تسنیم: رییس اداره سلامت سالمندان وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی تاکید کرد: سالمندان در صورت بروز هرگونه علائم نگران‌کننده ناشی از گرمازدگی مانند تشدید حالت‌های تپش قلب، تنگی نفس شدید، سردرد شدید و یا تهوع و استفراغ، باید فوراً به پزشک مراجعه کنند.
محسن شتی با بیان این که سالمندان به دلیل تغییراتی که در فیزیولوژی بدن آن‌ها رخ می‌دهد و همچنین کاهش توانایی آن‌ها در تنظیم دمای بدن، بیشتر در معرض خطر گرمازدگی قرار دارند؛ اظهار کرد: گرمازدگی یا هیپرترمی (Heatstroke) یک وضعیت جدی و بالقوه مخاطره آفرین است که ناشی از تماس بدن با دماهای بسیار بالا و ناتوانی بدن در تنظیم دمای خود است. در گرمازدگی، دمای بدن به طور غیرطبیعی بالا می‌رود و نمی‌تواند به طور مؤثر تنظیم شود. این امر ممکن است منجر به آسیب جدی به اعضا و سیستم‌های مختلف بدن شود و در برخی موارد حتی ممکن است منجر به مرگ شود.
عوامل ناتوانی سالمندان در مقابل گرمازدگی
وی کاهش توانایی تنظیم دمای بدن،کاهش ظرفیت تعریق، بیماری‌های مزمن، مصرف برخی داروها و از دست دادن احساس تشنگی را برخی از عوامل افزایش آسیب ناشی از گرما در سالمندان برشمرد و گفت: با پیشرفت سن، توانایی بدن در تنظیم دمای داخلی کاهش می‌یابد. این به معنای آن است که بدن سالمندان نسبت به تغییرات دما کمتر واکنش نشان داده و نمی‌تواند به طور کامل به تنظیم دمای بدن در مقابل شرایط گرما واکنش نشان دهد.
رئیس اداره سالمندان وزارت بهداشت افزود: با سالمند شدن، تعداد غده‌های عرق در پوست کاهش می‌یابد و تولید عرق کمتر می‌شود. این امر باعث کاهش توانایی بدن در خنک شدن و جذب حرارت اضافی می‌شود.
شتی با اشاره به نقش بیماری‌های مزمن در کاهش توانایی تنظیم دمای بدن در سالمندان، ادامه داد: برخی از بیماری‌های مزمن مانند بیماری‌های قلبی، کلیوی، تنفسی و دیابت، توانایی بدن در مقابله با شرایط گرمای بالا را کاهش می‌دهند. این بیماری‌ها می‌توانند به طور غیرمستقیم تأثیری بر تنظیم دمای بدن داشته باشند و خطر گرمازدگی را افزایش دهند.
وی به مصرف برخی داروها در سالمندان اشاره کرد و اظهار کرد: برخی از داروها نیز می‌توانند توانایی بدن در تنظیم دمای بدن را تحت تأثیر قرار داده و خطر گرمازدگی را در سالمندان افزایش دهند. به عنوان مثال، داروهایی که بر روی سیستم عصبی مرکزی اثر می‌گذارند، می‌توانند توانایی تنظیم دمای بدن را کاهش دهند.
رئیس اداره سلامت سالمندان وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی تاکید کرد: سالمندان در صورت بروز هرگونه علائم نگران‌کننده ناشی از گرمازدگی مانند تشدید حالت‌های تپش قلب، تنگی نفس شدید، سردرد شدید و یا تهوع و استفراغ، باید فوراً به پزشک مراجعه کنند.
سالمندی احساس تشنگی را کاهش می‌دهد
رئیس اداره سلامت سالمندان وزارت بهداشت از دست دادن احساس تشنگی در سالمندان را عامل دیگر کاهش توانایی تنظیم دمای بدن در سالمندان اعلام و خاطرنشان کرد: با سالمند شدن، حس تشنگی کاهش می‌یابد و سالمندان ممکن است کمتر احساس تشنگی کنند. این مسئله می‌تواند به مصرف کمتر آب و مایعات و در نتیجه هیدراسیون کمتر منجر شود.
شتی تماس با دماهای بسیار بالا، فعالیت شدید در هوای گرم و ناتوانی بدن در تنظیم دمای خود را از جمله علل و عوامل گرمازدگی اعلام و بیان کرد: اگر بدن برای مدت زمان طولانی در معرض دماهای بسیار بالا قرار بگیرد، مانند در هوای گرم و مرطوب در تابستان، احتمال ابتلا به گرمازدگی افزایش می‌یابد.
وی افزود: فعالیت‌های ورزشی یا فعالیت‌هایی که نیاز به سختی بیشتری دارند و در هوای گرم انجام می‌شوند، خطر ابتلا به گرمازدگی را افزایش می‌دهند. همچنین برخی از افراد به دلایلی مانند مشکلات قلبی، تنفسی یا دیابت نمی‌توانند به طور کامل دمای بدن خود را تنظیم کنند و در نتیجه در معرض خطر بیشتری از گرمازدگی قرار می‌گیرند.
