود چهار روز بعد از حواشی که با نحوه نشستنش ایجاد کرده بود، در مصاحبه‌ای مدعی شد که« اتوبوس انتخاب شده برای خبرنگاران برای مهمانان ویژه بوده و حتی اگر آقای رییس جمهوری یا معاون اول هم می‌آمد، آن را می‌آوردند. اتوبوس هیچ مشکلی نداشت و همه ضوابط فنی را داشت و چه کار می‌کردیم؟ خب راننده در سرازیری آمده و ترمزش خالی کرده است و تصادف اتفاقیست که افتاده است و چه مسئولیتی باید داشته باشیم؟»
رییس وقت سازمان حفاظت محیط زیست به انتقادات مطرح شده درباره نحوه مواجهه و نشستنش در مقابل خبرنگاران بازمانده نیز واکنش نشان داده و گفته بود: «این حرف‌های مزخرف را بعضی همکاران شما درمی‌آورند. نحوه نشستن من مثلا چطور بود؟ نحوه نشستن همیشگی من، همین طور است. چه عذرخواهی؟ برای چه؟ چه اتفاقی افتاده که عذرخواهی کنیم؟» کلانتری هیچگاه بابت آنچه که در ماموریتی با میزبانی سازمان تحت امرش بر سرخبرنگاران آمد عذرخواهی نکرد.
پلیس راهور اما به عنوان متولی بررسی و مدیریت تصادفات نظری بر خلاف آنچه که کلانتری درباره اتوبوس و ایمنی آن بیان کرده بود را اعلام کرد. سرهنگ هادی امیدوار، فرمانده وقت پلیس راه کشور یک روز پس از این حادثه با تشریح تخلفات رخداده در حادثه اتوبوس خبرنگاران اعلام کرد که این اتوبوس فاقد صورت وضعیت و متعلق به کارخانه سیمان بود. او در گفت‌وگو با ایسنا گفته بود:« تا به حال آنچه که از سوی پلیس مشخص شده این است که راننده مسافران را بدون صورت وضعیت سوار و جابه‌جا کرده یعنی گزارشی ارائه نکرده که مسافران چه کسانی هستند و مسیرش تغییر کرده است. همچنین تخلف دیگر این راننده این بوده که از ترمز کمکی استفاده نکرده است. البته به نظر می‌رسد مسئول محلی نیز به دلیل آنکه احتمالا اتوبوس رایگان بوده از اتوبوس کارخانه سیمان استفاده کرده در صورتی که در چنین مواردی قاعده بر این است که مسئول محلی باید به پلیس راه و راهداری اطلاع دهد که مسافران اتوبوس چه کسانی هستند و اگر این موضوع را به ما اطلاع داده بودند حتما نسبت به انتخاب اتوبوس و همچنین قرار دادن یک تیم اسکورت برای این اتوبوس اقدام می‌کردیم.»
فرمانده وقت پلیس راه کشور درباره صورت وضعیت ثبت شده از وضعیت این اتوبوس نیز گفته بود:« راننده این اتوبوس اعلام کرده بود که مسافرانش کارگران کارخانه سیمان هستند و احتمالا چون اتوبوس رایگان بوده صورت وضعیت را تغییر نداده است. این اتوبوس باید فاصله شهر تا کارخانه را طی می‌کرده اما در این ماموریت مسیر آن تغییر کرده است.»
اعلام قصور مسئولان هماهنگی سفر در عدم تامین وسیله نقلیه مناسب از سوی پلیس
درپی حادثه واژگونی اتوبوس خبرنگاران و البته حادثه دیگری که برای اتوبوس حامل سرباز معلم‌ها رخ داده بود، سردار حسین اشتری، رییس پلیس کشور نیز دستور پیگیری ویژه صادر کرد. در نتیجه این دستور «کمیسیون عالی تصادفات» دو جلسه را برای بررسی این حادثه تشکیل داد و نتیجه بررسی‌های آن طی اطلاعیه‌ای اعلام شد؛ این کمیسیون درباره علت تامه حادثه اتوبوس در استان آذربایجان غربی اعلام کرد: « ۱- بی احتیاطی راننده اتوبوس به علت عدم توانایی در کنترل وسیله نقلیه ناشی از تخطی از سرعت مطمئنه در پیچ و شیب (نقص ماده ۱۲۹ و ۱۳۰ آیین نامه راهور ) و ۲- بی مبالاتی و قصور مسئولین هماهنگی سفر به علت عدم تامین وسیله نقلیه مناسب و آشنا نبودن راننده با شرایط راه و جغرافیای منطقه بدون هماهنگی با ادارات مرتبط با ایمنی ترافیک» منجر به وقوع این حادثه شده است.
