همشهری: موضع گیری طرفین برجام در باره ادامه مذاکرات در زوهای اخیر بیشتر شده است. رابرت مالی نماینده ویژه آمریکا در امور ایران در گفتوگویی مدعی شد«این ایران بود که در ماه سپتامبر به فرصت برای احیای برجام پشت کرد.» حسین امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه نیز در توئیتر نوشت که «در دیدار با آقای بورل در مورد برداشتن گامهای نهایی توافق، موافق بودیم.» با این سخنانی که به تازگی از سوی دو طرف برجام مطرح شده است. باید دید که برجام چه روندی را پیش خواهد گرفت و مذاکرات از سر گرفته می شود یا خیر و برجام مرده است؟
از این رو با فریدون عباسی نماینده مجلس و عضو کمیسیون انرژی مجلس، سیاستمدار و دانشمند هستهای، درباره بازگشت غربیها، مرگ برجام، سخنان رابرت مالی و واکنش اولیانوف به آن به گفتو گو نشستیم.
نظر شما از تحرکات اخیر در مورد مذاکرات هستهای و بازگشت غربیها به مذاکره در پی نا امیدی از پایان نا آرامی ها در داخل کشور چیست؟
ما نباید فریب بخوریم، بگوییم که آنها به مذاکرات برگشتهاند. آنها منتظر بودهاند که تحولات داخلی به نتایج مطلوب آنها برسد. چرا که خود برنامهریز اقدامات وقایع اخیر بودهاند. آنها با تمام قوا سعی کردهاند داخل کشور را بر هم بریزند و حاکمیت جمهوری اسلامی تضعیف شود، تا بتوانند بهرهبرداری لازم را کنند و از ما امتیاز بگیرند، اما اینک شکست خوردهاند. مانند دیگر اقداماتشان این اقدامات نیز شکست خورده است و در کشور امنیت پایدار به چشم میخورد.
بنابراین اکنون مسئله گفتگو را دوباره مطرح کردهاند. برای مثال این بار آلمان نقش بد را بازی میکند، فرانسه مانوری میدهد و تعدادی از آنها مثبت صحبت میکنند، بایدن سخنانی را مطرح میکند، وزیرخارجه یا رابرت مالی ضد آن صحبت میکنند.
اینها شگردهای سیاسی است که غرب همیشه در دست دارد و ما باید با همان نظریه مقاوت پیش رویم. یعنی اصلا با آنها سازشی نداشته باشیم و روی مواضع خود بایستیم و بابت تمام بدعهدیهایی که داشته و به تعهدات خود عمل نکردهاند، از آنها خسارت مطالبه کنیم. آنها خود میدانند که در مقابل برجام بسیار خسارت باری که به ما تحمیل کرده، و ما آن را پذیرفتیم، تکالیفی که برعهدهداشتند، را انجام ندادهاند. پس باید خسارت عدم انجام تکالیف را پرداخت کنند و ما از موضع قدرت باید با آنها صحبت کنیم.
در روزهای اخیر بحث هایی درباره مرگ برجام و بازنشر ویدئویی قدیمی از بایدن مطرح شد. به طوری که رابرت مالی، نماینده ویژه آمریکا در امور ایران در پاسخ به این سوال که «آیا برجام مرده است؟» گفت که «من مسئول نوشتن آگهی ترحیم نیستم....» تحلیل شما از این رفتارهای آمریکا چیست؟ آیا واقعا برجام مرده است؟
اینها جملات بی مصرفی است که وقت خود را نباید تلف کنیم. آنها از روی ناچاری این جملات را مطرح میکنند که کاربردی ندارد و در معادلات سیاسی به دردی نمیخورد.
به این دلیل میگوییم برجام خسارت بار است چون که از ابتدا مشکل داشته است. بنابراین با خروج آمریکا از برجام، اینگونه نخواهد شد که برجام بمیرد. برجام از قبل، زمانی که آمریکا و اروپاییها هم به تعهداتشان عمل نکردند، رو به موت بوده است.پس وقتی به غرب به تعهدات خود عمل نمیکند، برجام توافقنامهای رو به موت بوده است و زمانی که آمریکا از آن خارج شد، می شود گفت که برجام مرده بود.
