واشنگتن پست: برای جلوگیری از سرایت موج انقلابی مصر دیر شده

واشنگتن پست نوشت: اکثر اعراب روند غیرقابل پیش بینی رویدادها در منطقه را مایه امیدواری می دانند، نه نگرانی. این روزنامه در شماره امروز خود در تحلیلی به قلم لیز اسلی نوشت: روند جاری حوادث در مصر از ان حکایت دارد که ممکن است برای جلوگیری از سرایت موج تب انقلابی ناشی از پخش صحنه های شورش در مصر به سراسر بخشی از جهان که در برابر روند دموکراتیک شدن با سرسختی ایمن باقی مانده بود، خیلی دیر شده باشد، روندی که قبلا اروپا، اسیا، امریکای لاتین و افریقا را در دهه های هزار و نهصد و هشتاد و هزار و نهصد و نود فراگرفت.

سرنگونی رژیم دیکتاتوری تونس در سه هفته قبل ممکن است برای منطقه ای که از دیرباز خواستار تغییر بود الهام بخش و نوید دهنده بوده باشد، اما به نظر می رسید از قدرت کافی برای ایجاد این تحول برخوردار نبود. اما قیام جاری در قاهره روی داده است که پایتخت سیاسی، فرهنگی و روشنفکری کشورهای عربی است.

قاهره شهری است که محل معروفترین خوانندگان و سریال های آبکی در منطقه، و نیز مقر اتحادیه عرب و دانشگاه الازهر به عنوان مهمترین مرکز علوم اسلامی سنی در جهان است. این شهر همچنین مرکز قوی ترین انقلاب ها در منطقه بوده است. اخرین باری که مصر دستخوش اشوب شد سال هزار و نهصد و پنجاه و دو بود و ان جریان روند تاریخ را تغییر داد.

افسر جوان ارتش که کودتایی را رهبری کرد که نظام پادشاهی مصر را سرنگون ساخت، جمال عبدالناصر بود که ایده های ملی گرایانه پان عربی اش الهام بخش نسلی از رهبران عرب از معمر قذافی در لیبی و صدام در عراق بود.

طیفی از کودتاهای به شدت بی ثبات کننده و دو جنگ اعراب و اسرائیل را نیز باید به این جریانات افزود. این انقلاب مصر گرچه به طور چشمگیری با رویدادهای گذاشته متفاوت است، این پتانسیل را دارد که دگرگون کننده باشد. قبلا فعالان در توئیتر پیش بینی تاریخ قیام های احتمالی بعدی را در سودان، یمن، سوریه و الجزایر تحت عنوان quotation mark جدول زمانی انقلاب اعراب quotation mark اغاز کرده اند. در هر حال نشانه ها حاکی از ان است که جرقه ای که در تونس زده شد و در مصر شعله ور گردید در حال گسترش است.

صدها دانشجوی معترض روز یکشنبه با تظاهرات در در خارطوم پایتخت سودان خواستار استعفای دولت شدند که با واکنش شدید پلیس ضد شورش مواجه شدند. تحلیلگران در خاورمیانه حتی در پیش بینی هایشان درباره مکان بروز نارامی های بعدی اختلاف نظر دارند. به گفته فارس بریزات عضو مرکز عربی تحقیق و مطالعات سیاسی مستقر در قطر، اسیب پذیرترین کشورها جمهوری های منطقه از الجزایر تا یمن،‌ سودان، سوریه و لیبی است که تفاوت رژیم های دیکتاتوری انها با رژیم مصر فقط در میزان سرکوب مردم شان و وفاداری یا عدم وفاداری انها به امریکاست. پادشاهی های سنتی از قبیل مراکش(‌مغرب)، عربستان سعودی و اردن بواسطه ریشه های قبیله ای و روابط مذهبی موروثی شان مشروعیت کسب می کنند و در برابر درخواست ها برای تغییر رژیم مطلق اسیب پذیری کمتری دارند.

اما به گفته بریزات، درخواست برای اصلاحات سیاسی که قدرت پادشاه ها را تعدیل کند و پادشاهی های مبتنی بر قانون اساسی در راستای نظام های حاکم در اروپا ایجاد کند،‌ احتمالا تشدید خواهد شد. امیرنشین های نفت خیزعربی که شهروندان انها از جمله بالاترین درامدهای سرانه را در جهان دارند،‌ با چالش های موجود در تونس و مصر که جمعیت رو به رشد و بیکاری فزاینده در انجا در تضاد با انحصارگرایی فاسد و بریز و بپاش یک طبقه نخبه حاکم قرار دارد،‌ مواجه نیستند. عراق و لبنان با تقسیمات فرقه ای عمیق و نظام های دموکراتیک شکننده مجموعه دیگری از چالش ها را منعکس می کنند که بعید است اشوب در مصر تاثیر چشمگیری بر انها داشته باشد. لبیب قمحاوی تحلیلگر سیاسی مستقر در امان پایتخت اردن می گوید، در حالیکه اکثرا عقیده بر این است که کل منطقه به سمتی می رود که قابل پیش بینی نیست، برای اکثر اعراب این روند مایه امیدواری است، نه نگرانی.