اگرچه کابوسهای شبانه رایج هستند، اما اختلال کابوس نسبتاً نادر است. اختلال کابوس زمانی است که کابوسها اغلب اتفاق میافتند، باعث ناراحتی میشوند، خواب را مختل میکنند، باعث مشکلاتی در عملکرد روزانه میشوند یا ترس از خوابیدن ایجاد میکنند.
به نقل از مایوکلینیک، کابوس آزاردهنده و با احساسات منفی همراه است و مانند اضطراب یا ترس که شما را بیدار میکند. کابوس در کودکان شایع است اما در هر سنی ممکن است رخ دهد. کابوس های گاه به گاه معمولا جای نگرانی ندارند.
کابوس ممکن است در کودکان بین 3 تا 6 سال شروع شود و بعد از 10 سالگی کاهش یابد؛ با این حال برخی از افراد آنها را در بزرگسالی یا در طول زندگی خود تجربه می کنند.
اگرچه کابوسهای شبانه رایج هستند، اما اختلال کابوس نسبتاً نادر است. اختلال کابوس زمانی است که کابوسها اغلب اتفاق میافتند، باعث ناراحتی میشوند، خواب را مختل میکنند، باعث مشکلاتی در عملکرد روزانه میشوند یا ترس از خوابیدن ایجاد میکنند.
علائم اختلال کابوس
به احتمال زیاد در نیمه دوم شب کابوس می بینید؛ کابوس ممکن است به ندرت یا بیشتر، حتی چندین بار در شب رخ دهد. اپیزودها به طور کلی کوتاه هستند، اما باعث بیدار شدن شما می شوند، به طوری که بازگشت به خواب می تواند برای شما دشوار بشود.
یک کابوس ممکن است شامل ویژگی های زیر بشود:
رویای شما واضح و واقعی به نظر می رسد و بسیار ناراحت کننده است و اغلب با آشکار شدن رویا آزاردهنده تر می شود.
خط داستانی رویای شما معمولاً مربوط به تهدیدات ایمنی یا بقا است، اما میتواند موضوعات آزاردهنده دیگری نیز داشته باشد.
رویای شما شما را بیدار می کند.
در نتیجه رویای خود احساس ترس، اضطراب، عصبانیت، غمگینی یا انزجار می کنید.
وقتی در رختخواب هستید احساس تعریق دارید یا تپش قلب می گیرید.
شما می توانید پس از بیدار شدن به وضوح فکر کنید و می توانید جزئیات رویای خود را به خاطر بیاورید.
خواب شما باعث ناراحتی می شود و نمی گذارد دوباره به راحتی به خواب بروید.
کابوس ها تنها در صورتی به عنوان یک اختلال در نظر گرفته می شوند که:
وقوع مکرر داشته باشند.
ناراحتی یا اختلال عمده در طول روز ایجاد کنند، مانند اضطراب یا ترس مداوم، یا اضطراب قبل از خواب در مورد دیدن یک کابوس دیگر
مشکلات تمرکز یا حافظه دارید، یا نمی توانید از فکر کردن به تصاویر رویاهای خود دست بردارید.
احساس خواب آلودگی، خستگی یا انرژی پایین دارید.
مشکلات عملکرد در محل کار یا مدرسه یا در موقعیت های اجتماعی دارید.
مشکلات رفتاری مربوط به زمان خواب یا ترس از تاریکی شما را اذیت می کند.
داشتن یک کودک مبتلا به اختلال کابوس می تواند باعث اختلال خواب و ناراحتی قابل توجهی برای والدین یا مراقبان شود.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد
کابوس های گاه به گاه معمولاً دلیلی برای نگرانی نیستند. اگر کودک شما کابوس می بیند، می توانید به سادگی آن را در یک امتحان روتین کودک خوب ذکر کنید. با این حال، در صورت مشاهده کابوس با نشانه های زیر با پزشک خود مشورت کنید:
به طور مکرر رخ می دهد و در طول زمان باقی می ماند.
به طور معمول خواب را مختل می کند.
ترس از خوابیدن ایجاد کرده است.
باعث مشکلات رفتاری در طول روز یا مشکل در عملکرد می شود.
علل اختلال کابوس
پزشکان از اختلال کابوس به عنوان پاراسومنیا یاد می کنند؛ نوعی اختلال خواب که شامل تجربیات نامطلوبی است که در هنگام به خواب رفتن، هنگام خواب یا هنگام بیدار شدن رخ می دهد. کابوسها معمولاً در مرحلهای از خواب رخ میدهند که به آن خواب حرکت سریع چشم (REM) میگویند و علت دقیق کابوس ها مشخص نیست.
کابوس ها می توانند توسط عوامل زیادی ایجاد شوند، از جمله:
استرس یا اضطراب: گاهی اوقات استرس های عادی زندگی روزمره، مانند مشکل در خانه یا مدرسه، باعث ایجاد کابوس می شود. یک تغییر عمده، مانند یک حرکت یا مرگ یکی از عزیزان، می تواند تأثیر مشابهی داشته باشد. تجربه اضطراب با خطر بیشتر کابوس همراه است.
ضربه: کابوس پس از تصادف، جراحت، آزار جسمی یا جنسی یا سایر رویدادهای آسیب زا رایج است. کابوس در افرادی که دچار اختلال استرس پس از سانحه (PTSD) هستند نیز رایج می باشد.
کم خوابی: تغییرات در برنامه شما که باعث نامنظم شدن زمان خواب و بیداری می شود یا باعث قطع یا کاهش میزان خواب شما می شود، می تواند خطر دیدن کابوس را افزایش دهد. بی خوابی با افزایش خطر کابوس در ارتباط است.
داروها: برخی داروها - از جمله داروهای ضد افسردگی خاص، داروهای فشار خون، مسدود کننده های بتا، و داروهایی که برای درمان بیماری پارکینسون یا کمک به ترک سیگار استفاده می شوند، می توانند باعث ایجاد کابوس شوند.
اعتیاد: مصرف الکل و مواد مخدر می تواند باعث ایجاد کابوس شود.
سایر اختلالات سلامت روان: افسردگی و سایر اختلالات سلامت روان ممکن است با کابوسهای شبانه مرتبط باشد. کابوس می تواند همراه با برخی شرایط پزشکی مانند بیماری قلبی یا سرطان رخ دهد. داشتن سایر اختلالات خواب که با خواب کافی تداخل دارد، می تواند با دیدن کابوس همراه باشد.
کتاب ها و فیلم های ترسناک: برای برخی افراد، خواندن کتاب های ترسناک یا تماشای فیلم های ترسناک، به خصوص قبل از خواب، می تواند با کابوس های شبانه همراه باشد.
عوامل خطر اختلال کابوس
کابوسهای شبانه زمانی بیشتر دیده میشوند که اعضای خانواده سابقه کابوسهای شبانه یا سایر پاراسومنیاهای خواب مانند صحبت کردن در هنگام خواب داشته باشند.
عوارض اختلال کابوس
اختلال کابوس ممکن است باعث موارد زیر شود:
خوابآلودگی بیش از حد در طول روز که میتواند منجر به مشکلات در مدرسه یا محل کار یا مشکلاتی در انجام کارهای روزمره مانند رانندگی و تمرکز شود.
مشکلات خلقی، مانند افسردگی یا اضطراب ناشی از رویاهایی که همچنان شما را آزار می دهد.
مقاومت در برابر رفتن به رختخواب یا خوابیدن از ترس اینکه خواب بد دیگری ببینید.
داشتن افکار خودکشی یا اقدام به خودکشی.