بر اساس مطالعه‌ای که روز چهارشنبه در مجله «نیچر میکروبیولوژی» منتشر شد، محققان آنزیمی را که مسئول رنگ ادرار است، شناسایی کردند و به این راز که سال‌ها دانشمندان را به پرسش واداشته بود، پی بردند.
برنتلی هال، استادیار بخش زیست‌شناسی سلولی و ژنتیک مولکولی دانشگاه مریلند، می‌گوید: «نکته قابل‌توجه این است که یک پدیده زیست‌شناسی روزمره مدت‌زمان طولانی توضیح‌ناپذیر بود و حالا گروه ما از اینکه می‌تواند آن را توضیح بدهد، هیجان‌زده است.»
چه چیز باعث زرد شدن ادرار می‌شود؟
ادرار ترکیبی از آب، الکترولیت‌ها و مواد زائد است که کلیه‌ها از خون تصفیه کرده‌اند. دانشمندان بیش از ۱۲۵ سال پیش، یوروبیلین را به عنوان رنگدانه زرد در ادرار شناسایی کردند اما نمی‌دانستند که چه چیزی عامل تولید یوروبیلین است.
به گزارش سی‌بی‌اس نیوز، مشخص شد که رنگ ادرار با گلبول‌های قرمز بدن مرتبط است. با تخریب گلبول‌های قرمز رنگدانه نارنجی روشنی به نام بیلی‌روبین تولید می‌شود. رنگدانه به طور معمول در روده ترشح می‌شود؛ جایی که می‌تواند دفع یا تا حدی بازجذب شود. طبق این پژوهش، هنگامی که بیلی‌روبین به روده می‌رسد، میکروارگانیسم‌های موجود در روده می‌توانند بیلی‌روبین را به مولکول‌های دیگر تبدیل کنند.
به گفته هال، سرپرست این پژوهش، «میکروب‌های روده آنزیم بیلی‌روبین ردوکتاز را که بیلی‌روبین را به یک محصول جانبی بی‌رنگ به نام اوروبیلینوژن تبدیل می‌کند، کدگذاری می‌کنند.»
نویسندگان این پژوهش می‌گویند: «دانشمندان پیش از این فکر می‌کردند چندین آنزیم در این فرایند دخیل‌اند نه یک آنزیم.»
درک این نکته دانشمندان را به کدام سو می‌برد؟
کشف آنزیم بیلی‌روبین ردوکتاز می‌تواند به محققان کمک کند تا در مورد سلامت روده، بیماری التهاب روده و زردی ادرار اطلاعات بیشتری کسب کنند.
گروه تحقیقاتی کشف کرد که این آنزیم تقریبا در همه بزرگسالان سالم هست اما اغلب در نوزادان و افراد مبتلا به بیماری التهابی روده وجود ندارد.
به گفته محققان، «این کشف پایه و اساسی برای درک محور روده‌ــ‌کبد است.»
اگر رنگ ادرارتان زرد نباشد، به چه معنا است؟
به گفته کلینیک کلیولند، ادرار فرد سالم و به اندازه کافی آب مصرف‌کرده باید تقریبا بین بی‌رنگ‌ــ که نشان‌دهنده نوشیدن آب بسیار زیاد است‌ــ و عسلی یا کاهی روشن باشد. این رنگ ادرار در افرادی که به اندازه کافی آب نمی‌نوشند، به رنگ زرد تیره یا کهربایی در می‌آید.
دلیل رنگ‌های دیگر ادرار می‌تواند رژیم غذایی یا مشکلات سلامتی باشد.
ادرار قهوه‌ای تیره نشانه کم‌آبی خطرناک است. این رنگ می‌تواند به معنای وجود صفرا در ادرار هم باشد که نشانه بیماری کبدی است.
رنگ نارنجی ادرار هم از کم‌آبی بدن خبر می‌دهد اما می‌تواند علامت مشکل کبد یا مجرای صفراوی هم به شمار رود. البته در برخی موارد هم ممکن است به رنگ خوراکی یا داروهای مصرفی مربوط می‌شود.
ادرار به رنگ صورتی و قرمز هم می‌تواند علامت خطر و هم پیامد خوردن لبو، زغال‌اخته یا ریواس باشد که در این صورت جای نگرانی نیست.
رنگ ادرار مواردی مانند بیماری کلیوی، مسمومیت با سرب و انواع خاصی از سرطان را هم نشان می‌دهد. در چنین مواقعی بهتر است حتما به پزشک یا متخصص مراجعه کنید.