این اطلاعیه که صراحتا بر قصور سازمان حفاظت محیط زیست و ستاد احیای دریاچه ارومیه تاکید داشت، با واکنش ستاد احیای دریاچه ارومیه روبه‌رو شد و مسعود تجریشی، مجری طرح نجات این دریاچه اعلام کرد که « پلیس دیدگاه «خودش» را درباره حادثه اتوبوس خبرنگاران اعلام کرده و نظر نهایی را «قاضی» می‌دهد.»
تاکید دوباره پلیس بر قصور سازمان حفاظت محیط‌زیست
حدود چهارماه پس از این حادثه اما رئیس پلیس راهنمایی و رانندگی بار دیگر بر قصور سازمان محیط زیست در ماجرای تصادف اتوبوس خبرنگاران و مرگ ۲ خبرنگار در این حادثه تاکید کرد ودر پاسخ به پرسشی درباره رأی نهایی پلیس در ماجرای حادثه رخ داده برای اتوبوس خبرنگاران گفت: «ما در همین ماجرای اتوبوس خبرنگاران نیز سهم تمام دستگاه‌ها را مشخص کردیم و گزارش نهایی آن را به دستگاه قضایی ارسال کردیم. براساس بررسی‌هایی که در شورای ترافیک انجام شد، تخلف راننده در وقوع این تصادف محرز شد اما دیگر بخش‌ها نیز سهم داشتند؛ از جمله نقص فنی اتوبوس و قصور سازمان حفاظت محیط زیست به عنوان میزبان در تأمین وسیله مناسب برای این مأموریت بود که ما سهم هر کدام را مشخص کرده و به دادسرا تحویل دادیم.»
با کنار گذاشته شدن کلانتری از سازمان حفاظت محیط زیست، علی سلاجقه، رییس جدید این سازمان بر پیگیری پرونده مهشاد و ریحانه تاکید کرد، او گفته بود: «ما حتما و با امید خدا وظیفه خودمان می‌دانیم این موضوع از جنبه حقوقی و دیگر جنبه‌هایی که لازم است، پیگیری کنیم.»
رییس سازمان حفاظت محیط زیست در پاسخ به این پرسش که آیا همچنان روند پیگیری درباره این موضوع در سازمان ادامه خواهد یافت یا خیر، گفت: صد درصد این اتفاق می‌افتد و سازمان حفاظت محیط زیست خودش را مکلف می‌داند که این پیگیری‌ها را ادامه دهد.
ایسنا:بیش از ۲۰ خبرنگاری که دعوت سازمان حفاظت محیط زیست برای بازدید از پروژه‌های احیای دریاچه ارومیه را پذیرفته بودند هیچگاه فکر نمی‌کردند که ماموریتشان با اتوبوس غیراستاندارد و رایگانی که میزبانشان از کارخانه سیمان تهیه کرده بود، در پیچ یکی از جاده‌های فرعی شهرستان نقده ناتمام بماند. امروز یک‌سال از آن روز تلخ گذشت.
بیش از بیست خبرنگار از رسانه‌های مختلف کشور حوالی ساعت ۶ صبح روز چهارشنبه، دوم تیرماه سال ۱۴۰۰ راهی فرودگاه مهرآباد تهران شدند که خود را به پرواز نیم ساعت بعد به مقصد ارومیه برسانند. پروازی که شروع ماموریتی بود که عنوان تور رسانه‌ای برای بازدید از پروژه‌های ستاد احیای دریاچه ارومیه برایش انتخاب شد و نخستین مقصدش بازدید از تونل زاب در شهرستان پیرانشهر بود.
