معاون محیط زیست طبیعی اداره کل حفاظت محیط زیست مازندران با ابراز تاسف مبنی بر اینکه در دهه اخیر تداوم خشکسالی، کاهش نزولات جوی و نوسانات سطح آب دریای خزر و از طرف دیگر مهار آب‌های سطحی در حوضه آبریز بالادست، موجبات گسترش خشکی آن تالاب از غرب به شرق را فراهم کرده است، گفت: به طوری که بررسی آخرین تصاویر ماهواره‌ای نشان دهنده کاهش حدود ۳۰ درصد از سطح تالاب (۱۵ هزار هکتار) و خشکی آن است.
به گزارش روابط عمومی محیط زیست مازندران، روح الله اسماعیلی در تشریح وضعیت تالاب بین‌المللی و ذخیره گاه زیست کره میانکاله، اظهار کرد: نتایج بررسی داده‌های ماهواره‌ای حاکی از آن است که از وضعیت خشکی تالاب در زمستان سال جاری نسبت به سال ۱۴۰۰ حدود ۷هزار هکتار (۲۰ درصد افزایش نسبت به سال گذشته) افزایش یافته است.
وی افزود: البته بررسی آماری داده‌های مربوط به نزدیک‌ترین ایستگاه‌های هواشناسی به تالاب میانکاله حاکی از کاهش بی‌سابقه نزولات جوی نسبت به سنوات گذشته است به طوری که میانگین بارش در سال جاری نسبت به میانگین بلند مدت ۲۰ ساله به میزان ۷۰ درصد و نسبت به میانگین سال گذشته حدود ۶۰درصد کاهش دارد.
معاون محیط زیست طبیعی مازندران با بیان اینکه این موضوع سبب کاهش دبی منابع آب‌های شیرین تامین کننده نیاز زیست محیطی تالاب میانکاله شده (تقریبا تمامی انهار منتهی به تالاب غیر از رودخانه قره‌سو که دبی آن اندک است؛ در حال حاضر خشک هستند)، خاطرنشان کرد: پس‌روی دریای خزر و تبادل نداشتن آب دریا با تالاب در کنار افزایش تبخیر سطحی تالاب به دلیل افزایش دما موجبات وضعیت فعلی تالاب میانکاله را رقم زده‌اند.
اسماعیلی تصریح کرد:عواملی همچون، فعالیت‌های مخرب انسانی شامل برداشت بی‌رویه آب‌های زیر زمینی ناشی از چاه‌های غیر مجاز در منطقه، رعایت نکردن حقابه زیست محیطی تالاب، به دام انداختن سیلاب و هرز آب‌های نابهنگام در واحدهای پرورش ماهی و احداث سد بر روی رودخانه‌های تامین کننده حقابه تالاب‌ها را در تشدید خشکی تالاب موثر دانست.
معاون اداره کل حفاظت محیط زیست مازندران با تاکید بر اینکه همزمان با تشدید خشکی تالاب و پیش‌بینی تهدیدات ناشی از آن، ستاد ملی مدیریت و حفاظت تالاب‌های کشور با ریاست معاون اول رئیس جمهوری تشکیل شد، اظهار کرد: کارگروه ویژه احیاء تالاب میانکاله و خلیج گرگان در ذیل ستاد یاد شده از سال ۱۳۹۶ شروع به کار کرده و برنامه‌ها و پروژه‌های کوتاه مدت، میان مدت و بلند مدت مربوط به دستگاه‌های اجرایی مربوطه ابلاغ و از سوی سازمان حفاظت محیط زیست در سطوح ملی در دست پیگیری است.
اسماعیلی با اشاره به اقدامات و پیگیری‌های اداره کل حفاظت محیط زیست مازندران در یک سال اخیر، در راستای مصوبات کارگروه ویژه احیاء تالاب میانکاله و خلیج گرگان افزود: پیگیری اجرای طرح تسهیل تبادل آب دریای خزر با تالاب در قالب لایروبی کانال آشوراده که از سوی سازمان بنادر و دریانوردی در دست اجرا بوده که تاکنون حدود ۴۵ درصد پیشرفت فیزیکی داشته است.
معاون محیط زیست طبیعی مازندران از مهم‌ترین اقدامات این اداره کل در یکسال گذشته در راستای مصوبات کارگروه ویژه احیای تالاب میانکاله و خلیج گرگان را برشمرد و گفت: لایروبی بیش از ۶۶ کیلومتر از انهار جنوبی منتهی به تالاب میانکاله، انجام طرح مطالعاتی پایش وضعیت کیفی تالاب و مطالعات نیاز آبی زیست محیطی تالاب میانکاله، انجام طرح مطالعاتی احیاء ضلع غربی تالاب و امکان سنجی انتقال آب از رودخانه نکارود و دریا به آن را از سری اقدامات برای احیای میانکاله دانست.
این مسئول افزود: انجام طرح مطالعاتی مدیریت زیست بومی تالاب میانکاله و اجرای آن، تجدید ممیزی مراتع و ساماندهی دام در میانکاله (۲۸ سامانه عرفی و ۹۱ دامداری) پس از ۴۰ سال، احداث پایگاه متمرکز اطفای حریق و تجهیز آن به امکانات و ماشین آلات مورد نیاز و تشکیل کارگروه استانی حفاظت و احیا تالاب میانکاله و برگزاری جلسات متعدد باتمامی دستگاه‌های اجرایی ذیربط به منظور تحقق اهداف ستاد ملی احیاء تالاب‌های کشور از مهم‌ترین اقدامات محیط زیست بوده است.
پناهگاه حیات وحش میانکاله از دو اکوسیستم آبی با وسعت ۴۴ هزار هکتار و اکوسیستم خشکی با وسعت ۲۴ هزار هکتار، ۲.۸ دهم درصد مساحت کل استان مازندران را به خود اختصاص داده است. با وجود قرار داشتن در حوزه استحفاظی سیاسی دو استان مازندران و گلستان، به صورت یکپارچه با مدیریت محیط زیست استان مازندران اداره می‌شود.
قابل ذکر است، تالاب میانکاله در سال ۱۳۴۸ با تصویب شورای‌عالی شکاربانی و نظارت بر صید وقت، به عنوان منطقه حفاظت شده انتخاب و در سال ۱۳۵۳ به پناهگاه حیات وحش میانکاله ارتقاء یافت.
همچنین به جهت برخورداری از معیارهای کنوانسیون رامسر در سال ۱۳۵۴ به همراه تالاب‌های همجوار به عنوان یکی از سایت‌های مهم کنوانسیون رامسر ثبت و متعاقب آن در سال ۱۳۵۵ به عنوان یکی از ذخیره گاه‌های زیست‌کره به کمیته برنامه انسان و کره مسکون یونسکو (MAB) معرفی شد.
