یورونیوز: جو بایدن، رئیس جمهور آمریکا روز جمعه در یک چرخش بزرگ سیاسی اعلام کرد که ایالات متحده از تحویل هوپیماهای جنگندۀ پیشرفته به اوکراین از جمله تحویل هواپیماهای اف-۱۶ حمایت می‌کند.
این خبر چند روز پس از آن اعلام شد که بریتانیا و هلند وعده دادند که در چهارچوب یک «ائتلاف بین‌المللی» هواپیماهای جنگی ساخت آمریکا را به کی‌یف که مدتهاست در انتظارشان است، تحویل دهند.
با این وجود تحلیلگران هشدار می‌دهند که این کار، نه‌تنها یک چالش لجستیکی بزرگ ایجاد خواهد کرد بلکه این نگرانی را بوجود می‌آورد که آیا تحویل این هواپیماها باعث تشدید و گسترش جنگ به خارج از مرزهای اوکراین نمی‌شود؟
پس از ماه‌ها درخواست برای دریافت جنگنده‌های اف-۱۶ و در حالی که کی‌یف در حال برنامه‌ریزی برای انجام حملات گسترده‌تر علیه نیروهای روسیه است، ایالات متحده سرانجام در جریان نشست «گروه ۷» در ژاپن و گفتگوهای بایدن با رهبران دیگر کشورهای قدرتمند جهان، چراغ سبز لازم برای تحویل این جنگنده‌ها را نشان داد؛ اقدامی که رئیس جمهور ولودیمیر زلنسکی از آن به عنوان یک «تصمیم تاریخی» یاد کرد.
بایدن همچنین از تلاش‌های مشترک متحدان آمریکا برای آموزش چگونگی استفاده از هواپیماهای جنگندۀ نسل چهارم از جمله اف-۱۶ به خلبانان اوکراینی، حمایت کرده است.
این چرخش کامل سیاسی در حالی روی داده که دولت بایدن پیش از این بیم داشت که کی‌یف از این جت‌ها برای حمله به اهدافی در خاک روسیه استفاده کند و در نتیجه به طور خطرناکی درگیری‌ها را با کشوری که دارای بزرگترین زرادخانه تسلیحات هسته‌ای جهان است تشدید کند.
اما اوکراین از تلاش‌های خود برای دریافت هواپیماهای اف-۱۶ دست نکشید و استدلال کرد که به آنها برای تقویت توان دفاعی و تهاجمی خود همچنین برای کنترل حریم هوایی خود با هدف محافظت از غیرنظامیان در برابر حملات روسیه نیاز دارد.
پیش‌قدمی بریتانیا
به نظر می‌رسد که کلید تغییر سیاست کاخ سفید سه‌شنبه گذشته زده شد؛ یعنی زمانی که ریشی سوناک، نخست‌وزیر بریتانیا و مارک روته، همتای هلندی‌اش در لندن ملاقات و توافق کردند که برای ایجاد یک ائتلاف بین‌المللی با هدف تقویت نیروی هوایی اوکراین، از آموزش گرفته تا تهیه جت‌های اف-۱۶ تلاش کنند.
بریتانیا پیش از این نیز موفق شده بود در زمینه تقویت قدرت دفاعی اوکراین و تامین تسلیحات پیشرفته به این کشور نظر آمریکا را تغییر دهد؛ از جمله لندن در ژانویه اعلام کرد که تانک‌های چلنجر را به اوکراین می‌فرستد و با اعلام این خبر، نظر دولت بایدن را نیز تغییر داد و باعث شد که واشنگتن نیز با ارسال تانک‌های آبرامز به این کشور موافقت کند.
در همان ماه که متحدان غربی سیاست خود را برای تحویل تانک تغییر دادند، شرکت دفاعی لاکهید مارتین ایالات متحده، سازنده اف-۱۶ اعلام کرد که آماده است به تقاضاهای روز افزون برای ساخت این جنگنده‌ها پاسخ دهد.