بازدید از تونل علیرغم تمام خلاها ایمنی و سهل‌انگاری‌هایی که از سوی تیم برگزارکننده وجود داشت، به خیر گذشت و به سلامت به پایان رسید؛ مقصد بعدی سد کانی‌سیب بود که ظاهرا زمان بازدید از آن طبق برنامه‌ریزی انجام شده پیش نرفته بود. بازدیدی که البته هیچ گاه انجام نشد و در میانه مسیر اتوبوس نامناسبی که برای انتقال خبرنگاران به این محل درنظر گرفته شده بود، در جاده‌ای نامناسب واژگون و منجر به مرگ دو خبرنگار ایسنا و ایرنا یعنی مهشاد کریمی و ریحانه یاسینی و مصدوم شدن دیگر خبرنگاران حاضر در این اتوبوس شد.
از شوک و خشم تا وعده پیگیری
تور رسانه‌ای ستاد احیای دریاچه ارومیه که از ساعت ۶:۳۰ صبح همان روز با پرواز از تهران به مقصد ارومیه آغاز شده بود، ۱۲ ساعت بعد و حوالی ساعت ۱۸:۳۰ به مرگ منتهی شد و جامعه رسانه‌ای کشور را در شوک فروبرد. شوکی که خیلی زود و با انتشار تصاویری از نحوه نشستن عیسی کلانتری، رییس وقت سازمان حفاظت محیط زیست در برابر خبرنگاران آسیب دیده در این حادثه با خشم نیز آمیخته شد و اظهارنظرهای بعدی او هم بر شدت این خشم افزود. او حدود چهار روز بعد از حواشی که با نحوه نشستنش ایجاد کرده بود، در مصاحبه‌ای مدعی شد که« اتوبوس انتخاب شده برای خبرنگاران برای مهمانان ویژه بوده و حتی اگر آقای رییس جمهوری یا معاون اول هم می‌آمد، آن را می‌آوردند. اتوبوس هیچ مشکلی نداشت و همه ضوابط فنی را داشت و چه کار می‌کردیم؟ خب راننده در سرازیری آمده و ترمزش خالی کرده است و تصادف اتفاقیست که افتاده است و چه مسئولیتی باید داشته باشیم؟»
رییس وقت سازمان حفاظت محیط زیست به انتقادات مطرح شده درباره نحوه مواجهه و نشستنش در مقابل خبرنگاران بازمانده نیز واکنش نشان داده و گفته بود: «این حرف‌های مزخرف را بعضی همکاران شما درمی‌آورند. نحوه نشستن من مثلا چطور بود؟ نحوه نشستن همیشگی من، همین طور است. چه عذرخواهی؟ برای چه؟ چه اتفاقی افتاده که عذرخواهی کنیم؟» کلانتری هیچگاه بابت آنچه که در ماموریتی با میزبانی سازمان تحت امرش بر سرخبرنگاران آمد عذرخواهی نکرد.
پلیس راهور اما به عنوان متولی بررسی و مدیریت تصادفات نظری بر خلاف آنچه که کلانتری درباره اتوبوس و ایمنی آن بیان کرده بود را اعلام کرد. سرهنگ هادی امیدوار، فرمانده وقت پلیس راه کشور یک روز پس از این حادثه با تشریح تخلفات رخداده در حادثه اتوبوس خبرنگاران اعلام کرد که این اتوبوس فاقد صورت وضعیت و متعلق به کارخانه سیمان بود. او در گفت‌وگو با ایسنا گفته بود:« تا به حال آنچه که از سوی پلیس مشخص شده این است که راننده مسافران را بدون صورت وضعیت سوار و جابه‌جا کرده یعنی گزارشی ارائه نکرده که مسافران چه کسانی هستند و مسیرش تغییر کرده است. همچنین تخلف دیگر این راننده این بوده که از ترمز کمکی استفاده نکرده است. البته به نظر می‌رسد مسئول محلی نیز به دلیل آنکه احتمالا اتوبوس رایگان بوده از اتوبوس کارخانه سیمان استفاده کرده در صورتی که در چنین مواردی قاعده بر این است که مسئول محلی باید به پلیس راه و راهداری اطلاع دهد که مسافران اتوبوس چه کسانی هستند و اگر این موضوع را به ما اطلاع داده بودند حتما نسبت به انتخاب اتوبوس و همچنین قرار دادن یک تیم اسکورت برای این اتوبوس اقدام می‌کردیم.»