دولت قبلی ما بیش از حد در آن توقف کرده بود، در صورتی که همان موقع باید کار را تمام میکرد، اما این کار بر عهده مجلس افتاد. مجلس وارد قضیه شد و طرح اقدام راهبردی کارگشا شد تا اینکه دولت مجبور شود در مقابل زیاده خواهی غربیها ایستادگی کند و ثمره آن را نیز دیدیم. اقتدار کشور این را نشان داد که ما سر سازش نداریم و روی حقوق خود محکم ایستادگی کردهایم.
این روزها تناقضهای آشکاری در اظهارات مقامهای آمریکایی دیده میشود. آقای جان کربی مطرح کرده که مذاکرات هستهای با ایران در دستور کار قرار ندارد و واکنش تند طرف روسی را هم در پی داشت. اولیانوف در ادامه این رویکرد آمریکا را غیر مسئولانه توصیف کرد و گفت که اگر مذاکرات به شکلی مثبت تکمیل نشود در آن صورت خطر تشدید اوضاع به میزان قابل توجهی افزایش خواهد یافت که میتواند منجر به بروز یک فاجعه شود.منظور از این هشدار اولیانوف و فاجعه احتمالی چیست؟
در ابتدا آقای اولیانوف باید مشخص کند که فاجعه برای چه کسی اتفاق میافتد، برای غربیها، ما یا روسها. بر فرض منظورش از فاجعه، جنگ باشد، حال باید دید این جنگ بین چه کسی است؟ برای مثال ایران با کجا؟ دیگران تصمیم میگیرند به ما حمله کنند؟ دیگران قدرتش را ندارند به ما حمله کنند. اگر داشتند تا کنون حمله کرده بودند. اینها سخنان کلی است که تنها میتوان در مطبوعات نسبت به آن مانور داد.در حالی که در واقعیت روسیه باید موضع خود را نشان دهد و اعلام کند که دقیقا فاجعه چیست و در این موضوع کدام طرف ایستاده است.
فرض کنید درباره مسئله هستهای ما را تهدید کنند، ما نیز بیکار نخواهیم نشست. اگر بخواهند به ما حمله کنند، نخستین کشوری که بخواهد آسیب ببیند رژیم صهیونیستی است و کل منافع آمریکا در منطقه مورد تهاجم ما قرار خواهد گرفت.
ما کشور مقتدری هستیم اگر کشورهای حاشیه خلیج فارس در تهاجم به ایران با هر کشوری همکاری کنند، آنها نیز مورد هدف قرار خواهند گرفت. آنها باید بدانند که در خانه شیشهای نشستهاند و سنگ به سوی کسی پرتاپ نکنند. این اصطلاحی است که به آنها گفته میشود و در معادلات سیاسی نقش دارد. من جدی میگویم و بسیاری در ایران چنین نظری دارند، ما با قاطعیت به دشمنانمان پاسخ خواهیم داد.
رابرت مالی، نماینده ویژه آمریکا در امور ایران گفته است که « ما به طور واضح گفتهایم که ما و ایران در ماه سپتامبر فرصت طلایی برای احیای برجام داشتیم و همگی ما موافق توافق بودیم. اما ایران در دقیقه آخر با تقاضاهایی بازگشتند که میدانستند هیچکس نمیتواند آنها را بپذیرد.» از سویی نیز امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه ایران میگوید که « پنجره توافق از سوی ایران باز است، اما نه برای همیشه.» نظر شما در مورد این دو اظهار نظر چیست؟
با دستگاه مختصات فکری حضرت امام خمینی که گفتند که آمریکا هیچ غلطی نمیتواند بکند، اگر با همان دستگاه مختصات به این سخنان گوش دهیم. رابرت مالی و امثالهم غلط کردهاند که چنین سخنانی را گفتهاند.
نمیشود که هر بار آمریکا بازی درآورد. آنها خود از برجام خارج شدهاند، حال باید التماس کنند که اکنون در حال انجام همین کار هستند و به دنبال این هستند که ما مذاکره کنیم. اگر آنها حقوق کشورمان را رعایت نکنند، ما غنی سازی ۹۰ درصد را هم انجام خواهیم داد. میدانند که این توانایی را داریم و از این تصمیم نیز بر نخواهیم گشت. و این اتفاق میتواند خواست عمومی مردم ایران باشد. ما که اجازه نخواهیم داد آنها برای ما تعیین تکلیف کنند.
اکنون از برهم زدن اوضاع داخلی ایران ناامید شدهاند، تهدید نظامی میکنند. البته غلط میکنند تهدید کنند. بیایند تهدید خود را عملی کنند و آن وقت ببینند چه بلایی سرشان خواهد آمد.