شاخص اهدای عضو در ایران ۱۲.۵نفر در هر یک‌میلیون نفر و تقریبا نصف میزان ایده‌آل این حوزه است.
، پزشکان می‌گویند یکی از علل اصلی پایین بودن این آمار یا کمبود عضو پیوندی که منجر به از دست رفتن جان سالانه هزاران بیمار نیازمند پیوند می‌شود، پایین بودن نرخ رضایت‌گیری از خانواده‌های افراد مرگ مغزی است. علم پزشکی به قطعیت اعلام می‌کند که مرگ مغزی یعنی مرگ کامل بیمار، سالانه ۵ تا ۸ هزار مرگ مغزی در کشور رخ می‌دهد که حداقل نیمی از آنها قابلیت پیوند عضو دارند، اما آمار رضایت خانواده‌های ایرانی برای اهدای عضو عزیزانشان آنقدر پایین است که حتی به 1500مورد اهدا هم نمی‌رسد.
محقق نشدن این رضایت هم باعث شده که روزانه ۷ تا ۱۰نفر به‌دلیل نرسیدن عضو پیوندی در کشور فوت کنند؛ البته با وجود همین آمار پایین هم ایران در زمینه اهدای عضو در منطقه رتبه یک و در دنیا رتبه۳۲ را دارد، اما در دنیا کشورهایی در مقوله پیوند رتبه یک را گرفته‌اند که توانسته‌اند مفهوم مرگ مغزی مساوی با مرگ قطعی را در جامعه نهادینه کنند که در این‌باره کشور ما هم نیازمند فرهنگسازی است و باید به چند پرسش پاسخ داده شود؟
1- آیا بیمار مرگ مغزی، برمی‌گردد؟
امید قبادی، نایب‌رئیس انجمن اهدای عضو ایرانیان: تصور کنید اورژانس به خانواده یک نفر اعلام کند که او دچار مرگ شده، آیا خانواده او این مسئله را رد و اصرار می‌کنند که او هنوز زنده است؟ قطعا پاسخ خیر است. باید نظام سلامت و سایر نهادهای فرهنگساز دست به‌دست هم بدهند و این نگرش نهادینه شود که مرگ مغزی مساوی است با مرگ.
2- چرا میزان رضایتمندی خانواده‌ها در اهدای عضو پایین است؟
امید قبادی، نایب‌رئیس انجمن اهدای عضو ایرانیان: علت اینکه خانواده‌ها در ایران رضایت نمی‌دهند این است که مرگ مغزی را مرگ قطعی نمی‌دانند. مردم این مسئله را نمی‌پذیرند؛ چون در این‌باره آگاهی ندارند. قطعا اگر این خانواده‌ها آگاه شوند و از آنها سؤال کنند که بین خاکسپاری و نجات جان یک تا 8انسان یکی را انتخاب کنند، انتخاب آنها مورد دوم خواهد بود و این مسئله نیاز به فرهنگسازی دارد.
3- راهکار افزایش رغبت خانواده‌ها به رضایتمندی چیست؟
ساناز دهقانی، رئیس اداره فراهم‌آوری و پیوند اعضای مرکز مدیریت پیوند و درمان بیماری‌های وزارت بهداشت: رضایت‌گیری از خانواده‌های مرگ مغزی برای اهدای عضو، یک علم است و باید اصولی و علمی انجام شود. در زمینه رضایت‌گیری، پزشکان و پرستارانی هستند که در بخش اهدای عضو بیمارستان‌ها فعالیت دارند و باید دانش و اطلاعات این گروه‌های هدف درباره رضایت‌گیری افزایش و به‌روزرسانی شوند. همچنین ارتباط مؤثر با خانواده فرد مرگ مغزی و زبان بدن، بسیار مهم است.
4- مسئول فرهنگسازی برای افزایش رضایتمندی در اهدای عضو کیست؟
امید قبادی، نایب‌رئیس انجمن اهدای عضو ایرانیان: در این‌باره نیازمند هم‌افزایی بین نظام سلامت، سازمان‌های فرهنگساز و رسانه‌ها هستیم. این یک مشکل حاکمیتی نظام سلامت است و هر کسی باید سهم خود را ایفا کند. اهدای عضو در همه جای دنیا یک سه‌پایه است شامل 20درصد علم، 30درصد ساختار و 50درصد فرهنگ. نظام سلامت در دنیا تنها شاخه‌ای است که این میزان علمی – اجتماعی است و در بخش اهدای عضو، نقش سازمان‌های فرهنگساز نسبت به پزشکان 2.5برابر عنوان شده است. اگر این تغییر نگرش ایجاد شود، بیماران در لیست انتظار فوت نخواهند کرد.
روزنامه همشهری