پیش از اعلام تغییر سیاست واشنگتن نیز، نیویورک تایمز روز چهارشنبه گزارش داده بود که چهار کشور از اعضای ناتو یعنی هلند، دانمارک، بلژیک و نروژ آماده‌اند تا دست‌کم ۱۲۵ فروند اف-۱۶ آمادۀ جنگ را به کی‌یف تحویل دهند. دیگر متحدان غربی کی‌یف مانند فرانسه و بریتانیا نیز پیشنهاد کمک برای آموزش خلبانان اوکراینی را داده بودند.
ترس از تشدید درگیری‌ها
با این حال آمریکا همیشه در حمایت از اوکراین جانب احتیاط را در نظر گرفته است تا از تشدید تنش‌ها جلوگیری شود و به نظر می‌رسد که این بار نیز همین رویه اجرا شود.
مارک شاسیلان، مشاور دفاعی معتقد است که «مشکل اصلی درباره این جنگنده‌ها، افزایش خطر عبور از مرزهای روسیه است و اینکه نبردها به درون خاک دشمن کشیده شود».
او می‌افزاید: «مشکل این است که اگر نیروهای اوکراین از مرز روسیه عبور نکنند، مجبورند که از این تسلیحات پیشرفته، به شکلی بسیار محدود استفاده کنند و به این ترتیب، پرواز اف-۱۶ فقط در حریم هوایی اوکراین، مانند قرار دادن پرندگان در قفس است.»
این هواپیماهای تک موتوره که به دلیل سرعت و انعطاف پذیری در بین متحدان ایالات متحده علاقمندان زیادی دارد، در جریان پروسه پیشرفت خود به توانایی‌های قابل توجهی رسیده است و در حالی که در اصل برای نبردهای هوایی ساخته شده بود، اکنون تقریباً قادر به انجام هر کاری، از دفاع از حریم هوایی گرفته تا بمباران‌های تاکتیکی است.
پیش‌بینی می‌شود هواپیماهایی در اختیار اوکراین قرار بگیرند که در واقع نسخه‌های قدیمی‌تر اف-۱۶ باشند و نه مدرن‌ترین نوع آن. به گفته مارک شاسیلان نیز احتمالا نسخه‌های قدیمی‌تر از ذخایر نظامی بلژیک، هلند، دانمارک و نروژ در اختیار کی‌یف قرار خواهد گرفت. بویژه آنکه نیروی هوایی اوکراین در حال حاضر تعداد کمی جت قدیمی متعلق به دوران اتحاد جماهیر شوروی پیشین یعنی میگ-۲۹ و سوخو-۲۷ در اختیار دارد.
اوکراین بویژه از آن رو به دنبال دریافت این هواپیماهاست که ذخایر موشک‌های ضدهوایی‌اش بطور خطرناکی رو به کاهش است و به همین دلیل امیدوار است به کمک جنگنده‌های اف-۱۶ بتواند بطور موقت این کمبود را جبران کند؛ بویژه اینکه این هواپیما بخوبی قادر به سرنگونی موشک‌های کروز است.
اما تنها دریافت این هواپیماها کافی نیست و به گفته شاسیلان، هم باید تجهیزات مرتبط زیادی در اختیار اوکراین قرار بگیرد و هم در کنار آموزش خلبانان، پرسنل زمینی زیادی آموزش ببینند و هیچ تضمینی وجود ندارد که همه این کارها به موقع انجام شود.
تامین سلاح‌های مورد استفاده توسط هواپیماهای اف-۱۶ دیگر چالش اوکراین خواهد بود و باید دید که آیا متحدان غربی حاضرند بمب، موشک و گلولۀ کافی را در اختیار کی‌یف بگذارند؟ بویژه آنکه هم اکنون ذخایر تسلیحات آنها نیز خیلی زیاد نیست و اگر این سلاح‌ها را به اوکراین تحویل ندهند، آنگاه صرف داشتن هواپیمای اف-۱۶ هیچ ارزشی نخواهد داشت.
