اگر فراموش میکنید کلید یا تلفن همراهتان را کجا گذاشتهاید، اشکالی ندارد؛ اما فرد مبتلا به زوال عقل معمولا اشیا را در جاهای عجیب میگذارد.
یک موسسه خیریه اعلام کرد که از هر ۱۰ مورد مرگ در بریتانیا، یک مورد به دلیل زوال عقل و آلزایمر رخ میدهد.
موسسه پژوهشی آلزایمر بریتانیا که هدفش یافتن درمانی برای این بیماری است، درخواست کرده است هر دارویی که برای درمان این بیماری «ایمن و موثر» محسوب میشود، در سریعترین زمان ممکن در اختیار سازمان ملی خدمات سلامت (اناچاس) قرار بگیرد.
پژوهش آنها نشان داد که ۷۴ هزار و ۲۶۱ نفر در سال ۲۰۲۲ بر اثر زوال عقل و آلزایمر (شایعترین شکل زوال عقل) جانشان را از دست دادهاند. در سال ۲۰۲۱، این رقم ۶۹ هزار و ۱۷۸ نفر بود.
سخنگوی سازمان خیریه تخصصی پرستاری زوال عقل در بریتانیا گفت: «نشانههای آلزایمر معمولا در بدو امر خفیف است و بهمرور وخیمتر میشود. ممکن است در حافظه، تمرکز و گفتار مبتلایان مشکلاتی به وجود آید؛ این امر ممکن است باعث شود فرد از محافل اجتماعی و خانوادگی کنارهگیری کند.»
اینجا برخی از نشانههای هشداردهنده زوال عقل و آلزایمر را که همه باید بدانند، آوردهایم:
۱ــ تغییر خلقوخو
به گفته سازمان خدمات ملی سلامت، زوال عقل بخشی از روند طبیعی پیری نیست و نشانههای دیگری وجود دارد که فرد باید آنها را به خاطر بسپارد، از جمله تغییر خلقوخو.
اما ممکن است افراد این نشانهها را بیدرنگ تشخیص ندهند و احتمال دارد خانواده و دوستان تا مدتی متوجه آن نشوند یا آن را جدی نگیرند. در برخی افراد این نشانهها ثابت میمانند و بدتر نمیشوند. سایر افراد مبتلا به اختلال شناختی خفیف (امسیآی) به مرور زمان به زوال عقل مبتلا میشوند.
۲ــ دشواری در فراگیری چیزهای جدید
دکتر تیم بینلند، رئیس [بخش] دانش انجمن آلزایمر، میگوید: «اگر فناوری یا ابزار جدیدی به دستم برسد، ممکن است مدتی طول بکشد تا آن را تنظیم کنم، اما فکر میکنم با کمک کتابچه راهنما به آن میرسم. ولی اگر به زوال عقل مبتلا باشید، یادگیری شیوه استفاده از یک دستگاه یا وسیله جدید واقعا دشوار است.»
۳ــ پرسشهای مکرر
مثلا اگر شریک زندگیتان به شما بگوید که شب بیرون میرود اما شما یادتان برود که گفته است کی برمیگردد، احتمالا جای نگرانی نیست.
به گفته دکتر بینلند: «اما اگر به زوال عقل مبتلا باشید، احتمالا چیزی را که کسی پنج یا ۱۰ دقیقه پیش گفته باشد، یادتان نمیآید و ممکن است این را مکرر سوال کنید.»
«این امر ممکن است برای اعضای خانواده تاحدی آزاردهنده باشدــ بدیهی است که فرد مبتلا به زوال عقل مقصر نیست، اما ممکن است یک سوال را بارها و بارها بپرسد. این نشاندهنده مشکلی است که ممکن است زوال عقل باشد و از آن چیزهایی است که من برای آن به سراغ پزشک میروم.»
۴ــ قرار دادن اشیا در جاهای عجیب
اگر فراموش میکنید کلید یا تلفن همراهتان را کجا گذاشتهاید، اشکالی ندارد. اما بینلند میگوید فرد مبتلا به زوال عقل معمولا اشیا را در جاهای عجیب میگذارد. «مثلا ممکن است کلیدهای خانه را داخل کابینت دستشویی بگذارد. این کمی عجیب است، اما از آن کارهایی است که فرد مبتلا به زوال عقل ممکن است انجام دهد.»
۵ــ مشکل در سروسامان دادن
ممکن است در مواردی، بهویژه با افزایش سن، سروسامان دادن کارهای شخصی دشوار شود. مثلا ممکن است مدیریت بودجه یا پرداخت صورتحسابها بیشتر طول بکشد. بینلند گفت: «اما افراد مبتلا به زوال عقل واقعا با این موضوع کلنجار میروند و توان منظم بودن و از قبل برنامهریزی کردن را از دست میدهند.»
با این حال لازم است چیزی را که همیشه برایتان «عادی» بوده است، به یاد داشته باشیدــ چون در این بیماری باید حواستان به تغییرات باشد.
بینلند تاکید کرد: «اگر در امور مالی همیشه ناموفق بودهاید یا هیچوقت حافظه خوبی نداشتهاید، با افزایش سن بهتر نمیشوید اما این برای شما عادی است.»
۶ــ تقلا با زندگی روزمره
بینلند تاکید کرد چنانچه به زوال عقل مبتلا باشید، علائم بیماری شما نشان میدهد که در انجام دادن کارهای روزمره مشکل دارید.
«تغییر از حالت عادی به [بروز] این نشانهها است که زندگی روزمره را مختل میکند، بنابراین گفتوگو کردن و سروسامان دادن به کارها برایتان مشکل میشود، بهراحتی یادتان نمیآید خودرو را کجا پارک کردهاید و چیزهایی از این قبیل. این چیزها نهتنها آزاردهندهاند، بلکه واقعا روی توانایی فرد برای انجام دادن کار و ادامه آن تاثیر میگذارند.»