روزنامه کیهان نوشت: عضویت جمهوری اسلامی ایران در گروه بریکس با توجه به موقعیت خاص ترانزیتی، دستاوردهای خیره‌کننده در عرصه علم و فناوری با وجود تحریم‌ها، برخورداری از منابع گسترده انرژی، مبارزه با تروریسم و نقش ثبات‌آفرین و امنیت‌ساز در منطقه و ایستادگی در برابر ماشین جنگی تروریستی آمریکا رویدادی تاریخ‌ساز است و سبب بالا رفتن وزن سیاسی و استراتژیک بریکس خواهد شد و نظم جهانی آمریکایی را بیش از پیش با خطر زوال مواجه خواهد کرد.
صبح پنجشنبه دستاوردی دیگر از دیپلماسی فعال و فراگیر دولت انقلابی نمایان شد و متعاقب سفر آیت‌الله رئیسی به آفریقای جنوبی و حضور در پانزدهمین نشست گروه «بریکس»، موافقت 5 عضو اصلی این گروه با عضویت اصلی جمهوری اسلامی ایران و 5 کشور دیگر در گروه بریکس اعلام شد.
عضویت جمهوری اسلامی ایران در این گروه با توجه به موقعیت خاص ترانزیتی، دستاوردهای خیره‌کننده در عرصه علم و فناوری با وجود تحریم‌ها، برخورداری از منابع گسترده انرژی، توان بالای علمی و مهندسی، مبارزه با تروریسم و نقش ثبات آفرین و امنیت‌ساز در منطقه و ایستادگی در برابر ماشین جنگی تروریستی آمریکا رویدادی تاریخ‌ساز است و سبب بالا رفتن وزن سیاسی و استراتژیک بریکس خواهد شد و نظم جهانی آمریکایی را بیش از پیش با خطر زوال مواجه خواهد کرد.
باید یادآور شد که سیاستمداران بسیاری در آمریکا و اروپا، از انتقال محور قدرت جهانی از غرب و آمریکا به شرق سخن می‌گویند. از جمله؛
- فدریکا موگرینی: «قدرت رهبری آمریکا در حال زوال، و قدرت او در حال کاهش است. من هرگز آمریکا را تا این حد قطبی‌شده و بی‌ثبات ندیده بودم.»
- نیکولا سارکوزی: «محور جهان در حال عبور از غرب، به شرق یعنی آسیاست. ما در گذشته بر جهان تسلط داشتیم، اما حالا به هیچ‌وجه مسلط نیستیم. روی کار آمدن فردی مانند ترامپ، نشانه وخامت شرایط غرب بود، نه علت آن.»
- جوزپ بورل: «تحلیلگران از مدت‌‌‌ها پیش درباره پایان نظم تحت رهبری آمریکا و ظهور قرن آسیایی سخن گفته‌‌‌اند. این اتفاق، پیش چشم ما در حال وقوع است.»
- ولفگانگ ایشینگر رئیس کنفرانس امنیتی مونیخ: «جهان در حال عبور از غرب به عصر پساغرب است. کاهش نفوذ اروپا و آمریکا زمینه را برای کشورهای دیگر فراهم کرده تا نظم جهانی جدیدی را شکل دهند. ناکامی در پاسخ به درگیری سوریه و اوکراین، ضعف ما را آشکار و زمینه را برای پُر کردن خلأ توسط کشورهایی مانند ایران و روسیه فراهم کرد.»
در سال 1401
تجارت غیرنفتی ایران با کشورهای عضو بریکس به بیش از 38 میلیارد دلار رسید
باید توجه داشت که جمهوری اسلامی ایران با هر 5 کشور عضو گروه بریکس روابط استراتژیک و دوستانه داشته و سیاست خارجی کشورمان نیز در راستای سیاست خارجی پویا، متوازن و هوشمند، تاکید بر گسترش روابط با کشورهای دوست و همسو دارد. به همین منظور گروه بریکس به عنوان اقتصادهای نوظهور جهان جنوب، برای کشورمان دارای اولویت بالایی می‌باشد.
در سال‌های اخیر حجم مبادلات تجاری فیمابین رو به رشد بوده است. در سال 2021بیش از 50 درصد از حجم صادرات کشور به کشورهای عضو بریکس بوده است و این 5 کشور حدود 54 درصد از واردات کشور را تأمین نموده‌اند.
در سال 1401(23-2022) تجارت غیرنفتی جمهوری اسلامی ایران با کشورهای عضو بریکس با 14 درصد رشد به بیش از 38 میلیارد دلار رسید. هر 5 کشور چین، هند، روسیه، برزیل و آفریقای جنوبی از شرکای مهم اقتصادی کشورمان هستند.
همکاری و مشارکت در چارچوب‌های اقتصادی چندجانبه به‌ویژه در قالب همکاری‌های جنوب-جنوب اهمیت و اولویت بالایی برای جمهوری اسلامی ایران دارد. همچنین کشورمان از ظرفیت‌ها و توانمندی‌های ارزشمندی برای مشارکت در سازوکارهای چندجانبه بهره مند می‌باشد.
در حال حاضر ما با اعضای بریکس تعاملات اقتصادی دو جانبه و چندجانبه قابل توجهی داریم. جمهوری اسلامی ایران آمادگی دارد قابلیت‌ها و ظرفیت‌های خود را در مسیر نیل به اهداف مشترک با کشورهای عضو بریکس به‌اشتراک گذاشته و روابط خود را در سایر زمینه‌های اقتصادی و تجاری گسترش دهد.