فرمانده وقت پلیس راه کشور درباره صورت وضعیت ثبت شده از وضعیت این اتوبوس نیز گفته بود:« راننده این اتوبوس اعلام کرده بود که مسافرانش کارگران کارخانه سیمان هستند و احتمالا چون اتوبوس رایگان بوده صورت وضعیت را تغییر نداده است. این اتوبوس باید فاصله شهر تا کارخانه را طی می‌کرده اما در این ماموریت مسیر آن تغییر کرده است.»
اعلام قصور مسئولان هماهنگی سفر در عدم تامین وسیله نقلیه مناسب از سوی پلیس
درپی حادثه واژگونی اتوبوس خبرنگاران و البته حادثه دیگری که برای اتوبوس حامل سرباز معلم‌ها رخ داده بود، سردار حسین اشتری، رییس پلیس کشور نیز دستور پیگیری ویژه صادر کرد. در نتیجه این دستور «کمیسیون عالی تصادفات» دو جلسه را برای بررسی این حادثه تشکیل داد و نتیجه بررسی‌های آن طی اطلاعیه‌ای اعلام شد؛ این کمیسیون درباره علت تامه حادثه اتوبوس در استان آذربایجان غربی اعلام کرد: « ۱- بی احتیاطی راننده اتوبوس به علت عدم توانایی در کنترل وسیله نقلیه ناشی از تخطی از سرعت مطمئنه در پیچ و شیب (نقص ماده ۱۲۹ و ۱۳۰ آیین نامه راهور ) و ۲- بی مبالاتی و قصور مسئولین هماهنگی سفر به علت عدم تامین وسیله نقلیه مناسب و آشنا نبودن راننده با شرایط راه و جغرافیای منطقه بدون هماهنگی با ادارات مرتبط با ایمنی ترافیک» منجر به وقوع این حادثه شده است.
این اطلاعیه که صراحتا بر قصور سازمان حفاظت محیط زیست و ستاد احیای دریاچه ارومیه تاکید داشت، با واکنش ستاد احیای دریاچه ارومیه روبه‌رو شد و مسعود تجریشی، مجری طرح نجات این دریاچه اعلام کرد که « پلیس دیدگاه «خودش» را درباره حادثه اتوبوس خبرنگاران اعلام کرده و نظر نهایی را «قاضی» می‌دهد.»
تاکید دوباره پلیس بر قصور سازمان حفاظت محیط‌زیست
حدود چهارماه پس از این حادثه اما رئیس پلیس راهنمایی و رانندگی بار دیگر بر قصور سازمان محیط زیست در ماجرای تصادف اتوبوس خبرنگاران و مرگ ۲ خبرنگار در این حادثه تاکید کرد ودر پاسخ به پرسشی درباره رأی نهایی پلیس در ماجرای حادثه رخ داده برای اتوبوس خبرنگاران گفت: «ما در همین ماجرای اتوبوس خبرنگاران نیز سهم تمام دستگاه‌ها را مشخص کردیم و گزارش نهایی آن را به دستگاه قضایی ارسال کردیم. براساس بررسی‌هایی که در شورای ترافیک انجام شد، تخلف راننده در وقوع این تصادف محرز شد اما دیگر بخش‌ها نیز سهم داشتند؛ از جمله نقص فنی اتوبوس و قصور سازمان حفاظت محیط زیست به عنوان میزبان در تأمین وسیله مناسب برای این مأموریت بود که ما سهم هر کدام را مشخص کرده و به دادسرا تحویل دادیم.»
با کنار گذاشته شدن کلانتری از سازمان حفاظت محیط زیست، علی سلاجقه، رییس جدید این سازمان بر پیگیری پرونده مهشاد و ریحانه تاکید کرد، او گفته بود: «ما حتما و با امید خدا وظیفه خودمان می‌دانیم این موضوع از جنبه حقوقی و دیگر جنبه‌هایی که لازم است، پیگیری کنیم.»
رییس سازمان حفاظت محیط زیست در پاسخ به این پرسش که آیا همچنان روند پیگیری درباره این موضوع در سازمان ادامه خواهد یافت یا خیر، گفت: صد درصد این اتفاق می‌افتد و سازمان حفاظت محیط زیست خودش را مکلف می‌داند که این پیگیری‌ها را ادامه دهد.
