حدود یک هفته از اجرای طرح فروش بلیت هواپیما با نرخ دلاری به مسافران غیرایرانی می‌گذرد. واکنش‌های معترضانه و مخالفت‌آمیز به این طرح که «تبعیض‌آمیز» دانسته شده، همچنان ادامه دارد. رییس انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرتی ایران نیز از برخی تخلفات شرکت‌های هواپیمایی در جریان اجرای این طرح خبر می‌دهد.
بلیت هواپیما در مسیر‌های داخلی از پنجم تیرماه به مسافران غیرایرانی به نرخ دلار محاسبه شده است. طبق تصمیم انجمن شرکت‌های هواپیمایی، بلیت پروازها در مسیر‌های کمتر از یک ساعت به قیمت ۱۰۰ دلار و در مسیر‌های بیشتر از یک ساعت ۱۵۰ دلار تعیین شده است. طرح از ابتدا با مخالفت فعالان گردشگری مواجه شد. وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی نیز در نامه‌ای به رییس سازمان هواپیمایی کشور ضمن مخالفت با طرح بلیت دلاری برای مسافران غیرایرانی، درخواست کرد: تا زمان بررسی ابعاد مختلف این موضوع در یک کارگروه، از اجرا شدن این تصمیم خودداری شود. وزارت امور خارجه نیز به این طرح واکنش نشان داد و درباره اثر پرهزینه آن در کشور‌های همسایه و انصراف عراقی‌ها از سفر به ایران به سازمان هواپیمایی هشدار داد. این هفته نیز قرار است معاون گردشگری با رییس سازمان هواپیمایی درباره این موضوع جلسه‌ای داشته باشند. رییس انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرت هوایی و جهانگردی ایران نیز معتقد است: این رفتار شرکت‌های هواپیمایی نه‌تن‌ها تبعیض‌آمیز است، که برای کشور مخاطره‌آمیز بوده و نوعی خلاف بین‌المللی به شمار می‌آید.
حرمت‌الله رفیعی در گفت‌وگوبا ایسنا به تاثیر منفی این طرح در کشور‌های همسایه، اظهار کرد: از حالا جوی در برخی کشور‌های همسایه، از جمله در عراق راه افتاده است که قیمت‌ها را برای ایرانی‌ها در اربعین افزایش دهند. این چه سیاست منفطع‌طلبانه‌ای است که قرار است هزینه آن را کل کشور بدهد.
رییس انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرت هوایی و جهانگردی ایران تصمیم شرکت‌های هواپیمایی برای دو نرخی و ارزی کردن بلیت پرواز‌های داخلی را بدون اندیشه و خلق‌الساعه دانست که با نظارت سازمان هواپیمایی اتفاق افتاده است و در این‌باره گفت: طبق قوانین سازمان بین‌المللی هواپیمایی کشوری (ایکائو) و انجمن بین‌المللی حمل‌ونقل هوایی (یاتا) شرکت‌های هواپیمایی در مسیر‌های داخلی باید حقوق همه ملیت‌ها را برابر بشمارند. آن‌ها اجازه ندارند براساس ملیت و خارجی بودن افراد نرخ تعیین کنند. این مقررات خیلی شفاف است و شرکت‌های هواپیمایی با دو نرخی کردن قیمت‌ها براساس ملیت مسافر، مرتکب خلاف بین‌المللی شده‌اند.
رییس هیأت مدیره انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرت هوایی و جهانگردی ایران در ادامه با اشاره به توجیه انجمن شرکت‌های هواپیمایی و ایرلاین‌ها درباره ارزی کردن قیمت بلیت پرواز‌های خارجی، مبنی بر این‌که "با قیمت‌های موجود به ملیت غیرایرانی یارانه داده می‌شد"، اظهار کرد: کدام یارانه؟ وقتی همین شرکت‌ها برای سوخت، یارانه می‌گیرند و آن را با قیمتی کمتر از آب می‌خرند، تسهیلات بانکی دریافت می‌کنند، خدمات فرودگاهی در اختیار دارند و از دیگر امکانات بهره می‌برند، چرا از یارانه حرف نمی‌زنند، این خدمات و امکانات را حساب نمی‌کنند؟ نمی‌شود که دولت به ایرلاین‌ها یارانه بدهد، بعد آن‌ها خدماتشان را گران‌تر به مردم بفروشند و درآمد حاصل از آن را هم به جیب خود بزنند.
رفیعی اضافه کرد: با توجه به یارانه و تسهیلاتی که شرکت‌های هواپیمایی در ایران دریافت می‌کنند، همین حالا هم قیمت بلیت پرواز‌های داخلی در قیاس با نرخ ایرلاین‌ها خارجی در کشور‌های دیگر گران‌تر است.