نقش بریکس در آینده تحولات جهانی
در حال حاضر، گروه بریکس بیشترین سهم از تولید ناخالص داخلی جهان (31.5 درصد) را در مقایسه با سایر بلوک‌های اقتصادی از جمله گروه هفت (30.7 درصد) به خود اختصاص داده است. همچنین پنج کشور عضو، یک چهارم مساحت خشکی زمین و حدود 40 درصد جمعیت جهان (3 میلیارد و 187 میلیون نفر در سال 2021) را دارا هستند و با توجه به میزان تقاضای موجود، در آینده اعضای جدید نیز در این گروه پذیرش می‌شوند.
بریکس با توجه به روح همکاری و مشارکت حاکم بر آن، از ظرفیت‌های بالایی برای ایجاد تاثیرات مثبت و ارائه راه‌حل‌هایی برای چالش‌های جهانی برخوردار است. جمهوری اسلامی ایران اعتقاد دارد با توجه به روندهای موجود و همچنین گسترش بریکس و ایجاد ائتلاف‌های جدید و قوی‌تر بین اقتصادهای نوظهور جهانِ جنوب، ظرفیت‌های این گروه افزایش خواهد یافت و باعث تاثیرگذاری بیشتر آن در روند تحولات جهانی خواهد شد.
بعد از پایان نشست گروه بریکس در آفریقای جنوبی، سران روسیه، چین، هند، برزیل و آفریقای جنوبی تصمیم به دعوت از ۶ کشور برای عضویت در بریکس گرفتند.
بنا بر اعلام «سیریل رامافوزا» رئیس‌جمهور آفریقای جنوبی، از اول ژانویه سال ۲۰۲۴ (۱۱ دی ماه ۱۴۰۲) ایران، عربستان سعودی، امارات عربی متحده، مصر، آرژانتین و اتیوپی رسما عضو گروه بریکس می‌شوند.
وزیر امور خارجه برزیل در مصاحبه با راشاتودی بر اهمیت نمایندگی منطقه‌ای در زمان انتخاب ۶ کشوری که بریکس تصمیم گرفت به این گروه دعوت کند، تأکید کرد.
ویرا در این خصوص توضیح داد: «اعضای گروه بریکس برای یک‌سال درخصوص بزرگ کردن و توسعه این گروه با یکدیگر بحث و گفت‌وگو می‌کردند. ما درخصوص موضوعاتی چون نمایندگی این گروه بحث کردیم به‌عنوان مثال این موضوع که کدام یک از کشورهای در حال توسعه می‌توانند به این گروه بپیوندند.»
وزیر خارجه برزیل ادامه داد: «در وهله اول درخصوص کشورهای در حال توسعه‌ای بحث کردیم که نماینده قاره‌های متفاوت باشند. شاخص اصلی انتخاب، توازن منطقه‌ای بود. ما نمی‌توانستیم اجازه دهیم که این بلوک فقط محدود به یک منطقه از جهان باشد. به همین دلیل برزیل از همان ابتدا از پیوستن آرژانتین به بریکس حمایت کرد و از آن دفاع کرد زیرا کشور مهمی در جهان محسوب می‌شود که به برزیل نیز نزدیک است.»
این مقام برزیلی با‌اشاره به این موارد نتیجه‌گیری کرد: «نمایندگی منطقه‌ای نقش مهمی در انتخاب اعضای جدید بریکس ایفا کرده است و شاخص مهمی در انتخاب اعضای جدید بوده است و به همین دلیل کشورهایی از آفریقا و همچنین دیگر نقاط جهان انتخاب شدند و به همین دلیل توسعه بریکس موجب شده است که این گروه وزن جدیدی در عرصه جهانی به دست آورد.»
نیویورک تایمز: دعوت به بریکس پیروزی سیاسی برای ایران
روزنامه نیویورک تایمز نزدیک به حزب دموکرات در آمریکا نیز در یادداشتی دعوت ایران برای الحاق به بریکس را پیروزی سیاسی و غافلگیرکننده خواند.
به گزارش فارس، در این یادداشت آمده است: «روز پنجشنبه بیانیه غافلگیرکننده منتشر شد مبنی بر اینکه ایران برای پیوستن به بریکس دعوت شده است؛ گروهی از اقتصادهای نوظهور که قصد دارند به عنوان وزنه (موازنه‌بخش) در برابر سلطه غرب بر نظم جهانی عمل کنند.»
نیویورک تایمز مدعی است: «مقامات ایرانی بلافاصله اعلام پیروزی و به «دستاورد تاریخی» کشورشان مباهات کردند و از پتانسیل (بریکس) به عنوان یک شریک تجاری و به برهم زننده ایدئولوژیک هژمونی غرب سخن گفتند.»
جریان غربگرا به خود لرزید
در داخل کشور اما جریان غربگرا که طی هشت سال در دولت روحانی با امید و اعتماد به آمریکا و منحصر کردن دیپلماسی به چند کشور غربی، موجب تحریم دو برابری شد و ظرفیت‌های ملی برای شکوفایی اقتصادی را بر باد داد و نیز تحقق این امر و دیگر اقدامات لازم برای پیشرفت کشور را منوط به رفع تحریم و الحاق ایران به FATF گذاشته بود، از موفقیت جدید دیپلماسی فراگیر دولت انقلابی چنان به خود لرزید که با عملیات روانی سعی کرد گروه بریکس و الحاق ایران به این گروه را کم اهمیت نشان دهد. این رویه فریبکارانه جنگ روانی با مردم و مستلزم پیگیری امنیتی و قضایی است.