رئیس اداره سلامت سالمندان وزارت بهداشت دمای بالای بدن را از علائم گرمازدگی دانست و تصریح کرد: دمای 40درجه سانتی‌گراد (104 درجه فارنهایت) که ممکن است با نشانه‌های دیگری همچون پوست خشک و گرم، تعرق کم، تپش قلب سریع و تنگی نفس همراه باشد از علائم گرمازدگی است.
توصیه‌هایی برای جلوگیری از گرمازدگی در سالمندان
شتی سردرد شدید و سرگیجه، تهوع، استفراغ و اسهال، خستگی شدید و ضعف عمومی، تاری دید و اختلال در حرکت، تشنج یا از دست دادن هشیاری (سنکوپ) را سایر علائم و نشانه‌های گرمازدگی اعلام کرد و گفت: سالمندان به‌منظور پیشگیری از گرمازدگی باید مواردی را مد نظر قرار دهند که از جمله این موارد ماندن در محیط خنک و خنک‌کننده است.
وی افزود: سالمندان باید در محیط‌های خنک و خنک‌کننده باقی بمانند. همچنین اطمینان حاصل شود که در منازل و مکان‌های عمومی دسترسی به سیستم‌های تهویه مطبوع و یا فن‌های خنک‌کننده وجود دارد.
ضرورت مصرف مایعات
رئیس اداره سلامت سالمندان وزارت بهداشت مصرف مایعات بیشتر را به سالمندان توصیه کرد و ابراز کرد: سالمندان باید مقدار کافی آب و مایعات مصرف کنند. هر چند نوشیدن عرقیات یا دم کرده‌های گیاهی نیز سودمند است. اما بهترین نوشیدنی آب ساده است. استفاده از شربت به علت میزان قند بالا توصیه نمی‌شود ولی نوشیدن روزانه حداقل 2 تا 3 لیوان شیر علاوه بر رفع تشنگی، در تأمین املاح و ویتامین های مورد نیاز بدن مفید است.
شتی اضافه کرد: در مقابل، نوشابه‌های گازدار بدترین نوشیدنی برای رفع عطش و تشنگی هستند زیرا باعث سوء هاضمه و مشکلات گوارشی در بدن می شوند. انواع دلستر و ماء الشعیر فاقد مواد افزودنی و طعم دهندۀ شیمیایی، نوشیدنی مناسبی در تأمین مایعات ازدست رفتۀ بدن به شمار می‌روند.
وی با اشاره به فواید پوشیدن لباس مناسب در هوای گرم، گفت: سالمندان باید لباس‌های سبک و مناسب فصل را پوشیده و از آن‌ها برای حفظ خنکی بدن استفاده کنند. لباس‌های تنگ یا ضخیم ممکن است منجر به برافزایش دمای بدن شوند. همچنین استفاده از پوشش‌های سایه‌بان، استفاده از چتر، کلاه و عینک آفتابی باعث می‌شود تا از تماس مستقیم سالمندان با نور خورشید جلوگیری شود و آنان را از نور مستقیم آفتاب محافظت کند.
رئیس اداره سلامت سالمندان وزارت بهداشت با اشاره به اهمیت جلوگیری از فعالیت‌های سنگین در ساعات گرم تر برای سالمندان، گفت: سالمندان باید فعالیت‌های سنگین را در ساعاتی از روز که دما بالاتر است کاهش دهند. به جای آن، در ساعات خنک‌تر روز یا صبح زود و عصرها فعالیت‌های خود را انجام دهند.
وی افزود: سالمندان باید از تغذیه سالم و مناسب برخوردار باشند. مصرف مواد غذایی سبک و خنک مانند میوه‌ها، سبزیجات، غلات کامل و لبنیات کم چرب می‌تواند به حفظ سلامتی و کاهش خطر گرمازدگی کمک کند.
شتی ادامه داد: همچنین سالمندانی که در معرض خطر گرمازدگی هستند، باید تحت نظارت پزشک قرار بگیرند. پزشک ممکن است توصیه‌های خاصی برای پیشگیری و مداخله در صورت بروز گرمازدگی بدهد.
وی در پایان خاطرنشان کرد: توجه به این توصیه‌ها و اتخاذ تدابیر پیشگیرانه می‌تواند به سالمندان کمک کند تا در مقابل گرمازدگی مقاومت بیشتری پیدا کنند و خطرات آن را کاهش دهند. اگر فکر می‌کنید شما یا فرد دیگری دچار گرمازدگی شده‌اید، باید به سرعت تماس با پزشک یا خدمات اورژانس بگیرید و تلاش کنید فرد را به یک محیط سردتر منتقل کنید، لباس‌های اضافی بردارید و بدن را با آب خنک بشویید.