او همچنین گفت: براساس اظهارات پیشین دبیر انجمن صنفی شرکت‌های هواپیمایی "سهم حمل‌ونقل هوایی از سفر، فقط یک درصد است که ۶۵ درصد از آن یک درصد به کارکنان دولت و ماموریتی‌ها اختصاص دارد و بقیه را هم قشر مرفه استفاده می‌کند، بنابراین بلیت هواپیما دغدغه جامعه نیست. " البته که این آمار‌ها را قبول ندارم و معتقدم ۵۰ درصد سفر‌های هوایی توسط دهک‌های پایین جامعه در مسیرهایی، مثل مشهد انجام می‌شود و اتفاقا مقصد قشر مرفه جای دیگری است، اما به فرض این‌که آن اعداد و ارقام درست باشد، پس یعنی شرکت‌های هواپیمایی از جیب مردم پول برمی‌دارند که هزینه آن ۶۵ درصد کارمند دولت را بدهند که با پرواز، ماموریت بروند؟
رییس هیأت مدیره انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرت هوایی و جهانگردی ایران به توجیهات دیگر انجمن شرکت‌های هواپیمایی برای دو نرخی کردن بلیت پروازها، مبنی بر این که "افزایش تقاصای اتباع خارجی در مسیر مشهد و شمال کشور باعث شده است متقاضیان داخلی دسترسی کمتری به این پروازها داشته باشند"، اشاره کرد و افزود: اگر تقاضا افزایش یافته و بلیت‌ها از دسترس شهروند ایرانی خارج شده است، چرا آمار نداده و نمی‌دهند چند درصد از اتباع غیرایرانی از حمل‌ونقل هوایی استفاده می‌کنند. معتقدم کمتر از ۵ درصدِ صندلی‌های ناوگان هواپیمایی در اختیار اتباع غیرایرانی قرار دارد، با این وجود انجمن شرکت‌های هواپیمایی به تمام ایرلاین‌ها بخشنامه کرده که ۵۰ درصد از ظرفیت صندلی‌های همه پروازها را به اتباع غیرایرانی اختصاص دهند و نرخ بیزنس برای این ظرفیت تعیین کنند. سوای این سوال که مگر اتباع خارجی در تمام مسیر‌ها پرواز دارند که ۵۰ درصد ظرفیت کل پروازها به آن‌ها اختصاص داده شده است؟ نکته دیگر تعین نرخ بیزنس برای صندلی اکونومی است. نرخ بیزنس تعریف مشخصی دارد، باید خدمات، صندلی و کترینگ ویژه به مسافر اختصاص داده شود، آیا این خدمات داده می‌شود؟
رفیعی گفت: قطعا که ۵۰ درصد ظرفیت یک پرواز آن هم در همه مسیر‌ها مشتری غیرایرانی ندارد و فکر می‌کنم برنامه این گونه پیش رود که چند روز آن صندلی را با قیمت بیزنس عرضه کنند و زمانی که دیگر مشتری نداشت، همان ظرفیت را با همان قیمت بیزنس در اختیار مسافر ایرانی قرار دهند. در هفته گذشته پس از اجرای این طرح دقیقا همین اتفاق افتاد؛ بلیت پرواز تهران ـ مشهد به نرخ اتباع خارجی، به مسافر ایرانی فروخته شد، مستندات داریم که بلیت صندلی اکونومی را شش میلیون تومان به مسافر ایرانی قیمت دادند.
او همچنین در نقدِ شیوه قیمت‌گذاری برای اتباع غیرایرانی، اظهار کرد: سوال این است که این قیمت‌ها را بر چه اساس و استانداردی تعیین کرده‌اند؟ پرواز یک طرفه زیر یک ساعت به قیمت ۱۰۰ دلار، با رفت و برگشت هوایی به یک کشور خارجی هم‌قیمت شده است. از کجا این رقم را پیدا کرده‌اند و اصلا با اجازه کجا چنین نرخی را تعیین کرده‌اند؟! مگر مسؤول نرخ‌گذاری شرکت هواپیمایی است، سازمان حمایت از مصرف‌کننده باید نرخ را تایید کند. معتقدم این رفتار‌ها فقط نشانه زیاده‌خواهی و منفعت‌طلبی است و حتما برای کل کشور پیامد منفی خواهد داشت و لطمه بزرگ سیاسی به بار خواهد آورد. از زمانی که این خبر اعلام شده است در برخی از کشور‌های همسایه که به ایران پرسفر بودند، هجمه سنگینی ایجاد شده است.
رییس هیأت مدیره انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرت هوایی و جهانگردی ایران افزود: شرکت‌های هواپیمایی همچنین بخشنامه کرده‌اند اگر آژانس برای مسافر کد پاسپورت درج نکند، نه تنها جریمه می‌شود که از پذیرش مسافر در فرودگاه جلوگیری خواهد شد و بلیت صادره غیرقابل استرداد خواهد بود. یا فروش از طریق آژانس هواپیمایی را ممنوع کرده‌اند، مسافر خارجی ملزم شده از شرکت هواپیمایی یا سامانه فروش آن مستقیم خرید کند. اگر این رفتار‌ها خلاف و زیاده‌خواهی نیست، پس چیست؟!
او ادامه داد: بسیاری از ایرلاین‌ها مدام می‌گویند زیان‌ده هستند، اگر این‌طور است چگونه هر سال به تعداد ایرلاین‌ها اضافه می‌شود، چگونه صاحبان آن‌ها مالک تیم فوتبال و کارخانه می‌شوند؟ زمانی که دفترشان را راه‌اندازی کردند، چه داشتند و امروز چه دارند؟ اگر زیان‌ده هستند شفاف آمار بدهند و از کلی‌گویی پرهیز کنند.
رفیعی بیان کرد: انتظار داریم پیش از وخیم شدن وضعیت، وزیر راه وارد عمل شود. متاسفانه اقبال جدی برای حل این مساله از سوی وزارت راه و شهرسازی نشان داده نشده است، درحالی‌که اگر آژانس مسافرتی بلیت پرواز را هزار تومان گران بفروشند دوربین صدا و سیما را روشن می‌کنند و سراغ آژانس می‌روند و تعلیق و حتی آن را تعطیل می‌کنند. اما چند روز از اجرای این تصمیم گذشته و منافع کل کشور در خطر است، ولی این وزارتخانه نه تنها واکنش نشان نمی‌دهد که سازمان هواپیمایی آن اعلام کرده با اطلاع و هماهنگی آن‌ها این تصمیم اجرا شده است!
